ΠΕΝΤΕ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ Η ΜΑΖΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

“Κάθε σύνορο που διασχίζεις, κάθε αγορά που πραγματοποιείς, κάθε κλήση που κάνεις, κάθε πύργος κινητής τηλεφωνίας που περνάς, κάθε φιλία που διατηρείς, άρθρο που γράφεις, ιστοσελίδα που επισκέπτεσαι... βρίσκεται στα χέρια ενός συστήματος με απεριόριστη πρόσβαση, αλλά όχι απεριόριστη ασφάλεια”.

Edward Snowden, CitizenFour

Τον Ιούνιο του 2013 ο Edward Snowden αποκάλυψε την σοκαριστική έκταση των κυβερνητικών δικτύων κατασκοπείας σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα έγγραφα που κυκλοφόρησε ξεσκέπασαν το πώς οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν παράνομη, μαζική παρακολούθηση για συλλογή, αποθήκευση και ανάλυση ιδιωτικών επικοινωνιών εκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο.

Έχουν περάσει σχεδόν δυο χρόνια από τις πρώτες αποκαλύψεις του Snowden. Το “CitizenFour”, το δυνατό φιλμ που σκηνοθέτησε η Laura Poitras, καταγράφει εκείνες τις τεταμένες μέρες όταν ξέσπασαν για πρώτη φορά οι αποκαλύψεις, με τον ίδιο τον Snowden περιορισμένο στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του καθώς η καταιγίδα ξεσπούσε. Λιγότερο από ένα μήνα πρίν, η ταινία κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ για το 2014.

Η ταινία αναδεικνύει το ζήτημα της μαζικής παρακολούθησης με καταπληκτική και τρομακτική λεπτομέρεια, καθώς και την ανάγκη να τεθούν οι κυβερνητικές δυνάμεις παρακολούθησης στο πλαίσιο του νόμου.

Για να σας ευαισθητοποιήσουμε στο ζήτημα των μαζικών ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων, συγκεντρώσαμε 5 λόγους για τους οποίους μας αφορούν οι αποκαλύψεις που έκανε στον κόσμο ο Snowden.

1. Η μαζική παρακολούθηση μας αντιμετωπίζει όλους σαν εγκληματίες

Τα αρχεία του Snowden δείχνουν ότι οι κυβερνήσεις μας “ξεσκονίζουν” κάθε ιδιωτική επικοινωνία που κάνουμε και κάθε ίχνος ψηφιακού δεδομένου που αφήνουμε πίσω μας.

Όταν το κάνουν αυτό, εγκαταλείπουν θεμελιώδεις αρχές του δικαίου που προβλέπουν ότι η παρακολούθηση πρέπει να είναι στοχευμένη, βασισμένη σε επαρκή αποδεικτικά στοιχεία αδικοπραξίας και εξουσιοδοτημένη από μια αυστηρώς ανεξάρτητη αρχή, όπως ένας δικαστής. Αντ' αυτού συμπεριφέρονται σε όλους μας ως υπόπτους εγκλημάτων, ενόχους μέχρι αποδείξεως της αθωότητάς μας και αντιμετωπίζοντας κάθε λεπτομέρεια της προσωπικής μας ζωής με καχυποψία.

2. Η μαζική παρακολούθηση δεν βοηθά στη σύλληψη τρομοκρατών

Οι πολιτικοί μας υποστηρίζουν ότι χρειάζονται περισσότερες κατασκοπευτικές δυνάμεις, ώστε να συλλάβουν τρομοκράτες. Αλλά δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι η μαζική παρακολούθηση θα τους βοηθήσει. Πριν τις επιθέσεις στο Παρίσι, οι υπηρεσίες ασφαλείας αναγνώρισαν τους υπόπτους, αλλά στη συνέχεια τους απέκλεισαν. Κανένα από τα προσωπικά μας δεδομένα δεν θα το αναπληρώσει αυτό. Η πραγματικότητα είναι ότι οι κυβερνήσεις συγκεντρώνουν πληροφορίες που ούτε θα μπορούσαν να ονειρευτούν μια δεκαετία πριν. Και πάντα μας λένε ότι χρειάζονται περισσότερες. Θα πρέπει να τεθούν περιορισμοί.

3. Η μαζική παρακολούθηση καταργεί θεμελιώδη δικαιώματα

Αυτή τη στιγμή οι κυβερνήσεις μας προβάλλουν ένα ψευδές δίλημμα: ασφάλεια ή ελευθερία.

Οι κοινωνίες έπρεπε να ισορροπήσουν αυτά τα δυο για αιώνες και διαθέτουν στέρεους κανόνες για την προστασία των πολιτών. Αυτό σημαίνει ότι θεωρούμε έναν άνθρωπο αθώο μέχρι να αποδειχθεί ένοχος. Ότι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. Κι ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να υποπτεύονται ότι κάποιος έχει κάνει κάτι αξιόποινο πριν περιορίσουν την ελευθερία του. Όλα αυτά είναι στοιχεία που οι υποστηρικτές της μαζικής παρακολούθησης θέλουν να απεμπολήσουν.

4. Η μαζική παρακολούθηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελέγχουν ό,τι κάνουμε

Έχω μιλήσει με ανθρώπους που λένε “Αν δεν έχεις κάτι κακό, δεν έχεις τίποτα να κρύψεις”. Αλλά αυτό προϋποθέτει τεράστια εμπιστοσύνη στους ηγέτες μας, ότι κάνουν το σωστό. Η κυβέρνηση διατηρεί την εξουσία να ελέγχει την προσωπική ζωή κάθε ατόμου όποτε το επιθυμεί. Αυτά είναι τεράστια δύναμη και επιτρέπουν την κατάχρηση. Ήδη γνωρίζουμε ότι αυτά τα προσωπικά δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να στοχοποιήσουν δημοσιογράφους, να  διώξουν ακτιβιστές, να σκιαγραφήσουν το προφίλ τους, να προβούν σε διακρίσεις εις βάρος μειονοτήτων και να καταστείλουν την ελευθερία του λόγου.

Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε “Αν όχι εγώ τώρα, τότε ποιος; Αν όχι σήμερα, τι θα γίνει στο μέλλον;”

5. Η μαζική παρακολούθηση απειλεί την ελευθερία του λόγου στο διαδίκτυο

Όταν ιδρύθηκε, το διαδίκτυο θεωρήθηκε ένας χώρος όπου θα μπορούσε να ανθίσει η ανοιχτή συζήτηση. Σήμερα το όραμα αυτό βρίσκεται υπό επίθεση. Οι κυβερνήσεις θέλουν να δεχτούμε ότι δεν έχουμε δικαιώματα όταν είμαστε συνδεδεμένοι. Ότι με κάποιο τρόπο όταν βγάζω το smartphone μου ή ανοίγω το email μου, ό,τι κάνω ή λέω ανήκει σ'αυτούς.

Τέτοιο επίπεδο εισβολής δεν θα το επιτρέπαμε στην εκτός σύνδεσης ζωή μας, οπότε ας μην το ανεχτούμε ούτε στην εντός σύνδεσης.

Aπό την Tanya O'Carroll, σύμβουλο στο πρόγραμμα της Διεθνούς Αμνηστίας “Τεχνολογία και Ανθρώπινα Δικαιώματα”. Twitter @TanyaOCarroll – 13/03/2015