ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ: ΟΙ ΤΑΛΙΜΠΑΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΡΕΨΟΥΝ ΣΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΟΥΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΜΕΣΩΣ – ΝΕΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Πρέπει να επιτραπεί στα κορίτσια στο Αφγανιστάν να επιστρέψουν στο γυμνάσιο και να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία καθώς δημοσίευσε νέες μαρτυρίες μαθητριών και εκπαιδευτικών που τεκμηριώνουν απειλές και βία από τους Ταλιμπάν

Ενώ οι άντρες μαθητές σε όλη την επικράτεια είχαν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στο γυμνάσιο στις 17 Σεπτεμβρίου, οι Ταλιμπάν επέμειναν ότι απαιτείται ένα «ασφαλές περιβάλλον μάθησης» πριν επιστρέψουν τα κορίτσια.

Ωστόσο, σε περισσότερες από 20 νέες συνεντεύξεις, μαθήτριες, καθηγήτριες/ηγητές και διευθυντές/ύντριες σχολείων είπαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι ο εκφοβισμός και η παρενόχληση από τους Ταλιμπάν κάνουν τα ποσοστά φοίτησης στα σχολεία να παραμένουν χαμηλά σε όλα τα επίπεδα, ειδικά για τα κορίτσια.

«Προς το παρόν, ουσιαστικά τα κορίτσια στο Αφγανιστάν εμποδίζονται από το να επιστρέψουν στο γυμνάσιο. Σε όλη τη χώρα, τα δικαιώματα και οι φιλοδοξίες μιας ολόκληρηςγενίας κοριτσιών απορρίπτονται και συνθλίβονται» δήλωσε η Agnès Callamard, γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας

«Το δικαίωμα στην εκπαίδευση είναι ένα θεμελειώδες ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο οι Ταλιμπάν –ως οι de facto αρχές που διοικούν τη χώρα– είναι υποχρεωμένοι να τηρήσουν. Οι τρέχουσες πολιτικές που ακολουθούν οι Ταλιμπάν δημιουργούν διακρίσεις, αδικία και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.

«Οι Ταλιμπάν πρέπει αμέσως να ανοίξουν όλα τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τα κορίτσια, να σταματήσουν κάθε παρενόχληση, τις απειλές και τις επιθέσεις εναντίον δασκάλων και μαθητών/ριών και να διακόψουν κάθε στρατιωτική χρήση των σχολείων στο Αφγανιστάν».

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί επίσης τη διεθνή κοινότητα να  διασφαλίσει την κατάλληλη χρηματοδότηση για τον εκπαιδευτικό τομέα του Αφγανιστάν, ώστε τα σχολεία να συνεχίσουν να λειτουργούν μέσω οργανισμών όπως ο ΟΗΕ ή οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Σε αντίθετη περίπτωση, ενδέχεται εκατομμύρια Αφγανές/οί μαθήτριες/ές να στερηθούν το δικαίωμα στην εκπαίδευση.

«Η εκπαίδευση δεν είναι έγκλημα»

Μέχρι σήμερα, ενώ ορισμένα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχουν δεχτεί πίσω κορίτσια, συμπεριλαμβανομένης της Καμπούλ και επαρχιών όπως η Κουντούζ, η Μπαλκ και η Σαρ-ε Πουλ, η συντριπτική πλειονότητα των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Αφγανιστάν παραμένουν κελιστά για τα κορίτσια.

Η Asma,* μια 14-χρονη μαθήτρια στην Καμπούλ, είπε στη Διεθνή Αμνηστία: «Θα μπορέσω να επιστρέψω στο σχολείο ή όχι; Αυτή είναι η μεγαλύτερη έγνοια μου. Θέλω να μάθω τα πάντα, από τα πιο εύκολα έσω τα πιο δύσκολα θέματα. Θέλω να γίνω αστροναύτης ή μηχανικός ή αρχιτεκτόνισσα... Αυτό είναι το όνειρο μου... Η εκπαίδευση δεν είναι έγκλημα. Εάν οι Ταλιμπάν ανακοινώσουν ότι η εκπαίδευση είναι έγκλημα, τότε θα διαπράξουμε αυτό το έγκλημα. Δεν θα τα παρατήσουμε».

Η Mariam,* μια 17-χρονη μαθήτρια στο Μπανταχσάν, είπε: «Όταν άκουσα πρώτη φορά ότι θα κλείσουν τα λύκεια, ένιωσα ότι πηγαίναμε πίσω αντί για μπροστά. Είχαμε τόσο πολλές ελπίδες και όνειρα, και τώρα τέλειωσαν. Θέλω να σπουδάσω ιατρική και να γίνω γιατρός. Ήμουν έτοιμη να δώσω εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Νιώθω ότι έχω παραλύσει αυτή τη στιγμή. Δεν μπορώ να σκεφτώ το μέλλον».

Αρκετές μαθήτριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δήλωσαν ότι έχασαν το κίνητρό τους για σπουδές επειδή οι Ταλιμπάν φαίνεται να τους επιτρέπουν να εργάζονται μόνο σε λίγους, συγκεκριμένους τομείς, όπως η εκπαίδευση και η υγειονομική περίθαλψη.

Η Khalida,* μια 16χρονη μαθήτρια στην Καμπούλ, δήλωσε: « Τι θα κάνουμε την εκπαίδευση αν δεν μπορούμε να εκπληρώσουμε το πάθος μας; Θέλω να γίνω πολιτικός... Δεν θέλω να αποφοιτήσω και να κάθομαι σπίτι... Κορίτσια σαν εμένα θέλουμε να γίνουμε ηγέτες... Μπορούμε να γίνουμε οτιδήποτε και δε μας αφήνουν».

Πτώση των ποσοστών φοίτησης

Δάσκαλοι, δασκάλες, μαθήτριες/ητές και ακτιβίστις/ιστές σε όλο το Αφγανιστάν δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι τα ποσοστά φοίτησης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχουν μειωθεί σημαντικά σε πολλές περιοχές, ειδικά για τα κορίτσια. Πολλές οικογένειες εξακολουθούν να φοβούνται τους Ταλιμπάν και αγχώνονται να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο, ειδικά τα κορίτσια.

Η Zeenat*, μια δασκάλα στην επαρχία Σαμανγκάν, δήλωσε: «Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στην κοινότητα... Γονείς θεωρούν ότι, άμα στείλουν την κόρη τους στο σχολείο, μπορεί να ξυλοκοπηθούν από τους Ταλιμπάν».

Η σοβαρή οικονομική κατάσταση έχει οδηγήσει πολλές οικογένειες να πάρουν τα παιδιά τους από το σχολείο και να τα στείλουν για δουλειά. Εκατομμύρια Αφγανοί/ές έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά κατά τη διάρκεια και μετά την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν, και πολλά εκτοπισμένα παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο.

Οι συνεντευξιαζόμενοι/νες είπαν επίσης ότι υπάρχουν πολλές απουσίες εκπαιδευτικών, κυρίως λόγω της αδυναμίας των Ταλιμπάν να πληρώσουν τους μισθούς τους. Αυτό οδήγησε πολλά δημοτικά σχολεία είτε να λειτουργήσουν με μειωμένο προσωπικό είτε να κλείσουν εντελώς.

Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι φοιτητές/ήτριες ανέφεραν ότι ενώ κάποια πανεπιστήμια άνοιξαν ξανά, τα ποσοστά φοίτησης έχουν μειωθεί, ειδικά για τις νέες γυναίκες

Η Wadan,* μια 21-χρονη φοιτήτρια ιατρικής στην Καμπούλ, δήλωσε: «Υπήρχαν 20 κοπέλες στο τμήμα μου (πριν από την κατάληψη των Ταλιμπάν). Τώρα υπάρχουν μόνο 6... Οι Ταλιμπάν εισήγαγαν νέους κανόνες… Κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει τις επόμενες ώρες, πόσο μάλλον τις επόμενες μέρες. Οι γονείς δεν θα επιτρέψουν στις κόρες τους να πάνε στο πανεπιστήμιο σε αυτή την κατάσταση».

Η παρενόχληση δασκάλων από τους Ταλιμπάν και η στρατιωτική χρήση των σχολείων

Η Pashtana,* δασκάλα λυκείου, είπε στη Διεθνή Αμνηστία ότι δέχτηκε απειλές θανάτου από τους Ταλιμπάν και ότι είχε κληθεί στο τοπικό δικαστήριο για δίωξη λόγω προηγούμενης διδασκαλίας αθλημάτων μεικτού τύπου.

Έλαβε επιστολή από μέλη των Ταλιμπάν νωρίτερα φέτος και εξήγησε: «Έγραφε, “εάν οι Ταλιμπάν σε πιάσουν, θα σου κόψουν τα αυτιά και αυτό θα είναι ένα μάθημα για άλλους/ες στην επαρχία σου”. Τώρα κρύβομαι. Ακόμα και η οικογένειά μου πιστεύει ότι είμαι εκτός χώρας».

Η Efat,* μια 22-χρονη γυναίκα και ο Naveed,* ο 16-χρονος αδερφός της, δήλωσαν ότι χτυπήθηκαν και έπεσαν αναίσθητοι από δύο μέλη των Ταλιμπάν στις 18 Αυγούστου. Είπαν ότι δέχτηκαν επίθεση ενώ πήγαιναν στο μάθημα αγγλικών, το οποίο τα μέλη των Ταλιμπάν ονόμασαν «η γλώσσα των απίστων».

Μια άλλη καθηγήτρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είπε ότι οι Ταλιμπάν την είχαν παρενοχλήσει και την είχαν εκφοβίσει, ως αντίποινα για μια συνέντευξή της στα μέσα ενημέρωσης, στην οποία παραπονέθηκε για τους μισθούς των εκπαιδευτικών και την πρόσβαση των κοριτσιών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Προσέθεσε ότι η ίδια και αρκετοί άλλοι/ες καθηγητές/ήτριες απειλήθηκαν με έξωση από τα σπίτια τους, τα οποία είχε προσφέρει η προηγούμενη κυβέρνηση.

Για λόγους ασφαλείας και από φόβο επιθέσεων ως αντίποινα, οι ακριβείς τοποθεσίες αυτών των περιστατικών έχουν παραλειφθεί. Η Διεθνής Αμνηστία δεν έχει ακόμη τεκμηριώσει εάν αυτά τα περιστατικά αντιπροσωπεύουν ένα ευρύτερο μοτίβο κακοποίησης από τα μέλη των Ταλιμπάν εις βάρος μαθητών/ριών και εκπαιδευτικών, αλλά θα συνεχίσει να παρακολουθεί τέτοιες αναφορές.

Μάρτυρες είπαν επίσης στη Διεθνή Αμνηστία ότι οι Ταλιμπάν χρησιμοποίησαν τέσσερα σχολεία για στρατιωτικούς σκοπούς κατά τη διάρκεια των μαχών πριν από την κατάληψη της χώρας: το λύκειο Τουγκάνι και το λύκειο Κέντιμπ Ζάντα στη πόλη Σαρ-ε-Πουλ, το λέκειο Ζακάιλ-ε-Κοντόν στην πόλη Κουντούζ και το λύκειο Αλίσινγκ στην περιοχή Αλίσινγκ στην επαρχία Λάγκμαν. Αυτή η χρήση των σχολείων τα θέτει σε κίνδυνο επίθεσης και είναι πιθανό να δυσκολεύει εξαιρετικά την παροχή επαρκούς εκπαίδευσης. Αυτές οι πράξεις είναι επίσης αντίθετες με την παγκόσμια δήλωση για τα ασφαλή σχολεία, την οποία η αφγανική κυβέρνηση ενέκρινε το 2015.

Μεθοδολογία

 Από τις 16 Σεπτεμβρίου έως τις 8 Οκτωβρίου, η Διεθνής Αμνηστία διεξήγαγε τηλεφωνικές έρευνες με 11 δασκάλες/ους και διευθυντές/ύντριες, καθώς και με μαθητές/ήτριες, 14 έως 22 ετών, σε επαρχίες από όλο το Αφγανιστά, περιλαμβανομένων των Μπαταχσάν, Φαράχ, Χελμάντ, Καμπούλ, Κανταχάρ, Λάνγκμαν, Ναγκαχάρ, Σαμανγκάν και Σαε-ε-Πουλ.

Η Διεθνής Αμνηστία διεξήγαγε επίσης συνεντεύξεις με 12 τοπικούς/ές ακτιβιστές/ίστριες, εκπροσώπους από ΜΚΟ και από τον ΟΗΕ, καθώς και άλλους/ες ειδικούς/ές στην εκπαίδευση στο Αφγανιστάν. 

Η Διεθνής Αμνηστία επιχείρησε να έρθει σε επαφή με αξιωματούχους των Ταλιμπάν από τις 6 έως τις 12 Οκτωβρίου, αλλά δεν έλαβε απάντηση μέχρι τη μέρα της παρούσας δημοσίευσης.

*Σημείωση: Τα ονόματα έχουν αλλάξει προκειμένου να προστατευτούν οι μάρτυρες.