ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΟΜΟΦΥΛΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η ψήφιση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο του νόμου για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης σε ομόφυλα ζευγάρια αποτελεί ένα ιστορικό και σημαντικό βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, αλλά υπολείπεται ως προς το να παρέχει πλήρη ισότητα με τα παντρεμένα ζευγάρια, δηλώνει η Διεθνής Αμνηστία.

Ο νέος νόμος, στον οποίο αντιτάχθηκαν εντόνως η Ορθόδοξη Εκκλησία και αρκετά πολιτικά κόμματα, αναγνωρίζει τα μέρη που συνάπτουν το σύμφωνο συμβίωσης ως οικείους και δίνει τη δυνατότητα σε ομόφυλα ζευγάρια να απολαμβάνουν μερικά από τα δικαιώματα που απολαμβάνουν ήδη τα παντρεμένα ζευγάρια. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται το δικαίωμα επίσκεψης στο νοσοκομείο, επείγουσες ιατρικές αποφάσεις, και κληρονομικά δικαιώματα.

 «Η ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου αποτελεί μια μικρή αλλά επίπονη νίκη για τους ακτιβιστές στην Ελλάδα που για πολλά χρόνια έχουν παλέψει αδιάκοπα με στόχο τη νομική αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών», δήλωσε η Gauri van Gaulik, Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία. «Με τον νόμο αυτό  η πολιτεία αναγνωρίζει την ύπαρξη ομόφυλων σχέσεων καθώς και τη σημασία τους. Στέλνει ένα μήνυμα ελπίδας όχι μόνο σε λεσβίες, γκέι, αμφισεξουαλικά, διεμφυλικά και μεσοφυλικά άτομα  (ΛΟΑΤΚΙ) αλλά και σε όλους όσοι μάχονται για δικαιοσύνη και ισότητα. Το μήνυμα είναι πως η Ελλάδα γίνεται πιο ανεκτική».

Η Διεθνής Αμνηστία τονίζει ότι ο αγώνας για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων δεν τελειώνει εδώ και καλεί την ελληνική κυβέρνηση να εγγυηθεί για όλα τα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων της ισότητας ενώπιων του νόμου (μεταξύ αυτών και ο γάμος), των δικαιωμάτων παιδοθεσίας, καθώς και της νομικής αναγνώρισης του φύλου για τα διεμφυλικά άτομα.

 «Παρά το πρώτο αυτό βήμα, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα εξακολουθούν να βιώνουν στην Ελλάδα ένα εχθρικό κλίμα από το οποίο οι αρχές αποτυχαίνουν να τους προστατεύσουν επαρκώς. Οι σωματικές επιθέσεις βρίσκονται σε έξαρση και  η ρητορική του μίσους αποτελεί συχνό φαινόμενο, ενώ οι αρχές δεν παρέχουν επαρκή προστασία. Έως και η επίδειξη συντροφικότητας μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών λογοκρίνεται στην ελληνική τηλεόραση», συμπλήρωσε η Gauri van Gaulik.

Η ΜΚΟ Colour Youth δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία πως οι αναφορές για επιθέσεις ενάντια σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα τριπλασιάστηκαν το 2015 σε σύγκριση με την περσινή χρονιά. Σε αυτές περιλαμβάνονται ξυλοδαρμοί, πυροβολισμοί και βιασμοί που σχετίζονται με τον πραγματικό ή υποτιθέμενο σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα του φύλου του ατόμου.

«Τα δικαιώματα κάθε λεσβίας, γκέι, αμφισεξουαλικού,  διεμφυλικού και μεσοφυλικού ατόμου πρέπει να προστατεύονται και να είναι πλήρως σεβαστά. Κανείς/καμία δεν πρέπει να υφίσταται διάκριση ή βία εξαιτίας του ποιος/ποια είναι , ποιόν/ά αγαπά ή πώς εκφράζει το φύλο του/της. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να αξιοποιήσει τη συγκυρία για να προωθήσει αυτό για το οποίο οι ακτιβιστές και ακτιβίστριες αγωνίζονται με θάρρος: τίποτα λιγότερο από την πλήρη ισότητα», δήλωσε επιπλέον η Gauri van Gaulik.

Το χρονικό

Το 2008 η ελληνική κυβέρνηση εισήγαγε το σύμφωνο συμβίωσης ως εναλλακτική του γάμου, ωστόσο ο νόμος είχε ισχύ μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια. Το Νοέμβριο του 2013, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάνθηκε πως η εν λόγω νομοθεσία παραβιάζει το δικαίωμα των προσφευγόντων στην απόλαυση της ιδιωτικής τους ζωής εξαιτίας του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Η διάκριση αυτή  ισοδυναμεί με παραβίαση των Άρθρων 8 και 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Λόγω της μη εφαρμογής της εν λόγω απόφασης, μια νέα προσφυγή ξεκίνησε από 162 ζευγάρια και σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη. 

Τον Μάρτιο του 2015 η Διεθνής Αμνηστία συναντήθηκε με τον Υπουργό Δικαιοσύνης της Ελλάδας και τον προέτρεψε να προχωρήσει στην καταπολέμηση των διακρίσεων ενάντια στα ΛΟΑΤΚΙ άτομα,  συμπεριλαμβανομένης της πλήρους ισότητας σε σχέση με τον γάμο και της νομικής αναγνώρισης του φύλου των διεμφυλικών ατόμων.

Τον Ιούνιο του 2015, ο Υπουργός Δικαιοσύνης της Ελλάδας ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να νομοθετήσει για τα δικαιώματα του συμφώνου συμβίωσης που θα έχει εφαρμογή σε όλα τα ζευγάρια.  Στις 15 Δεκεμβρίου οι ΜΚΟ που προασπίζονται τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων προχώρησαν σε παρεμβάσεις προς την αρμόδια  Κοινοβουλευτική Επιτροπή αναφορικά με ελλείψεις του νομοσχεδίου. Οι παρεμβάσεις αυτές οδήγησαν σε νέες δεσμεύσεις επί σημαντικών θεμάτων, ανάμεσα στα οποία και η δημιουργία νομοπαρασκευαστικών επιτροπών για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας του φύλου και το δικαίωμα δημιουργίας οικογένειας για άτομα ιδίου φύλου. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί την ελληνική κυβέρνηση να εκπληρώσει και τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί επίσης όλα τα κράτη να σταματήσουν τις διακρίσεις στους νόμους που αφορούν στους πολιτικούς γάμους και βασίζονται στον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα του φύλου των ατόμων.