Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΓΙΑ ΤΗ ΓΑΖΑ ΕΠΙΚΡΙΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 16 Ιουνίου 2010
Η Διεθνής Αμνηστία, σήμερα, επέκρινε την προτεινόμενη έρευνα του Ισραήλ σχετικά με τη στρατιωτική ενέργειά του εναντίον στολίσκου ανθρωπιστικής βοήθειας, στις 31 Μαΐου, επειδή υστερεί σε διαφάνεια και επειδή δεν είναι πιθανό να διασφαλίσει λογοδοσία σχετικά με τους εννέα θανάτους ακτιβιστών, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης.
Το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε μια τριμελή ισραηλινή επιτροπή, με δύο διεθνείς παρατηρητές, προκειμένου να εξετάσει τη στρατιωτική ενέργεια του Ισραήλ έξω από τις ακτές της Γάζας, κατά την οποία εννέα διεθνείς ακτιβιστές σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις.
«Το σχήμα αυτής της διορισμένης από την κυβέρνηση Επιτροπής αντιπροσωπεύει απογοήτευση και μια χαμένη ευκαιρία,» δήλωσε ο Μάλκομ Σμαρτ, διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
«Η Επιτροπή φαίνεται ότι δεν είναι ούτε ανεξάρτητη, ούτε επαρκώς διαφανής, οι δύο διεθνείς παρατηρητές μπορεί να στερηθούν την πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες, και τα ευρήματα της Επιτροπής ίσως δεν χρησιμοποιηθούν για μελλοντικές διώξεις.»
Η Επιτροπή δεν θα έχει πρόσβαση σε μέλη του ισραηλινού στρατού που είχαν εμπλακεί στο σχεδιασμό και διεξαγωγή της στρατιωτικής ενέργειας, εκτός του Αρχηγού Επιτελείου, και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα ευρήματα ή οι συστάσεις θα έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα.
Στην Επιτροπή θα προεδρεύει ο ισραηλινός πρώην δικαστής ανώτατου δικαστηρίου Jacob Turkel, ειδικός στο αστικό δίκαιο, ο οποίος έχει, επίσης, υπηρετήσει ως δικαστής σε συνθέσεις στρατιωτικού δικαστηρίου.
Τα δύο άλλα μέλη της Επιτροπής θα είναι ο Amos Horev, ένας συνταξιούχος υποστράτηγος και πρώην επιστημονικός επικεφαλής του αμυντικού κατεστημένου, και ο Shabbtai Rosen, καθηγητής διεθνούς δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Μπαρ Ιλάν και πρώην εκπρόσωπος του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη.
Οι δύο διεθνείς παρατηρητές, David Trimble, πρώην Πρωθυπουργός της Βόρειας Ιρλανδίας, και ο Ken Watkin, πρώην επικεφαλής της στρατιωτικής δικαιοσύνης του Καναδά, θα συμμετάσχουν μόνο στις ακροάσεις και τις συζητήσεις της Επιτροπής, ως παρατηρητές.
Οποιαδήποτε πληροφορία που θα θεωρηθεί από την προεδρεία της Επιτροπής ότι «είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει ουσιαστική βλάβη» στην εθνική ασφάλεια του Ισραήλ ή στις διεθνείς σχέσεις μπορεί να παρακρατηθεί από τους διεθνείς παρατηρητές.
Η Επιτροπή μπορεί, επίσης, να επιλέξει να λογοκρίνει την έκθεσή τους για διάφορους λόγους, αφού έχει συσκεφθεί με εκείνο που αόριστα έχει ονομαστεί «τα εξουσιοδοτημένα σώματα».
«Οι διαδικασίες της Επιτροπής πρέπει να είναι ανοιχτές, διαφανείς και να επιτρέπουν πρόσβαση σε όλες τις πηγές πληροφοριών», δήλωσε ο Μάλκομ Σμαρτ. «Δεν πρέπει να επιτρέπουν στις πολιτικές θεωρήσεις της ισραηλινής κυβέρνησης να καθορίζουν ποιά από τα ευρήματά της δημοσιοποιούνται.»
Είναι, επίσης, ασαφές εάν και σε ποιό βαθμό η Επιτροπή θα έχει πρόσβαση σε όλο το υλικό τεκμηρίωσης, συμπεριλαμβανομένων ταινίας και τηλεοπτικών πλάνων που ελήφθησαν από τηλεοπτικά πληρώματα και άλλους που βρίσκονταν στα πλοία του στολίσκου, και τί προσπάθειες θα καταβάλει για να συγκεντρωθούν πληροφορίες από τους διεθνείς ακτιβιστές που επέβαιναν στα πλοία που αποτελούσαν το στολίσκο.
«Η ρήτρα ότι τα ευρήματα της Επιτροπής δεν μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές νομικές διαδικασίες είναι ιδιαίτερα ανησυχητική», δήλωσε ο Μάλκομ Σμαρτ.
«Θέτει υπό σοβαρή αμφισβήτηση τη δυνατότητα να καταστεί υπόλογος οποιοσδήποτε διαπιστωθεί ότι έχει διατάξει ή έχει διαπράξει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.»
Το Ισραήλ, όπως όλα τα κράτη, έχει υποχρέωση να ασκήσει δίωξη και να τιμωρήσει τους δράστες εγκλημάτων, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Επιπλέον, διοικητές και ανώτεροι μπορεί να είναι εγκληματικά υπεύθυνοι εξαιτίας της συμπεριφοράς των υφισταμένων τους. Η ισραηλινή έρευνα πρέπει να επαναβεβαιώσει την υποχρέωση του Ισραήλ να καταπολεμήσει την ατιμωρησία.
Ενώ η εντολή της συμπεριλαμβάνει την εξέταση «των περιστάσεων ασφαλείας που περιέβαλλαν την επιβολή του ναυτικού αποκλεισμού», δεν έχει δοθεί περιθώριο στην Επιτροπή να εξετάσει ευρύτερα τη νομιμότητα του κλεισίματος της Γάζας, που περιλαμβάνει αποκλεισμό από ξηρά, αέρα, καθώς και θάλασσα.
«Η δημιουργία της Επιτροπής δεν πρέπει να αποσπά την προσοχή από το συνεχιζόμενο αποκλεισμό της Γάζας, τον οποίο το Ισραήλ πρέπει να άρει αμέσως», δήλωσε ο Σμαρτ. «Το κλείσιμο της Γάζας από τις ισραηλινές αρχές συνιστά συλλογική τιμωρία κατά σαφή παραβίαση των νομικών υποχρεώσεων του Ισραήλ και της δύναμης κατοχής.»
Οι διαθέσιμοι μηχανισμοί μέσα στο Ισραήλ για τη διερεύνηση καταγγελιών έχουν ευρέως επικριθεί.
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, κατά τους 18 μήνες από το τέλος της 22 ημερών στρατιωτικής επιχείρησης στη Γάζα, το Ισραήλ έχει αποτύχει να διεξαγάγει έρευνες οι οποίες είναι «ανεξάρτητες, αξιόπιστες, και σύμφωνες με τα διεθνή πρότυπα» σχετικά με τους ισχυρισμούς για εγκλήματα πολέμου και άλλες σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από τις δυνάμεις του, που είχαν αναφερθεί από εντεταλμένη Εξεταστική Επιτροπή των ΗΕ για τη σύγκρουση στη Γάζα και το νότιο Ισραήλ.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει απευθύνει έκκληση για άμεση και αξιόπιστη διεθνή έρευνα σχετικά με τους θανάτους εννέα διεθνών ακτιβιστών κατά τη διάρκεια της ισραηλινής ενέργειας εναντίον του στολίσκου, στις 31 Μαΐου, και για πλήρη λογοδοσία.
Εκείνοι που έχουν επιλεγεί να διεξαγάγουν τέτοια έρευνα πρέπει να είναι πρόσωπα αναγνωρισμένης αμεροληψίας, ικανότητας και εμπειρογνωμοσύνης. Το Ισραήλ πρέπει να συνεργαστεί πλήρως με αυτή τη διεθνή έρευνα.
Γραφείο Τύπου και Προβολής
