ΤΟΥΡΚΙΑ: ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΤΕ ΤΟΝ OSMAN KAVALA. ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΖΗΤΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων απεφάνθη στις 10 Δεκεμβρίου 2019 ότι ο Osman Kavala κρατείται αυθαίρετα στην Τουρκία από τον Νοέμβριο του 2017. Το δικαστήριο ανέφερε ότι η κράτησή του πραγματοποιήθηκε και παρατάθηκε με κακή πίστη και για παράνομους σκοπούς, παραβιάζοντας την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και ότι πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως.
Σε κοινή δήλωση σήμερα, η Human Rights Watch και η Διεθνής Αμνηστία δήλωσαν ότι οι τουρκικές αρχές θα πρέπει να εκτελέσουν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και να απελευθερώσουν αμέσως τον Osman Kavala. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η κράτηση του Kavala «επιδιώκει έναν απώτερο σκοπό ... και συγκεκριμένα τον εξαναγκασμό του στη σιωπή», αποφασίζοντας ότι οι κατηγορίες και η κράτηση θα μπορούσαν να έχουν αποτρεπτικό αντίκτυπο στο έργο των υπερασπιστών/ριων των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το δικαστήριο διαπίστωσε παραβιάσεις του άρθρου 5, παράγραφος 1, στοιχείο γ) το οποίο ορίζει τους νόμιμους λόγους κράτησης, του άρθρου 5 παράγραφος 4 το οποίο εγγυάται σε όλους τους κρατουμένους/ες το δικαίωμα ταχείας επανεξέτασης της νομιμότητας της κράτησής τους και του άρθρου 18, το οποίο απαγορεύει τους περιορισμούς των δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης (εν προκειμένω του δικαιώματος της ελευθερίας) στη βάση απώτερων κινήτρων. Ζητώντας την άμεση απελευθέρωση του Kavala, το δικαστήριο τόνισε ότι «οποιαδήποτε συνέχιση της προδικαστικής κράτησης του αιτούντος στην παρούσα υπόθεση θα συνεπάγεται παράταση της παραβίασης του άρθρου 5/1 και του άρθρου 18.»
«Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων σήμερα πρέπει να οδηγήσει σε τερματισμό της αδικαιολόγητης δίωξης του Osman Kavala από την Τουρκία,» δήλωσε η Aisling Reidy, Ανώτατη Νομική Σύμβουλος στη Human Rights Watch. «Οι τουρκικές αρχές πρέπει να απελευθερώσουν αμέσως τον Kavala και να σταματήσουν την ευρύτερη καταστολή τους ενάντια στους υπερασπιστές/ριες των ανθρώπινων δικαιωμάτων.»
Ο Kavala κρατήθηκε για πρώτη φορά από την αστυνομία στις 18 Οκτωβρίου 2017 στο αεροδρόμιο Atatürk της Κωνσταντινούπολης, καθώς επέστρεφε από μια επίσκεψη με εκπροσώπους του Ινστιτούτου Goethe στο Gaziantep της νοτιοανατολικής Τουρκίας, όπου υποστήριζε ένα έργο για Σύριους πρόσφυγες. Ο Kavala είναι ο ιδρυτής της μη κυβερνητικής ομάδας Anadolu Kültür A.Ş., η οποία προωθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω των τεχνών, και είναι ηγετικό πρόσωπο στην κοινωνία των πολιτών της Τουρκίας.
Ένα δικαστήριο διέταξε να γίνει προδικαστική κράτηση την 1η Νοεμβρίου 2017, υποτίθεται με την υπόνοια ότι οργάνωσε τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη το 2013 και ότι συμμετείχε στην προσπάθεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016. Τον Μάρτιο του 2019, απαγγέλθηκαν κατηγορίες στον ίδιο και 15 άλλους/ες για «προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης ή παρεμπόδιση εν μέρει ή εξ ολοκλήρου των λειτουργιών της» (άρθρο 312 του Ποινικού Κώδικα της Τουρκίας) για τον υποτιθέμενο ρόλο τους στις διαμαρτυρίες στο πάρκο Γκεζί. Η δίκη τους ξεκίνησε στις 24 Ιουνίου.
Περιστρέφεται γύρω από ένα κατηγορητήριο 657 σελίδων, το οποίο φιλοδοξεί να δείξει ότι οι 16 κατηγορούμενοι/ες, οι οποίοι/ες είναι άνθρωποι που ασχολούνται με την τέχνη, την εκπαίδευση και τον ειρηνικό πολιτικό ακτιβισμό, συνωμότησαν με σκοπό να οργανώσουν και να χρηματοδοτήσουν τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί του 2013, οι οποίες εξαπλώθηκαν σε πόλεις της Τουρκίας. Όλοι/ες αντιμετωπίζουν ποινή ισόβιας κάθειρξης χωρίς αναστολή εάν κριθούν ένοχοι/ες.
Εκτός από την κύρια κατηγορία εναντίον τους, ο εισαγγελέας κατηγορεί τους εναγόμενους/ες για εγκλήματα που φέρονται να διαπράττονται από διαδηλωτές/ριες στην Τουρκία κατά τη διάρκεια των μαζικών διαδηλώσεων. Οι κατηγορούμενοι/ες αντιμετωπίζουν πρόσθετες κατηγορίες για ζημιά στη δημόσια ιδιοκτησία, ζημιά σε τόπο λατρείας ή νεκροταφείου, παράνομη κατοχή επικίνδυνων ουσιών, παράνομη κατοχή όπλων, λεηλασία και σοβαρό τραυματισμό. Δεν προσκομίζονται αποδείξεις για τη σύνδεση των κατηγορουμένων με οποιοδήποτε από αυτά τα εικαζόμενα εγκλήματα.
Στην πραγματικότητα, το κατηγορητήριο είναι σε μεγάλο βαθμό ασυνάρτητο, γεμάτο με άγριες θεωρίες συνωμοσίας, τις οποίες ο ίδιος ο Kavala ονομάζει «φανταστική μυθοπλασία». Στην απόφασή του το δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι δεν περιέχει αξιόπιστες ενδείξεις εγκληματικής δραστηριότητας, σημειώνοντας ότι, αντίθετα, απαριθμούσε πολλές εντελώς νόμιμες πράξεις στην άσκηση των δικαιωμάτων που προστατεύονται από τη Σύμβαση, συμπεριλαμβανομένων των ελευθεριών έκφρασης και συνάθροισης. Το δικαστήριο επέκρινε επίσης το συνταγματικό δικαστήριο της Τουρκίας επειδή δεν προέβη σε ταχεία ή αποτελεσματική επανεξέταση της παράνομης κράτησής του.
«Η σημερινή απόφαση δεν συνιστά την πρώτη φορά που το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Τουρκία φυλακίζει τους επικριτές της, όχι λόγω παράνομης συμπεριφοράς, αλλά σε μια αδίστακτη προσπάθεια να προσπαθήσουν να τους φιμώσουν», δήλωσε ο Andrew Gardner, Διευθυντής Έρευνας και Στρατηγικής της Τουρκίας στη Διεθνή Αμνηστία. «Η απελευθέρωση του Osman Kavala πρέπει να είναι το πρώτο από τα πολλά βήματα που είναι αναγκαία ώστε να αρχίσουν να αντιστρέφονται οι ζημίες που προκλήθηκαν από τη μαζική καταστολή της κοινωνίας των πολιτών τα τελευταία χρόνια και να αποκατασταθεί ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Τουρκία σήμερα.»
Η κράτηση του Kavala είναι μόνο ένα παράδειγμα της σκληρής καταστολής από την τουρκική κυβέρνηση στους επικριτές της. Τα τελευταία τρία χρόνια, η κυβέρνηση έκλεισε πάνω από 1.500 ενώσεις και ιδρύματα, τα περισσότερα από τα οποία κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που επέτρεψε στην κυβέρνηση να αποφασίσει με επείγουσα απόφαση, χωρίς αποτελεσματική κοινοβουλευτική ή δικαστική εποπτεία. Η ειρηνική διαδήλωση έχει κατασταλεί.
Παρά το τέλος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, οι επικριτές της κυβέρνησης διακινδυνεύουν ποινικές διώξεις και μακρά προδικαστική φυλάκιση. Περισσότεροι από 100 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι/ες στα μέσα ενημέρωσης παραμένουν στη φυλακή. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016, περίπου 130.000 εργαζόμενοι/ες του δημόσιου τομέα απολύθηκαν αυθαίρετα από τη δουλειά τους για υποτιθέμενους δεσμούς με τρομοκρατικές οργανώσεις.
Η Επίτροπος Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Dunja Mijatović, υπέβαλε μια παρέμβαση τρίτου μέρους, ή amicus brief, στην υπόθεση του Kavala ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Το έπραξε με βάση τις επισκέψεις της στην Τουρκία και τη συνεχή παρακολούθηση της χώρας αυτής και των προκατόχων της, η οποία, όπως είπε, επιβεβαίωσε την αυξανόμενη πίεση στην κοινωνία των πολιτών και τους υπερασπιστές/ριες των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Τουρκία.
Υπενθύμισε επίσης τις μακροχρόνιες ανησυχίες σχετικά με τη χρήση ποινικών διαδικασιών και, ειδικότερα, της κράτησης, για την τιμωρία δηλώσεων και πράξεων που δεν υποκινούν βία ή μίσος και προστατεύονται από τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Επίτροπος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τέτοιες συλλήψεις και κρατήσεις αποτελούν μέρος «ενός ευρύτερου προτύπου κλιμακούμενων αντιποίνων στην Τουρκία κατά των ακτιβιστών/ριων της κοινωνίας των πολιτών και των υπερασπιστών/ριων των ανθρώπινων δικαιωμάτων για το νόμιμο έργο τους.»
Η Διεθνής Αμνηστία και η Human Rights Watch πιέζουν για την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του Kavala από την αρχή της αυθαίρετης κράτησής του. Η Τουρκία πρέπει να τερματίσει την καταστολή της κοινωνίας των πολιτών και να απελευθερώσει φυλακισμένους δημοσιογράφους, υπερασπιστές/ριες των ανθρώπινων δικαιωμάτων και άλλα μέλη της κοινωνίας των πολιτών, έναντι των οποίων οι αρχές δεν έχουν παράσχει αποδεικτικά στοιχεία για διεθνώς αναγνωρίσιμα εγκλήματα.
