Οι ιρανικές αρχές δεν μπορούν απλώς να χτίσουν ένα τείχος γύρω από έναν τόπο εγκλήματος και να νομίζουν ότι όλα τα εγκλήματά τους θα διαγραφούν και θα ξεχαστούν.
ΙΡΑΝ: ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΠΟΥ ΑΝΕΓΕΡΘΗΚΑΝ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΑΦΟΥΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΣΦΑΓΗΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΔΙΕΘΝΗ ΕΡΕΥΝΑ
Τα κράτη που συμμετέχουν στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ πρέπει να καλέσουν τις ιρανικές αρχές να σταματήσουν να αποκρύπτουν τους ομαδικούς τάφους των θυμάτων των «σφαγών στις φυλακές» του 1988 και να ξεκινήσουν αμέσως διεθνή έρευνα για την εξωδικαστική εκτέλεση και την εξαφάνιση χιλιάδων αντιφρονούντων που ισοδυναμεί με συνεχιζόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.
Τους τελευταίους μήνες, οι ιρανικές αρχές έχουν ανεγείρει νέους τσιμεντένιους τοίχους ύψους δύο μέτρων γύρω από τους ομαδικούς τάφους του Χαβαράν, έξω από την Τεχεράνη, όπου πιστεύεται ότι βρίσκονται θαμμένα τα λείψανα πολλών εκατοντάδων πολιτικών αντιφρονούντων που εκτελέστηκαν κρυφά το 1988. Η κατασκευή αυτή έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες ότι οι αρχές, μακριά από το κοινό, μπορούν ευκολότερα να καταστρέψουν ή να αλλοιώσουν την περιοχή των ομαδικών τάφων, καθώς ο χώρος δεν είναι πλέον ορατός από το εξωτερικό, και η είσοδός του φυλάσσεται από φύλακες που επιτρέπουν την είσοδο συγγενών μόνο σε ορισμένες ημέρες.
«Οι ιρανικές αρχές δεν μπορούν απλώς να χτίσουν ένα τείχος γύρω από έναν τόπο εγκλήματος και να νομίζουν ότι όλα τα εγκλήματά τους θα διαγραφούν και θα ξεχαστούν. Επί 34 χρόνια, οι αρχές αποκρύπτουν και καταστρέφουν συστηματικά και σκόπιμα βασικά στοιχεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αποδειχτεί η αλήθεια σχετικά με την κλίμακα των εξωδικαστικών εκτελέσεων που πραγματοποιήθηκαν το 1988 και να απονεμηθεί δικαιοσύνη και αποζημίωση στα θύματα και τις οικογένειές τους», δήλωσε η Diana Eltahawy, αναπληρώτρια διευθύντρια για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Θα πρέπει να συγκλονίσει τη συνείδηση της ανθρωπότητας το γεγονός ότι χιλιάδες πολιτικοί αντιφρονούντες παραμένουν βίαια εξαφανισμένες/-οι στο Ιράν, ενώ τα άτομα που θα έπρεπε να διερευνηθούν για σοβαρά εγκλήματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο έχουν αναρριχηθεί σε κορυφαίες εκτελεστικές και δικαστικές θέσεις, όπου συνεχίζουν να προκαλούν δεινά στους συγγενείς τους. Αυτό το έκτρωμα πρέπει να σταματήσει μια για πάντα, και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ πρέπει να δημιουργήσει επειγόντως έναν ανεξάρτητο ερευνητικό μηχανισμό για την αποκάλυψη της αλήθειας, και ως ένα βήμα προς την προσαγωγή των υπόπτων ενώπιον της δικαιοσύνης».
Έξι κάμερες ασφαλείας έχουν επίσης τοποθετηθεί τόσο μέσα στον χώρο του ομαδικού τάφου του Χαβαράν όσο και στον δρόμο έξω από αυτόν για να εκφοβίσουν τις οικογένειες που θρηνούν και να αποτρέψουν το κοινό από το να επισκεφθεί το χώρο για να αποτίσει φόρο τιμής.
Οι ομαδικοί τάφοι του Χαβαράν βρίσκονται σε έναν χώρο ταφής εκτός Ιράν, που περιλαμβάνει επίσης αρκετούς ατομικούς τάφους οι οποίοι ανήκουν σε πολιτικούς αντιφρονούντες που εκτελέστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, καθώς και το νεκροταφείο του Γκολεστάν Τζαβίντ, όπου η διωκόμενη μειονότητα των Μπαχάι θάβει τους αγαπημένους της.
Η Διεθνής Αμνηστία εξέτασε φωτογραφίες και βιντεοσκοπημένο υλικό από τα νέα τείχη για να επιβεβαιώσει τις μαρτυρίες των μελών των οικογενειών που επισκέφτηκαν τον χώρο του ομαδικού τάφου στο Χαβαράν από τα τέλη Μαΐου του 2022.
Diana Eltahawy, αναπληρώτρια διευθύντρια για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική της Διεθνούς Αμνηστίας
Για πάνω από τρεις δεκαετίες, οι ιρανικές αρχές προσπάθησαν να καλύψουν τις αποδείξεις για τις σφαγές στις φυλακές, κατεδαφίζοντας επανειλημμένα με μπουλντόζες επιβεβαιωμένους ή ύποπτους χώρους μαζικών τάφων και καταστρέφοντας τα σημάδια των τάφων και τα δέντρα που είχαν φυτέψει οι οικογένειες.
Στις/-ους συγγενείς, τις/τους επιζώσες/-ντες και τις/τους υπερασπίστριες/-ιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απαγορεύεται σταθερά να συγκεντρώνονται στους τόπους μαζικών τάφων για να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων, ενώ εμποδίζεται η ανέγερση μνημείων ή η κατάθεση λουλουδιών. Ορισμένες/-οι έχουν διωχτεί και έχουν φυλακιστεί σε αντίποινα για την αναζήτηση της αλήθειας και της δικαιοσύνης.
Ορισμένοι χώροι ομαδικών τάφων έχουν μετατραπεί ακόμη και σε χωματερές. Τον Απρίλιο του 2021, οι ιρανικές αρχές άσκησαν επίσης πιέσεις σε μέλη της διωκόμενης μειονότητας των Μπαχάι να θάψουν τις/-τους αγαπημένες/-ους τους στον χώρο ων μαζικών τάφων στο Χαβαράν.
Για να αποκρύψουν περαιτέρω την τύχη και τον τόπο διαμονής των θυμάτων, οι αρχές αρνήθηκαν επίσης να εκδώσουν πιστοποιητικά θανάτου και αφαίρεσαν τα ονόματα των θυμάτων από τα αρχεία ταφής.
Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ πρέπει να λάβει υπόψη τις εκκλήσεις των εμπειρογνωμόνων για διεθνή έρευνα
Τον Σεπτέμβριο του 2020, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ομάδας Εργασίας του ΟΗΕ για τις βίαιες και ακούσιες εξαφανίσεις, προειδοποίησε ότι οι παρελθούσες και οι συνεχιζόμενες παραβιάσεις που σχετίζονται με τις σφαγές στις φυλακές του Ιράν το 1988 «μπορεί να ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» και ότι θα ζητήσουν διεθνή έρευνα εάν οι παραβιάσεις αυτές συνεχιστούν.
Τον Αύγουστο του 2021, η Ομάδας Εργασίας του ΟΗΕ για τις Βίαιες και Ακούσιες Εξαφανίσειςεπανέλαβε τις ανησυχίες της σχετικά με τη συνεχιζόμενη απόκρυψη των χώρων ταφής, υπενθύμισε ότι το έγκλημα της εξαναγκαστικής εξαφάνισης συνεχίζεται έως ότου εξακριβωθεί η τύχη και ο τόπος διαμονής των εν λόγω ατόμων και ζήτησε τη διεξαγωγή διεθνούς έρευνας.
«Τα κράτη που συμμετέχουν στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχουν ηθική υποχρέωση να συμπαρασταθούν στις οικογένειες, στα θύματα και στις/τους επιζώσες/-ντες των φρικαλεοτήτων στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των σφαγών στις φυλακές του 1988, και να λάβουν υπόψη τους τις εκκλήσεις των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για τη δημιουργία ενός διεθνούς ερευνητικού μηχανισμού. Τα μέλη της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συμμετέχουν στις πυρηνικές συνομιλίες με το Ιράν, δεν πρέπει να αποφεύγουν να μιλούν για πολιτικά οφέλη. Θα πρέπει να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης κρίσης συστημικής ατιμωρησίας σε μια χώρα που είδε την άνοδο στην προεδρία του Ebrahim Raisi, ο οποίος πρέπει να διερευνηθεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», δήλωσε η Diana Eltahawy.
Ιστορικό
Ούτε ένας αξιωματούχος δεν έχει παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη στο Ιράν για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που συνδέονται με τις «σφαγές των φυλακών» του 1988, ενώ ορισμένοι από τους εμπλεκόμενους κατέχουν ή κατείχαν υψηλές θέσεις εξουσίας στο Ιράν. Ο σημερινός πρόεδρος του Ιράν και πρώην επικεφαλής του δικαστικού σώματος Ebrahim Raisi ήταν μέλος της «επιτροπής θανάτου» που πραγματοποίησε την εξαφάνιση και την εξωδικαστική εκτέλεση αρκετών χιλιάδων πολιτικών αντιφρονούντων στις φυλακές Evin και Gohardasht κοντά στην Τεχεράνη ανάμεσα στα τέλη Ιουλίου και τις αρχές Σεπτεμβρίου 1988.
Άλλα μέλη των λεγόμενων «επιτροπών θανάτου» που πρέπει να διερευνηθούν για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είναι ο Alireza Avaei, ο οποίος ήταν υπουργός Δικαιοσύνης από το 2017 έως το 2021, ο Hossein Ali Nayyeri, ο οποίος είναι επικεφαλής του Ανώτατου Πειθαρχικού Δικαστηρίου Δικαστών, ο Mohammad Hossein Ahmadi, ο οποίος είναι νυν μέλος ενός βασικού συνταγματικού οργάνου, και ο Mostafa Pour Mohammadi, ο οποίος ήταν υπουργός Δικαιοσύνης από το 2013 έως το 2017, και σήμερα είναι ανώτερος σύμβουλος του επικεφαλής του δικαστικού σώματος.