ΕΛΛΑΔΑ: ΚΑΤΑΔΙΚΗ 49ΧΡΟΝΟΥ ΑΝΤΙΡΡΗΣΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΑΠΟ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΟ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
6 Φεβρουαρίου 2012
Ελλάδα: Καταδίκη 49χρονου αντιρρησία συνείδησης από στρατοδικείο
Η Διεθνής Αμνηστία αποδοκιμάζει έντονα την καταδίκη του 49χρονου αντιρρησία συνείδησης, Αβραάμ Πουλιάση, από το Στρατοδικείο Αθηνών την 1/2/2012. Καταδικάστηκε για την κατηγορία της ανυποταξίας σε ποινή φυλάκισης 6 μηνών με τριετή αναστολή, εξαγοράσιμη προς 5 ευρώ την ημέρα, και επιβαρύνθηκε με τα έξοδα της δίκης, παρότι ο ίδιος δεν είναι πλέον υπόχρεος στράτευσης, εφόσον έχει συμπληρώσει το 45ό έτος της ηλικίας του.
Ο Αβραάμ Πουλιάσης είναι ένας από τους πρώτους ιδεολογικούς αντιρρησίες συνείδησης στην Ελλάδα. Το 1988 διέκοψε ο ίδιος πρόωρα την αναβολή στράτευσής του ως ένδειξη αλληλεγγύης στον πρώτο φυλακισμένο ιδεολογικό αντιρρησία συνείδησης, Μιχάλη Μαραγκάκη, δήλωσε δημόσια την άρνησή του να στρατευθεί και ζήτησε να υπηρετήσει εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, η οποία τότε δεν ήταν θεσμοθετημένη. Στη συνέχεια, όπως και οι υπόλοιποι αντιρρησίες συνείδησης, παρέμεινε σε καθεστώς εκκρεμότητας και παρανομίας επί πολλά χρόνια, έως ότου κατοχυρώθηκε το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης το 1997, και τέθηκε σε ισχύ μια τιμωρητική εναλλακτική πολιτική υπηρεσία την 01/01/1998.
Το Στρατοδικείο Αθηνών αρνήθηκε να αναγνωρίσει την «έλλειψη δόλου» του Αβραάμ Πουλιάση, κάτι που θα μπορούσε να είχε οδηγήσει στην αθώωσή του, παρά τα κάτωθι:
- Από το 1997 και μετά ο Αβραάμ Πουλιάσης ουδέποτε ενημερώθηκε επαρκώς από τις στρατιωτικές αρχές για το νέο κατοχυρωμένο δικαίωμά του στην αντίρρηση συνείδησης και την εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, και ιδιαίτερα για τη διαδικασία την οποία θα έπρεπε να ακολουθήσει ως παλαιός -προ της αναγνώρισης του δικαιώματος- αντιρρησίας συνείδησης, αφού ουδέποτε του απεστάλη νέα κλήση από τις στρατιωτικές αρχές, είτε για στρατιωτική θητεία, είτε για εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, ούτε κάποιο άλλο ενημερωτικό έγγραφο. Η Διεθνής Αμνηστία ζητεί να παρέχεται επαρκής και έγκαιρη ενημέρωση για το δικαίωμα της αντίρρησης συνείδησης στη στρατιωτική θητεία και τη διαδικασία αναγνώρισης κάποιου ως αντιρρησία συνείδησης, δεδομένου ότι η μεγάλη πλειονότητα των στρατευσίμων δεν γνωρίζουν ακόμα ότι υπάρχει η επιλογή της εναλλακτικής υπηρεσίας.
- Ο Αβραάμ Πουλιάσης δεν γνώριζε ότι εκκρεμούσε δίωξη εις βάρος του, αφού δεν είχε ενημερωθεί από τις αρχές και, ταυτόχρονα, σε αντίθεση με άλλους ανυπότακτους (συμπεριλαμβανομένων αντιρρησιών συνείδησης), ουδέποτε του απαγορεύθηκε η έξοδος από τη χώρα. Αντίθετα, είχε ταξιδεύσει επανειλημμένα στο εξωτερικό στο πλαίσιο ανθρωπιστικών αποστολών ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων, σε συνεννόηση με τις αρχές και συγκεκριμένα με το Υπουργείο Εξωτερικών.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο Αβραάμ Πουλιάσης αρχικά δεν ενημερώθηκε για την παραπομπή της υπόθεσής του σε στρατοδικείο και κινδύνευσε να καταδικασθεί όχι απλώς ερήμην, αλλά και χωρίς να γνωρίζει ότι κατηγορείται και, συνεπώς, χωρίς τη δυνατότητα να υπερασπισθεί τον εαυτό του. Ο Αβραάμ Πουλιάσης ενημερώθηκε για την παραπομπή της υπόθεσής του σε στρατοδικείο, έπειτα από τυχαίο γεγονός, όταν αντιρρησίας συνείδησης που βρισκόταν στο στρατοδικείο Αθήνας για να παρακολουθήσει την εκδίκαση της υπόθεσης άλλου διωκόμενου αντιρρησία συνείδησης (του Ευάγγελου Μιχαλόπουλου), στις 19 Φεβρουαρίου 2010, παρατήρησε ότι στο πινάκιο των υποθέσεων υπήρχε το όνομα του Αβραάμ Πουλιάση και στη συνέχεια τον ειδοποίησε. Η υπόθεση του Α. Πουλιάση τότε είχε αναβληθεί, όπως είχε αναβληθεί και στις 23/02/2011, για να εκδικασθεί τελικά την 1/2/2012, σε μια δίκη που παρακολούθησε παρατηρητής της Διεθνούς Αμνηστίας και παρατηρήτρια του Ευρωπαϊκού Γραφείου για την Αντίρρηση Συνείδησης (EBCO).
Η Διεθνής Αμνηστία παρακολουθεί την υπόθεση της δίωξης του Αβραάμ Πουλιάση από τότε που έγινε γνωστή. Η Διεθνής Αμνηστία έχει επανειλημμένως καλέσει τις ελληνικές αρχές να εναρμονίσουν επιτέλους τη νομοθεσία περί αντίρρησης συνείδησης και την πρακτική με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα και συστάσεις, και να τερματίσουν αμέσως όλες τις διώξεις, τις ποινές φυλάκισης, τα πρόστιμα και τις διακρίσεις εις βάρος των αντιρρησιών συνείδησης.
Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι σε κάθε περίπτωση ο Αβραάμ Πουλιάσης, όπως και κάθε άλλος πολίτης, δεν θα έπρεπε να είχε δικαστεί από στρατοδικείο. Αυτό άλλωστε έχει κρίνει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: υπάρχει παραβίαση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη (Άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) όταν δικάζονται αντιρρησίες συνείδησης από στρατοδικεία (υπόθεση Ercep v. Turkey, απόφαση 22/11/2011).
Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί επίσης ότι η εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, στην οποία ο Αβραάμ Πουλιάσης ήταν σύμφωνα με το νόμο υπόχρεος από το 1998 έως το 2008, είχε και συνεχίζει να έχει τιμωρητικό χαρακτήρα. Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι ο θεσμός της εναλλακτικής υπηρεσίας πρέπει να είναι καθαρά πολιτικής φύσης, εκτός της αρμοδιότητας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των αιτήσεων των ενδιαφερομένων για αναγνώρισή τους ως αντιρρησιών συνείδησης), και να μην έχει χαρακτήρα τιμωρίας ή διάκρισης εις βάρος των αντιρρησιών συνείδησης.
Παρά το γεγονός ότι ο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει αναγνωρίσει ρητά ότι το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης προστατεύεται από το Άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου περί ελευθερίας σκέψης, συνείδησης και θρησκείας (υπόθεση Bayatyan v. Armenia, απόφαση 01/06/2011), η Ελλάδα εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται με τις διεθνείς υποχρεώσεις της και να παραβιάζει κατάφωρα τα δικαιώματα των αντιρρησιών συνείδησης:
- Στις 13/12/2011, σε μια δίκη που παρακολούθησε παρατηρητής της Διεθνούς Αμνηστίας, ο Γεράσιμος Κορωναίος καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκιση 6 μηνών με τριετή αναστολή με την κατηγορία της ανυποταξίας από το Στρατοδικείο Ιωαννίνων, επειδή αρνήθηκε για ιδεολογικούς λόγους συνείδησης να υπηρετήσει τόσο την στρατιωτική, όσο και την εναλλακτική υπηρεσία. Ο Γεράσιμος Κορωναίος άσκησε έφεση. Ο Γεράσιμος Κορωναίος κλήθηκε να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία το Φεβρουάριο του 2008. Αρνήθηκε δημόσια να υπηρετήσει, με δήλωση ολικής άρνησης στράτευσης, τον Οκτώβριο του 2009. Σε αυτή τη δήλωσή του κατήγγειλε επίσης ότι, καίτοι πολίτης, η στρατονομία επισκέφθηκε το σπίτι των γονέων του και επιπλέον απείλησε τη μητέρα του με φυλάκιση, για το λόγο ότι γνωρίζει πού βρίσκεται ο γιος της και δεν το λέει.
- Στις 06/12/2011 ο Κ.Κ. προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά της Ελλάδας για παραβίαση του άρθρου 9 και 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου λόγω της απόφασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, που απέρριψε στις 05/04/2004, κατόπιν αρνητικής γνωμοδότησης της Ειδικής Επιτροπής, την αίτησή του να αναγνωριστεί ως αντιρρησίας συνείδησης, με την αιτιολογία ότι «δεν ανήγαγε πειστικά τις απόψεις του για τις οποίες εναντιώνεται στην στράτευση σε γενική αντίληψη περί ζωής, ούτε παρουσίασε δράση και εν γένει στάση ζωής χαρακτηριστικά αντίστοιχη με ιδεολογικές πεποιθήσεις που τον εμποδίζουν να εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις». Ο Κ.Κ. είχε καταθέσει την αίτηση αυτή για ιδεολογικούς λόγους συνείδησης στις 23/05/2003, κατόπιν της κλήσης του να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία. Στις 17/05/2004 κατέθεσε αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η οποία εξετάστηκε στις 02/06/2008 και απορρίφθηκε στις 08/03/2010.
- Στις 29/08/2011 απορρίφθηκε από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, κατόπιν αρνητικής γνωμοδότησης της Ειδικής Επιτροπής, η αίτηση του Γεώργιου Κεραμυδά να αναγνωριστεί ως αντιρρησίας συνείδησης, επειδή ο αιτών «δεν συνέδεσε το εσωτερικό του φρόνημα με συγκεκριμένες πράξεις που υπαγορεύονται από τις ιδεολογικές του πεποιθήσεις και εν γένει δεν παρουσίασε στάση ζωής χαρακτηριστικά αντίστοιχη με τις πεποιθήσεις που υποστηρίζει και που τον εμποδίζουν να εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις ενόπλως». Ο Γεώργιος Κεραμυδάς είχε καταθέσει την αίτηση αυτή για ιδεολογικούς λόγους συνείδησης στις 12/11/2010. Στις 17/10/2011 κατέθεσε αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
- Στις 29/08/2011 απορρίφθηκε από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, κατόπιν αρνητικής γνωμοδότησης της Ειδικής Επιτροπής, η αίτηση του Δημήτριου Καμπάση να αναγνωριστεί ως αντιρρησίας συνείδησης, επειδή ο αιτών «δεν συνέδεσε το εσωτερικό του φρόνημα με συγκεκριμένες πράξεις που υπαγορεύονται από τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και εν γένει δεν παρουσίασε στάση ζωής χαρακτηριστικά αντίστοιχη με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις (Μάρτυρας του Ιεχωβά) που υποστηρίζει και που τον εμποδίζουν να εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις ενόπλως». Τον Οκτώβριο του 2011 ο Δημήτριος Καμπάσης κατέθεσε αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
- Στις 04/10/2010 και στις 29/11/2010 εκδικάστηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι υποθέσεις των Χριστιανών Μαρτύρων του Ιεχωβά, Νικόλαου Ταταρίδη και Ευγένιου Κελεσίδη, αντίστοιχα, και εκκρεμούν οι αποφάσεις. Και στις δύο περιπτώσεις οι αιτήσεις που υπέβαλαν το 2009 για την υπαγωγή τους στις διατάξεις της εναλλακτικής υπηρεσίας λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων απορρίφθηκαν με την αιτιολογία ότι είχαν προηγουμένως διαμείνει μια νύχτα σε στρατόπεδο, περιμένοντας την ιατρική εξέταση που θα καθορίσει αν είναι κατάλληλοι για στρατιωτική θητεία.
- Στις 25/01/2010 εκδικάστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας η υπόθεση του Νικόλαου Βλαχάκη και αναμένεται η απόφαση. Η αίτηση του Νικόλαου Βλαχάκη να αναγνωριστεί ως έφεδρος αντιρρησίας συνείδησης για θρησκευτικούς λόγους απορρίφθηκε το 2003 με την αιτιολογία ότι είχε υπηρετήσει ένοπλη στρατιωτική θητεία (πριν γίνει Χριστιανός Μάρτυρας του Ιεχωβά).
- Στις 12/03/2012 εκδικάζεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας η αίτηση ακύρωσης που υπέβαλε ο Χριστιανός Μάρτυρας του Ιεχωβά, Ωανάσης Καλαϊτσίδης, στις 20/09/2010 κατά της από 13/08/2010 κλήσης για κατάταξη του Α’ Στρατολογικού Γραφείου Θεσσαλονίκης. Ο Ωανάσης Καλαϊτσίδης είχε αναγνωριστεί ως αντιρρησίας συνείδησης και είχε αρχίσει να υπηρετεί εναλλακτική υπηρεσία. Στις 06/03/2003 εγκατέλειψε την υπηρεσία του λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας της μητέρας του και τον Απρίλιο του 2003 ζήτησε από το Α΄ Στρατολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης να του δοθεί αναβολή εκπλήρωσης της εναλλακτικής υπηρεσίας, αλλά τελικώς, αντί της αναβολής του επιδόθηκε σημείωμα κατάταξης στις Ένοπλες Δυνάμεις.
- Στις 02/04/2012 εκδικάζεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τρίτη φορά η υπόθεση του Χριστιανού Μάρτυρα του Ιεχωβά, Δημήτριου Πιτσικάλη, του οποίου η αίτηση να αναγνωριστεί ως αντιρρησίας συνείδησης για θρησκευτικούς λόγους απορρίφθηκε το 2000 με την αιτιολογία ότι δεν προσήλθε εμπρόθεσμα για τις ιατρικές εξετάσεις.
- Στις 05/06/2012 δικάζεται από το Ναυτοδικείο Πειραιά με την κατηγορία της λιποταξίας για δεύτερη φορά ο Νικόλαος Ξιάρχος, ο οποίος ήταν επαγγελματίας στρατιωτικός και έγινε αντιρρησίας συνείδησης για θρησκευτικούς λόγους, αφού βαφτίστηκε Χριστιανός Μάρτυρας του Ιεχωβά. Την πρώτη φορά, τον Σεπτέμβριο του 2008, ο Νικόλαος Ξιάρχος καταδικάστηκε από το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών σε ποινή φυλάκισης 3 ετών με πενταετή αναστολή για λιποταξία. Στις 16/02/2011 εκδικάστηκε από το δικαστικό συμβούλιο του Αναθεωρητικού Στρατοδικείου Αθηνών η έφεση του Νικολάου Ξιάρχου κατά του παραπεμπτικού βουλεύματος του δικαστικού συμβουλίου του Ναυτοδικείου Πειραιά για την δεύτερη λιποταξία, και τον Μάρτιο του 2011 εκδόθηκε απορριπτικό βούλευμα και του επιβλήθηκε εγγυοδοσία ύψους 3.000 ευρώ την οποία και πλήρωσε. Στην δίκη της 05/06/2012 θα παρευρεθεί παρατηρητής της Διεθνούς Αμνηστίας. Η Διεθνής Αμνηστία ζητεί να έχει κανείς το δικαίωμα να διεκδικεί την ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης οποιαδήποτε στιγμή, τόσο πριν όσο και μετά την κατάταξή του στις Ένοπλες Δυνάμεις, είτε αυτός είναι κληρωτός είτε επαγγελματίας στρατιώτης, με βάση το κατοχυρωμένο δικαίωμα αλλαγής συνείδησης.