ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΚΡΟΑΣΗ ΤΟΥ ASSANGE;

Του Stefan Simanowitz, Διεθνής Αμνηστία

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο δρόμος έξω από το ποινικό δικαστήριο του Old Bailey στο Λονδίνο, όπου πραγματοποιήθηκε η ακρόαση του Julian Assange, μετατράπηκε σε καρναβάλι.

Μέσα στο Old Bailey, η αίθουσα του δικαστηρίου έχει μετατραπεί σε τσίρκο. Υπήρξαν πολλές τεχνικές δυσκολίες, ο φόβος του κορονοϊού που σταμάτησε προσωρινά τις διαδικασίες και πολλές διαδικαστικές παρατυπίες, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης της δικαστού που προεδρεύει να αποσύρει την άδεια πρόσβασης του νομικού παρατηρητή της Διεθνούς Αμνηστίας στην αίθουσα του δικαστηρίου.

Η άφιξη στο δικαστήριο κάθε πρωί ήταν μια επίθεση στις αισθήσεις λόγω του θορύβου από τα συγκροτήματα samba, τα ηχοσυστήματα και το πλήθος, καθώς και λόγω των πανό, των μπαλονιών και των αφισών που βρίσκονταν σε κάθε σημείο.

Την πρώτη ημέρα της ακρόασης, η οποία ξεκίνησε τη Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου, συγκεντρώθηκαν περισσότερα από διακόσια άτομα έξω από το δικαστήριο. Άτομα με φανταχτερά ρούχα βρίσκονταν ανάμεσα σε καμεραμέν, δημοσιογράφους και πεινασμένους φωτογράφους που ήταν έτοιμοι να τρέξουν πίσω από κάθε λευκό βαν της ασφάλειας που έβλεπαν να κατευθύνεται προς το δικαστήριο, για να τοποθετήσουν τους μεγάλους φακούς τους στα φιμε τζάμια.

Ένα από τα βαν ήρθε από τη φυλακή υψηλής ασφάλειας του Belmarsh, το σπίτι του Julian Assange για τους τελευταίους 16 μήνες.

Ο ιδρυτής του Wikileaks βρίσκεται στο δικαστήριο για την επανάληψη της διαδικασίας που τελικά θα αποφασίσει σχετικά με το αίτημα της κυβέρνησης Trump για έκδοσή του στις ΗΠΑ. Οι αμερικανοί εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι συνωμότησε με πληροφοριοδότες (τον αναλυτή πληροφοριών του στρατού Chelsea Manning) για να αποκτήσει πρόσβαση σε μυστικές πληροφορίες. Θέλουν να παραπεμφθεί σε δίκη για κατασκοπεία στις ΗΠΑ, όπου ενδέχεται να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης έως και 175 χρόνων.

Οι δικηγόροι του Assange ξεκίνησαν με αίτημα ότι τα φερόμενα αποδεικτικά στοιχεία σε ένα νέο κατηγορητήριο που εκδόθηκε τον Ιούνιο αποκλείονται από την εξέταση δεδομένου ότι κατατέθηκαν αργοπορημένα. Η δικάστρια το αρνήθηκε. Στην απογευματινή συνεδρία, οι δικηγόροι ζήτησαν αναβολή έως το επόμενο έτος για να δώσουν στους δικηγόρους του χρόνο για να απαντήσουν στο νέο κατηγορητήριο του εισαγγελέα των ΗΠΑ. Είπαν ότι τους δόθηκε ανεπαρκής χρόνος για να εξετάσουν τους νέους ισχυρισμούς, ειδικά επειδή είχαν «περιορισμένη πρόσβαση» στον φυλακισμένο Assange. Πράγματι, αυτή η πιο πρόσφατη ακρόαση ήταν η πρώτη φορά σε διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών που ο Julian Assange ήταν σε θέση να συναντηθεί με τους δικηγόρους του. Η δικάστρια απέρριψε αυτό το αίτημα.

Αντιδρώντας στην απόφαση αυτή, ο Kristinn Hrafnsson, αρχισυντάκτης του Wikileaks μου είπε: «Η απόφαση αποτελεί προσβολή για τα δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου, για τον Julian Assange και τη δικαιοσύνη. Για να αρνηθεί το δικαστήριο το αίτημα αναβολής, αρνείται από τον Assange τα δικαιώματά του.

Η Διεθνής Αμνηστία είχε ζητήσει πρόσβαση στο δικαστήριο για να παρακολουθήσει τις ακροάσεις, αλλά το δικαστήριο αρνήθηκε να της παραχωρήσει μια καθορισμένη θέση στην αίθουσα. Ο παρατηρητής μας αρχικά έλαβε άδεια πρόσβασης στην τεχνολογία για να παρακολουθήσει τις διαδικασίες εξ αποστάσεως, αλλά το πρωί που άρχισε η ακρόαση έλαβε ένα email που τον ενημέρωσε ότι η δικάστρια είχε ανακαλέσει την απομακρυσμένη πρόσβαση της Διεθνούς Αμνηστίας.

Υποβάλαμε ξανά αίτηση για πρόσβαση στις διαδικασίες την Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου, επισημαίνοντας τη σημασία της παρακολούθησης και την τεράστια εμπειρία της Διεθνούς Αμνηστίας στην παρακολούθηση δικών ακόμη και σε μερικές από τις πιο καταπιεστικές χώρες του κόσμου.

Η δικάστρια, εκφράζοντας τη «λύπη» της για την απόφασή της, είπε: «Αναγνωρίζω πλήρως ότι η δικαιοσύνη πρέπει να αποδίδεται δημόσια». Παρά την λύπη της και την αναγνώρισή της ότι ο έλεγχος είναι στοιχείο ζωτικής σημασίας για την ανοιχτή δικαιοσύνη, η δικάστρια δεν άλλαξε στάση.

Εάν η Διεθνής Αμνηστία και άλλοι παρατηρητές ήθελαν να παρευρεθούν στην ακρόαση, θα έπρεπε να περιμένουν στην ουρά για μία από τις τέσσερις θέσεις που διατίθενται σε μια δημόσια αίθουσα. Υποβάλαμε μια τρίτη αίτηση για να αποκτήσουμε άμεση πρόσβαση στην αίθουσα όπου ορισμένα μέσα ενημέρωσης προβάλλουν τις διαδικασίες σε ζωντανή μετάδοση, αλλά και αυτή απορρίφθηκε.

Η άρνηση της δικαστού να παρέχει μια «ειδική πρόβλεψη» σε ειδικούς παρατηρητές δίκαιης δίκης είναι πολύ ανησυχητική. Μέσω της άρνησής του, το δικαστήριο απέτυχε να αναγνωρίσει μια βασική συνιστώσα της ανοιχτής δικαιοσύνης: συγκεκριμένα τον τρόπο με τον οποίο οι διεθνείς παρατηρητές δικών παρακολουθούν μια ακρόαση για να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωσή του δικαστηρίου με το εσωτερικό και το διεθνές δίκαιο. Είναι εκεί για να αξιολογήσουν τη δικαιοσύνη παρέχοντας ένα αμερόληπτο αρχείο για το τι συνέβη στην αίθουσα του δικαστηρίου και για να προωθήσουν τα πρότυπα δίκαιης δίκης, ενημερώνοντας όλα τα μέρη ότι βρίσκονται υπό έλεγχο.

Η Διεθνής Αμνηστία παρακολούθησε τις δίκες από τον κόλπο του Γκουαντάναμο μέχρι το Μπαχρέιν, από τον Ισημερινό μέχρι την Τουρκία. Η άρνηση πρόσβασης του παρατηρητή υπονομεύει βαθιά την ανοιχτή δικαιοσύνη.

Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του δικαστηρίου προέκυπταν συνεχώς τεχνικά προβλήματα με την ποιότητα του ήχου και του βίντεο. Πάνω από μία εβδομάδα μετά την έναρξη της διαδικασίας, αυτές οι βασικές τεχνικές δυσκολίες δεν έχουν αντιμετωπιστεί σωστά και πολλά αποσπάσματα των αποδεικτικών στοιχείων δεν ακούγονται. Αυτές οι τεχνικές δυσκολίες δεν περιορίστηκαν στη γεμάτη αίθουσα. Στο δικαστήριο, ορισμένοι μάρτυρες που προσπαθούσαν να βρεθούν στην αίθουσα του δικαστηρίου την περασμένη εβδομάδα, δεν μπόρεσαν να μπουν. Αυτές οι τεχνικές δυσκολίες εμπόδισαν εκείνους που βρίσκονταν στην αίθουσα να παρακολουθήσουν τη διαδικασία.

Είμαστε ακόμη αισιόδοξοι/ες ότι μπορεί να βρεθεί τρόπος για τον νομικό μας εμπειρογνώμονα να παρακολουθεί την ακρόαση, διότι η απόφαση σε αυτήν την υπόθεση είναι τεράστιας σημασίας. Βρίσκεται στην καρδιά των θεμελιωδών αρχών της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης που βασίζεται στα δικαιώματα στην ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα του κοινού στην πρόσβαση σε πληροφορίες.

Το αδιάκοπο κυνηγητό του Assange από την κυβέρνηση των ΗΠΑ για τη δημοσίευση απόρρητων εγγράφων δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια πλήρης επίθεση στο δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης. Αυτή η απόφαση μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα και για δημοσιογράφους και άλλους που εκθέτουν επίσημα αδικήματα δημοσιεύοντας πληροφορίες που τους γνωστοποιούνται από αξιόπιστες πηγές και θα μπορούσε να έχει βαθύ αντίκτυπο στο δικαίωμα του κοινού να γνωρίζει τις πράξεις της κυβέρνησής του.

Εάν ο Julian Assange σιωπήσει, πολλοί άλλοι θα εξαναγκαστούν να σωπάσουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, λόγω του φόβου δίωξης και της καταδίκης. Η παγκόσμια κοινότητα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, που ήδη υφίσταται επίθεση στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες παγκοσμίως, θα ζει συνεχώς με τον φόβο της δίωξης.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δεν κατηγορεί απλά έναν συντάκτη που έχει την υποχρέωση μη δημοσιοποίησης, αλλά και έναν συντάκτη που δεν είναι πολίτης των ΗΠΑ και δε βρίσκεται στην Αμερική. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ συμπεριφέρεται σαν να έχει δικαιοδοσία σε όλο τον κόσμο για να καταδιώκει οποιοδήποτε άτομο λαμβάνει και δημοσιεύει πληροφορίες για κυβερνητικές παραβάσεις.

Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο εκδώσει τον Assange, θα αντιμετωπίσει δίωξη στις ΗΠΑ για κατηγορίες κατασκοπείας που θα μπορούσαν να τον στείλουν στη φυλακή για το υπόλοιπο της ζωής του - πιθανώς σε μια εγκατάσταση που προορίζεται για τους κρατούμενους υψίστης ασφαλείας και όπου υπάρχουν οι πιο αυστηρές συνθήκες διαβίωσης, συμπεριλαμβανομένης της παρατεταμένης απομόνωσης. Και όλα αυτά γιατί έκανε κάτι που οι συντάκτες κάνουν καθημερινά σε όλον τον κόσμο – επειδή δημοσίευσε πληροφορίες που παρέχονται από πηγές, προς το συμφέρον του ευρύτερου κοινού.

Έξω από το δικαστήριο, συνάντησα τον Eric Levy, ηλικίας 92 ετών. Το ενδιαφέρον του για την υπόθεση του Assange είναι προσωπικό. Βρισκόταν στη Βαγδάτη κατά τη διάρκεια του αμερικανικού βομβαρδισμού το 2003, έχοντας ταξιδέψει στο Ιράκ ως μέρος του Κινήματος Ανθρώπινη Ασπίδα με στόχο να σταματήσει τον πόλεμο και - σε αντίθετη περίπτωση - να προσφέρει βοήθεια στον πληθυσμό του Ιράκ.

«Είμαι εδώ σήμερα για τον ίδιο λόγο που ήμουν στο Ιράκ. Επειδή πιστεύω στη δικαιοσύνη και πιστεύω στην ειρήνη», μου είπε. «Ο Julian Assange στην πραγματικότητα δεν κατηγορείται για κατασκοπεία. Κατηγορείται επειδή έκανε τις ΗΠΑ να φαίνονται σαν εγκληματίες πολέμου».

«Πράγματι, είναι ειρωνικό ότι κανένας υπεύθυνος για πιθανά εγκλήματα πολέμου στο Ιράκ και το Αφγανιστάν δεν έχει διωχθεί, πόσο μάλλον να τιμωρηθεί. Και όμως ο συντάκτης που εξέθεσε τα εγκλήματά του είναι αυτός που βρίσκεται στην εδώλιο του κατηγορουμένου και αντιμετωπίζει ισόβια φυλάκιση.»