ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ 2022: ΟΙ ΚΑΤΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΕΚΤΟΞΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΠΕΝΤΕ ΕΤΩΝ

• Ο υψηλότερος αριθμός δικαστικών εκτελέσεων που έχει καταγραφεί παγκοσμίως από το 2017
• 81 άνθρωποι εκτελέστηκαν σε μία μόνο ημέρα στη Σαουδική Αραβία
• 20 χώρες είναι γνωστό ότι έχουν πραγματοποιήσει εκτελέσεις
• 6 χώρες κατήργησαν πλήρως ή μερικώς τη θανατική καταδίκη

Οι καταγεγραμμένες εκτελέσεις το 2022 έφτασαν τον υψηλότερο αριθμό των τελευταίων πέντε ετών, καθώς οι πιο διαβόητες εκτελέστριες χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής πραγματοποίησαν αθρόους φόνους, ανακοίνωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία, καθώς έδωσε στη δημοσιότητα την ετήσια έκθεσή της για τη θανατική ποινή.

Συνολικά 883 άνθρωποι είναι γνωστό ότι εκτελέστηκαν σε 20 χώρες, σημειώνοντας αύξηση 53% σε σχέση με το 2021. Αυτή η έξαρση των εκτελέσεων, η οποία δεν περιλαμβάνει τις χιλιάδες που πιστεύεται ότι εκτελέστηκαν στην Κίνα πέρυσι, είχε ηγέτιδες χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής όπου οι καταγεγραμμένοι αριθμοί αυξήθηκαν από 520 το 2021 σε 825 το 2022.

«Οι χώρες στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής παραβίασαν το διεθνές δίκαιο καθώς αύξησαν τις εκτελέσεις το 2022, αποκαλύπτοντας μια σκληρή περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή. Ο αριθμός των ατόμων που στερήθηκαν τη ζωή τους αυξήθηκε δραματικά σε ολόκληρη την περιοχή· η Σαουδική Αραβία εκτέλεσε τον εντυπωσιακό αριθμό των 81 ατόμων σε μία μόνο ημέρα. Πιο πρόσφατα, το Ιράν σε μια απέλπιδα προσπάθεια να τερματίσει τη λαϊκή εξέγερση, εκτέλεσε ανθρώπους απλώς και μόνο επειδή άσκησαν το δικαίωμά τους στη διαμαρτυρία», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

Το ανησυχητικό είναι ότι το 90% των γνωστών εκτελέσεων στον κόσμο εκτός της Κίνας πραγματοποιήθηκαν από τρεις μόνο χώρες της περιοχής. 

Οι καταγεγραμμένες εκτελέσεις στο Ιράν εκτοξεύτηκαν από 314 το 2021 σε 576 το 2022· οι αριθμοί τριπλασιάστηκαν στη Σαουδική Αραβία, από 65 το 2021 σε 196 το 2022 –το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει η Διεθνής Αμνηστία τα τελευταία 30 χρόνια–, ενώ στην Αίγυπτο εκτελέστηκαν 24 άτομα.

Η χρήση της θανατικής ποινής παρέμεινε υπό το πέπλο της μυστικότητας σε αρκετές χώρες, όπως η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και το Βιετνάμ –χώρες που είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν εκτενώς τη θανατική ποινή–, κάτι που σημαίνει ότι ο πραγματικός παγκόσμιος αριθμός είναι πολύ ψηλότερος. Ενώ ο ακριβής αριθμός των εκτελεσθέντων ατόμων στην Κίνα είναι άγνωστος, είναι σαφές ότι η χώρα παρέμεινε ο πιο παραγωγικός εκτελεστής στον κόσμο, μπροστά από το Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και τις ΗΠΑ.

Πέντε χώρες ξανάρχισαν τις εκτελέσεις

Οι εκτελέσεις ξανάρχισαν σε πέντε χώρες το 2022 –στο Αφγανιστάν, το Κουβέιτ, τη Μιανμάρ, το κράτος της Παλαιστίνης και τη Σιγκαπούρη–, ενώ αύξηση των εκτελέσεων καταγράφηκε επίσης για το Ιράν (από 314 σε 576), τη Σαουδική Αραβία (από 65 σε 196) και τις ΗΠΑ (από 11 σε 18).

Ο καταγεγραμμένος αριθμός ατόμων τα οποία εκτελέστηκαν για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά υπερδιπλασιάστηκε το 2022 σε σύγκριση με το 2021. Οι εκτελέσεις που σχετίζονται με τα ναρκωτικά παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο ορίζει ότι οι εκτελέσεις πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο για τα «σοβαρότερα εγκλήματα» – εγκλήματα που περιλαμβάνουν σκόπιμη θανάτωση. Οι εκτελέσεις αυτές καταγράφηκαν στην Κίνα, τη Σαουδική Αραβία (57), το Ιράν (255) και τη Σιγκαπούρη (11), και ανήλθαν στο 37% των συνολικών εκτελέσεων που καταγράφηκαν παγκοσμίως από τον οργανισμό. Εκτελέσεις για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά ήταν πιθανό να έχουν πραγματοποιηθεί στο Βιετνάμ, ωστόσο τα στοιχεία αυτά παραμένουν κρατικά μυστικά

«Σε μια σκληρή τροπή, σχεδόν το 40% όλων των γνωστών εκτελέσεων αφορούσε αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά. Είναι σημαντικό ότι πρόκειται συχνά για ανθρώπους προερχόμενους από μη προνομιούχα περιβάλλοντα, τα οποία πλήττονται δυσανάλογα από αυτή την σκληρή τιμωρία», δήλωσε η Agnès Callamard. «Ήρθε η ώρα οι κυβερνήσεις και ο ΟΗΕ να εντείνουν την πίεση σε όσους ευθύνονται γι’ αυτές τις κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να διασφαλίσουν τη θέσπιση διεθνών εγγυήσεων».

Ενώ οι εκτελέσεις αυξήθηκαν, ο συνολικός αριθμός των καταγεγραμμένων θανατικών ποινών που επιβλήθηκαν σε ανθρώπους παρέμεινε ουσιαστικά ο ίδιος, με ελαφρά μείωση από 2.052 το 2021 σε 2.016 το 2022.

Μια αχτίδα ελπίδας

Σε αυτό το ζοφερό σκηνικό, υπήρξε μια αχτίδα ελπίδας, καθώς 6 χώρες κατάργησαν πλήρως ή μερικώς τη θανατική ποινή.

Το Καζακστάν, η Παπούα Νέα Γουινέα, η Σιέρα Λεόνε και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία κατήργησαν τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα, ενώ η Ισημερινή Γουινέα και η Ζάμπια κατήργησαν τη θανατική ποινή μόνο για τα συνήθη εγκλήματα.

Τον Δεκέμβριο του 2022, 112 χώρες είχαν καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα και 9 χώρες είχαν καταργήσει τη θανατική ποινή μόνο για τα συνήθη εγκλήματα.

Η θετική δυναμική συνεχίστηκε, καθώς η Λιβερία και η Γκάνα έκαναν νομοθετικά βήματα προς την κατάργηση της θανατικής ποινής, ενώ οι αρχές της Σρι Λάνκα και των Μαλδίβων δήλωσαν ότι δεν θα καταφύγουν στην εφαρμογή των θανατικών ποινών. Νομοσχέδια για την κατάργηση της υποχρεωτικής θανατικής ποινής κατατέθηκαν επίσης στο κοινοβούλιο της Μαλαισίας.

«Καθώς πολλές χώρες συνεχίζουν να στέλνουν τη θανατική ποινή στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, ήρθε η ώρα να ακολουθήσουν και άλλες το παράδειγμά τους. Οι βάναυσες ενέργειες χωρών όπως το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και το Βιετνάμ ανήκουν πλέον σταθερά στη μειοψηφία. Αυτές οι χώρες πρέπει επειγόντως να συμβαδίσουν με την εποχή, να προστατεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, να εκτελέσουν τη δικαιοσύνη και όχι τους ανθρώπους», δήλωσε η Agnès Callamard.

«Με 125 κράτη μέλη του ΟΗΕ –περισσότερα από ποτέ άλλοτε– να ζητούν μορατόριουμ στις εκτελέσεις, η Διεθνής Αμνηστία δεν ένιωσε ποτέ πιο αισιόδοξη ότι αυτή η αποτρόπαια τιμωρία μπορεί να περάσει και πρόκειται να περάσει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Αλλά οι τραγικοί αριθμοί του 2022 μάς υπενθυμίζουν ότι δεν μπορούμε να επαναπαυόμαστε. Θα συνεχίσουμε την εκστρατεία μας μέχρι να καταργηθεί η θανατική ποινή σε ολόκληρο τον κόσμο».