ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΚΤΟΠΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΔΑΣΗ ΤΗΣ ΚΕΝΥΑΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
1 Ιουνίου 2007
Μεταξύ 2004 και 2006, πραγματοποιήθηκε σε δασικές εκτάσεις της Κένυας ένα μαζικό πρόγραμμα εξαναγκαστικών εκτοπισμών. Σπίτια, σχολεία και κέντρα υγείας κατεδαφίστηκαν και πολλές οικογένειες έμειναν άστεγες. Από εκτιμήσεις διαφαίνεται ότι μόνο σε έξι δάση, περισσότεροι από εκατό χιλιάδες άνθρωποι εκτοπίστηκαν διά της βίας. Υπάρχουν μαρτυρίες που αναφέρουν ότι συνεχίζονται οι εξαναγκαστικοί εκτοπισμοί σε πλήθος δασικών εκτάσεων και ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν εκφράσει αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τη διαρκή αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που εκτοπίζονται στο εσωτερικό της χώρας τους από δασικές εκτάσεις της Κένυας. Στο παρελθόν, η κυβέρνηση της Κένυας έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι εκτοπισμοί από δασικές εκτάσεις θα συνεχιστούν.

Η Διεθνής Αμνηστία, το Κέντρο για τα Στεγαστικά Δικαιώματα και τις Εξώσεις (Centre on Housing Rights and Evictions - COHRE) που εδρεύει στη Γενεύη, η κοινοπραξία Χακιτζάμι (Hakijamii Trust) και η Κενυάτικη Συμμαχία για τη Γη (Kenya Land Alliance) προχώρησαν τον Οκτώβριο του 2006 σε ερευνητική αποστολή συλλογής στοιχείων σε δύο περιοχές του δασικού συμπλέγματος Μάου (τα δάση Μασάι Μάου και Σουρούρου) στην Κένυα ώστε να διερευνήσουν την έκταση των αναγκαστικών εκτοπισμών και άλλων σχετιζόμενων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Εθνική Επιτροπή της Κένυας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα συνόδευσε την αποστολή. Μετά το πέρας της αποστολής, η συμμαχία δίνει στη δημοσιότητα έκθεση, με τίτλο «Δεν έχουν πουθενά να πάνε: Αναγκαστικοί Εκτοπισμοί στο Δάσος Μάου, στην Κένυα».

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι αναγκαστικοί εκτοπισμοί δεν μπορούν να δικαιολογηθούν με κανέναν τρόπο. Η συμμαχία εκφράζει την ανησυχία ότι, ενώ ο στόχος της δασικής προστασίας είναι θεμιτός, τα μέσα με τα οποία η Κυβέρνηση της Κένυας επιδιώκει να τον επιτύχει δεν είναι. Η συμμαχία πιστεύει επίσης ότι, προκειμένου να συμβιβαστεί το συμφέρον της κυβέρνησης της Κένυας για περιβαλλοντική προστασία και οι υποχρεώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Κένυας να διασφαλίζει το δικαίωμα στο νερό και σε ένα υγιές περιβάλλον, από τη μία πλευρά, με την υποχρέωση που έχει να σέβεται, να προστατεύει και να εκπληρώνει το δικαίωμα σε επαρκή στέγαση από την άλλη (συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης να απέχει από αναγκαστικούς εκτοπισμούς), ο μόνος σωστός τρόπος είναι να διασφαλίσει ότι οι εκτοπισμοί θα αποτελούν την έσχατη λύση, θα πραγματοποιούνται μόνο όπου είναι απαραίτητο και πάντα με τρόπο σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η ερευνητική αποστολή διαπίστωσε ότι οι περιπτώσεις εξαναγκαστικών εκτοπισμών στο δάσος Μάου αποκαλύπτουν την παράλειψη των αρχών της Κένυας να συμμορφωθούν με το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα διεθνή θεσμικά κείμενα που αφορούν τις εξώσεις. Η προειδοποίηση που είχαν οι κάτοικοι ήταν ανεπαρκής και προκάλεσε σύγχυση, ενώ δεν υπήρξε διαβούλευση με τους κατοίκους, ούτε κάποια προσπάθεια να βρεθεί εναλλακτική λύση αντί της έξωσης από τα σπίτια τους.

Σε καμία περίπτωση έξωσης δεν υπήρξε δικαστική εντολή. Αντιθέτως, αγνοήθηκαν τα δικαστικά ασφαλιστικά μέτρα που επέβαλλαν αναστολή των εξώσεων. Οι εξαναγκαστικές εξώσεις εκτελέστηκαν με χρήση υπερβολικής βίας και οι αρχές που έχουν την ευθύνη να διασφαλίζουν τον σεβασμό του νόμου παρέλειψαν να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες για να σταματήσουν τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή να ερευνήσουν τις σχετικές καταγγελίες. Πολλοί άνθρωποι βρέθηκαν στον δρόμο χωρίς κατάλυμα ή μέσα βιοπορισμού, ενώ πολλοί έχασαν τα υπάρχοντά τους.

Η συμμαχία αποδοκιμάζει την εκτεταμένη χρήση εξαναγκαστικών εξώσεων στην Κένυα, που συνεχίζονται χωρίς να δίδεται η δυνατότητα βιώσιμων εναλλακτικών καταλυμάτων σε όσους πλήττονται από αυτές. Καλεί, λοιπόν, την κυβέρνηση της Κένυας να ανταποκριθεί στις διεθνείς υποχρεώσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, να διασφαλίσει ότι θα υιοθετηθεί νομοθεσία και προδιαγραφές που θα ρυθμίζουν τις εξώσεις και θα προβεί σε άμεσες ενέργειες για να παράσχει ασφαλή και κατάλληλα καταλύματα για όλες τις οικογένειες που έχουν εκτοπιστεί.

Η Διεθνής Αμνηστία, το Κέντρο για τα Στεγαστικά Δικαιώματα και τις Εξώσεις, η κοινοπραξία Χακιτζάμι, η Κενυάτικη Συμμαχία για τη Γη και η Εθνική Επιτροπή της Κένυας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κάνουν, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες συστάσεις προς την κυβέρνηση της Κένυας:

να σταματήσει αμέσως την πρακτική των εξαναγκαστικών εξώσεων από τις δασικές περιοχές και να διακηρύξει και να εφαρμόσει μορατόριουμ σε όλους τους μαζικούς εκτοπισμούς μέχρι: α) να ισχύσουν προδιαγραφές και νόμοι που να διασφαλίζουν ότι κάθε τυχόν έξωση γίνεται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, β) να πραγματοποιηθεί διεξοδική διαβούλευση με τις πληττόμενες κοινότητες και με τις οργανώσεις υποστήριξης, όσον αφορά το ποιες σχεδιαζόμενες εξώσεις είναι απολύτως απαραίτητες.

να ολοκληρωθεί η εκπόνηση εθνικών προδιαγραφών για τις εξώσεις, που έχει ήδη ξεκινήσει από το Υπουργείο Γαιών, ώστε να καθοδηγηθεί η αναλυτική επεξεργασία των σχεδίων και της νομοθεσίας σχετικά με τις εξώσεις, μεταξύ άλλων σε δασικές περιοχές. Οι εθνικές προδιαγραφές πρέπει να αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα το ζήτημα των εκτοπισμών από τις δασικές περιοχές.

να διασφαλίσει ότι στα θύματα εξαναγκαστικών εκτοπισμών στο σύμπλεγμα δασών Μάου (Μασάι Μάου και Σουρούρου) και όλες τις άλλες δασικές περιοχές θα παρασχεθεί βοήθεια, σύμφωνα με τα διεθνή θεσμικά κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που θα περιλαμβάνει την πρόσβαση σε καταυλισμούς μετεγκατάστασης εξοπλισμένους με βασικές υπηρεσίες και σχολεία.

να κινηθεί γρήγορα ώστε να δημιουργήσει ένα συνολικό σχέδιο μεταστέγασης και αποζημίωσης για κάθε τυχόν προτεινόμενες εξώσεις, μεταξύ άλλων σε δασικές περιοχές. Το πρόγραμμα μεταστέγασης πρέπει να είναι σύμφωνο με τα διεθνή θεσμικά κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

να διασφαλίσει ότι κάθε περίπτωση παράνομης ή αντικανονικής κατανομής γης θα διερευνηθεί ξεχωριστά ως προς την προέλευση της, και να ιδρύσει ένα δικαστήριο γαιών για τον σκοπό αυτό όπως έχει υποδείξει η Επιτροπή Νντούνγκου.

να συντονίσει τις διάφορες δραστηριότητες των υπουργείων και των κρατικών υπηρεσιών που σχετίζονται με τα δάση ή/και με τις εξώσεις και να δώσει οδηγίες σε όλες τις σχετικές αρχές ότι κάθε τυχόν έξωση θα μπορεί να πραγματοποιείται μόνο εάν γίνεται σε απόλυτη συμφωνία με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα σχετικά διεθνή θεσμικά κείμενα.

Πληροφορίες

- Μπορείτε να βρείτε την πλήρη έκθεση με τίτλο «Δεν έχουν πουθενά να πάνε: Αναγκαστικοί Εκτοπισμοί στο Δάσος Μάου, της Κένυας», στα αγγλικά, στη διεύθυνση: http://web.amnesty.org/library/index/engafr320062007

- Για περισσότερες πληροφορίες και συνεντεύξεις επικοινωνήστε με την Υπεύθυνη Τύπου και Προβολής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, ’ννα Μπότσογλου, τηλ. 210 3600628 (εσωτ. 2).