ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΡΡΟΙΑ - ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΣΠΑΝΕ ΤΑ ΤΑΜΠΟΥ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ

Η Zhanar Sekerbayeva, 36 ετών, είναι ακτιβίστρια της LBQ και ιδρύτρια της Feminita, μια πρωτοβουλία που προωθεί τον φεμινισμό και προστατεύει τα δικαιώματα των λεσβιών, αμφιφυλόφιλων και queer γυναικών στο Καζακστάν.

Στο Καζακστάν, εξακολουθούμε να μην μπορούμε να αποκαλέσουμε την εμμηνόρροια ως τέτοια. Απεναντίας, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν μετωνυμίες όπως η κόκκινη τελετή, ο κόκκινος Οκτώβριος ή ο κόκκινος στρατός. Η μαμά μου είναι παιδίατρος και όταν είχα την πρώτη μου περίοδο μου πέταξε ένα κομμάτι ύφασμα, χωρίς να μου εξηγήσει για ποιο λόγο ή πώς να το χρησιμοποιήσω. Στο σχολείο, εάν ένα κορίτσι λέρωνε τα ρούχα της εξαιτίας της περιόδου, όλοι γελούσαν και ο δάσκαλός την έστελνε στο σπίτι. Μερικοί άνθρωποι θάβουν τα ματωμένα εσώρουχά τους έξω, ενώ άλλοι χρησιμοποιούν μολυσμένα κουρέλια, προκαλώντας ζημιά στο αναπαραγωγικό τους σύστημα.

Κάτι πρέπει να γίνει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εντάχθηκα σε μια ομάδα ειρηνικών διαδηλωτών/ριών στο Αλμάτι του Καζακστάν, ώστε να συμμετέχω σε μία φωτογράφηση με στόχο την καταπολέμηση των ταμπού γύρω από την εμμηνόρροια. Κρατούσαμε αφίσες φτιαγμένες στο χέρι με συνθήματα και εικόνες. Μετά τη διαδήλωση πήγα σε ένα καφέ και όταν βγήκα, με περίμεναν επτά αστυνομικοί. Με διέταξαν να πάω στο τμήμα και είπαν ότι αν δεν το έκανα, θα χρησιμοποιούσαν μέσα καταστολής.

Με κατηγορήσανε για ελαφρύ χουλιγκανισμό. Ανακρίθηκα από μία δικαστή η οποία μου έκανε ατελείωτες ερωτήσεις για την αφίσα που κρατούσα. Έκανε επίσης ερωτήσεις όπως «Είστε παντρεμένη; Έχετε παιδιά; Είστε έγκυος»;

Της είπα ότι ήμουν ανοιχτά λεσβία και να με ρωτήσει αν έχω σύντροφο και όχι σύζυγο. Ήταν μια ενδιαφέρουσα εμπειρία - στη βάση της αγχωτική και τρομακτική. Ωστόσο, όταν βλέπω άτομα που αδικούνται, πρέπει να λάβω δράση.

Twitter: @moorlandiya
Ιστοσελίδα: http://feminita.kz/

Hazel Mead, 23 ετών, είναι ακτιβίστρια και εικονογράφος από το Ηνωμένο Βασίλειο

Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιο προοδευτικό από πολλές άλλες χώρες, αλλά μεγαλώνοντας, ακόμα κι εδώ, ένιωθα πάντα ντροπή για την περίοδο μου. Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει επειδή δεν άνοιξε ποτέ το θέμα της περιόδου στο σχολείο και, όταν έγινε, έγινε αναφορά με μια πληθώρα μετωνυμιών - «αυτή η μέρα του μήνα», όμως, ήταν δική μου. Δεν ήταν επίσης κάτι που θα συζητούσαμε με άνδρες, γεγονός που λειτουργεί συμπληρωματικά με την ιδέα ότι η εμμηνόρροια είναι ένα μεγάλο ντροπιαστικό μυστικό. Στο σχολείο, ακόμη και σε δουλειές, θα κρύψω την σερβιέτα μέσα στο μανίκι μου ή θα σιγουρευτώ ότι φοράω ρούχα με τσέπες τις μέρες που έχω περίοδο.

Χρησιμοποιώ την εικονογράφηση για να ξεκινήσω συζητήσεις και να «νομιμοποιήσω» την περίοδο. Στην αρχή περίπου της καριέρας μου ξεκίνησα να δημιουργώ σατιρικά έργα για τον φόρο στα ταμπόν, ενώ παράλληλα συμμετείχα στις διαμαρτυρίες του #FreePeriods. Προσφέρω εθελοντικά τις εικονογραφικές μου ικανότητες για την εκστρατεία Bloody Good Period, καθώς το έργο τους για να εξασφαλιστεί ότι οι αιτούσες άσυλο και οι άστεγες έχουν πρόσβαση σε προϊόντα περιόδου, είναι κάτι που πιστεύω απόλυτα. Ήμουν επίσης μέλος στην εκστρατεία της Freda’s για να ωθήσω τα ξενοδοχεία, τα σχολεία, τις αεροπορικές εταιρείες και τα γραφεία ώστε να παρέχουν δωρεάν προϊόντα περιόδου. Στην προσωπική μου ζωή μιλώ για την περίοδο μου περισσότερο. Δεν χρησιμοποιώ πλέον ευφημισμούς, που συνεπάγονται ότι οι περίοδοι είναι βρώμικες, και αποκαλώ τις σερβιέτες και τα ταμπόν με το όνομά τους και όχι ως «προϊόντα υγιεινής».

Φέτος η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε ότι θα παρέχει δωρεάν προϊόντα περιόδου σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και πανεπιστήμια στην Αγγλία από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Αυτό δεν αποτελεί μία προσωπική επιτυχία, αλλά έχω συμμετάσχει σε αυτό το κίνημα και ήμουν μέλος των εκστρατειών για την αλλαγή. Υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν για να καταρρίψουμε τα ταμπού και τις αδικίες σχετικά με την εμμηνόρροια, αλλά σιγά-σιγά καθώς συνεχίζουμε να υψώνουμε τη φωνή μας, βλέπουμε την αλλαγή.

Instagram: @hazel.mead
Twitter: @hazelmeadart 
Ιστοσελίδα: hazelmead.com
 

Η Samikshya Koirala, 21 ετών, είναι επικεφαλής της νεολαίας της Διεθνούς Αμνηστίας του Νεπάλ

Στο Νεπάλ, τα κορίτσια που έχουν εμμηνόρροια πρέπει να κρύβονται από το φως του ήλιου και από τους άνδρες μέχρι και για 15 ημέρες. Μερικά κορίτσια εξορίζονται ακόμη και σε στάβλους - είναι μια παράδοση γνωστή ως chhaupadi.

Ήμουν 11 όταν ξεκίνησε η περίοδός μου. Ένα μεγάλο κοινωνικό γεγονός θα λάμβανε χώρα στο σπίτι, αλλά δεν μου επιτρεπόταν να πάω επειδή είχα περίοδο. Αντίθετα, παρέμεινα κρυμμένη σε ένα σκοτεινό δωμάτιο στο σπίτι κάποιων συγγενών, μακριά από το σπίτι μου. Πραγματικά ανυπομονούσα τόσο πολύ γι’ αυτό το γεγονός και έκλαιγα μέχρι που πρήστηκαν τα μάτια μου.

Παρέμεινα κρυμμένη για πέντε ημέρες. Όταν βγήκα, δεν μου επιτρέπονταν να αγγίζω τα αρσενικά μέλη της οικογένειάς μου για 11 ημέρες ή να πάω στην κουζίνα για 19 ημέρες. Δεν μπορούσα να μιλήσω σε κανέναν για την απουσία μου εκείνες τις ημέρες, γιατί ήμουν η πρώτη στην τάξη που είχα περίοδο μου και ντρεπόμουν τόσο πολύ.

Μια μέρα, μια ομάδα νέων γυναικών ήρθε στο σχολείο μου για να μας μιλήσει για την εμμηνόρροια. Ήταν η μέρα που άλλαξαν όλα - μας δίδαξαν πολλά πράγματα και μας ενδυνάμωσαν με γνώσεις ώστε να αμφισβητήσουμε τις παραδόσεις. Στην αρχή, η οικογένειά μου ήταν εξαγριωμένη και χρειάστηκε να τους πείσω ότι αυτές οι παραδόσεις διατηρούνται επειδή η εμμηνόρροια παλιότερα θεωρούνταν μία πολύ δύσκολη υπόθεση. Τώρα έχουμε τις σερβιέτες και είμαστε καθαρές. Ήταν μια δύσκολη διαδικασία, αλλά δεν υπάρχουν πλέον περιορισμοί και προκαταλήψεις σχετικά με την εμμηνόρροια στην οικογένειά μου.

Είμαι μέλος της Ομάδας Μαθητών/ριών της Διεθνούς Αμνηστίας, στο Πανεπιστήμιο του Kathmandu και συμβάλω στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την εμμηνόρροια με την ευρύτερη έννοια. Παράγουμε βίντεο, διοργανώνουμε εκστρατείες και εκτελούμε κοινοτικά προγράμματα σε αγροτικές περιοχές για αγόρια και κορίτσια. Όταν ακούμε τα παιδιά να μιλάνε ανοιχτά γι’ αυτά τα θέματα, νιώθουμε πολύ περήφανοι/ες.

Στο Νεπάλ, πρέπει να αρχίσουμε να αλλάζουμε νοοτροπίες γύρω από τις προκαταλήψεις σχετικά με την εμμηνόρροια - και νομίζω ότι έχουμε κάνει μια σπουδαία δουλειά μέχρι τώρα.

Poulomi Basu, 36, είναι καλλιτέχνιδα και ακτιβίστρια, από την Ινδία

Μεγάλωσα σε ένα πατριαρχικό ινδουιστικό νοικοκυριό στην Ινδία, και ως εκ τούτου γνωρίζω τη σημασία της τελετουργίας και της παράδοσης ως μηχανισμούς ελέγχου των γυναικών. Όταν ξεκίνησε η περίοδός μου, δεν μου επιτρέπονταν να μπαίνω στην κουζίνα κατά τη διάρκεια της περιόδου μου ούτε μπορούσα να συμμετέχω σε οποιαδήποτε κοινωνική εκδήλωση. Ο μόνος τρόπος ώστε να ζω ελεύθερη από τον πατριαρχικό έλεγχο και τις παράλογες πρακτικές και παραδόσεις ήταν να φύγω από το σπίτι. Αυτό δεν αποτελεί επιλογή για την πλειοψηφία των γυναικών που μεγαλώνουν σε παρόμοιες συνθήκες.

Συναντήθηκα με την Tula, 16 ετών, από το Νεπάλ, η οποία επειδή απαγορευόταν να κάνει τις δουλειές του σπιτιού κατά τη διάρκεια της περιόδου, εργάζεται ως αχθοφόρος προκειμένου να συμβάλει οικονομικά στα έξοδα του σπιτιού. Κουβαλάει τα πάντα, από καυσόξυλα έως βαριά δορυφορικά πιάτα για μεγάλες αποστάσεις σε άγριο έδαφος, ώστε οι πλουσιότερες οικογένειες να μπορούν να παρακολουθούν τηλεόραση. Μία διαδρομή μπορεί να της πάρει τρεις ημέρες και αυτό ισούται με 20 σεντς (ΗΠΑ) για τις υπηρεσίες της. Και όλα αυτά, ενώ παράλληλα μελετάει για τις σχολικές της εξετάσεις.

Η Lakshmi, μια μητέρα τριών μικρών παιδιών στο Νεπάλ, αναγκάζεται από τη πεθερά της να εγκαταλείψει το σπίτι της όταν έχει περίοδο. Ο πεντάχρονος γιος της Roshan είναι πολύ μικρός για να μένει χωρίς τη μητέρα του και υποφέρει με τον διωγμό που εκείνη υφίσταται. Παρά τα εμπόδια, το ένστικτο της Lakshmi για την προστασία και την πρόνοια για τα παιδιά της είναι αήττητο. Η ιστορία της είναι μια απόδειξη της δύναμής της ενόψει μιας τέτοιας βαρβαρότητας που επιφέρει το στίγμα της περιόδου.

Έχω δει ακόμη και γυναίκες που εκδιώκονται, ενώ αιμορραγούν μετά τη γέννηση του παιδιού, πράγμα που καθιστά πολύ επικίνδυνη την ψυχική υγεία των γυναικών και την αναπαραγωγική τους κατάσταση.

Συνεργάστηκα με την Water Aid και ξεκίνησα την εκστρατεία «To be a girl» για την παροχή ανακυκλώσιμων σερβιετών σε 130.000 κορίτσια στο Νεπάλ, την Ινδία και σε μέρη της Αφρικής. Συνεργάστηκα επίσης με την Action Aid και ξεκίνησα την εκστρατεία «My Body is Mine» για να ωθήσω τις γυναίκες να μιλήσουν και να διεκδικήσουν τα Δικαιώματα που αφορούν το σώμα τους. Μέσω έργων τέχνης και αφηγήσεων, ταινιών εικονικής πραγματικότητας και εργαστηρίων σε κοινότητες, προσφέρουμε υπηρεσίες στις γυναίκες και τις βοηθάμε να μιλήσουν ενάντια στη βία. Η τέχνη έχει τη δύναμη να αλλάζει την καρδιά και το μυαλό.

Τέλος, οι προσπάθειές μας έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην άσκηση πιέσεων προς την κυβέρνηση του Νεπάλ, η οποία τελικά ποινικοποίησε το chhaupadi το 2018. Αν και αυτό αποτελεί από μόνο του θετικό βήμα, σε ορισμένες κοινότητες η απόφαση αυτή οδήγησε τις τοπικές κοινωνίες να συνεχίζουν την παράδοση στα κρυφά. Γι’ αυτό το έργο μας τώρα θεωρείται πιο σημαντικό από ποτέ.

Instagram: @poulomi07
Twitter: @poulomibasu
Ιστοσελίδα: http://www.poulomibasu.com/

Η Haafizah Bhamjee, 22 ετών, είναι φοιτήτρια και νεαρή ακτιβίστρια από τη Νότια Αφρική

Οι ελλιπείς γνώσεις σχετικά με την περίοδο είναι εμφανείς ακόμα και στο πανεπιστήμιο. Δεν μπορείς καν να μιλήσεις για την εμμηνόρροια, πόσο μάλλον για το αν μπορείς να αντέξεις οικονομικά την αγορά προϊόντων υγιεινής, με αποτέλεσμα τα κορίτσια να υποφέρουν σιωπηλά. Είναι ανήθικο.

Οι φίλοι/ες μου κι εγώ προσπαθούμε να αλλάξουμε τα πράγματα, μέσω της εκστρατείας #WorthBleedingFor. Οι περισσότεροι/ες πιστεύουν ότι το πανεπιστήμιο είναι μια πολυτέλεια για τους/τις πλούσιους/ες, αλλά δεν είναι. Πολλοί φτωχοί φοιτούν πλέον στο Πανεπιστήμιο. Μερικοί/ες φοιτητές/ριες κοιμούνται στη βιβλιοθήκη, άλλοι/ες στέκονται στις ουρές για τα συσσίτια και η περιορισμένη πρόσβαση σε σερβιέτες και προϊόντα υγιεινής αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα. Με την εκστρατεία μας πιέζουμε τα πανεπιστήμια να εγκαταστήσουν αυτόματους διανομείς ειδών υγιεινής σε τουαλέτες και ήρθαμε σε επαφή με την τοπική διοίκηση προκειμένου να παρέχονται δωρεάν σερβιέτες για τα κορίτσια στα σχολεία. Ενθαρρύνουμε επίσης τα κορίτσια να μιλούν για τις εμπειρίες τους.

Το να βλέπεις ανθρώπους να δρουν είναι πολύ σημαντικό από μόνο του. Η αλλαγή μπορεί να είναι σταδιακή, είναι όμως και συναρπαστική. Μια ομάδα κοριτσιών έχει δημιουργήσει ένα βίντεο σχετικά με το #WorthBleedingFor προβάλοντας την εκστρατεία μας. Το να αντιλαμβανόμαστε ότι η εκστρατεία μας έχει απήχηση, είναι κάτι το εκπληκτικό.