ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

Ανακοίνωση Τύπου
Το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ, οι Οικολόγοι Πράσινοι και η Δημοκρατική Αναγέννηση απάντησαν στο προεκλογικό ερωτηματολόγιο της οργάνωσης
Αθήνα, 30 Σεπτεμβρίου 2009
Το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ, οι Οικολόγοι Πράσινοι και η Δημοκρατική Αναγέννηση απάντησαν στα 9 ερωτήματα που απηύθυνε το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, με αφορμή τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009.

Είναι σημαντικό ότι σε μία προεκλογική περίοδο, με πολυφωνία μηνυμάτων και πανσπερμία θεμάτων στο τραπέζι των συζητήσεων, αρκετά από τα κόμματα απάντησαν στο ερωτηματολόγιο της Διεθνούς Αμνηστίας, εξαιρουμένων της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ. Το ερωτηματολόγιο που απεστάλη στα πολιτικά κόμματα καταγράφει, χωρίς να εξαντλεί, ορισμένα από τα μείζονα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα μας. Υπάρχει ένα ευρύτερο φάσμα πολιτικών κομμάτων που έχει ανταποκριθεί σε σχετικά ερωτηματολόγια της Διεθνούς Αμνηστίας τα τελευταία χρόνια, γεγονός που δείχνει ότι αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις μέρες μας. «Η απουσία απαντήσεων εκ μέρους του κυβερνώντος κόμματος σε μείζονα ζητήματα που άπτονται της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θεωρείται ανησυχητική», επισημαίνει η Κατερίνα Καπερναράκου, πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. «Ωστόσο, είναι θετικό ότι τα περισσότερα κόμματα αναγνώρισαν τις ελλείψεις στην αντιμετώπιση ορισμένων θεμάτων -υποδοχή/κατάσταση μεταναστών προσφύγων, δικαιώματα μεταναστών/μεταναστριών εργαζομένων, υποστηρικτικές υποδομές για γυναίκες θύματα βίας, πρόσβαση των Ρομά σε βασικές υπηρεσίες- και πρότειναν λύσεις. Απομένει να αποδειχθούν εμπράκτως οι δεσμεύσεις τους».

Σύνοψη των θέσεων των κομμάτων
1. Σχεδόν όλα τα κόμματα τάχθηκαν υπέρ του αυστηρότερου ελέγχου της εκτέλεσης των καθηκόντων των αστυνομικών οργάνων και της πάταξης των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ζητούνται αλλαγές στην εκπαίδευση της Αστυνομίας, με το ΣΥΡΙΖΑ να προτείνει δημιουργία Πανεπιστημίου Αστυνομικών Σπουδών. Παράλληλα, όλοι συναίνεσαν στην ανάγκη ουσιαστικής λογοδοσίας (είτε μέσω διακομματικής κοινοβουλευτικής Επιτροπής -ΣΥΡΙΖΑ- , είτε μέσω ανεξάρτητης Επιτροπής- Οικολόγοι Πράσινοι-), καθώς και διερεύνηση της δράσης και λειτουργίας της Αστυνομίας.

2. Ήταν καθολική πρόταση των κομμάτων να αντιμετωπιστούν με περισσότερη ευαισθησία και τη δέουσα προσοχή οι αιτήσεις για άσυλο, ζητώντας, συγκεκριμένα, επιτάχυνση των διαδικασιών αναγνώρισης της προσφυγικής ιδιότητας, απειθαρχία στον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ» και διευκόλυνση των προσφύγων που επιθυμούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ (ΚΚΕ), αφαίρεση της αρμοδιότητας χορήγησης ασύλου από την Αστυνομία (ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ) και πλήρη εφαρμογή των νόμων που προβλέπουν οικονομική υποστήριξη και νομική αρωγή, όπως παράλληλα και πλήρη δικαιώματα για πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Επιπρόσθετα, όλοι οι πολιτικοί φορείς ζητούν δευτεροβάθμια διαδικασία από ανεξάρτητο όργανο προσφυγών, με τη συμμετοχή κοινωνικών φορέων.

3. Τα κόμματα συμφωνούν στην ανάγκη μη-κράτησης ανηλίκων και παράτυπων μεταναστών ή αιτούντων άσυλο, αν δεν έχουν διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα. Τίθενται υπέρ της δημιουργίας κέντρων φιλοξενίας που εξασφαλίζουν συνθήκες σεβασμού της αξιοπρέπειας των ανθρώπων, με το ΣΥΡΙΖΑ να προτείνει ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας, το ΚΚΕ κρατικούς ειδικούς ξενώνες για ανηλίκους, οικογένειες με παιδιά, εγκύους γυναίκες, άτομα με αναπηρία και τη Δημοκρατική Αναγέννηση να προτείνει την επινοικίαση ξενοδοχείων και κλινών για τη φιλοξενία τους και προσφυγικούς ξενώνες. Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει να γίνει κατάργηση της διοικητικής απέλασης και όλοι οι πολιτικοί σχηματισμοί ζητούν να υπάρξει ουσιαστική μέριμνα για την υποδοχή και περίθαλψη των ανηλίκων, ρητά ενάντιοι σε οποιαδήποτε κράτησή τους.

4.Το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ τίθενται υπέρ της απρόσκοπτης πρόσβασης των “παράτυπων” μεταναστών σε υπηρεσίες υγείας, στέγασης και εκπαίδευσης, εστιάζοντας στην κοινωνική περιθωριοποίηση αυτών των ομάδων. Το ΠΑΣΟΚ ζητεί την πλήρη αποσύνδεση της παροχής υπηρεσιών υγείας από τη διοικητική κατάσταση των μεταναστών και ολοκληρωμένη συνεργασία με οργανώσεις πολιτών, την τοπική αυτοδιοίκηση και την Εκκλησία για την επίλυση του προβλήματος στέγασης των μεταναστών. Η Δημοκρατική Αναγέννηση προτείνει την παροχή υπηρεσιών στα ξενοδοχεία και τους προσφυγικούς ξενώνες. Οι Οικολόγοι Πράσινοι σκοπεύουν να δημιουργήσουν εθελοντικές ομάδες παροχής ιατρικών και άλλων υπηρεσιών σε συνεργασία με ΜΚΟ. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Οικολόγοι Πράσινοι υποστήριξαν ρητά την υιοθέτηση και εφαρμογή του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα του ΟΗΕ και η Δημοκρατική Αναγέννηση με την επιφύλαξη άρθρων του Συντάγματος.

5.Και τα πέντε κόμματα αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα ουσιαστικής ενίσχυσης των γυναικών-θυμάτων κακοποίησης και τράφικινγκ, μέσω της δημιουργίας, αλλά και περαιτέρω ενίσχυσης, των υφισταμένων κοινωνικών δομών και ξενώνων, καθώς και μέσω της εκπαίδευσης των εμπλεκόμενων φορέων και της ευαισθητοποίησης των πολιτών. Επιπλέον, τα περισσότερα κόμματα συμφωνούν ως προς την αποσύνδεση της συνεργασίας του θύματος τράφικινγκ από την παροχή του προσφυγικού καθεστώτος. Το ΠΑΣΟΚ, οι Οικολόγοι Πράσινοι και η Δημοκρατική Αναγέννηση δήλωσαν ρητά ότι σκοπεύουν να επικυρώσουν τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για Δράση ενάντια στην Εμπορία Ανθρώπων.

6.Αναφορικά με το θέμα των αντιρρησιών συνείδησης και της εναλλακτικής υπηρεσίας, όλα τα κόμματα που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο αναγνωρίζουν τη σημασία του, αν και το καθένα σε διαφορετικό βαθμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουν εναλλακτική θητεία ίσης διάρκειας με τη στρατιωτική και χωρίς τιμωρητικό χαρακτήρα, ενώ το ΚΚΕ απορρίπτει γενικά το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης, με εξαίρεση τους αντιρρησίες για θρησκευτικούς λόγους. Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει επίσης να θεσπισθεί το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης και κατά τη διάρκεια της θητείας και το ΠΑΣΟΚ κάνει λόγο για πιο ρεαλιστική εναλλακτική θητεία. Η Δημοκρατική Αναγέννηση επισημαίνει ότι για τους αντιρρησίες συνείδησης υπάρχει η δυνατότητα εγκατάλειψης της ιδιότητας του Ελληνα πολίτη χωρίς συνέπειες - ειδάλλως η εναλλακτική θητεία δεν θα έπρεπε να έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, αλλά να διαμορφώνεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να καθίσταται ισότιμη προσφορά στο κράτος με την κανονική χωρίς να αποφεύγεται η βασική εκπαίδευση.

7. Είναι σημαντικό ότι τα περισσότερα κόμματα επισημαίνουν την ανάγκη να εξευρεθούν οι ένοχοι για την επίθεση κατά της Κωνσταντίνας Κούνεβα. Το ΠΑΣΟΚ προτείνει την ενίσχυση του Σώματος Επιθεωρητών και την αναθεώρηση του νομικού καθεστώτος σε σειρά επισφαλών μορφών εργασίας. Υπέρ της επικύρωσης για τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων μεταναστών και των οικογενειών τους τάσσεται η Δημοκρατική Αναγέννηση -για τους καταγεγραμμένους μετανάστες ή όσους γεννήθηκαν στην Ελλάδα- και οι Οικολόγοι Πράσινοι. Το ΚΚΕ επισημαίνει ότι η Σύμβαση είναι "πίσω από τις ανάγκες πλήρους εξομοίωσης των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων ξένων και ντόπιων εργαζομένων, αλλά κανένα κράτος-μέλος της ΕΕ, ούτε οι ΗΠΑ δεν την έχουν επικυρώσει". Αυστηρότερο έλεγχο των γραφείων μεσολάβησης για την απασχόληση των μεταναστών ζητούν οι Οικολόγοι Πράσινοι, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στη θεσμοθέτηση διαρκούς διαδικασίας τακτικής νομιμοποίησης των μεταναστών υπό προϋποθέσεις και να αναχθεί σε πρωταρχικό θεσμό η άδεια εξεύρεσης εργασίας τους ακόμα και από τη χώρα προέλευσής τους.

8. Και τα πέντε κόμματα έχουν τις ίδιες ανησυχίες και προβληματισμούς όσο αφορά τους Ρομά, προτείνοντας, άλλα γενικόλογα και άλλα σε πιο αναλυτική μορφή, τις ίδιες περίπου λύσεις. Όλα τα κόμματα θεωρούν ότι οι Ρομά έχουν πέσει πολλές φορές θύματα ρατσιστικών εκδηλώσεων είτε από αστυνομικούς, είτε από Δήμους και Νομαρχίες. Το πρόβλημα στην εργασία, στέγαση και πρόσβαση στην εκπαίδευση είναι αισθητό από όλες τις παρατάξεις. Τα 3 κόμματα, ΚΚΕ και, κυρίως, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, προτείνουν πιο αναλυτικά κάποιες λύσεις στα προβλήματα. Το ΚΚΕ μιλά για εξασφάλιση μόνιμης εργασίας και ασφάλισης στους Ρομά. Το ΠΑΣΟΚ για τη δημιουργία του ανοιχτού σχολείου και την ενδυνάμωση της κοινότητας των Ρομά και την επικύρωσης του πρόσθετου Πρωτοκόλλου 12 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητεί την ελεύθερη επιλογή διαμονής των Ρομά με κυρώσεις στους Δήμους και τις Νομαρχίες που αρνούνται τη δημιουργία καταυλισμών στις περιοχές τους, καθώς επίσης τη θέσπιση ποσόστωσης 1% αποδοχής Ρομά σε δημόσιες υπηρεσίες ως εργαζόμενων και σε ΑΕΙ και ΤΕΙ ως φοιτητών. Τέλος, όλα τα κόμματα συμφωνούν ότι πρέπει να υπάρξει πρώτα μέριμνα πριν γίνει όποια μεταστέγαση και να προβλεφθούν αξιοπρεπείς συνθήκες για τη διαβίωσή τους.

9. Και τα πέντε κόμματα τάχθηκαν υπέρ του πλήρους «διαζυγίου» της Ελλάδας από τα όπλα διασποράς, όπως προβλέπει και η Σύμβαση του Όσλο. Το ΠΑΣΟΚ επισήμανε, μάλιστα, ότι τα όπλα αυτά δεν είναι απαραίτητα για την άμυνα της χώρας, ενώ η Δημοκρατική Αναγέννηση συνέδεσε την κατάργησή τους με την εξασφάλιση εφαρμογής της Σύμβασης του Όσλο από τις γείτονες χώρες ή, εναλλακτικά, με την αντικατάστασή τους με «έξυπνα» οπλικά συστήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι ήδη πιέζει να υιοθετηθεί η Σύμβαση του Όσλο το συντομότερο δυνατό. Οι Οικολόγοι Πράσινοι συνέδεσαν θετικά την κατάργηση αυτών των όπλων με τη θέσπιση νομοθεσίας που να ενσωματώνει τις αρχές της Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων, ώστε να κλείσουν τα «παραθυράκια» διακίνησής τους. Επίσης, σε ό,τι αφορά τη χρήση όπλων και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δήλωσαν ότι «πρέπει να τεθεί τέρμα στην κατάχρηση όπλων από τις υπηρεσίες ασφαλείας». Προχωρώντας πέρα από τη σφαίρα των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το ΚΚΕ τάχθηκε επιπλέον υπέρ ενός καθολικού (παγκόσμιου) αφοπλισμού. Αντίστοιχα, ο ΣΥΡΙΖΑ τάχθηκε υπέρ της δραστικής μείωσης των εξοπλιστικών κονδυλίων και της συμμετοχής του στρατού στους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ και κατά της καταστολής του «όποιου εσωτερικού εχθρού».