ΙΣΡΑΗΛ / ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΑ ΕΔΑΦΗ: Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΝΕΑ ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

Το Προδικαστικό Επιμελητήριο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) αποφάσισε ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία βάσει του Καταστατικού της Ρώμης για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη (ΚΠΕ), δίνοντας έτσι νέα ελπίδα στα θύματα για πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Η απόφαση ανοίγει τον δρόμο να ερευνηθούν εγκλήματα που διαπράχθηκαν στα ΚΠΕ από τις 13 Ιουνίου 2014.

Αυτά αφορούν καταγγελίες εναντίον του Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τους εποικισμούς, και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όπως δίωξη, απέλαση και μεταφορά, καθώς και το έγκλημα του απαρτχάιντ εναντίον Παλαιστινίων αμάχων στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Πρόκειται για εγκλήματα που φέρεται να διαπράχθηκαν από ένοπλες ομάδες του Ισραήλ και της Παλαιστίνης κατά τη διάρκεια της επίθεσης του 2014 στη Γάζα και της αποκαλούμενης Μεγάλης Πορείας της Επιστροφής (Great March of Return) το 2018-19. Επιπλέον, υπάρχουν ισχυρισμοί για βασανιστήρια και υποστήριξη επιθέσεων εναντίον Ισραηλινών πολιτών στη Δυτική Όχθη από τις παλαιστινιακές αρχές.

«Οι δράστες εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας έχουν αποφύγει τη δικαιοσύνη για περισσότερο από μισό αιώνα. Η έρευνα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου σηματοδοτεί για τα θύματα ένα μακρόχρονο βήμα προς τη δικαιοσύνη και αποτελεί ευκαιρία να τερματιστεί ο κύκλος της ατιμωρησίας που βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα ΚΠΕ», δήλωσε ο Saleh Higazi, Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

«Ελλείψει ανεξάρτητων και αξιόπιστων εγχώριων ερευνών, η έρευνα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου είναι ο μόνος τρόπος οι Παλαιστίνιοι/ες και οι Ισραηλινοι/ές να αποκτήσουν πρόσβαση στην αλήθεια, τη δικαιοσύνη και σε αποζημιώσεις. Καλούμε όλες τις κυβερνήσεις να προσφέρουν την πλήρη υποστήριξή τους στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ενόσω πραγματοποιεί τα επόμενα βήματα προς τη λογοδοσία, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης ισχυρών κρατών που προσπαθούν να προστατεύσουν τους δράστες από τον πλήρη έλεγχο της διεθνούς κοινότητας».

Η τελευταία ελπίδα της Γάζας για δικαιοσύνη

 Η Διεθνής Αμνηστία ρώτησε τα θύματα πιθανών εγκλημάτων πολέμου στη Γάζα τι θα σήμαινε γι’ αυτές/ους μια έρευνα Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Ο Tawfiq Abu Jame’ είναι ένας από τους τρεις επιζώντες μιας ισραηλινής αεροπορικής επίθεσης στη Γάζα που σκότωσε 25 μέλη της οικογένειάς του, συμπεριλαμβανομένων 19 παιδιών, στις 20 Ιουλίου 2014. Στη Διεθνή Αμνηστία είπε:

«[Μια έρευνα] σίγουρα δεν θα φέρει τα παιδιά μου στη ζωή, ωστόσο είμαι βέβαιος ότι πρέπει να συνεχίσω να προσπαθώ να βρω μια κάποια δικαιοσύνη. Είναι συγκλονιστικό που, έξι χρόνια μετά τον χαμό τόσο πολλών μελών της οικογένειάς μου και του σπιτιού μου, η ατιμωρησία κυριαρχεί αναφορικά με όσους/ες εμπλέκονται στο τραγικό έγκλημα που διαπράχθηκε [….] Δεν μπορούμε ποτέ να βρούμε δικαιοσύνη στα ισραηλινά δικαστήρια· το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είναι η μόνη μας ελπίδα να επιτύχουμε τη λογοδοσία και τη δικαιοσύνη που μας αρνούνται τόσο καιρο».

«Μεταξύ 1 και 4 Αυγούστου του 2014, οι Ισραηλινές δυνάμεις βομβάρδισαν την πυκνοκατοικημένη περιοχή Ράφα, μια πόλη στη νότια λωρίδα της Γάζας. Τουλάχιστον 135 πολίτες, συμπεριλαμβανομένων 75 παιδιών, σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων η 17χρονη Asil Abu Mohsen. Ο Saleh Abu Mohsen, πατέρας της Asil, είπε στη Διεθνή Αμνηστία:

«Κατά τη δική μου αντίληψη του τι σημαίνει δικαιοσύνη, μια έρευνα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (…) είναι θεμελιώδης. Πριν μάθω για την πιθανή διερεύνηση των εγκλημάτων του Ισραήλ από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, είχα παραιτηθεί από την ιδέα ότι θα όσο ζω θα υπάρξει δικαίωση για το έγκλημα που διαπράχθηκε εναντίον της κόρης μου Asil και εναντίον πολλών άλλων Παλαιστινίων. Πρέπει να πω ότι η μόνη δικαιοσύνη που θα λάβουμε είναι μέσω του του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, καθώς δεν πρόκειται να επιτευχθεί δικαιοσύνη μέσω των ισραηλινών δικαστηρίων (…) Θύματα σαν εμάς έχουν γίνει απρόσωποι αριθμοί, αλλά πλέον είναι καιρός να ακουστούν οι φωνές μας και να αναγνωριστούν τα δεινά μας».

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να αναλάβει επειγόντως αποτελεσματική δράση στις πληγείσες κοινότητες στα ΚΠΕ, ενημερώνοντας τα θύματα για το δικαίωμά τους να συμμετέχουν στις υποθέσεις του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και –σε περίπτωση καταδίκης των κατηγορουμένων– να αποζημιωθούν.

Ιστορικό

Η Εισαγγελία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου μπορεί να ερευνήσει εγκλήματα περιλαμβανόμενα στο Καταστατικό της Ρώμης τα οποία διαπράχθηκαν «στην Κατεχόμενη Παλαιστινιακή Επικράτεια, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, από τις 13 Ιουνίου 2014», ανεξάρτητα από την εθνικότητα του δράστη. Η Εισαγγελία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου δεν περιορίζεται μόνο στη διερεύνηση των εγκλημάτων που αναφέρονται ήδη σε προκαταρκτικές εκθέσεις αλλά μπορεί να επεκτείνει το πεδίο της έρευνάς της.

Η Αυστραλία, η Αυστρία, η Βραζιλία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Ουγκάντα αμφισβητούν ​​τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου όσον αφορά την «κατάσταση στην Παλαιστίνη».

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ πρόσφατα επέβαλε κυρώσεις κατά του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ είναι μέλη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ενώ και οι δύο έχουν δεσμευτεί να αποτρέψουν ενδεχόμενη έρευνα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου γύρω από τους ισχυρισμούς για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στα ΚΠΕ. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλους τους υποστηρικτές/τριες της μη επιλεκτικής διεθνούς δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της Συνέλευσης Κρατών Μερών του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, να αντιταχθούν σε τυχόν απόπειρες αναστολής της έρευνας. Τα κράτη μέρη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου πρέπει να διασφαλίσουν την παροχή βοήθειας προς το δικαστήριο, προστατεύοντας τους μάρτυρες και παρέχοντας στο δικαστήριο επαρκείς πόρους για να διεξαγάγει έρευνα.