ΕΛΛΑΔΑ: ΟΤΑΝ Η "ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ" ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΧΑΡΤΙΑ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ

Παρατηρήσεις της Διεθνούς Αμνηστίας με αφορμή τον ξυλοδαρμό πολίτη από αστυνομικούς στη Θεσσαλονίκη
22 Νοεμβρίου 2006
Η Διεθνής Αμνηστία καταδικάζει τον άγριο ξυλοδαρμό του Κύπριου σπουδαστή Αυγουστίνου Δημητρίου την Παρασκευή 17 Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη. Η Ένορκη Διοικητική Εξέταση καθώς και η κατεπείγουσα προκαταρτική εξέταση, που παρήγγειλε ο προϊστάμενος πρωτοδικών Βασίλης Φλωρίδης μετά τη μηνυτήρια αναφορά 5 καθηγητών που ήταν αυτόπτες μάρτυρες του συμβάντος, αποτελούν θετικά βήματα, όμως προβληματίζει το γεγονός ότι, για να υπάρξει αντίδραση, έπρεπε ο ξυλοδαρμός να γίνει μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες.

Φαίνεται να υπάρχει μια «παράδοση» στις επετείους του Πολυτεχνείου, αλλά και σε άλλες μεγάλες διαδηλώσεις, να προκαλούνται επεισόδια που συχνά οδηγούν σε ξυλοδαρμό πολιτών από την Αστυνομία. Το γεγονός αυτό είναι από μόνο του ανησυχητικό, αλλά εξίσου απαράδεκτο είναι το γεγονός ότι δεν καταβάλλεται συστηματική και κυρίως αποτελεσματική προσπάθεια από την ελληνική κυβέρνηση να περιορίσει, να προλάβει και να τιμωρήσει αυτά τα κρούσματα. Σύμφωνα με έκθεση από κοινού της Διεθνούς Αμνηστίας και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελσίνκι για το ζήτημα, «οι Ελληνικές Αρχές, όταν κρίνουν την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα, έχουν την τάση να ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα έχει ιδιαίτερη ευαισθησία στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Είναι πράγματι αλήθεια ότι η Ελλάδα έχει επικυρώσει τις σχετικές διεθνείς συνθήκες και ότι υπάρχει σημαντική συνταγματική ή άλλη νομική κάλυψη για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στην πράξη, όμως, η Ελλάδα δεν φροντίζει ώστε να εφαρμόζονται αυτές οι διασφαλίσεις». («Ελλάδα: στη σκιά της ατιμωρησίας - Κακομεταχείριση και κακή χρήση πυροβόλων όπλων», AI Index: EUR 25/022/2002, Οκτώβριος 2002, σελ. 1).

Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση 2005 του Συνηγόρου του Πολίτη, παρ' όλο που παρατηρεί ότι υπάρχουν βελτιώσεις, «θεωρεί ότι παραμένει ακόμη επιτακτική ανάγκη να καταβληθεί σημαντική προσπάθεια για βελτίωση των διαδικασιών διερεύνησης και συνακόλουθη βελτίωση της εικόνας της Αστυνομίας. Επιβεβαιώνεται η επανάληψη φαινομένων που είχαν επισημανθεί ως παθογενή, όπως η αποφυγή διενέργειας ΕΔΕ, ακόμη και όταν συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις του νόμου [...], η μη προσήκουσα επιλογή και αξιολόγηση αποδεικτικών μέσων προς στήριξη των εκτιμήσεων του πορίσματος [...], η στήριξη του πορίσματος σε μη νόμιμες απόψεις ως προς αυτή καθαυτή τη νομιμότητα των αστυνομικών ενεργειών [...], η αναιτιολόγητη αποχή από την επιβολή σοβαρής κύρωσης [...] [και] η παράλειψη ενημέρωσης του καταγγέλλοντος [...]». (Ετήσια Έκθεση 2005, Συνήγορος του Πολίτη, σελ. 53).

Από την αντίδραση φορέων και πολιτών στο συμβάν αυτό, αλλά και σε παλαιότερα «διάσημα» συμβάντα, φαίνεται ότι η ευαισθησία για τα ανθρώπινα δικαιώματα παίρνει διαστάσεις μόνο όταν τα γεγονότα αυτά προβάλλονται στην τηλεόραση και θίγεται η δημόσια εικόνα μας, τόσο ως πολιτών όσο και ως φορέων. Ανάγκη, όμως, είναι η αντίδραση αυτή να μη σβήνει με τα φώτα της δημοσιότητας, καθώς είναι πάντα σοβαρός ο κίνδυνος της ατιμωρησίας των δραστών κρατικών λειτουργών. Η Διεθνής Αμνηστία έχει τεκμηριώσει ως πάγιο πρόβλημα στην Ελλάδα την ατιμωρησία των μελών των σωμάτων ασφαλείας για κακομεταχείριση πολιτών (βλ. ιδίως την έκθεση που προαναφέρθηκε, «Ελλάδα: στη σκιά της ατιμωρησίας - Κακομεταχείριση και κακή χρήση πυροβόλων όπλων»).

Είναι, λοιπόν, εμφανές ότι υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να κάνουν οι ελληνικές αρχές. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί την ελληνική κυβέρνηση:

- να εφαρμόσει τις αναλυτικές συστάσεις για την πρόληψη της κακομεταχείρισης και την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, που περιέχει η προαναφερθείσα έκθεση του 2002,

- να φροντίσει για τη σωστή εκπαίδευση των αστυνομικών, και όλων των μελών των σωμάτων ασφαλείας, για το πώς να εφαρμόζουν το εθνικό δίκαιο και τη διεθνή νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τόσο στα καθημερινά τους καθήκοντα όσο και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, με ιδιαίτερη έμφαση σε μη βίαια μέτρα επιβολής του νόμου, καθώς και για τις ποινές που τόσο το διοικητικό όσο και το ποινικό δίκαιο επισείουν για την παραβίασή τους,

- να ακολουθήσει μεταξύ άλλων τις συστάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας και του Συνηγόρου του Πολίτη για τις Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις,

- να ξεκινήσει δημόσιο διάλογο, έχοντας ως βάση τις προβλέψεις του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων, για την αντιμετώπιση των συστημικών προβλημάτων που οδηγούν στην ατιμωρησία των κρατικών λειτουργών, με στόχο τη δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών λογοδοσίας, όπως αυτοί προβλέπονται στο Προαιρετικό Πρωτόκολλο, και τελικά την επικύρωσή του από την Ελλάδα.

Η έκθεση του 2002, «Ελλάδα: στη σκιά της ατιμωρησίας - Κακομεταχείριση και κακή χρήση πυροβόλων όπλων», AI Index: EUR 25/022/2002, υπάρχει στη διεύθυνση http://web.amnesty.org/library/index/engeur250222002

Για συνεντεύξεις, επικοινωνήστε με το Γραφείο του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας στο τηλέφωνο 210 36 00 628.