ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ: ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΟΥΝ ΑΣΦΑΛΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΒΛΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ COVID-19

Κοινή δήλωση οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών

Η πανδημία του COVID-19 και η κρίση δημόσιας υγείας παρουσιάζουν σοβαρές προκλήσεις για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες εργάζονται για να αντιμετωπίσουν την πανδημία, να προστατεύσουν τους πληθυσμούς τους και να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση υγειονομικών υπαλλήλων και εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης, είναι ζωτικής σημασίας να υιοθετήσουν μέτρα για την προάσπιση της υγείας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας και της αναπαραγωγικής αυτονομίας των γυναικών και κοριτσιών στην Ευρώπη.

Σε πολλές χώρες, η απουσία κυβερνητικών μέτρων για την εξασφάλιση της ασφαλούς και έγκαιρης πρόσβασης των ατόμων σε βασικές υπηρεσίες, αγαθά και πληροφορίες για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Οι γυναίκες και τα κορίτσια αντιμετωπίζουν σημαντικούς περιορισμούς όσον αφορά την ασφαλή πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, ιδιαίτερα την έγκαιρη πρόσβαση σε υπηρεσίες αμβλώσεων, υγειονομική περίθαλψη μετά την άμβλωση και επείγουσα αντισύλληψη. Τέτοιοι περιορισμοί επηρεάζουν δυσανάλογα τα άτομα που ανήκουν σε περιθωριοποιημένες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, των γυναικών με αναπηρίες, των γυναικών Ρομά, των μεταναστριών χωρίς νόμιμα έγγραφα, των εφήβων και των γυναικών που διατρέχουν κίνδυνο ή που είναι επιζήσασες ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής βίας. Αυτοί οι περιορισμοί δημιουργούν επίσης περιττούς      κινδύνους έκθεσης στον COVID-19 για τις γυναίκες και τα κορίτσια, και τις οικογένειές τους, καθώς και για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης.

Ιδιαίτερα σοβαρά εμπόδια δημιουργούνται για τις γυναίκες και τα κορίτσια που ζουν σε ευρωπαϊκές χώρες όπου η περίθαλψη για τις αμβλώσεις είναι παράνομη ή υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς, και όπου ως αποτέλεσμα πρέπει να ταξιδεύουν σε άλλες χώρες για να έχουν πρόσβαση σε νόμιμη φροντίδα ή για να πάρουν φάρμακα για την άμβλωση πέραν της δικής τους δικαιοδοσίας. Αυτά τα ζητήματα μπορεί να εγείρονται σε εκείνες τις ευρωπαϊκές χώρες όπου τα άτομα αναγκάζονται να διέλθουν από επιβαρυντικές ή επιζήμιες διοικητικές διαδικασίες για να έχουν πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων, ή όπου μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν γιατρούς στη χώρα τους που να είναι πρόθυμοι/ες να παρέχουν φροντίδα.

Επικροτούμε εκείνες τις κυβερνήσεις που κινήθηκαν γρήγορα για να διασφαλίσουν την πρόσβαση στη βασική και επείγουσα σεξουαλική και αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ιδίως μέσω της διασφάλισης  της πρόσβασης στην τηλεϊατρική και της πρώιμης άμβλωσης από το σπίτι. Καλούμε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κάνουν το ίδιο και να ακολουθήσουν την καθοδήγηση των εμπειρογνωμόνων της ιατρικής και της δημόσιας υγείας.

Καλούμε τις έξι ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες η άμβλωση είναι παράνομη ή υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς να μεταρρυθμίσουν επειγόντως αυτούς τους νόμους, οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή των γυναικών. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και τις μεταφορές έχουν πλέον επιδεινώσει τον αντίκτυπο αυτών των εξαιρετικά περιοριστικών νόμων. Τα άτομα σε αυτές τις χώρες ενδέχεται να μην μπορούν πλέον να ταξιδεύουν στο εξωτερικό ή να λαμβάνουν φάρμακα για αμβλώσεις που αποστέλλονται ταχυδρομικά από ιατρικούς παρόχους από άλλες χώρες. Ως αποτέλεσμα, αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους για την υγεία και την ευημερία τους.

Καλούμε τις χώρες εκείνες όπου η άμβλωση είναι νόμιμη, αλλά όπου οι κλινικές υπηρεσίες δεν είναι διαθέσιμες ή είναι δύσκολα προσβάσιμες λόγω διάφορων φραγμών, συμπεριλαμβανομένων των περιττών ιατρικών απαιτήσεων που υποχρεώνουν τα άτομα να κάνουν πολλαπλές ή άσκοπες μετακινήσεις στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης ή να υποβάλλονται υποχρεωτικά σε νοσηλεία, να εξαλείψουν επειγόντως αυτά τα εμπόδια και να διασφαλίσουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν επείγοντα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι αρνήσεις περίθαλψης λόγω προσωπικών πεποιθήσεων από τους/τις γιατρούς δεν θέτουν σε κίνδυνο την έγκαιρη πρόσβαση σε νόμιμες υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων

Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις συστάσεις των εμπειρογνωμόνων της ιατρικής, πρέπει να υιοθετηθούν τα ακόλουθα μέτρα και να διατηρηθούν τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19:

• Να διασφαλιστεί ότι η άμβλωση αντιμετωπίζεται ως βασική και επείγουσα υγειονομική περίθαλψη και να υπάρχει εγγύηση έγκαιρης πρόσβασης στην περίθαλψη.
• Να επιτρέπεται και να παρέχεται έγκαιρη γνωμοδότηση μέσω της τηλεϊατρικής για όσες αναζητούν υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων ή πληροφορίες. Θα πρέπει να υιοθετηθούν ειδικά μέτρα για να διασφαλίζεται ότι η γνωμοδότηση μέσω της τηλεϊατρικής είναι δωρεάν ή χαμηλού κόστους και ότι είναι εύκολα προσβάσιμη για τις περιθωριοποιημένες ομάδες.
• Να υπάρχει εγγύηση έγκαιρης πρόσβασης στη πρώιμη ιατρική άμβλωση σε κάθε δικαιοδοσία και να επιτρέπεται στους/στις γιατρούς να συνταγογραφούν τα απαραίτητα φάρμακα μέσω τηλεϊατρικής γνωμοδότησης.
• Να επιτρέπεται στα άτομα να λαμβάνουν όλα τα φάρμακα αμβλώσεων στο σπίτι. Απαιτήσεις, σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, ότι τα χάπια θα πρέπει να λαμβάνονται με τη φυσική παρουσία ενός/μιας γιατρού ή σε μια μονάδα υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να απαλείφονται.
• Να καταργηθούν οι υποχρεωτικές περίοδοι αναμονής πριν από την άμβλωση καθώς και o υποχρεωτικός χαρακτήρας της παροχής συμβουλών ή να διασφαλιστεί ότι η παροχή συμβουλών θα πραγματοποιείται μέσω της τηλεϊατρικής.
• Να επιτρέπεται στους/στις γιατρούς πρωτοβάθμιας περίθαλψης και τις μαίες να παρέχουν πρώιμες ιατρικές αμβλώσεις.
• Να υιοθετηθούν μέτρα προστασίας του συστήματος υγείας για να διασφαλιστεί η πρόσβαση στην περίθαλψη σε περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατή η πρώιμη ιατρική άμβλωση ή αντενδείκνυται, σε άτομα που χρειάζονται υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων αργότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή υγειονομική περίθαλψη μετά την άμβλωση ή που μπορεί να χρειαστεί να επισκεφθούν μια μονάδα υγειονομικής περίθαλψης για άλλους λόγους. Τα ταξίδια σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να θεωρούνται απολύτως απαραίτητα και να επιτρέπονται ακόμη και όταν οι κυβερνήσεις έχουν περιορίσει κατά τα άλλα την ελεύθερη κυκλοφορία.
• Όταν απαιτείται εξουσιοδότηση ιατρού, θα πρέπει να περιορίζεται σε έναν/μια γιατρό. Η απαίτηση έγκρισης της άμβλωσης από πολλούς/ές γιατρούς θα πρέπει να καταργηθεί.
• Να υπάρχει εγγύηση έγκαιρης πρόσβασης σε προγεννητικούς ελέγχους και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, εφόσον ζητηθεί.
• Να διασφαλιστεί επαρκής αριθμός παρόχων υγειονομικής περίθαλψης που να είναι πρόθυμοι και ικανοί να παρέχουν υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα και να δημοσιοποιούν ευρέως τις πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες μπορούν να εντοπίζουν επαγγελματίες υγείας που είναι πρόθυμοι και διαθέσιμοι για να παρέχουν υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων. Να διασφαλιστεί επειγόντως ότι οι αρνήσεις περίθαλψης από τους/τις γιατρούς δεν θέτουν σε κίνδυνο την πρόσβαση στις υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων σε μια περίοδο κρίσης.
• Να διαδίδονται ευρέως πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές στις πολιτικές για τα δικαιώματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης που γίνονται στο πλαίσιο των αποκρίσεων κατά του COVID-19.
• Να διασφαλίζεται η πρόσβαση στην αντισύλληψη, συμπεριλαμβανομένης της επείγουσας αντισύλληψης όπως και της έγκρισης της γνωμοδότησης μέσω τηλεϊατρικής και της παροχής επείγουσας αντισύλληψης στα φαρμακεία χωρίς συνταγή.

Τέλος, καλούμε όλους τους φορείς που είναι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής σε όλη την περιοχή της Ευρώπης να απορρίψουν τις προτάσεις που έχουν ως περιεχόμενο τον περιορισμό της πρόσβασης σε υγειονομικές υπηρεσίες αμβλώσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19. Αυτές οι αναιτιολόγητες προτάσεις απλώς εξυπηρετούν την επιδείνωση της τρέχουσας κρίσης δημόσιας υγείας και έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, τη ζωή και την ευημερία των γυναικών και των κοριτσιών.

Υπογράφουν οι οργανώσεις:

Abortion Rights Campaign,Ireland
Albanian Center for Population and Development
Amnesty International
Amrita Association,Hungary
ASPEKT, Slovakia
Association des Femmes de l’Europe Meridionale
Association européenne pour la défense des droits de l’homme (AEDH)
Association for Human Rights and Civic Participation PaRiter, Croatia
Association for promotion of women's action Tiiiit! Inc., North Macedonia
Association Mnémosyne, France
Association of Women of Southern Europe (AFEM)
Associazione italiana donne per lo sviluppo, Italy
Associazione Luca Coscioni, Italy
ASTRA Network
Austrian Family Planning Association
Bibija Roma Women Center, Serbia
British Pregnancy Advisory Service
Bureau Clara Wichmann, Foundation for strategic litigation for gender equality, Netherlands
C.G.I.L. Confederazione Italiana del Lavoro, Italy
Center for Curricular Development and Gender Studies: FILIA , Romania
Center for Reproductive Rights
CESI -Center for Education, Counselling and Research, Croatia
Citizen, democracy and Accountability, Slovakia
Clio. Femmes, Genre, Histoire, France
Coalition to Repeal the 8th Amendment, Ireland
Concord Research Center for Integration of International Law in Israel
Cyprus Family Planning Association
Danish Family Planning Association
Deutsche Stiftung Weltbevölkerung (DSW)
Doctors for Choice Ireland
Doctors for Choice Malta
Doctors for Choice UK
Encore féministes
Equipop
Estonian Sexual Health Association
European Humanist Federation
European Parliamentary Forum for Sexual & Reproductive Rights
European Roma Rights Centre
European Society of Contraception and Reproductive Health (ESC)
European Women Lawyers Association
Family Planning Association of Moldova
Federación Planificación Estatal, Spain
Fédération des Centres Pluralistes de Planning Familial, Belgium
Federation for Women and Family Planning, Poland
Fédération laïque des centres de planning familial –FLCPF, Belgium
Femmes solidaires, France
Forum femmes méditerranée
Freedom of Choice / Možnosť voľby, Slovakia
Fundación para la Convivencia Aspacia, Spain
Garance, Belgium
German Women Lawyers’ Association
Helia Association, Spain
HERA –Health education and research association, North Macedonia
Human Rights Watch
Humanists UK
International Commission of Jurists
International Federation for Professionals in Abortion and Contraception (FIAPAC)
International Planned Parenthood Federation –European Network
IPAS
Irish Family Planning Association
Kosovar Gender Studies Center
L.A.I.G.A, Italy
L’ Associació de Drets Sexuals i Reproductius, Spain
La Ligue des droits de l'Homme, France
Latvian Association for Family Planning and Sexual Health
Le Planning Familial, France
London-Irish Abortion Rights Campaign
Médecins du monde-France
Nane, Hungary
National platform for reproductive justice, Croatia
National Women's Council of Ireland
Patent Association, Hungary
Planning Familial Luxembourg
Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants (PICUM)
pro familia Bundesverband, Germany
Rape Crisis Network Ireland
Regards de Femmes, France
Rutgers, Netherlands
Santé Sexuelle Suisse, Switzerland
Sarajevo Open Centre, Bosnia and Herzegovina
Šeimos planavimo ir seksualinės sveikatos asociacija/ Family Planning and Sexual Health Association, Lithuania
Sensoa, Belgium
Serbian Association for Sexual and Reproductive Health and Rights
Sex og Politikk, Norway
Society Without Violence, Armenia
SOS Rijeka –Center for Nonviolence and Human Rights, Croatia
Swedish Association for Sexuality EducationTajik Family Planning Association
Union des Familles Laïques –UFAL, France
Union Women Center, Georgia
Väestöliitto -The Family Federation of Finland
Vita di donna, Italy
Voice for Choice -L-għażla tagħha, Malta
Wales Assembly of Women
WAVE Network -Women Against Violence Europe
Women Center "Light Steps", Albania
Women on Waves, Netherlands
Women on Web, Netherlands
Women’s Rights Foundation, Malta
Women's circles, Slovakia
Women's Resource Center Armenia
YouAct -European Youth Network on Sexual and Reproductive Rights
Young Feminist Europe