ΤΟΥΡΚΙΑ: ΩΡΑ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΗΛΩΣΗ
12 Ιουνίου 2012
Τουρκία: Ώρα να αναγνωριστεί το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης
Η Διεθνής Αμνηστία καλωσορίζει την τελευταία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) για το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης στην Τουρκία. Το Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι το δικαίωμα να μην «υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία» (άρθρο 3), το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη (άρθρο 6) και το δικαίωμα στην «ελευθερία της σκέψης, συνείδησης και θρησκείας» (άρθρο 9), του αντιρρησία συνείδησης και υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Χαλίλ Σαβντά, είχαν παραβιαστεί.
Είναι η τέταρτη φορά σε λιγότερο από ένα χρόνο που το ΕΔΑΔ έκρινε ότι η Τουρκία έχει παραβιάσει το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης, μετά την απόφαση-ορόσημο τον Ιούλιο του 2011 στην υπόθεση Μπαγιατιάν εναντίον Αρμενίας, στην οποία, πρώτη φορά, το Δικαστήριο έκρινε ότι η άρνηση αναγνώρισης του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης στη στρατιωτική θητεία είναι παραβίαση του Άρθρου 9 της Σύμβασης.
Η Τουρκία είναι μία από τις δύο μόλις χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης όπου το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης δεν είναι νομικά κατοχυρωμένο.
Ο Χαλίλ Σαβντά διακήρυξε την αντίρρηση συνείδησής του το 2004 και έχει συλληφθεί σε πολλές περιπτώσεις και διωχθεί τρεις φορές, επειδή αρνήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική θητεία. Συνολικά έχει κρατηθεί επί περίπου 17 μήνες μέσα σε πέντε χρόνια μεταξύ του 2004 και του 2009. Ο Χαλίλ Σαβντά ισχυρίστηκε ότι, ενώ ήταν υπό κράτηση το 2007, υπέστη κακομεταχείριση, και ότι μεταξύ άλλων δέχτηκε κλωτσιές και χτυπήματα από τέσσερις αστυνομικούς, του έβαλαν ένα βρώμικο ύφασμα στο στόμα του, κρατήθηκε γυμνός επί τρεις μέρες σε ένα δωμάτιο χωρίς καρέκλες ή κρεβάτι και αναγκάστηκε να κοιμηθεί σε δάπεδο από τσιμέντο χωρίς κουβέρτα. Αυτά τα γεγονότα ποτέ δεν διερευνήθηκαν καταλλήλως.
Η εκδίκαση επαναλαμβάνει την απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση Ούλκε εναντίον Τουρκίας του 2006 ότι η επαναλαμβανόμενη δίωξη αντιρρησιών συνείδησης στην Τουρκία προκάλεσε δεινά και πόνο που ξεπερνούν το συνήθη εξευτελισμό μιας ποινικής καταδίκης ή μιας περιόδου κράτησης, θεωρώντας ότι παραβιάζεται το Άρθρο 3 της Σύμβασης. Η επαναλαμβανόμενη δίωξη του Χαλίλ Σαβντά λόγω της άρνησής του να φορέσει στρατιωτική στολή κατά τη διάρκεια της κράτησής του και η δίωξή του σε στρατιωτικό δικαστήριο αποτελούν επίσης παραβίαση του Άρθρου 6.
Μιλώντας στη Διεθνή Αμνηστία μετά από την απόφαση του ΕΔΑΔ, ο Χαλίλ Σαβντά είπε: «Ελπίζω ότι αυτή η απόφαση θα βοηθήσει να ανοίξει ο δρόμος προς την αναγνώριση του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης στην Τουρκία. Χρειάζονται χρόνια για να διεκδικήσει κανείς αποκατάσταση στο ΕΔΑΔ. Η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης πρέπει να αυξήσει την πίεση στην Τουρκία ώστε να τερματίσει αυτές τις παραβιάσεις μια για πάντα και να εφαρμόσει τις αποφάσεις -και αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από μια νομοθετική αλλαγή. Είμαι ευγνώμων στις διεθνείς οργανώσεις όπως τη War Resisters International και τη Διεθνή Αμνηστία που διεξάγουν εκστρατείες για να πετύχουν αυτή τη σημαντική αλλαγή».