ΟΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΟΥΝ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΟΠΛΩΝ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
12 Μαρτίου 2013
Οι παγκόσμιες δυνάμεις καλούνται να στηρίξουν μια ισχυρή Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων

Τα όπλα που παρέχονται από τις μεγάλες δυνάμεις του κόσμου είναι μεταξύ άλλων εκείνα που συμβάλλουν στην απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ζωών και στιγματίζουν την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε νέα σύντομη έκθεση που δημοσιεύθηκε λίγες ημέρες πριν την έναρξη των τελικών διαπραγματεύσεων για μια παγκόσμια Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων στα Ηνωμένα Έθνη.

Μεταξύ άλλων, τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ -Κίνα, Γαλλία, Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ- είναι υπεύθυνα για παραπάνω από το μισό σχεδόν του συνολικού παγκοσμίου εμπορίου συμβατικών όπλων το οποίο ανέρχεται στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αυτά τα ίδια πέντε κράτη θα έχουν καθοριστικό ρόλο στην ολοκλήρωση μιας αποτελεσματικής Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων η οποία θα προστατεύει ισχυρά τα ανθρώπινα δικαιώματα στη διάσκεψη που πραγματοποιείται στα Ηνωμένα Έθνη από τις 18 εως τις 28 Μαρτίου.

Όλη αυτή την εβδομάδα, εν αναμονή αυτής της ιστορικής συνάντησης, οι ακτιβιστές και οι υποστηρικτές της Διεθνούς Αμνηστίας διεξάγουν μια «Παγκόσμια Εβδομάδα Δράσης» με σκοπό να καλέσουν τους ηγέτες του κόσμου να υιοθετήσουν μια αποτελεσματική Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων η οποία θα προβλέπει ισχυρή προστασία στα ανθρώπινα δικαιώματα.

"Είναι σαφές ότι τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι υπεύθυνα για τη μερίδα του λέοντος στις διασυνοριακές συναλλαγές όπλων- και έτσι συλλογικά πρέπει να επωμιστούν το μεγάλο βάρος του να θέσουν υπό έλεγχο το ανεπαρκώς ρυθμισμένο διεθνές εμπόριο όπλων», δήλωσε η Έλεν Χιουζ, ερευνήτρια για τις μεταφορές όπλων της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Η έρευνά μας φέρνει στο φως το πώς η Κίνα, η Γαλλία, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ έχουν όλες πάρει μέρος στο εμπόριο όπλων το οποίο έχει τροφοδοτήσει φρικαλεότητες, και τις καλούμε τώρα να βοηθήσουν να υιοθετηθεί μια αποτελεσματική Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων η οποία θα καταστήσει παρελθόν τέτοιες ανεύθυνες πράξεις ».

Η 12σελίδη έκθεση, Οι μεγάλες δυνάμεις τροφοδοτούν θηριωδίες, περιλαμβάνει παραδείγματα μεταφοράς όπλων από κάθε μία από τις πέντε χώρες σε κράτη σε όλο τον κόσμο, όπου είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν για να διαπραχθούν ή να διευκολυνθούν σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι ΗΠΑ – οι οποίες είναι μακράν ο μεγαλύτερος έμπορος όπλων του κόσμου -εξάγει συχνά "μη τυποποιημένα πυρομαχικά" στους φίλους και στους συμμάχους της. Αντί να παράγονται στις ΗΠΑ, αυτά τα όπλα και ο εξοπλισμός προέρχονται από το εξωτερικό- συνήθως από την πρώην Σοβιετική Ένωση και από εταιρίες της Ανατολικής Ευρώπης.

Μια σύμβαση που υπεγράφη το Σεπτέμβριο 2012 μεταξύ του στρατού των ΗΠΑ και της Υεμένης αριθμεί 1.000.000 φυσίγγια τουφεκιών που χρησιμοποιούν οι ελεύθεροι σκοπευτές καθώς και χιλιάδες ρουκέτες RPG και βόμβες κονιάματος. Οι ΗΠΑ έχουν γίνει ο μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικού εξοπλισμού της Υεμένης, και το 2011 παρέδωσε όπλα αξίας 4,8 εκατομμυρίων δολαρίων.

Οι ΗΠΑ είναι μεταξύ των χωρών που έχουν προσπαθήσει να αποδυναμώσουν το προσχέδιο της Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων επιδιώκοντας να αποκλείσουν ορισμένους τύπους όπλων και πυρομαχικών από το πεδίο δράσης του.

Η Διεθνής Αμνηστία ασκεί πίεση ώστε η τελική συνθήκη να καλύπτει όλους τους τύπους όπλων και πυρομαχικών των οποίων η χρήση αποσκοπεί σε στρατιωτικές και εσωτερικές λειτουργίες ασφαλείας, καθώς και σχετικού εξοπλισμού, ανταλλακτικών και τεχνολογίας.

"Καμία εξαίρεση δεν πρέπει να επιτρέπεται, και, για να είναι αποτελεσματική, η συνθήκη θα πρέπει να εφαρμόσει ένα «χρυσό κανόνα» που θα υποχρεώνει τα κράτη να σταματούν τις εξαγωγές όπλων όταν υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος ότι τα όπλα θα χρησιμοποιηθούν για την τέλεση ή τη διευκόλυνση σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου ή του δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα ", δήλωσε ο Μπράιαν Γουντ, επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας για τον Έλεγχο των Όπλων και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

"Επίσης, η συνθήκη θα πρέπει να απαγορεύει εντελώς τη μεταφορά των όπλων που θα ενισχύουν ή θα βοηθούν εγκλήματα βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των εξωδικαστικών εκτελέσεων, των βασανιστηρίων και των εξαναγκαστικών εξαφανίσεων".

Οι κρατικές επιχειρήσεις στην Κίνα ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών συμβατικών όπλων της χώρας. Τα τελευταία χρόνια έχουν αποστείλει όπλα σε χώρες όπως η Ζιμπάμπουε, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και το Σουδάν.

Τον Ιούλιο του 2011, εν μέσω της ένοπλης σύγκρουσης στη Λιβύη, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης του συνταγματάρχη Καντάφι φέρεται να επισκέφθηκαν το Πεκίνο για να συμμετάσχουν σε μυστικές συνομιλίες σχετικά με την αγορά όπλων αξίας 200 εκατομμυρίων δολαρίων. Δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με το αν τα όπλα εξήχθησαν, αλλά οι κινεζικές εταιρείες φάνηκαν πρόθυμες να πουλήσουν στην κυβέρνηση Καντάφι παρόλο που είχε τεθεί εμπάργκο όπλων από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η Γαλλία έχει πουλήσει οχήματα τα οποία έχουν τη δυνατότητα να στρατιωτικοποιηθούν ("Véhicules civils militarisables") στο Σουδάν, όπου έχουν χρησιμοποιηθεί από την κυβέρνηση που υποστηρίζεται από τις παραστρατιωτικές δυνάμεις Janjaweed οι οποίες έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιφέρεια του Νταρφούρ.

Η Συρία ιστορικά λάμβανε την πλειονότητα των όπλων και των πυρομαχικών της από τη Σοβιετική Ένωση, και έχει συνεχίσει να το κάνει αυτό από τη Ρωσία, τη δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη εμπορίου όπλων του κόσμου σε αξία.

Από το 2011, όταν διαδηλωτές σκοτώνονταν σε ολόκληρη τη χώρα λόγω των εκκλήσεών τους για ελευθερίες και ακόμη και μετά την κλιμάκωση της κατάστασης η οποία εξελίχθηκε σε μια εσωτερική ένοπλη σύγκρουση μεταξύ των δυνάμεων της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης τον Ιούλιο του 2012, η Ρωσία και η Κίνα έχουν εμποδίσει τις προσπάθειες του ΟΗΕ να επιβάλει ένα εμπάργκο όπλων καθώς και κυρώσεις στη Συρία. Η ρωσική κυβέρνηση έχει συνεχίσει να δημοσιεύει διφορούμενες δηλώσεις σχετικά με τις συμφωνίες της και την προμήθεια όπλων προς τη Συρία. Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό από τη Ρωσία και από την εποχή των Σοβιετικών -που κυμαίνονται από αεροσκάφη μέχρι βόμβες διασποράς- που χρησιμοποιούνται στη Συρία.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ξένων μεσιτών οι οποίοι χρησιμοποιούν εταιρείες-βιτρίνες για την ενίσχυση της προμήθειας όπλων και πυρομαχικών σε χώρες όπου είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν για τη διάπραξη ή τη διευκόλυνση σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Αυτό συμπεριλαμβάνει μια διεθνή παράνομη αλυσίδα εφοδιασμού που είχε ως αποτέλεσμα αρκετές μεγάλες αποστολές δεξαμενών, μικρών όπλων, πυροβόλων και ελαφρών όπλων από την Ουκρανία να παραδοθούν στο Νότιο Σουδάν μέσω της Κένυας στα τέλη του 2007 και στις αρχές του 2008.

Η Διεθνής Αμνηστία παρατήρησε ότι τα ουκρανικά άρματα μάχης –τα οποία είναι εντελώς ακατάλληλα για αστικές μάχες- να χρησιμοποιούνται σε κατοικημένες περιοχές άμαχου πληθυσμού στο Νότιο Σουδάν στο νομό Mayom τον Ιανουάριο του 2012.

"Αν και δεν θα είναι πανάκεια για όλες τις περιπτώσεις κακής χρήσης των όπλων που γίνονται στον κόσμο, εάν έχουμε μια ισχυρή Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων θα είναι ένα σημαντικό βήμα προς την επίτευξη πολύ περισσότερης ασφάλειας και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για δισεκατομμύρια ανθρώπους οι οποίοι ζουν σήμερα με το φόβο», δήλωσε ο Γουντ.

Γραφείο Τύπου και Προβολής