Η σημερινή απόφαση εκθέτει έναν οδυνηρό κατάλογο αποτυχιών των βελγικών αρχών. Αυτές οι αποτυχίες είχαν ως αποτέλεσμα την επιστροφή ενός ανθρώπου στην χώρα καταγωγής του, παραβιάζοντας με αυτό τον τρόπο το διεθνές δίκαιο. Με την επίσπευση της διαδικασίας για να είναι σίγουρη η απέλαση του Μ.Α και με την αποτυχία αξιολόγησης του κινδύνου επιστροφής του, οι βελγικές αρχές απέτυχαν στις δεσμεύσεις τους ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα.
ΒΕΛΓΙΟ: ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΠΩΣ Η ΑΠΕΛΑΣΗ ΣΤΟ ΣΟΥΔΑΝ ΗΤΑΝ ΠΑΡΑΝΟΜΗ
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποφάσισε πως το Βέλγιο παραβίασε το διεθνές δίκαιο το 2017 όταν απέλασε σε συνεργασία με σουδανούς αξιωματικούς ασφαλείας, έναν άντρα από το Σουδάν στο Χαρτούμ χωρίς να προσδιορίσει τους κινδύνους που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει με την επιστροφή του. Η απόφαση αυτή αναδεικνύει ότι οι αρχές του Βελγίου απέτυχαν να προστατέψουν τους ανθρώπους που προσπαθούσαν να διαφύγουν από παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η απόφαση Μ.Α κατά Βελγίου αφορά την υπόθεση ενός σουδανού υπηκόου, ο οποίος συνελήφθη από τις βελγικές αρχές στις Βρυξέλλες, κρατήθηκε και στη συνέχεια απελάθηκε χωρίς να ληφθεί υπόψη ο ενδεχόμενος κίνδυνος παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την επιστροφή του. Για την διευκόλυνση επιστροφής του Μ.Α, οι βελγικές αρχές επέτρεψαν στους σουδανούς αξιωματούχους να συναντηθούν με τον Μ.Α, ο οποίος έπειτα από άσκηση πίεσης υπέγραψε ένα έγγραφο που αναγνώριζε την επιστροφή του ως «εθελοντική».
Matteo de Bellis, Ερευνητής Μετανάστευσης της Διεθνούς Αμνηστίας
Η απόφαση αυτή του Δικαστηρίου πρέπει να οδηγήσει σε γρήγορη δράση της κυβέρνησης. Ενώ οι βελγικές αρχές ισχυρίζονται πως κάποιες από τις πρακτικές τους έχουν αλλάξει στα χρόνια που πέρασαν από την απέλαση του Μ.Α, η νέα κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει πως είναι σε θέση να εγγυηθεί ότι κανένας άνθρωπος δεν θα επιστρέφει σε μέρη όπου κινδυνεύει.
Ο Μ.Α είναι ένας από τους 99 σουδανούς υπηκόους που κρατήθηκε από τις βελγικές αρχές το 2017, δέκα από τους οποίους απελάθηκαν το διάστημα μεταξύ του Οκτωβρίου και του Σεπτεμβρίου 2017. Η Διεθνής Αμνηστία κατέκρινε αυτές τις επιστροφές σε μία δημόσια δήλωση τον Ιανουάριο του 2018, η οποία αξιοποιήθηκε εκτενώς ως αναφορά στην τωρινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η δήλωση κατέκρινε τις αναγκαστικές επιστροφές στο Σουδάν, τονίζοντας τις ουσιαστικές και διαδικαστικές παραβιάσεις από το Βέλγιο και την παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης, η οποία προστατεύει όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το αν αιτούνται άσυλο, από την αναγκαστική μεταφορά τους σε χώρες που ελλοχεύουν κινδύνους παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις βελγικές αρχές να αποκαταστήσουν τις ζημίες που προκάλεσαν στον Μ.Α και στους υπόλοιπους/ες υπηκόους από το Σουδάν, οι οποίοι/ες απελάθηκαν το 2017.
Υπόβαθρο
Τον Σεπτέμβριο του 2017, στο πλαίσιο μεγάλων επιχειρήσεων ταυτοποίησης παράτυπων μεταναστών/ριών, οι βελγικές αρχές κράτησαν δεκάδες υπηκόους από το Σουδάν στις Βρυξέλλες. Για την διαδικασία αναγκαστικής μετακίνησης τους από την χώρα, οι αρχές κάλεσαν και εξουσιοδότησαν σουδανούς αξιωματούχους ασφαλείας, να ταξιδέψουν στο Βέλγιο, όπου θα έπαιρναν συνέντευξη από κάποιους/ες προκειμένου να επιβεβαιώσουν την υπηκοότητα τους.
Μεταξύ του Οκτωβρίου και του Δεκεμβρίου 2017, το Βέλγιο επέστρεψε 10 ανθρώπους από το Σουδάν στο Χαρτούμ. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, μερικοί έτυχαν κακομεταχείρισης κατά την επιστροφή τους από τους σουδανούς αξιωματούχους.