ΓΑΛΛΙΑ: Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΧΙΤΖΑΜΠ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΕΚΘΕΤΕΙ ΔΙΠΛΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΕΝΟΨΕΙ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

Η απαγόρευση στις Γαλλίδες αθλήτριες που φορούν μαντίλα για να αγωνιστούν στους Ολυμπιακούς Αγώνες παραβιάζει τους διεθνείς νόμους για τα ανθρώπινα δικαιώματα και εκθέτει την υποκρισία πάνω στις διακρίσεις των γαλλικών αρχών και την αδυναμία της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία σε νέα έκθεση που δημοσιεύτηκε ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού.

«Δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε πλέον. Ακόμη και στον αθλητισμό, δεν μπορούμε πλέον να συμμετέχουμε»: Παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μουσουλμάνων γυναικών και κοριτσιών μέσω της απαγόρευσης του χιτζάμπ στον αθλητισμό στη Γαλλία, περιγράφει λεπτομερώς τον καταστροφικό αντίκτυπο που έχουν οι απαγορεύσεις του χιτζάμπ στις μουσουλμάνες γυναίκες και τα κορίτσια σε όλα τα επίπεδα του γαλλικού αθλητισμού.

«Η απαγόρευση στις Γαλλίδες αθλήτριες να αγωνίζονται με αθλητικά χιτζάμπ στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες γελοιοποιεί τους ισχυρισμούς ότι το Παρίσι 2024 είναι οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες Ισότητας των Φύλων και αποκαλύπτει τις ρατσιστικές έμφυλες διακρίσεις που διέπουν την πρόσβαση στον αθλητισμό στη Γαλλία», δήλωσε η Anna Błuś, Ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τα Δικαιώματα των Γυναικών στην Ευρώπη.

«Οι κανόνες που εισάγουν διακρίσεις και αστυνομεύουν το τι φορούν οι γυναίκες παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των μουσουλμάνων γυναικών και κοριτσιών και έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στη συμμετοχή τους στον αθλητισμό, εμποδίζοντας τις προσπάθειες να γίνει ο αθλητισμός πιο συμπεριληπτικός και προσιτός.»

Οι απαγορεύσεις του χιτζάμπ σε πολλά αθλήματα στη Γαλλία έχουν δημιουργήσει μια αφόρητη κατάσταση, σύμφωνα με την οποία η χώρα που φιλοξενεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες παραβιάζει πολλαπλές υποχρεώσεις που απορρέουν από διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις οποίες είναι μέλος, καθώς και τις δεσμεύσεις και τις αξίες που ορίζονται στο πλαίσιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ίδιας της ΔΟΕ. Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα, η ΔΟΕ έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να καλέσει τις αθλητικές αρχές της Γαλλίας να ανατρέψουν τις απαγορεύσεις για τις αθλήτριες που φορούν χιτζάμπ στους Ολυμπιακούς Αγώνες και σε όλα τα επίπεδα του αθλητισμού. Σε απάντηση μιας επιστολής από συνασπισμό οργανώσεων που την προέτρεπε να αναλάβει δράση, η ΔΟΕ ισχυρίστηκε ότι η απαγόρευση της Γαλλίας για το αθλητικό χιτζάμπ δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Ολυμπιακού κινήματος, υποστηρίζοντας ότι «η θρησκευτική ελευθερία ερμηνεύεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους από τα διάφορα κράτη».  Η απάντηση της ΔΟΕ δεν ανέφερε άλλα δικαιώματα που παραβιάζονται από την απαγόρευση, όπως η ελευθερία της έκφρασης και η πρόσβαση στην υγεία.

Οι απαγορεύσεις της Γαλλίας για το κάλυμμα της κεφαλής στον αθλητισμό έρχονται σε αντίθεση με τους κανόνες ένδυσης των διεθνών αθλητικών οργανισμών, όπως η FIFA (Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου), η FIBA (Διεθνής Ομοσπονδία Μπάσκετ) και η FIVB (Διεθνής Ομοσπονδία Βόλεϊ). Η Διεθνής Αμνηστία εξέτασε τους κανόνες σε 38 Ευρωπαϊκές χώρες και διαπίστωσε ότι η Γαλλία είναι η μόνη που έχει κατοχυρώσει τις απαγορεύσεις των θρησκευτικών καλυμμάτων της κεφαλής είτε σε επίπεδο εθνικών νόμων είτε σε επίπεδο επιμέρους αθλητικών κανονισμών.

Η Hélène Bâ, παίκτρια του μπάσκετ, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι η απαγόρευση του χιτζάμπ στους Ολυμπιακούς Αγώνες «αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση του Ολυμπιακού χάρτη, των αξιών και των διατάξεων, καθώς και παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών μας... Νομίζω ότι θα είναι μια ντροπιαστική στιγμή για τη Γαλλία».

Μια άλλη γυναίκα, η «B», δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία: «Είναι λυπηρό. Είναι ακόμα πιο ντροπιαστικό ότι βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο το 2024, να εμποδίζονται κάποια όνειρα για ένα κομμάτι ύφασμα».

Στη Γαλλία, η απαγόρευση στις μουσουλμάνες γυναίκες να φορούν οποιαδήποτε μορφή θρησκευτικού καλύμματος κεφαλής εκτείνεται πολύ πέρα από τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες. Οι απαγορεύσεις για τα χιτζάμπ ισχύουν σε διάφορα αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Αυτές οι απαγορεύσεις, που τίθενται σε ισχύ από τις αθλητικές ομοσπονδίες, σημαίνουν ότι πολλές μουσουλμάνες γυναίκες όχι μόνο αποκλείονται από τη συμμετοχή σε αθλήματα, αλλά και ότι δεν αποκτούν ποτέ τις απαραίτητες ευκαιρίες προπόνησης και διαγωνισμού για να φτάσουν στο Ολυμπιακό επίπεδο.

Οι απαγορεύσεις της Γαλλίας που οδηγούν στον αποκλεισμό προκαλούν ταπείνωση, τραύμα και φόβο και έχουν ως αποτέλεσμα πολλές γυναίκες και κορίτσια να εγκαταλείπουν αθλήματα που αγαπούν ή ακόμη και να αναζητήσουν ευκαιρίες σε άλλες χώρες. Η παρεμπόδιση των μουσουλμάνων γυναικών και κοριτσιών να συμμετέχουν πλήρως και ελεύθερα στον αθλητισμό, για αναψυχή και ψυχαγωγία ή ως καριέρα, μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις σε όλες τις πτυχές της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής και σωματικής τους υγείας.

Η Hélène Bâ, στην οποία δεν επιτρέπεται να αγωνιστεί στο μπάσκετ από τον Οκτώβριο του 2023, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία: «Είναι επίσης δύσκολο ψυχολογικά, γιατί πραγματικά νιώθεις αποκλεισμένη... Ειδικά αν πας στον πάγκο και ο διαιτητής σου πει να πας στις σκάλες [κερκίδες]. Σε βλέπουν όλοι... είναι ντροπιαστικό».

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, η κρατική ή θρησκευτική ουδετερότητα («laїcité») δεν είναι επαρκείς λόγοι για την επιβολή περιορισμών στην ελευθερία της έκφρασης και/ή της θρησκευτικής ελευθερίας. Και όμως, εδώ και αρκετά χρόνια, οι γαλλικές αρχές χρησιμοποιούν αυτές τις έννοιες ως όπλα για να δικαιολογήσουν τη θέσπιση νόμων και πολιτικών που επηρεάζουν δυσανάλογα τις μουσουλμάνες γυναίκες και κορίτσια. Και όλα αυτά συμβαίνουν με φόντο μια αδυσώπητη, εικοσαετή εκστρατεία επιβλαβούς νομοθέτησης και ρύθμισης της ένδυσης των μουσουλμάνων γυναικών και κοριτσιών στη Γαλλία, που τροφοδοτείται από την προκατάληψη, τον ρατσισμό και την έμφυλη ισλαμοφοβία.

Η Founé Diawara, συμπρόεδρος της ποδοσφαιρικής συλλογικότητας Hijabeuses, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία: «Ο αγώνας μας δεν είναι πολιτικός ή θρησκευτικός, αλλά επικεντρώνεται στο ανθρώπινο δικαίωμά μας να συμμετέχουμε στον αθλητισμό».

«Κανένας αρμόδιος φορέας για τη χάραξη πολιτικής δεν πρέπει να υπαγορεύει τι μπορεί ή δεν μπορεί να φορέσει μια γυναίκα και καμία γυναίκα δεν πρέπει να αναγκάζεται να επιλέξει μεταξύ του αθλήματος που αγαπά και της πίστης, της πολιτιστικής της ταυτότητας ή των πεποιθήσεών της», δήλωσε η Anna Błuś.

«Δεν είναι πολύ αργά για τις γαλλικές αρχές, τις αθλητικές ομοσπονδίες και τη ΔΟΕ να κάνουν το σωστό και να ανατρέψουν όλες τις απαγορεύσεις για τις αθλήτριες που φορούν χιτζάμπ στον γαλλικό αθλητισμό, τόσο στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες όσο και σε όλα τα αθλήματα, σε όλα τα επίπεδα».

Ιστορικό

Στις 11 Ιουνίου, τα μέλη της Συμμαχίας Αθλητισμού & Δικαιωμάτων και του Basket Pour Toutes δημοσίευσαν επιστολή προς τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, με την οποία ζητούσαν να καλέσουν δημόσια τις αθλητικές αρχές της Γαλλίας να ανατρέψουν όλες τις απαγορεύσεις για τις αθλήτριες που φορούν χιτζάμπ στον γαλλικό αθλητισμό, τόσο στο Παρίσι 2024 αλλά και συνολικά σε όλα τα επίπεδα του αθλητισμού. Στις 18 Ιουνίου, η ΔΟΕ απάντησε στις οργανώσεις.