Η ΑΜΕΡΙΚΗ ΣΕ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΙΟΥ

Αντιμέτωπες με μια πρωτοφανή πανδημία, οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη την Αμερική έχουν αρχίσει να ανταποκρίνονται στον COVID-19 με διάφορους τρόπους, από την κήρυξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, έως την επιβολή ταξιδιωτικών απαγορεύσεων, και την εφαρμογή καραντίνας. Τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι πολλά και ο τρόπος με τον οποίο οι κυβερνήσεις ανταποκρίνονται σε αυτή την πανδημία θα μπορούσε να καθορίσει το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων.

Οι κυβερνήσεις είναι τελικά υπεύθυνες για την προστασία των ανθρώπων και των δικαιωμάτων τους, αλλά συχνά έχουν αποτύχει να το κάνουν στην Αμερική. Η βαθιά ανισότητα, οι διαρθρωτικές διακρίσεις, η τάση να επανέρχονται στην κατασταλτική αστυνόμευση, η λογοκρισία, τα ανεπαρκώς χρηματοδοτούμενα συστήματα δημόσιας υγείας, η ανεπαρκής κοινωνική ασφάλιση και προστασία της εργασίας είναι κατά πολύ προγενέστερες της έξαρσης του COVID-19 στην περιοχή.

Τα κράτη έχουν υποχρέωση να προστατεύουν και να εγγυώνται το δικαίωμα στην υγεία για όλους, χωρίς διακρίσεις. Η Διεθνής Αμνηστία δεν λαμβάνει θέση σχετικά με το είδος των μέτρων δημόσιας υγείας που πρέπει να λάβουν οι κυβερνήσεις καθώς εξελίσσεται η πανδημία COVID-19 και αναγνωρίζει ότι τα κράτη μπορούν να επιβάλλουν ορισμένους περιορισμούς σε ορισμένα ανθρώπινα δικαιώματα για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Άνθρωποι σε όλη την Αμερική ανησυχούν και αναμένουν από τις κυβερνήσεις να αντιδράσουν αποφασιστικά. Εμείς στη Διεθνή Αμνηστία πιστεύουμε επίσης ότι οι αρχές σε ολόκληρη την περιοχή πρέπει να επιδείξουν ηγετικό ρόλο και πρέπει να το πράξουν με την ιεράρχηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και με την αποφυγή της κατάχρησης της εξουσίας τους εν μέσω αυτής της έκτακτης ανάγκης.

Ακολουθεί μια εισαγωγική λίστα του τι «πρέπει» και τι «δεν πρέπει» να γίνει την οποία  όλες οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να ακολουθήσουν κατά τη διάρκεια αυτών των δύσκολων στιγμών:

Μην κάνετε διακρίσεις
 

Σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται ιστορικά από βαθιές ανισότητες και διαρθρωτικές διακρίσεις, οι αρχές πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι αντιδράσεις απέναντι στον COVID-19 δεν ενισχύουν τις διακρίσεις οποιουδήποτε είδους. Οι αρχές της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων που περιέχονται σε διαφορετικά όργανα για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων πρέπει να παραμείνουν κεντρικές σε όλες τις κυβερνητικές απαντήσεις στον COVID-19.

Ενώ ο COVID-19 είναι μια νέα πρόκληση για όλους/ες, τα στοιχεία από τις προηγούμενες προσπάθειες για την πρόληψη της εξάπλωσης ασθενειών, όπως ο HIV & το AIDS, δείχνουν σαφώς ότι το στίγμα και οι διακρίσεις υπονομεύουν τα μέτρα στη δημόσια υγεία. Δεν υπάρχει καμία αναφορά σε κανένα κυβερνητικό μέτρο για τον COVID-19 για χρήση γλώσσας που συνιστά διακριτική μεταχείριση ή για πράξεις κρατικών αξιωματούχων. Πολλές χώρες στην περιοχή έχουν κυρώσει τουλάχιστον μία συνθήκη που τους υποχρεώνει να σέβονται, να προστατεύουν και να εκπληρώνουν το δικαίωμα στην υγεία, το πιο προφανές από τις οποίες είναι το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά δικαιώματα, το οποίο στο άρθρο 12 εγγυάται «το δικαίωμα του καθενός για την απόλαυση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου φυσικής και ψυχικής υγείας».

Επιπλέον, το δικαίωμα στη μη διάκριση (που προστατεύεται από διαφορετικά θεσμικά όργανα για τα ανθρώπινα δικαιώματα) αποτελεί άμεση και οριζόντια υποχρέωση και ισχύει για την άσκηση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος που εγγυάται το διεθνές δίκαιο.

Οι διεθνείς νόμοι και πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα απαιτούν επίσης η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων και θεραπειών που αναπτύσσονται στο μέλλον για τον COVID-19, να είναι διαθέσιμη σε επαρκή ποσότητα και να είναι προσιτή και οικονομική για όλους/ες, χωρίς διακρίσεις.

Οποιαδήποτε πρόταση διαχωρισμού ή απομόνωσης των ατόμων με τον COVID-19 πρέπει να είναι νόμιμη, αναγκαία και αναλογική και να μην εισάγει διακρίσεις σε βάρος ατόμων με βάση την εθνοτική καταγωγή, το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου, τη θρησκεία, ή οποιαδήποτε άλλη κατηγορία.
 

Μην αφήνετε πίσω τις περιθωριοποιημένες και τις ποιο εκτεθειμένες ομάδες
 

Σε μια εποχή που οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο καλούνται να παραμείνουν στο σπίτι και να λάβουν προληπτικά μέτρα για τον έλεγχο της εξάπλωσης του COVID-19, εκατομμύρια άνθρωποι στην Αμερική αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους.

Η συνεχιζόμενη κρίση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Βενεζουέλα οδήγησε στην αποχώρηση περισσότερων από 4.9 εκατομμυρίων ανθρώπων από τη χώρα, στη δεύτερη μεγαλύτερη παγκόσμια προσφυγική κρίση μετά τη Συρία. Οι περισσότεροι/ες πρόσφυγες της Βενεζουέλας διαμένουν στην Αμερική, συχνά χωρίς διεθνή προστασία και σε ορισμένες χώρες βρίσκονται σε χαμηλόμισθες άτυπες θέσεις εργασίας και ζουν σε ανασφαλείς ή προσωρινές κατοικίες. Εν τω μεταξύ, άνθρωποι από τη Γουατεμάλα και το Ελ Σαλβαδόρ συνεχίζουν να ακολουθούν διαδρομές μέσω του Μεξικού προσπαθώντας να εισέλθουν στις ΗΠΑ, φεύγοντας από τη γενικευμένη βία που επικρατεί στις χώρες καταγωγής τους. Και τουλάχιστον 100.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη Νικαράγουα, μετά τη συνεχιζόμενη κρίση ανθρώπινων δικαιωμάτων, πολλοί/ές από τους οποίους/ες ζουν στην Κόστα Ρίκα, όπου η πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου και στις βασικές υπηρεσίες παραμένει πρόκληση.

Καθώς ο COVID-19 συνεχίζει να εξαπλώνεται, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες σημείωσαν ότι οι αιτούντες/σες άσυλο και οι πρόσφυγες, οι εκτοπισμένοι/ες και οι άνθρωποι που ζουν σε καταυλισμούς προσφύγων αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους, και οι οργανισμοί παρέχουν τεχνική καθοδήγηση στις κυβερνήσεις που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την αντιμετώπιση του COVID-19.

Ενώ τα κράτη μπορούν να εφαρμόσουν μέτρα όπως ο έλεγχος της υγειονομικής περίθαλψης ή η καραντίνα ατόμων που ζητούν διεθνή προστασία υπό συγκεκριμένες συνθήκες, δεν πρέπει να εμποδίζουν κανέναν/καμία να ζητήσει άσυλο ή να επιστρέφει κανέναν/καμία σε χώρες όπου θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν κίνδυνο. Η πανδημία COVID-19 δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει την περαιτέρω συρρίκνωση των διεθνών υποχρεώσεων των κρατών για την προστασία των ανθρώπων που διαφεύγουν για λόγους ασφάλειας ή ως δικαιολογία για τη διάκρισή τους.

Οι αυτόχθονες λαοί, συμπεριλαμβανομένων των αυτοχθόνων λαών που ζουν σε εκούσια απομόνωση, των αφρικανικής καταγωγής κοινοτήτων  και του αγροτικού πληθυσμού χρειάζονται επίσης ειδικές προστασίες. Πολλές από αυτές τις κοινότητες ζουν σε επισφαλείς συνθήκες, γεγονός που τις καθιστά πιο ευάλωτες σε ορισμένες ασθένειες. Ιστορικά, η πρόσβασή τους στην υγειονομική περίθαλψη ήταν από άνιση έως ανύπαρκτη. Η επικράτεια των αυτόχθονων ανθρώπων πρέπει να γίνεται σεβαστή και πρέπει να δοθεί σοβαρή προσοχή στην αναστολή κάποιων μεγάλων έργων, για να αποφευχθεί η πρόσβαση του προσωπικού των επιχειρήσεων στις περιοχές τους κατά τη διάρκεια της απομόνωσης. Άλλες αγροτικές κοινότητες που βρίσκονται σε παρόμοια θέση, καθώς και άνθρωποι που ζουν σε περιθωριοποιημένες περιοχές, όπως οι φαβέλες, ίσως χρειαστούν την ίδια ειδική προστασία.

Επιπλέον, σε μια περιοχή όπου πολλοί άνθρωποι περνούν μεγάλες περιόδους προφυλάκισης και σε χώρες όπως η Κούβα και η Βενεζουέλα, όπου ακτιβιστές/ριες, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών ακτιβιστών/ριών, και υπερασπιστές/ριες των ανθρώπινων δικαιωμάτων φυλακίζονται τακτικά αποκλειστικά για λόγους συνείδησης, (οι οποίοι/ες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ζουν κοντά σε άλλους) πρέπει επίσης να τύχουν προστασίας και πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη εν όψει του COVID-19 χωρίς διακρίσεις. Όλοι οι κρατούμενοι/ες συνείδησης πρέπει να απελευθερωθούν αμέσως και θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η πρόωρη ή υπό όρους απελευθέρωση των φυλακισμένων που κινδυνεύουν ιδιαίτερα, όπως οι ηλικιωμένοι κρατούμενοι/ες ή όσοι/ες έχουν σοβαρές ιατρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Μην καταφεύγετε σε καταστολή ή υπερβολική βία στην επιτήρηση των μέτρων δημόσιας υγείας που απαιτούν περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία ή τη στέρηση της ελευθερίας

Οι αρχές σε όλη την Αμερική χρησιμοποίησαν συστηματικά καταστολή, περιλαμβανομένων των αυθαίρετων κρατήσεων και της περιττής ή υπερβολικής χρήσης βίας, για την αποσιώπηση της δυσαρέσκειας το 2019.

Οι κυβερνήσεις στην περιοχή συχνά κήρυξαν «καταστάση έκτακτης ανάγκης» ή «κατάσταση εξαίρεσης» και τις χρησιμοποίησαν για να ελέγξουν τη διαφωνία και να υπονομεύσουν τα δικαιώματα των ανθρώπων, όπως έγινε στη Χιλή, το Εκουαδόρ και τη Βολιβία το 2019.

Καθώς οι χώρες σε όλο τον κόσμο αρχίζουν να χρησιμοποιούν στρατιωτικούς αξωματούχους και όργανα επιβολής του νόμου για την αστυνόμευση μέτρων δημόσιας υγείας, όπως η καραντίνα, η «κοινωνική αποστασιοποίηση» ή οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί, οι κυβερνήσεις της Αμερικής πρέπει να αποφύγουν την επανάληψη αυτής της τάσης υπερβολικής χρήσης βίας.

Τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, επίσης κοινά στην Αμερική, συχνά κατά τη διάρκεια αυθαίρετων κρατήσεων ή άλλων στερήσεων της ελευθερίας, απαγορεύονται απολύτως σε κάθε περίπτωση και δεν μπορούν ποτέ να δικαιολογηθούν, ακόμη και σε εθνικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Μην λογοκρίνετε ή περιορίζετε την πρόσβαση σε τεκμηριωμένες πληροφορίες ή σε προληπτικά μέτρα
 

Το 2019, η Αμερική παρέμεινε η πιο επικίνδυνη περιοχή στον κόσμο για τους υπερασπιστές/ριες των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τους/τις δημοσιογράφους.
Όλα τα ενδιαφερόμενα άτομα και κοινότητες έχουν δικαίωμα σε εύκολες, προσιτές, έγκαιρες και ουσιαστικές πληροφορίες σχετικά με τη φύση και το επίπεδο της απειλής για την υγεία, τα πιθανά μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τον μετριασμό των κινδύνων, την έγκαιρη ενημέρωση σχετικά με πιθανές μελλοντικές συνέπειες και πληροφορίες σχετικά με τις συνεχιζόμενες προσπάθειες αντιμετωπισης. Όταν οι ανταποκρίσεις των κρατών στον COVID-19 βασίζονται σε περιορισμούς πληροφόρησης, έλλειψη διαφάνειας και λογοκρισία, υπάρχει κίνδυνος να καταστεί δυσκολότερο για τους ανθρώπους να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να προστατευθούν από τη μόλυνση.

Οι αρχές πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, οι ειδικοί στον τομέα της δημόσιας υγείας, οι δημοσιογράφοι και οι υπερασπιστές/ριες των ανθρώπινων δικαιωμάτων μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους καθώς και να παράσχουν γρήγορη πρόσβαση σε τεκμηριωμένες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την πανδημία που εκτυλίσσεται.
 

Εγγυηθείτε τα δικαιώματα των εργαζομένων και την κοινωνική ασφάλιση
 

Το 2019, η διαδεδομένη δυσαρέσκεια και διαμαρτυρία τροφοδοτήθηκε συχνά από το γεγονός ότι η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική συνέχισαν να αποτελεί την πιο άνιση, όπως και την πιο βίαιη περιοχή στον κόσμο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ.

Η φτώχεια στην περιοχή αυξήθηκε και πάλι το 2019 (εκτιμάται σε 31% σύμφωνα με την Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική - ECLAC), η ανισότητα συνέχισε να μειώνεται αλλά όχι σε σημαντικό ρυθμό και η οικονομική ανάπτυξη ήταν σχεδόν ανύπαρκτη (0,1% σύμφωνα με την ECLAC).

Στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική περίπου 140 εκατομμύρια άνθρωποι απασχολούνται σε μια άτυπη μορφή εργασίας, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας. Καθώς η αντιμετώπιση του COVID-19 απαιτούσε την επιβολή καραντίνας σε περιβάλλοντα όπου η προστασία της εργασίας και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας είναι αδύναμα, πολλοί/ες εργαζόμενοι/ες χαμηλού εισοδήματος και εργαζόμενοι/ες σε άτυπες μορφές εργασίας ένιωσαν ανασφάλεια για το πως θα εξασφαλίσουν τα προς το ζην, τις θέσεις εργασίας και τους μισθούς τους επειδή δεν μπορούσαν να εργαστούν. Διατρέχουν τον κίνδυνο απώλειας βασικών προμηθειών όπως οι ανάγκες σε τρόφιμα, καθώς και κίνδυνο για την υγεία και την υγιεινή τους. Μπορεί επίσης να είναι πιο δύσκολο να προστατευθούν από την έκθεση στον COVID-19, αν δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για πρόσβαση σε προληπτική φροντίδα, όπως απολυμαντικά, ή εάν η απώλεια θέσεων εργασίας οδηγήσει σε εξώσεις λόγω καθυστερούμενων οφειλών σε ενοίκια ή πληρωμές υποθηκών.

Οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη την περιοχή θα πρέπει να εκμεταλλευτούν αυτή την ευκαιρία προκειμένου να λάβουν μέτρα για τη διεύρυνση της πρόσβασης στην κοινωνική ασφάλιση - συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών των ασθενών, της υγειονομικής περίθαλψης και της γονικής άδειας για άτομα που αδυνατούν να εργαστούν λόγω του COVID-19, αν βρίσκονται για παράδειγμα σε καραντίνα ή αν είναι υπεύθυνοι/ες για τη φροντίδα εξαρτώμενων προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών λόγω κλεισίματος σχολείων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους/τις εργαζόμενους/ες που εξαρτώνται από το μεροκάματο και για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να εργαστούν από το σπίτι κατά τη διάρκεια περιόδων καραντίνας, όπως οι φροντιστές, οι χειρωνάκτες εργαζόμενοι/ες, οι αγρότες και οι οικιακοί/ές βοηθοί. Οι εργαζόμενοι/ες του σεξ και άλλες ομάδες, ιστορικά περιθωριοποιημένες και στιγματισμένες, πρέπει επίσης να έχουν πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική προστασία.

Επιπλέον, τα δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται υπό καραντίνα θα έπρεπε να γίνονται σεβαστά και οι βασικές ανάγκες των ανθρώπων να προστατεύονται και να καλύπτονται, συμπεριλαμβανομένων της παροχής κατάλληλου καταφυγίου, τροφίμων, ύδατος και αποχέτευσης, καθώς η προστασία των συγκεκριμένων ανθρώπινων δικαιωμάτων θα στηρίξει τα μέτρα δημόσιας υγείας.

Εγγυηθείτε πρόσβαση σε επαρκή ύδρευση, υγιεινή και υγειονομική περίθαλψη για όλους/ες και συμμετέχετε στις προσπάθειες για διεθνή συνεργασία και βοήθεια

Πολλές κοινότητες στην Αμερική δεν έχουν πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό και σαπούνι, πόσο μάλλον απολυμαντικό για τα χέρια, και πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν επιπλέον εμπόδια στην ικανότητά τους να προστατευτούν επαρκώς από τον COVID-19.

Σε ορισμένες χώρες με υφιστάμενες κρίσεις ανθρωπιστικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων ή πολύ ασθενή συστήματα υγείας και κοινωνικής προστασίας, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σημαντικές δυσκολίες ενώπιον του COVID-19.

Για παράδειγμα, στην Αϊτή, τη φτωχότερη χώρα στο ημισφαίριο, 6 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας το 2019, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Ομοίως, σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, 7 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάστηκαν ανθρωπιστική βοήθεια πέρυσι και οι σοβαρές ελλείψεις σε βασικές υπηρεσίες υγείας και φάρμακα - καθώς και η αποχώρηση του προσωπικού της υγειονομικής περίθαλψης - επηρέασαν σοβαρά την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη. Τα επιδημιολογικά στοιχεία δεν έχουν δημοσιευθεί από τις αρχές από το 2017. Η Νικαράγουα, η Ονδούρα, η Γουατεμάλα, η Βολιβία και η Παραγουάη λαμβάνουν ειδική στήριξη από τον Παναμερικανικό Οργανισμό Υγείας (PAHO) λόγω των ασθενών συστημάτων υγείας τους.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η ανάγκη για διεθνή συνεργασία και βοήθεια είναι πιο επείγουσα, ενώ ακόμη πιο σημαντικό είναι να ανταποκρίνεται άμεσα η διεθνής κοινότητα.

Λάβετε υπόψη την έμφυλη διάσταση
 

Η έμφυλη βία είναι τόσο διαδεδομένη σε όλη τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική ώστε να θεωρείται τόσο ένα πρόβλημα ανθρώπινων δικαιωμάτων όσο και ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας επιδημικών διαστάσεων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Τουλάχιστον 3500 γυναίκες σκοτώθηκαν λόγω του φύλου τους σε 10 χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής το 2018, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο για την Ισότητα των Φύλων της ECLAC.

Όταν αντιμετωπίζουν τον COVID-19, οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν υπόψη ότι μέτρα όπως η καραντίνα, η απαγόρευση κυκλοφορίας και οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί θα μπορούσαν να θέσουν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε αυξημένο κίνδυνο βίας από τους συντρόφους τους και να περιοριστεί η πρόσβασή τους σε υποστήριξη. Τα κράτη πρέπει να λάβουν μέτρα για να μετριάσουν αυτούς τους κινδύνους.

Σύμφωνα με το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό, η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική είχαν το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό εφηβικής εγκυμοσύνης στον κόσμο πέρυσι και οι γυναίκες και τα κορίτσια αντιμετωπίζουν εκτεταμένους περιορισμούς στην πρόσβαση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της αντισύλληψης και της ασφαλούς άμβλωσης.

Καθώς μια αύξηση των περιστατικών COVID-19 θα μπορούσε να ασκήσει πιέσεις στα ήδη εύθραυστα συστήματα δημόσιας υγείας, οι γυναίκες και τα κορίτσια σε κατάσταση εγκυμοσύνης θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν περαιτέρω περιορισμούς στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και αυξημένους κινδύνους για μητρική θνησιμότητα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να σχεδιάσουν την εξασφάλιση πρόσβασης σε μητρική φροντίδα έκτακτης ανάγκης και να μετριάσουν τις δυσμενείς επιπτώσεις. Οι γυναίκες είναι αυτές που αναλαμβάνουν κυρίως καθήκοντα φροντίδας, οπότε η κατάστασή τους πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε περιόδους καραντίνας

Προστατεύστε το ανθρώπινο δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή
 

Αποδεικτικά στοιχεία και βέλτιστες πρακτικές από άλλες επιδημίες δείχνουν ότι οι παραβιάσεις του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή από κυβερνητικούς αξιωματούχους ή εργαζομένους/ες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ή οι αντιλήψεις για τέτοιες παραβιάσεις υπονομεύουν την αντίδραση του συστήματος της δημόσιας υγείας, οδηγώντας τους ανθρώπους στο να φοβούνται να εξεταστούν, να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες ή μιλήσουν ανοιχτά.

Ενώ οι κυβερνήσεις μπορούν να εφαρμόσουν μέτρα για τη συλλογή επιδημιολογικών πληροφοριών, τα κράτη πρέπει να προστατεύουν τις προσωπικές πληροφορίες των ασθενών και την αξιοπρέπειά τους και οποιαδήποτε μέτρα παρακολούθησης ή εντοπισμού πρέπει να πληρούν το κριτήριο της νομιμότητας, της αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και της μη διακριτικής μεταχείρισης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 

Η κρίση του COVID-19 μας επηρεάζει όλους/ες, αλλά δεν μας επηρεάζει όλους/ες με τον ίδιο τρόπο. Η κρίση αποκαλύπτει τη διασύνδεση των διαφόρων μορφών αποκλεισμού, ανισότητας και παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αλλά δίνει επίσης στις κυβερνήσεις της περιοχής την ευκαιρία να κάνουν ριζικές αλλαγές που απαιτούνται για να γίνουμε η κοινωνία που θέλουμε να είμαστε.

Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε ότι η υγεία και η κοινωνική ασφάλιση είναι ανθρώπινα δικαιώματα στα οποία πρέπει να δοθεί προτεραιότητα. Συχνά η σημασία που δίνουν οι κυβερνήσεις σε ένα θέμα μπορεί να ανακαλυφθεί στον προϋπολογισμό της.

Η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική είναι μία από τις περιφέρειες με τις λιγότερες επενδύσεις στην υγεία (δημόσιες και ιδιωτικές) ανά κάτοικο. Η χρηματοδότηση της κεντρικής κυβέρνησης για την υγεία είναι κατά μέσο όρο 2,4% του ΑΕΠ στις 23 χώρες που αναλύονται από την Οικονομική Επιτροπή (ECLAC) στο Κοινωνικό Πανόραμα toy 2019. Αυτό αντιβαίνει στις διατάξεις της ατζέντας για την αειφόρο υγεία για την Αμερική 2018-2030, στην οποία αποφασίστηκε ότι για την επίτευξη παγκόσμιας υγείας απαιτείται «ένα επίπεδο δημόσιας δαπάνης για την υγεία τουλάχιστον 6% του ΑΕΠ.»

Εντός της περιοχής υπάρχουν και τεράστιες αποκλίσεις. Η δημοσιονομική προτεραιότητα που δίδεται στην κοινωνική προστασία από την Κεντρική Αμερική, τη Δομινικανή Δημοκρατία και το Μεξικό μαζί είναι λιγότερο από το ένα τρίτο εκείνης της Νότιας Αμερικής, επίσης σύμφωνα με την Οικονομική Επιτροπή (ECLAC). Και σε κάθε χώρα, υπάρχουν επίσης τεράστιες ανισότητες, ιδιαίτερα μεταξύ των ανθρώπων που έχουν πρόσβαση σε ιδιωτικά ή δημόσια συστήματα υγείας.

Μια παρόμοια εικόνα ισχύει σχετικά και με τις δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης, που είναι ένα άλλο ανθρώπινο δικαίωμα που διακυβεύεται σε αυτή την κρίση.

Παραμένει να δούμε αν οι ηγέτες της Αμερικής μπορούν να ανταποκριθούν στο καθήκον: Θα εγγυηθούν προστασία για όλους/ες όσους/ες το χρειάζονται, ούτως ώστε κανείς/καμία να μην μείνει πίσω; Θα αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να ξεκινήσουν να επιλύουν τις σοβαρές διαρθρωτικές ανισότητες και την έλλειψη προτεραιοτήτων για τα κοινωνικά δικαιώματα; Θα θέσουν σε προτεραιτότητα τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη επιλύουν την καθολική πρόσβαση στα ανθρώπινα δικαιώματα όπως η υγεία και η κοινωνική ασφάλιση κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, και σέβονται άλλα ανθρώπινα δικαιώματα σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα τα θυμόμαστε στην ιστορία.