ΕΝΑ ΝΗΜΑ ΣΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΙΟΥ ΤΟΞΟΥ
Της Nadia Rahman, ερευνήτριας και συμβούλου πολιτικής στην ομάδα φύλου, σεξουαλικότητας και ταυτότητας της Διεθνούς Αμνηστίας
«You held my hand. Promised me a revolution. How did you forget me? How?» [Κράτησες το χέρι μου. Μου υποσχέθηκες μια επανάσταση. Πώς με ξέχασες; Πώς;]. Αυτοί οι στίχοι από το λιβανέζικο συγκρότημα Mashrou ’Leila, ακούστηκαν σε μια συναυλία στο Κάιρο ένα βράδυ του Σεπτεμβρίου του 2017. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, είναι πιο σχετικοί από ποτέ.
Η Sarah Hegazy, μια queer φεμινίστρια που βρισκόταν στο κοινό, βλέποντας ένα δημοφιλές αραβικό συγκρότημα με έναν ομοφυλόφιλο τραγουδιστή να εμφανίζεται μπροστά σε ένα μεγάλο κοινό μιας τόσο συντηρητικής χώρας, ένιωσε μια φευγαλέα αίσθηση ελευθερίας και έτσι αποφάσισε να υψώσει τη σημαία του ουράνιου τόξου. Εκείνες οι σύντομες στιγμές ελπίδας κατά τις οποίες αποφάσισε να γιορτάσει το ποια ήταν, της άλλαξαν τη ζωή. Και τρία χρόνια αργότερα, της την πήραν.
«Στα αδέλφια μου - προσπάθησα να βρω λύτρωση και απέτυχα, συγχωρέστε με. Στους φίλους μου - η εμπειρία ήταν σκληρή και είμαι πολύ αδύναμη για να αντισταθώ, συγχωρέστε με. Στον κόσμο - ήσασταν τόσο σκληροί, αλλά σας συγχωρώ».
Το χειρόγραφο σημείωμα που άφησε η Sarah όταν πέθανε στις 14 Ιουνίου 2020 μιλά για την αδικία και τις διακρίσεις που αντιμετώπισε. Αφορά όμως και τις βαθύτερες πατριαρχικές δομές και τις βίαιες συμπεριφορές που συνεχίζουν να επηρεάζουν τις γυναίκες, τις queer γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα ανά τον κόσμο κάθε μέρα.
Μία εβδομάδα μετά τη συναυλία, η Sarah συνελήφθη μαζί με 30 άλλους συμμετέχοντες/ουσες και κακοποιήθηκε σεξουαλικά, βασανίστηκε και κρατήθηκε αυθαίρετα για τρεις μήνες με την κατηγορία «ένταξη σε παράνομη ομάδα» και «προώθηση των ιδεών αυτής της ομάδας». Ο εισαγγελέας διέταξε την κράτηση της Sarah για 15 ημέρες εν αναμονή της έρευνας σχετικά με την «ένταξη σε παράνομη ομάδα» και την «προώθηση των ιδεών αυτής της ομάδας», χωρίς να ονομάζει όμως ομάδα. Συνέχισε να ανανεώνει την κράτησή της κάθε 15 ημέρες έως ότου ένας δικαστής διέταξε την απελευθέρωσή της χωρίς καμία κατηγορία στις 2 Ιανουαρίου 2018.
Η Sarah αναγκάστηκε να φύγει σε εξορία στον Καναδά λίγο μετά την αποφυλάκιση της με εγγύηση, αλλά συνέχισε να βιώνει μετατραυματικό στρες. Και πώς να μη βίωνε; Εκείνοι που είχαν ασκήσει βία εναντίον της απολάμβαναν πλήρη ατιμωρησία, ενώ εξακολουθούσε να στοιχειώνεται από τις απειλές, τη βία και την κακοποίηση που είχε αντιμετωπίσει. Ένα χρόνο μετά τη σύλληψή της, έγραψε από τον Καναδά για τη μάχη της με την κατάθλιψη, τη διαταραχή μετατραυματικού στρες και τις κρίσεις άγχους και πανικού που βίωνε. Ένιωθε συνεχώς φοβισμένη και απομονωμένη, ενώ αναφέρει πως δε μπόρεσε να επιστρέψει στην Αίγυπτο για να θρηνήσει για το θάνατο της μητέρας της.
Και τώρα εμείς, οι ακτιβιστές/ριες, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, οι σύμμαχοί της, βρισκόμαστε το ίδιο απομονωμένοι/ες, να θρηνούμε για την απώλεια ενός ανθρώπου που θεωρούσαμε ως φάρο ελπίδας, απελευθέρωσης και αγάπης. Μιας γυναίκας που υπέφερε από τις ίδιες δομές εξουσίας και πατριαρχίας που υπάρχουν σε όλα τα μέρη του κόσμου, που καθημερινά επηρεάζουν τις ζωές και παραβιάζουν τα δικαιώματα των περιθωριοποιημένων ομάδων. Ο θάνατος της Sarah μας προκάλεσε συλλογική αλλά και ατομική θλίψη. Σε αυτή τη στιγμή της μεγάλης αβεβαιότητας, του κοινωνικού αποκλεισμού, και των διάφορων μέτρων καραντίνας που εφαρμόζονται λόγω του κορονοϊού, υπάρχουν κατανοητά συναισθήματα θυμού, απογοήτευσης και φόβου, τα οποία από τη στιγμή που πέθανε η Sarah αυξήθηκαν. Αντί να γιορτάζουμε φέτος το Pride, να συγκεντρωνόμαστε, να παρελαύνουμε, να γιορτάζουμε και να επιβεβαιώνουμε τις ταυτότητές μας, θρηνούμε για την απώλεια της Sarah και όλων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και ακτιβιστών/ριών που έχουν πεθάνει πρόσφατα αλλά και ανά τα χρόνια. Νιώθουμε αδύναμοι/ες.
Αυτή όμως είναι μια στιγμή που πρέπει να θυμηθούμε το νήμα στο χρώμα του ουράνιου τόξου που συνδέει όλα τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ξεπερνώντας γεωγραφικά, φυλετικά, εθνικά και άλλα εμπόδια και προσφέροντας αλληλεγγύη, κοινότητα και ελπίδα. Ένα από τα πιο δυνατά σημεία των κινημάτων ΛΟΑΤΚΙ+ σε όλο τον κόσμο ήταν η ικανότητά τους να προσφέρουν πάντα στήριξη, συμβουλές, αλληλεγγύη και σε πολλές χιλιάδες περιπτώσεις, μια αίσθηση οικογένειας σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που αισθάνονται εγκαταλελειμμένα ή παρεξηγημένα από τη βιολογική τους οικογένεια. Αυτή η αίσθηση της κοινότητας είναι αυτή στην οποία πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα βασίστηκαν, αναπτύχθηκαν, στηρίχθηκαν και ενδυναμώθηκαν για να ζήσουν τη ζωή τους με τρόπο αληθινό και αυθεντικό. Είναι μια αίσθηση κοινότητας που υιοθετούν και άλλες ομάδες ως απάντηση στον κορονοϊό, όπου οι γειτονιές, οι οικογένειες και οι κοινότητες συγκεντρώνονται για να προσφέρουν υποστήριξη, τρόφιμα και γενική βοήθεια ο ένας στον άλλο.
Όμως, αυτού του είδους η στήριξη δεν φαίνεται να παρέχεται σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα τους τελευταίους μήνες, και από τότε που ξέσπασε η πανδημία. Πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα έχουν βρεθεί σε καραντίνα με ανθρώπους ή μέλη της οικογένειάς τους που είναι εχθρικά απέναντί τους ή που δεν αποδέχονται τις σεξουαλικότητες ή τις ταυτότητές τους, και ως εκ τούτου έρχονται αντιμέτωπα με προβλήματα ψυχικής υγείας. Κάποια από αυτά τα άτομα μπορεί να βρίσκονται σε χώρες όπου η ομοφυλοφιλία και οι διαφορετικές ταυτότητες φύλου να ποινικοποιούνται, μη μπορώντας έτσι να αναφέρουν περιστατικά βίας, παρενόχλησης και κακοποίησης που ενδεχομένως να βιώνουν.
Σε αυτούς τους φίλους, θέλουμε να εκφράσουμε την απόλυτη αλληλεγγύη μας και να τους υπενθυμίσουμε ότι δεν είναι μόνοι/ες. Παρόλο που η υποστήριξη και η αίσθηση της κοινότητας μπορεί να μην είναι το ίδιο ορατές με πριν, εξακολουθούν να υπάρχουν. Συμμετέχουμε σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις σε όλο τον κόσμο ζητώντας από τις κυβερνήσεις να παρέχουν προστασία και μηχανισμούς αναφοράς για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που αντιμετωπίζουν περιστατικά βίας και παρενοχλήσεων κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Υπάρχουν επίσης ομάδες υποστήριξης και κοινότητας με τις οποίες οι άνθρωποι μπορούν να επικοινωνήσουν εάν χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη.
Ενώ μπορεί να μην γίνονται φυσικές εκδηλώσεις για το Pride φέτος, υπάρχουν πολλές που γίνονται διαδικτυακά. Το Global Pride ήταν μια 24ωρη γιορτή ψηφιακής υπερηφάνειας που έγινε στις 27 Ιουνίου, και περιλάμβανε μια σειρά παραστάσεων, συνομιλιών, συζητήσεων και συγκεντρώσεων μεταξύ των περισσότερων πόλεων που διοργανώνουν Pride στον κόσμο. Στις 28 Ιουνίου, η Διεθνής Αμνηστία του Ηνωμένου Βασιλείου εγκαινίασε τη δική της ψηφιακή πλατφόρμα υπερηφάνειας με παρόμοιο διασκεδαστικό, ενημερωτικό, επιβεβαιωτικό περιεχόμενο που προέρχεται από συνεργαζόμενες οργανώσεις, και το οποίο θα είναι διαθέσιμο για έναν μήνα.
Σε μια τέτοια στιγμή διαχωρισμού, απόστασης και αγωνίας, επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να αγωνιστούμε για έναν κόσμο που όχι μόνο δέχεται αλλά γιορτάζει τον σεξουαλικό προσανατολισμό και τη διαφορετικότητα που βασίζεται στην ταυτότητα του φύλου. Έναν κόσμο όπου η Sarah Hegazy και τα άλλα άτομα που έχουν χάσει τη ζωή τους στον αγώνα για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ , και όχι μόνο, θα μπορούσαν να ζήσουν και να ευδοκιμήσουν. Αυτός ο κόσμος της συμπόνιας, της ισότητας και της αγάπης είναι δικός μας και μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν συνεχίσουμε να πολεμούμε τις δυνάμεις της πατριαρχίας, της μισαλλοδοξίας και του διαχωρισμού. Όλοι και όλες μαζί.
Μείνετε ασφαλείς, θυμηθείτε ότι είμαστε ενωμένοι/ες, και ευχόμαστε ένα χαρούμενο Pride (αν και τώρα δεν θα βγούμε στον δρόμο)!