ΓΟΥΑΤΕΜΑΛΑ: ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ - ΦΟΝΟΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
9 Ιουνίου 2005
Η 15χρονη Μαρία Ισαμπέλ απήχθη στην Πόλη της Γουατεμάλα τη νύχτα της 15ης Δεκεμβρίου 2001. Το σώμα της βρέθηκε λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Σύμφωνα με τους συγγενείς της Μαρία Ισαμπέλ, το σώμα της είχε σημάδια βιασμού, τα χέρια και τα πόδια της ήταν δεμένα με αγκαθωτό συρματόπλεγμα, είχε μαχαιρωθεί και στραγγαλιστεί και την είχαν βάλει σε ένα σακί. Το πρόσωπό της ήταν παραμορφωμένο από τις γροθιές, το σώμα της ήταν γεμάτο μικρές τρύπες, υπήρχε ένα σκοινί γύρω από τον λαιμό της και τα νύχια της ήταν γυρισμένα προς πίσω.
Παρά κάποιες ανακρίσεις στην αρχή, οι υπαίτιοι για τον φόνο της Μαρία Ισαμπέλ παραμένουν ελεύθεροι.
«Η έλλειψη σωστών ερευνών και καταδίκης των ενόχων σε υποθέσεις φόνων γυναικών και κοριτσιών στη Γουατεμάλα δίνει το μήνυμα ότι είναι αποδεκτή η βία κατά των γυναικών σε αυτή τη χώρα. Οι αρχές της Γουατεμάλα πρέπει να μεταβάλουν αυτήν την αντίληψη διασφαλίζοντας την έρευνα και την απονομή δικαιοσύνης για τους φόνους όπως της Μαρία Ισαμπέλ, αν πρόκειται να έχουν οποιαδήποτε πραγματική αξία οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Γουατεμάλα να προλαμβάνει τη βία κατά των γυναικών», δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία δίνοντας στη δημοσιότητα νέα έκθεση για τους φόνους γυναικών και κοριτσιών στη Γουατεμάλα.
Σύμφωνα με τις αρχές της Γουατεμάλα, μεταξύ των ετών 2001 και 2004 δολοφονήθηκαν 1.188 γυναίκες και κορίτσια. Πολλά από τα θύματα δολοφονήθηκαν σε εξαιρετικά κτηνώδη τρόπο. Υπάρχουν στοιχεία που υποδεικνύουν ότι η σεξουαλική βία, ιδίως ο βιασμός, αποτελεί σημαντική συνιστώσα που χαρακτηρίζει πολλούς από τους φόνους, όμως αυτό συχνά δεν αντικατοπτρίζεται στα επίσημα έγγραφα. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα πτώματα ήταν ακρωτηριασμένα και παραμορφωμένα με τρόπους που σχετίζονται με τους φόνους κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το Γραφείο του Συνηγόρου του Πολίτη, έχει ερευνηθεί μόλις το 9% των υποθέσεων.
«Οι αληθινές διαστάσεις των φόνων γυναικών στη Γουατεμάλα παραμένουν άγνωστες, κάτι που υπογραμμίζει την έλλειψη προσοχής των αρχών της Γουατεμάλα για το ζήτημα αυτό. Οι βιασμοί και άλλα βίαια σεξουαλικά εγκλήματα είναι συχνά σχεδόν αόρατα λόγω της έλλειψης αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων σχετικά με τον αριθμό και τις συνθήκες υπό τις οποίες δολοφονούνται οι γυναίκες», δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.
Οι περισσότερες από τις γυναίκες ήταν νοικοκυρές, φοιτήτριες και επαγγελματίες. Πολλές προέρχονταν από φτωχά κοινωνικά στρώματα, εργάζονταν σε χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας ως οικιακές βοηθοί ή εργάτριες σε καταστήματα ή εργοστάσια. Μερικές ήταν μετανάστριες εργάτριες από γειτονικές χώρες της κεντρικής Αμερικής, άλλες ήταν μέλη ή πρώην μέλη νεανικών συμμοριών ή πόρνες. Οι περισσότερες ήταν ηλικίας μεταξύ 13 και 40 ετών.
Οι περισσότεροι φόνοι διαπράχθηκαν σε αστικές περιοχές, στις οποίες έχει επίσης σημειωθεί τα τελευταία χρόνια δραματική αύξηση του βίαιου εγκλήματος, που συχνά συνδέεται με το οργανωμένο έγκλημα ή με τις δραστηριότητες νεανικών συμμοριών του δρόμου, γνωστών ως «μάρας».
Στην έκθεσή της η Διεθνής Αμνηστία αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο οι διακρίσεις βρίσκονται στην καρδιά της κρίσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αντιμετωπίζουν στη χώρα οι γυναίκες, χαρακτηρίζοντας μάλιστα ακόμα και την αντίδραση των αρχών σε αυτήν την κρίση.
Οι αναφορές μερικών αξιωματούχων στα θύματα ως μέλη συμμοριών ή πόρνες αντικατοπτρίζουν το τεράστιο επίπεδο διακρίσεων προς τα θύματα και τις οικογένειές τους. Οι στάσεις αυτού του είδους συχνά επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ερευνώνται και τεκμηριώνονται οι υποθέσεις, ακόμα και το κατά πόσον θα ερευνηθούν ή θα τεκμηριωθούν καν.
«Η απραξία και ο εφησυχασμός των επίσημων αρχών έχει εντείνει τη δυστυχία των οικογενειών, οι εκκλήσεις των οποίων για της διεξαγωγή σωστής ποινικής έρευνας συχνά δεν εισακούονται».
Επίσημα όργανα που μετέχουν στις έρευνες έχουν δηλώσει ότι το 40% των υποθέσεων απλώς τίθενται στο αρχείο. Η έλλειψη εκπαίδευσης σε ερευνητικές τεχνικές (όπως η παράλειψη να προστατευθεί η σκηνή του εγκλήματος και η παράλειψη να αξιοποιηθούν αποδεικτικά στοιχεία πιθανώς ζωτικής σημασίας), η έλλειψη τεχνικών πόρων και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των θεσμών του κράτους, σημαίνουν ότι πολλές υποθέσεις ποτέ δεν προχώρησαν πέρα από το στάδιο της προανάκρισης.
Στην 11η επέτειο της υιοθέτησης της Διαμερικανικής Σύμβασης για την Πρόληψη, Τιμωρία και Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, η Διεθνής Αμνηστία καλεί την κυβέρνηση της Γουατεμάλα:
- να καταδικάσει δημοσίως τις απαγωγές και τους φόνους γυναικών και κοριτσιών,
- να διενεργήσει άμεσες, συντονισμένες, πλήρεις και αποτελεσματικές έρευνες για όλες τις υποθέσεις απαγωγής και φόνου γυναικών και κοριτσιών στη Γουατεμάλα και να οδηγήσει τους υπαιτίους στη δικαιοσύνη,
- να ενισχύσει και να βελτιώσει τον συντονισμό και τη διάθεση πόρων για όλους τους κρατικούς θεσμούς που έχουν να κάνουν με τη βία κατά των γυναικών, ιδίως την Ειδική Εισαγγελία του Υπουργείου Εσωτερικών για Εγκλήματα κατά των Γυναικών.
- να αναπτύξει και να θέσει σε εφαρμογή προγράμματα επαρκούς προειδοποίησης και προστασίας για να προλαμβάνεται η απαγωγή και ο φόνος γυναικών.
Το πλήρες κείμενο της έκθεσης (στα αγγλικά) βρίσκεται στη διεύθυνση: http://web.amnesty.org/library/index/engamr340172005
