Ο ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΟΠΛΩΝ ΔΙΑΛΥΟΥΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ ΕΛΕΦΑΝΤΟΣΤΟΥ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
20 Μαρτίου 2013
Ο πολλαπλασιασμός και η κατάχρηση των όπλων διαλύουν κοινότητες στην Ακτή Ελεφαντοστού
Οι ανεύθυνες και παράνομες προμήθειες όπλων από την Ευρώπη, την Αφρική και την Κίνα προς τις αντιμαχόμενες πλευρές στην Ακτή Ελεφαντοστού κατά την τελευταία δεκαετία συνεχίζουν να πυροδοτούν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βίαια εγκλήματα στη χώρα, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε διεξοδική έκθεση, που παρουσιάστηκε στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.
Η έκθεση Διάλυση κοινοτήτων από τον πολλαπλασιασμό και την κατάχρηση των όπλων στην Ακτή Ελεφαντοστού, τεκμηριώνει πώς μερικά κράτη και ένα δίκτυο πολυεθνικών διακινητών όπλων εφοδίασαν με όπλα και πυρομαχικά και τις δύο πλευρές της σύγκρουσης, κατά τη διάρκεια της οποίας διαπράχθηκαν εγκλήματα πολέμου και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων, και θηριωδίες εναντίον γυναικών και κοριτσιών.
Οι μεταφορές όπλων πραγματοποιήθηκαν πριν, αλλά και αφότου το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επέβαλε εμπάργκο όπλων στη χώρα, τον Νοέμβριο του 2004.
«Η Ακτή Ελεφαντοστού αποτελεί θλιβερή υπενθύμιση του πώς ακόμα και ένα εμπάργκο του ΟΗΕ μπορεί να αποτύχει να τερματίσει την ελεύθερη ροή των όπλων, με καταστρεπτικές συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό», δήλωσε ο Σαλίλ Σετί, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Οι κυβερνήσεις όλου του κόσμου μπορούν να αποτρέψουν την αποτυχία ενός μελλοντικού εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και να τερματίσουν τις θηριωδίες. Πρέπει να υιοθετήσουν μια ισχυρή, αποτελεσματική και περιεκτική Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων, που θα βασίζεται στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.»
Μια ισχυρή παγκόσμια Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων, την οποία διαπραγματεύονται τα κράτη μέλη του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, θα ρύθμιζε τις διεθνείς μεταφορές των συμβατικών όπλων, της τεχνολογίας και των πυρομαχικών.
Από τότε που η ένοπλη βία κλιμακώθηκε στις αρχές του 2011, μετά τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές, εκατοντάδες υπήκοοι της Ακτής Ελεφαντοστού σκοτώθηκαν -συχνά στοχοποιημένοι βάσει της εθνικότητάς τους ή των πολιτικών τους δεσμών- γυναίκες και κορίτσια έχουν υποβληθεί σε σεξουαλική βία, μεταξύ άλλων, βιασμούς, και εκατοντάδες άνθρωποι έχουν εξαναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Η Διεθνής Αμνηστία και η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών που διερευνά παραβιάσεις του εμπάργκο έχουν τεκμηριώσει πώς οι ανεύθυνες και παράνομες μεταφορές όπλων από το 2002 έχουν πυροδοτήσει τέτοιες θηριωδίες και καταπατήσεις. Οι καταπατήσεις αυτές συνεχίζονται.
Μεταφορές όπλων στις δυνάμεις ασφαλείας της Ακτής Ελεφαντοστού
Όταν μια στρατιωτική ανταρσία το 2002, χώρισε τη χώρα στα δύο, η κυβέρνηση της Ακτής υπό τον Πρόεδρο Laurent Gbagbo ξεκίνησε ένα ξέφρενο πρόγραμμα προμήθειας όπλων.
Από τον Σεπτέμβριο του 2002 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2003, η δαπάνη για στρατιωτικό εξοπλισμό ανήλθε σε 175 εκατομμύρια δολάρια, που αντιπροσώπευαν ποσοστό μεγαλύτερο από το ένα δέκατο του εθνικού προϋπολογισμού το 2004 - 2005.
Η Διεθνής Αμνηστία πιστεύει ότι εκείνες οι μεταφορές όπλων ήταν εξαιρετικά ανεύθυνες, καθώς πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο μιας εύθραυστης ανακωχής. Παραβίασαν, επίσης, ένα εθελοντικό μορατόριουμ για τις εισαγωγές όπλων που τέθηκε από την Οικονομική Επιτροπή των Δυτικοαφρικανικών Κρατών το 1998.
Ανάμεσα στις χώρες που προμήθευσαν όπλα και πυρομαχικά στην κυβέρνηση της χώρας εκείνη την περίοδο ήταν η Αγκόλα (τεθωρακισμένα οχήματα και τανκ), η Κίνα (μικρά όπλα και ελαφριά όπλα), η Λευκορωσία (αεροσκάφη, τεθωρακισμένα οχήματα, εκτοξευτές πυραύλων και όλμων), η Βουλγαρία (αεροσκάφη, όλμοι, ελαφριά όπλα, μεταξύ άλλων τουφέκια τύπου καλάσνικοφ), Ουκρανία (τεθωρακισμένα οχήματα) και Ισραήλ (βόμβες).
Σύμφωνα με την έκθεση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ τον Απρίλιο του 2012, ακόμα και μετά την έναρξη του εμπάργκο του ΟΗΕ, οι δυνάμεις ασφαλείας της Ακτής έλαβαν παράνομες προμήθειες μέχρι το 2009. Οι ερευνητές του ΟΗΕ βρήκαν αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη ενός εκτενούς δικτύου διακίνησης όπλων, στο οποίο εμπλέκονται εταιρείες και άτομα σε αρκετές χώρες, περιλαμβανομένων των Σεναγάλης, Γουινέας, Τυνησίας και Λετονίας.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει σαφή αποδεικτικά στοιχεία ότι τα όπλα που διακινήθηκαν από το 2002 όχι μόνο είχαν άμεσο αντίκτυπο στις τότε εχθροπραξίες, αλλά αργότερα χρησιμοποιήθηκαν για τη στοχοποίηση αμάχων όταν ξέσπασε και πάλι ένοπλη σύγκρουση στις αρχές του 2011.
Χρησιμοποιήθηκαν πυρομαχικά, χειροβομβίδες και ρουκέτες εναντίον διαδηλωτών σε διάφορες περιοχές της οικονομικής πρωτεύουσας Αμπιτζάν τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2011. Οι κύριοι στόχοι ήταν άνθρωποι από τη βόρεια κοινότητα Ντιούλα, που γενικά θεωρείται ότι αντιτίθενται στον Gbagbo.
Στην περιοχή Αμπόμπο, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2011 οι δυνάμεις ασφαλείας υπέρ του Gbagbo βομβάρδισαν πυκνοκατοικημένες περιοχής και πυροβόλησαν αδιακρίτως άοπλους αμάχους. Μία μόνο βομβιστική επίθεση σε μια αγορά στο Αμπόμπο στις 17 Μαρτίου 2011 σκότωσε τουλάχιστον 20 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους 60, κυρίως γυναίκες.
Μεταφορές όπλων στις Νέες Δυνάμεις
Η έρευνα για τις μεταφορές όπλων στις Νέες Δυνάμεις -μια συμμαχία ένοπλων ομάδων της αντιπολίτευσης που έλεγχε το βόρειο μέρος της χώρας μετά τη στρατιωτική ανταρσία του 2002- είναι λιγότερο σαφής.
Σε όσα όπλα έχει παρατηρηθεί ότι βρίσκονται υπό την κατοχή των Νέων Δυνάμεων έχει αφαιρεθεί ο αύξων αριθμός, καθιστώντας δύσκολη την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την προέλευση και την πορεία του εφοδιασμού.
Οι μαχητές των Νέων Δυνάμεων είναι γνωστό ότι έχουν χρησιμοποιήσει γκάμα κινεζικών, ρωσικών και πολωνικών τουφεκιών διαφόρων προελεύσεων και διαμετρημάτων. Και πιστεύεται ότι η Μπουρκίνα Φάσο έπαιξε ηγετικό ρόλο στη μεταφορά όπλων προς τις Νέες Δυνάμεις, τόσο πριν όσο και μετά το εμπάργκο του 2004.
Ποσότητες ρουμανικών πυρομαχικών 7.62 x 39 mm κατασκευασμένων το 2005, που κυκλοφόρησαν στη χώρα το 2011 και το 2012, προέκυψαν από την παράνομη εκτροπή αυτών των πυρομαχικών από την Μπουρκίνα Φάσο.
Αυξάνονται τα αποδεικτικά στοιχεία ότι οι δυνάμεις που αντιτίθενται τον Gbagbo, ανάμεσά τους και οι Νέες Δυνάμεις, ήταν υπεύθυνες για παράνομες εκτελέσεις, συχνά ανδρών και αγοριών, που στοχοποιούνταν με βάση την εθνικότητά τους ή τους πολιτικούς τους δεσμούς.
Τέτοιες εκτελέσεις φαίνεται ότι συνεχίστηκαν μετά τη συγχώνευση των Νέων Δυνάμεων στις Forces Républicaines de Côte d’Ivoire (FRCI), που συστήθηκαν τον Μάρτιο του 2001 από το σημερινό πρόεδρο Alassane Outtara.
Ανάμεσα στις χειρότερα περιστατικά αυθαίρετων εκτελέσεων από τις FRCI είναι αυτό που συνέβη μέσα και γύρω από τη δυτική πόλη Duékoué τον Μάρτιο του 2011, που βοηθήθηκε από τις ένοπλες πολιτοφυλακές των παραδοσιακών κυνηγών γνωστών ως Dozo.
Οι ομάδες ξεκίνησαν ανθρωποκυνηγητό στην περιοχή Quartier Carrefour της πόλης, κύκλωσαν τους εθνοτικούς Guérés –για τους οποίους υπήρχε η υποψία ότι ήταν υποστηρικτές του Gbagbo- και με συνοπτικές διαδικασίες εκτέλεσαν εκατοντάδες άνδρες όλων των ηλικιών.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 100 μαρτυρίες από κατοίκους που επιβίωσαν από τις σφαγές στο Duékoué και τα γύρω χωριά –όλα δείχνουν προς τη συστηματική και στοχοποιημένη φύση των δολοφονιών που διαπράχθηκαν από τους FRCI και τους Dozos.
«Σε αρκετές επισκέψεις στην Ακτή Ελεφαντοστού από το ξέσπασμα της βίας στις αρχές του 2011, η Διεθνής Αμνηστία μπόρεσε να αναγνωρίσει μια σαφή σύνδεση μεταξύ των παραβιάσεων από όλες τις πλευρές και των όπλων που σωρεύονταν νωρίτερα μέσω ανεύθυνων και –σε κάποιες περιπτώσεις- παράνομων μεταφορών», δήλωσε ο Brian Wood, επικεφαλής του τμήματος για τον Έλεγχο των Όπλων της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Το μήνυμά μας στους παγκόσμιους ηγέτες είναι απλό –χαλιναγωγήστε τα ελεύθερα και για όλους όπλα που συνθλίβουν κοινότητες στην Ακτή Ελεφαντοστού και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο τρόπος για να σταματήσει αυτό είναι η υιοθέτηση μιας ισχυρής Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων που θα μπλοκάρει τις διεθνείς μεταφορές όταν υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν τα όπλα αυτά για να διευκολυνθούν ή να διαπραχθούν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή εγκλήματα πολέμου.»
Δείτε την έκθεση εδώ: http://www.amnesty.org/en/library/info/AFR31/002/2013/en