ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΜΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΚΙΝΗΤΩΝ ΟΠΛΩΝ ΤΡΟΦΟΔΟΤΕΙ ΦΟΝΟΥΣ, ΒΙΑΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
19 Ιουνίου 2006
Οι χρονίως ασθενικοί και ξεπερασμένοι μηχανισμοί ελέγχου του εμπορίου όπλων χρειάζονται επειγόντως ενίσχυση για να σταματήσουν μια ολοένα επεκτεινόμενη αλυσίδα από μεσάζοντες, εταιρείες εφοδιαστικών υπηρεσιών και μεταφορείς όπλων που τροφοδοτεί μαζικές καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο, σύμφωνα με νέα έκθεση που δημοσιεύτηκε σήμερα.

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας και της TransArms δείχνει πώς οι όλο και πιο περίπλοκες επιχειρήσεις μεταφορών και μεσιτείας παραδίδουν πλέον εκατοντάδες χιλιάδες τόνους όπλων ανά τον κόσμο, από τα οποία ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό κατευθύνεται σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου τροφοδοτούν μερικές από τις πιο κτηνώδεις συγκρούσεις.

Η έκθεση, με τίτλο «Θανάσιμα στην ώρα τους - Η μεταφορά και μεσιτεία όπλων και η απειλή για τα ανθρώπινα δικαιώματα», αποκαλύπτει την ανάμιξη μεσαζόντων και μεταφορέων όπλων από τα Βαλκάνια, τη Βρετανία, την Ελβετία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Κίνα, την Ιταλία, την Ολλανδία και την Ουκρανία. Δείχνει επίσης πώς αυτό το δίκτυο μεσαζόντων έχει διευκολύνει τους προμηθευτές όπλων να στοχεύσουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες απορροφούν πλέον τα δύο τρίτα των παγκόσμιων εισαγωγών αμυντικού υλικού, σε σύγκριση με μόλις πάνω από το 50% στη δεκαετία του 1990.

«Οι μεσάζοντες όπλων και οι μεταφορείς έχουν συμβάλλει στην παροχή πολλών από τα όπλα που χρησιμοποιούνται στους συνεχιζόμενους φόνους, βιασμούς και εκτοπισμούς αμάχων στο Σουδάν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Όμως οι τελωνειακοί έλεγχοι είναι συχνά ασθενικοί και, ακόμα και σήμερα, μόνο περί τα 35 κράτη έχουν κάνει τον κόπο να θεσπίσουν νόμους για τη μεσιτεία όπλων, γεγονός που καθιστά σχεδόν αναπόφευκτες νέες καταστάσεις καταστροφικές για τα ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Μπράιαν Γουντ, διευθυντής έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας για το εμπόριο όπλων και υλικού ασφαλείας.

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας περιγράφει ζωντανά τον ανεξέλεγκτο, μυστικοπαθή και ασύδοτο χαρακτήρα πολλών επιχειρήσεων μεταφοράς και μεσιτείας όπλων με μια σειρά περιπτωσιολογικών μελετών, που περιλαμβάνουν:

- Εκατοντάδες χιλιάδες όπλα και εκατομμύρια βλήματα από τα πολεμικά αποθέματα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, που εξήχθησαν μυστικά υπό την αιγίδα του Υπουργείου ’μυνας των ΗΠΑ. Για τη μεταφορά των όπλων, υποτίθεται προς το Ιράκ, χρησιμοποιήθηκε μια αλυσίδα ιδιωτών μεσιτών και εργολάβων μεταφορών, περιλαμβανομένης μιας εταιρείας αερομεταφορών που παραβίασε το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβερία.

- Ένα τεράστιο φορτίο πυρομαχικών και εκρηκτικών, μέσω ολλανδο-βρετανικής εταιρείας, από βραζιλιανό κατασκευαστή προς τη Σαουδική Αραβία και τον Μαυρίκιο, το οποίο κατασχέθηκε από τις αρχές της Νότιας Αφρικής επειδή δεν διέθετε άδεια μεταφόρτωσης. Η Βραζιλία εξουσιοδότησε την εξαγωγή των όπλων παρά το μοτίβο σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται στη Σαουδική Αραβία.

- Τη θαλάσσια μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων όπλων προς τη Λιβερία από την Κίνα μέσω ενός Ολλανδού μεσίτη όπλων κατά παράβαση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ για τη Λιβερία και παρά τα στοιχεία για τους εκτεταμένους φόνους, βιασμούς και εκτοπισμούς χιλιάδων αμάχων.

Η έκθεση αναδεικνύει επίσης πολλές περιπτώσεις, όπου οι υπηρεσίες ιδιωτών εργολάβων, που έχουν αναμιχθεί σε παράνομα φορτία όπλων, χρησιμοποιήθηκαν επίσης για την υποστήριξη ειρηνευτικών αποστολών του ΟΗΕ και για τις μεταφορές ανθρωπιστικής βοήθειας με χρήματα των φορολογούμενων πολιτών.

«Είναι σαφές ότι το σημερινό ασυνάρτητο σύνολο κανονισμών αποτυγχάνει εντελώς να συμβαδίσει με τον αυξανόμενο αριθμό και την αυξανόμενη εμβέλεια των διεθνών μεσιτών, εταιρειών εφοδιασμού και μεταφορέων. Μπορεί οι ενδιάμεσοι αυτού του είδους να διασφαλίζουν ότι τα φορτία όπλων ανά τον κόσμο φτάνουν στον προορισμό τους στην ώρα τους, όμως πάρα πολύ συχνά χρησιμοποιούνται για τον δόνο, τον βιασμό, τον βασανισμό και τον εκτοπισμό εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων», δήλωσε ο Σέρτζιο Φινάρντι της TransArms.

Στην έκθεσή της, η Διεθνής Αμνηστία προβαίνει επίσης σε σειρά συστάσεων για σθεναρούς και αυστηρά εφαρμοζόμενους ελέγχους του εμπορίου όπλων, βασισμένους σε συνεπείς διεθνείς νόμους. Οι συστάσεις περιλαμβάνουν:

- Την άμεση θέσπιση συγκεκριμένων εθνικών νόμων, κανονισμών και διοικητικών διαδικασιών για να προληφθούν οι δραστηριότητες μεσιτείας, εφοδιαστικής και μεταφοράς όπλων που συμβάλλουν σε κατάφωρες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

- Την ανάπτυξη ενός διεθνούς πρωτοκόλλου για την εποπτεία των πρακτόρων μεσιτείας και μεταφορών όπλων σύμφωνα με ένα κοινό σύνολο προτύπων δεοντολογίας, διατυπωμένο σε παγκόσμια συνθήκη για το εμπόριο όπλων.

- Τον προσδιορισμό των παραβάσεων των εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ ως ποινικού αδικήματος σε όλα τα κράτη και, σε περίπτωση σοβαρών παραβιάσεων, ως εγκλήματος με οικουμενική δικαιοδοσία.

- Την ενίσχυση της προσφοράς βοήθειας από διεθνείς δωρητές για την ενίσχυση των τελωνειακών και άλλων ελέγχων για την επιβολή του νόμου στις μετακινήσεις φορτίων.

F Η περίληψη της έκθεσης στη διεύθυνση web.amnesty.org/library/index/engact300072006

F Το πλήρες κείμενο της έκθεσης στη διεύθυνση web.amnesty.org/library/index/engact300082006

Σημείωση προς τους συντάκτες

Η Διεθνής Αμνηστία συντονίζει την εκστρατεία «Ελέγξτε τα Όπλα» με την Oxfam International και την IANSA (Διεθνές Δίκτυο Δράσης για τα Όπλα Μικρού Διαμετρήματος). Αγωνίζεται για να μειωθεί η εξάπλωση και η κατάχρηση των όπλων σε περισσότερες από 100 χώρες. Βλ. www.amnesty.org.gr/controlarms και www.controlarms.org

Η TransArms είναι μια μικρή ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα που εστιάζει στην εφοδιαστική πλευρά του διεθνούς εμπορίου όπλων.