Καθώς τα τανκς προέλαυναν στα συριακά σύνορα, η κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να ξεκινήσει μια εσωτερική εκστρατεία για την εξάλειψη της αντίθετης γνώμης από τα μέσα ενημέρωσης, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους δρόμους. Η κριτική συζήτηση σχετικά με τα θέματα των κουρδικών δικαιωμάτων και της πολιτικής έχει περιοριστεί περισσότερο από ποτέ.
ΤΟΥΡΚΙΑ: ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΣΥΝΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΠΙΚΡΙΤΩΝ/ΡΙΩΝ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ
Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν προφυλακιστεί στην Τουρκία επειδή σχολίασαν ή επέκριναν την πρόσφατη στρατιωτική επίθεση της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία και αντιμετωπίζουν παράλογες κατηγορίες, καθώς η κυβέρνηση εντείνει την καταστολή της κριτικής, ανέφερε η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Η έκθεση «Δεν μπορούμε να παραπονεθούμε» αποκαλύπτει πως η επίθεση του περασμένου μήνα - η Επιχείρηση Άνοιξη Ειρήνης- συνοδεύτηκε από ένα κύμα καταστολής στην Τουρκία, το οποίο καταστέλλει όποιον/α παρεκκλίνει από την επίσημη γραμμή της κυβέρνησης. Δημοσιογράφοι, χρήστες/ριες των κοινωνικών μέσων και διαδηλωτές/ριες έχουν κατηγορηθεί για «τρομοκρατία» και έχουν υποβληθεί σε ποινική έρευνα, αυθαίρετη κράτηση και απαγόρευση κυκλοφορίας προς το εξωτερικό. Εάν υπάρξει δίωξη και κριθούν ένοχοι/ες, θα αντιμετωπίσουν εκτεταμένες ποινές φυλάκισης.
Marie Struthers, Διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας Ευρώπης
«Η έκφραση γνώμης γύρω από τη στρατιωτική εισβολή δεχόταν έντονη αστυνόμευση και εκατοντάδες άνθρωποι που εξέφρασαν την κριτική στάση τους για τη στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας συνελήφθησαν και αντιμετωπίζουν ανακριτικές διαδικασίες βάσει αντιτρομοκρατικών νόμων».
Φιμώνοντας τους/τις δημοσιογράφους
Στις 10 Οκτωβρίου, μια ημέρα μετά την επίθεση, το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο της Τουρκίας (RTÜK) προειδοποίησε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ότι θα υπάρξει μηδενική ανοχή σε «οποιαδήποτε εκπομπή που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το ηθικό και το κίνητρο των στρατιωτών [...] ή μπορεί να παραπλανήσει τους πολίτες μέσω ελλιπών, παραποιημένων ή μερικών πληροφοριών που εξυπηρετούν τους στόχους της τρομοκρατίας». .
Την ίδια ημέρα προφυλακίστηκαν δύο δημοσιογράφοι. Ο Hakan Demir της ημερήσιας εφημερίδας Birgün ανακρίθηκε σχετικά με ένα tweet στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter, βασισμένο σε μια έκθεση του NBC που ανέφερε ότι «τα τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα έχουν αρχίσει να εκτελούν αεροπορικές επιδρομές σε περιοχές αμάχων».
Εν τω μεταξύ, ο Fatih Gökhan Diler, διαχειριστής του δικτυακού τόπου ειδήσεων Diken, κρατήθηκε μετά τη δημοσίευση ενός άρθρου με τον τίτλο «Αίτηση SDF: δύο άμαχοι/ες έχασαν τη ζωή τους». Και οι δύο δημοσιογράφοι κατηγορήθηκαν για «υποκίνηση εχθρότητας και μίσους» προτού απελευθερωθούν με ποινή την απαγόρευση εξόδου από τη χώρα εν αναμονή του αποτελέσματος των ποινικών ερευνών.
Η αστυνομία εισέβαλε επίσης στο σπίτι της δημοσιογράφου και υπερασπίστριας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, Nurcan Baysal, στις 5 το πρωί στις 19 Οκτωβρίου. Η δημοσιογράφος ανέφερε στη Διεθνή Αμνηστία: «Το να επιτίθενται το σπίτι μου και να τρομοκρατούν τα παιδιά μου 30 βαριά οπλισμένοι, ένστολοι αστυνομικοί απλά και μόνο εξαιτίας μερικών δημοσιεύσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ζητώντας ειρήνη, δείχνει το επίπεδο καταστολής της ελευθερίας της έκφρασης στην Τουρκία».
Η δημοσιογράφος Özlem Oral προφυλακίστηκε την ίδια ημέρα και ανακρίθηκε για τα tweets που επέκριναν την «Επιχείρηση Άνοιξη Ειρήνης», τα οποία δημοσιεύθηκαν σε ένα λογαριασμό Twitter που δεν ήταν καν δικός της. Απελευθερώθηκε την επόμενη μέρα με απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, ενώ απαιτείται να δίνει τακτικά αναφορά στο τοπικό αστυνομικό τμήμα και να μην εγκαταλείπει την Κωνσταντινούπολη, όπου ζει.
Στις 27 Οκτωβρίου, η δικηγόρος και αρθρογράφος Nurcan Kaya προφυλακίστηκε στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης επειδή κατέκρινε την επίθεση μέσω ενός tweet. «Γνωρίζουμε εμπειρικά πως ό, τι αποκαλείτε ειρηνευτική επιχείρηση είναι μια σφαγή». Απελευθερώθηκε μετά από ανάκριση την ίδια ημέρα αλλά της επιβλήθηκε απαγόρευση εξόδου από τη χώρα.
Δεν στοχοποιούνται μόνο οι Τούρκοι/άλες δημοσιογράφοι. Στις 25 Οκτωβρίου, οι δικηγόροι του Προέδρου Erdoğan ανακοίνωσαν ότι υπέβαλαν ποινική καταγγελία κατά του διευθυντή και του εκδότη του γαλλικού περιοδικού Le Point μετά τη δημοσίευση του τεύχους της 24ης Οκτωβρίου στο οποίο χρησιμοποιήθηκε ο τίτλος «Ethnic cleansing: the method Erdoğan» [Εθνική εκκαθάριση: η μέθοδος του Ερντογάν] για τη στρατιωτική επίθεση. Οι δικηγόροι ισχυρίστηκαν ότι η κάλυψη είναι προσβλητική για τον πρόεδρο και αποτελεί έγκλημα σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία.
Στοχοποίηση χρηστών/ριών κοινωνικών μέσων
Μόνο την πρώτη εβδομάδα της επίθεσης, 839 λογαριασμοί μέσων κοινωνικής δικτύωσης υποβλήθηκαν σε έρευνα για «δημοσιεύσεις εγκληματικού περιεχομένου, με 186 άτομα να έχουν τεθεί σε αστυνομική κράτηση και 24 άτομα να προφυλακίζονται προδικαστικά, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
Ένας χρήστης μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο οποίος προφυλακίστηκε και κατηγορήθηκε για «προπαγάνδα σε μία τρομοκρατική οργάνωση», είχε κάνει retweet τρία tweets, από τα οποία το ένα έγραφε: «Η Rojava [η αυτόνομη κουρδική περιοχή στη βόρεια Συρία] θα κερδίσει. Όχι στον πόλεμο». Όπως και άλλα, αυτά τα tweets δεν πλησιάζουν καν στο να συνιστούν στοιχεία για την αναγνώρισή τους διεθνώς ως εγκλήματα.
Του επιβλήθηκε απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και υποχρεώθηκε να δίνει αναφορά στο τοπικό αστυνομικό τμήμα δύο φορές το μήνα. Ένας δικηγόρος είπε στη Διεθνή Αμνηστία: «Το να χρησιμοποιεί κανείς τις λέξεις «πόλεμος», «κατοχή», «Rojava» έχει γίνει έγκλημα. Το δικαστικό σώμα δηλώνει ότι «δεν μπορείτε να πείτε όχι στον πόλεμο εναντίον των Κούρδων».
Στοχοποίηση πολιτικών και ακτιβιστών/ριων
Η «Επιχείρηση Άνοιξη Ειρήνης» χρησιμοποιήθηκε επίσης από την κυβέρνηση ως πρόσχημα για να κλιμακωθεί η καταστολή προς τους/τις αντιτιθέμενους/ες πολιτικούς και ακτιβιστές/ριες. Αρκετοί/ες βουλευτές υπόκεινται επί του παρόντος σε ποινικές έρευνες, μεταξύ των οποίων ο Sezgin Tanrıkulu, ο οποίος αντιμετωπίζει ποινική έρευνα για τα σχόλιά του στα μέσα ενημέρωσης καθώς και για ένα tweet που έγραφε: «Η κυβέρνηση πρέπει να το γνωρίζει αυτό, είναι ένας αδικαιολόγητος πόλεμος και ένας πόλεμος εναντίον των Κούρδων».
Σύμφωνα με δικηγόρους του δικηγορικού συλλόγου στην επαρχία Şanlıurfa, τουλάχιστον 54 άτομα τέθηκαν υπό κράτηση στην επαρχία από αξιωματικούς της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας στις 9 και 10 Οκτωβρίου. Μεταξύ αυτών ήταν μέλη του φιλο-κουρδικού αριστερού κόμματος της αντιπολίτευσης «Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP), καθώς και μέλη των συνδικαλιστικών οργανώσεων της αριστερής αντιπολίτευσης.
Μέσα στην πρώτη εβδομάδα της στρατιωτικής επίθεσης, τουλάχιστον 27 άτομα, πολλοί/ες από τους/τις οποίους/ες συνδέονταν με το HDP, κρατήθηκαν στην επαρχία Mardin αντιμετωπίζοντας κατηγορίες σχετικά με την τρομοκρατία. Στους/στις κρατούμενους/ες συμπεριλαμβάνονταν η εκλεγμένη δήμαρχος της πόλης Nusaybin. Η κυβέρνηση αργότερα την αντικατέστησε με τον μη εκλεγέντα κυβερνήτη περιφέρειας.
Στις 12 Οκτωβρίου, οι «Μητέρες του Σαββάτου», συγγενείς των θυμάτων εξαναγκαστικών εξαφανίσεων, που έχουν πραγματοποιήσει ειρηνικές αγρυπνίες κάθε Σάββατο από το 2009 για να θυμούνται τους/τις αγαπημένους/ες τους, προειδοποιήθηκαν από την αστυνομία ότι θα διαλύσουν την αγρυπνία «εάν εκφωνήσουν τη λέξη πόλεμος». Η ειρηνική συγκέντρωση διαλύθηκε βίαια μόλις έγινε αντιληπτή η δήλωση που κατέκρινε τη στρατιωτική επιχείρηση.
Από την αρχή της στρατιωτικής επίθεσης, η ήδη παγιωμένη ατμόσφαιρα λογοκρισίας και φόβου στην Τουρκία έχει χειροτερεύσει, με τις προφυλακίσεις και τις ψευδείς κατηγορίες που χρησιμοποιούνται για να σιωπήσουν οι λίγοι/ες που τολμούν να εκφράσουν οποιαδήποτε αντίσταση ή κριτική στην «Επιχείρηση Άνοιξη Ειρήνης».
Marie Struthers.
«Οι τουρκικές αρχές πρέπει να σταματήσουν να φιμώνουν τις απόψεις που δεν τους αρέσουν και να τερματίσουν τη συνεχόμενη καταστολή. Όλες οι κατηγορίες και οι διώξεις προς εκείνους/ες που έχουν στοχοποιηθεί λόγω της ειρηνικής έκφρασης της αντίθεσής τους στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας θα πρέπει να αποσυρθούν αμέσως».