ΛΙΒΥΗ: ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΜΠΟΔΙΣΕΙ ΤΙΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
13 Σεπτεμβρίου 2011
Λιβύη: Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο πρέπει να πάρει τον έλεγχο,  ώστε να εμποδίσει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Tο Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο πρέπει να ελέγξει τις ένοπλες ομάδες κατά του Καντάφι, ώστε να σταματήσουν τις αντεκδικητικές επιθέσεις και τις αυθαίρετες συλλήψεις, προειδοποίησε η Διεθνής Αμνηστία, καθώς δημοσίευσε εκτενή έκθεση σχετικά με τις εκτεταμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια της λιβυκής σύγκρουσης.

Η έκθεση «Η Μάχη για τη Λιβύη: Δολοφονίες, Εξαφανίσεις και Βασανιστήρια» αποκαλύπτει ότι, ενώ κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης οι δυνάμεις του Καντάφι διέπραξαν ευρείας κλίμακας εγκλήματα κατά το διεθνές δίκαιο, δυνάμεις πιστές στο Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο έχουν επίσης διαπράξει παραβιάσεις που σε κάποιες περιπτώσεις ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου.

«Οι νέες αρχές πρέπει να τερματίσουν τις παραβιάσεις των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών και να θέσουν νέα πρότυπα θέτοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα ως προτεραιότητα», δήλωσε ο Κλαούντιο Κορντόνε, Ανώτατος Διευθυντής στη Διεθνή Αμνηστία.

«Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο οφείλει τώρα να ενεργήσει διαφορετικά, να σταματήσει τις κακοποιήσεις και να ξεκινήσει επειγόντως τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

«Πρώτη προτεραιότητα πρέπει να αποτελεί η αξιολόγηση της κατάστασης του τομέα της δικαιοσύνης και η έναρξη της μεταρρύθμισής του, η διασφάλιση της δέουσας διαδικασίας, η πρόσβαση στη δικαιοσύνη και η αποκατάσταση των θυμάτων.»

Βάσει αποδεικτικών στοιχείων που συγκέντρωσε η Διεθνής Αμνηστία, κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης οι δυνάμεις του Καντάφι διέπραξαν εγκλήματα πολέμου και παραβιάσεις που ενδεχομένως ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, μεταξύ των οποίων αδιάκριτες επιθέσεις, μαζικές δολοφονίες, βασανιστήρια, εξαναγκαστικές εξαφανίσεις και αυθαίρετες συλλήψεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις τις παραβιάσεις αυτές τις υπέστησαν άμαχοι.

Ωστόσο, η οργάνωση τεκμηρίωσε επίσης ένα βάναυσο «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» από κάποιες δυνάμεις κατά του Καντάφι, που συμπεριλάμβανε λιντσάρισμα στρατιωτών του Καντάφι ύστερα από αιχμαλωσία, όταν οι δυνάμεις του εκδιώχθηκαν από την ανατολική Λιβύη.

Από τον Φεβρουάριο, δεκάδες άνθρωποι έχουν δολοφονηθεί μετά από αιχμαλωσία στην ανατολική Λιβύη, καθώς θεωρήθηκαν ύποπτοι ως πρώην πράκτορες ασφαλείας, ως οπαδοί του Καντάφι ή ως μισθοφόροι.

Όταν οι πόλεις, Al-Bayda, Βεγγάζη, Ντέρνα, Μισράτα και άλλες πέρασαν πρώτες στον έλεγχο του ΕΜΤ, τον Φεβρουάριο, οι δυνάμεις κατά του Καντάφι πραγματοποίησαν επιδρομές σε σπίτια, δολοφονίες και άλλες βίαιες επιθέσεις εναντίον ατόμων από την Υποσαχάρια Αφρική και μαύρων Λίβυων για τους οποίους υπήρχε υποψία ότι ήταν μισθοφόροι.

Η δολοφονία κρατουμένων αποτελεί έγκλημα πολέμου, από οποιαδήποτε πλευρά και αν διαπράττεται.

Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι, καθώς οι μάχες συνεχίζονται, ενόσω κάποια μέρη της χώρας ακόμα διεκδικούνται, υπάρχει κίνδυνος να επαναληφθούν αυτά τα μοτίβα.

Άτομα από άλλες αφρικανικές χώρες εξακολουθούν να βρίσκονται σε ιδιαίτερο κίνδυνο, δήλωσε η οργάνωση. Μεταξύ του ενός τρίτου και του μισού εκείνων που βρίσκονται σε κέντρα κράτησης στην Τρίπολη και την Αλ Ζαουίγια είναι αλλοδαποί -η Αμνηστία πιστεύει ότι οι περισσότεροι από αυτούς είναι μετανάστες εργάτες και όχι μαχητές.

Η Διεθνής Αμνηστία διαπίστωσε ότι οι διαδεδομένες φήμες βάσει των οποίων τον Φεβρουάριο οι δυνάμεις του Καντάφι χρησιμοποίησαν μεγάλο αριθμό μισθοφόρων από την Υποσαχάρια Αφρική ήταν υπερβολικές. Παρόλα αυτά οι αξιωματούχοι του ΕΜΤ έχουν πράξει πολύ λίγα για να διορθώσουν τις λανθασμένες υποθέσεις ότι άτομα από την Υποσαχάρια Αφρική ήταν μισθοφόροι.

Η οργάνωση καλωσόρισε το γεγονός ότι τον Μάιο το ΕΜΤ εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές, έτσι ώστε οι δυνάμεις του να ενεργούν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και πρότυπα, και τον Αύγουστο ο επικεφαλής του ΕΜΤ κάλεσε τις δυνάμεις κατά του Καντάφι να απόσχουν από τις αντεκδικητικές επιθέσεις. Το ΕΜΤ έστειλε επίσης γραπτά μηνύματα σε λίβυους χρήστες κινητών τηλεφώνων λέγοντάς τους να αποφεύγουν επιθέσεις εκδίκησης και να μεταχειρίζονται τους κρατουμένους με αξιοπρέπεια.

Παρουσιάζοντας μια εκτενή «Ατζέντα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την Αλλαγή» στο ΕΜΤ, η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε  τις νέες αρχές να θέσουν αμέσως όλα τα κέντρα κράτησης υπό τον έλεγχο του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων  και να διασφαλίσουν ότι οι συλλήψεις διεξάγονται μόνο από επίσημους φορείς και όχι από τους “thuwwar” (επαναστάτες).

Οι αξιωματούχοι στις φυλακές της Τρίπολης και της Αλ Ζαουίγια δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι αναφέρονται σε στρατιωτικά και τοπικά συμβούλια και όχι στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η Διεθνής Αμνηστία, που απέσπασε μαρτυρίες από περισσότερους από 200 κρατουμένους από τη στιγμή της πτώσης της Αλ Ζαουίγια και της Τρίπολης, πιστεύει ότι εκατοντάδες άνθρωποι απήχθησαν από τα σπίτια τους, στη δουλειά, στα σημεία ελέγχου ή απλώς από τους δρόμους.

Πολλοί υπέστησαν κακομεταχείριση μετά τη σύλληψη, χτυπήθηκαν με ράβδους, με το πίσω μέρος των όπλων, δέχθηκαν κλωτσιές, μπουνιές και προσβολές, σε κάποιες περιπτώσεις ενόσω ήταν με δεμένα μάτια και χειροπέδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κρατούμενοι φέρεται να πυροβολήθηκαν μετά τη σύλληψή τους.

Η οργάνωση κάλεσε το ΕΜΤ να θέσει ως προτεραιότητα την έρευνα για όσους θεωρούνται ύποπτοι για παραβιάσεις, σε όποια πλευρά και αν ανήκουν, με σκοπό τη δίωξή τους σε δίκαιες δίκες, σύμφωνες με τα διεθνή πρότυπα, καθώς και τη διασφάλιση αποκατάστασης για τα θύματα.

«Όσοι ευθύνονται για τη φοβερή καταστολή του παρελθόντος υπό το Συνταγματάρχη Καντάφι πρέπει να λογοδοτήσουν», δήλωσε ο Κλαούντιο Κορντόνε. « Οι thuwwar πρέπει να δικαστούν σύμφωνα με τα ίδια πρότυπα. Χωρίς αυτό, δε θα αποδοθεί δικαιοσύνη και υπάρχει ο κίνδυνος να διαιωνιστεί ένας φαύλος κύκλος παραβιάσεων και αντεκδικήσεων.»

«Οι Λίβυοι υπέφεραν επί πολλές δεκαετίες. Δικαιούνται συμμετοχή στο χτίσιμο μιας νέας Λιβύης όπου αυτού του είδους οι παραβιάσεις δε θα επαναληφθούν, ούτε θα γίνονται ανεκτές.»

Σημειώσεις για τους συντάκτες

Η Μάχη για τη Λιβύη: Δολοφονίες, Εξαφανίσεις και Βασανιστήρια βασίζεται κυρίως στην ερευνητική επίσκεψη της Διεθνούς Αμνηστίας στη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων της al-Bayda, της Ajdabiya, της Brega, της Βεγγάζης, της Μισράτα και της Ρας Λανούφ, μεταξύ της 26ης Φεβρουαρίου και της 28ης Μαΐου του 2011. Οι εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας επέστρεψαν στη Λιβύη στα τέλη Αυγούστου, κάποιες μέρες πριν οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης εισβάλουν στην Τρίπολη.