ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΠΟ 147 ΧΩΡΕΣ ΚΑΛΟΥΝ ΤΑ ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΟΥΝ ΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
9 Μαΐου 2007
Περισσότεροι από 12.000 άνθρωποι υπέγραψαν έκκληση που παραδόθηκε σήμερα στη Γενεύη στον Πρόεδρο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, Λουίς Αλφόνσο ντε ’λμπα. Στους υπογράφοντες συγκαταλέγονται θύματα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εμπειρογνώμονες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, βουλευτές, εθνικοί επίτροποι ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) από όλες τις περιοχές του κόσμου. Η έκκληση (για το κείμενο, βλ. παρακάτω) καλεί το Συμβούλιο να διατηρήσει και να ενισχύσει το σύστημα των ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, γνωστό ως «Ειδικές Διαδικασίες».

Η παγκόσμια έκκληση, που υποστηρίχθηκε από 17 διεθνείς και περιφερειακές ΜΚΟ, παραδόθηκε επίσημα από τον ’λεξ Νιβ, Γενικό Γραμματέα του Καναδικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν: ο Ρομπέρτο Γκαρετόν, πρώην Ειδικός Εισηγητής για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ο Γκόλντεν Μισαμπίκο, ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η κ. Κιουνγκ-χουα Κανγκ, Αναπληρώτρια Ύπατη Αρμοστής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Παρουσιάστηκε, επίσης, μαγνητοσκοπημένο μήνυμα του Σουνίλα Αμπεϊσεκέρα, Γενικού Διευθυντή της INFORM, από τη Σρι Λάνκα.

Στους υποστηρικτές της πρωτοβουλίας περιλαμβάνονται η τιμημένη με το Νόμπελ Ειρήνης Ιρανή Σιρίν Εμπαντί, ο γερουσιαστής Ντικ Μάρτι (μέλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης), ο Τόμας Χάμαρμπεργκ (Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης), ο ’ντερς Γιόνσον (Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης), η Σόνια Πικάδο (Πρόεδρος του Διαμερικανικού Ινστιτούτου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) και αρκετοί πρώην εντολοδόχοι των Ειδικών Διαδικασιών, όπως ο Ντιέγκο Γκαρσία Σαγιάν, ο Σερ Νάιτζελ Ρόντλι, ο Πέτερ Λόιπρεχτ και ο Τέο βαν Μπόβεν.

Η έκκληση παραδίδεται ενώ διεξάγονται ακόμα οι διαπραγματεύσεις στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την αναθεώρηση -και πιθανώς τη μείωση της αποτελεσματικότητας- του συστήματος των «Ειδικών Διαδικασιών». Ο όρος αναφέρεται στους ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ που παρακολουθούν την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο. Η αναθεώρηση αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τις 18 Ιουνίου 2007.

Η αναθεώρηση των «Ειδικών Διαδικασιών» θα μπορούσε εν δυνάμει να ενισχύσει το σύστημα, ώστε να είναι καλύτερα εφοδιασμένο για να υποστηρίξει το Συμβούλιο στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως, κάποια κράτη-μέλη υποστηρίζουν προτάσεις που αποδυναμώνουν τις «Ειδικές Διαδικασίες» υπονομεύοντας την ικανότητά τους να εργάζονται αποτελεσματικά, ανεξάρτητα και χωρίς ανάμειξη από τα κράτη.

Οι προτάσεις αυτού του είδους περιλαμβάνουν ένα προσχέδιο κώδικα συμπεριφοράς που περιλαμβάνει διατάξεις που θα ρυθμίζουν τις δραστηριότητες των «Ειδικών Διαδικασιών» και θα τις καθιστούν λιγότερο αποτελεσματικές. Υπάρχουν επίσης προτάσεις για την εκλογή των εντολοδόχων από τις κυβερνήσεις, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει στην πολιτικοποίηση της διαδικασίας. Προς το παρόν, οι εντολοδόχοι των «Ειδικών Διαδικασιών» του ΟΗΕ είναι ανεξάρτητοι από κυβερνήσεις, τόσο επιχειρησιακά όσο και ως προς τη διαδικασία επιλογής τους.

Ιδιαίτερα επισφαλές είναι το μέλλον των εντολών εκείνων, που δημιουργήθηκαν για να εξεταστεί η κατάσταση σε συγκεκριμένες χώρες και εδάφη, όπως στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας και στη Μυανμάρ.

Υπάρχουν 41 εντολές για «Ειδικές Διαδικασίες». Οι «Ειδικές Διαδικασίες» από καιρό θεωρούνται μία από τα πιο αποτελεσματικές και κρίσιμες συνιστώσες του μηχανισμού του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εκδίδουν εκατοντάδες επείγουσες εκκλήσεις και μηνύματα κάθε χρόνο για λογαριασμό χιλιάδων θυμάτων, ενώ πραγματοποιούν επίσης επιτόπιες επισκέψεις και δημοσιοποιούν τα πρίσματά τους. Μέσω των αποστολών και των μελετών σε συγκεκριμένες χώρες, έχουν κάνει υποδείξεις για τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Έχουν, επίσης, διευκολύνει την καλύτερη κατανόηση και έχουν ενθαρρύνει την ανάπτυξη της νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχουν προσφέρει πρακτική καθοδήγηση και συμβουλές σε κυβερνήσεις που θέλουν να βελτιώσουν την προαγωγή και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το φάσμα που καλύπτουν περιλαμβάνει: την ελευθερία από βασανιστήρια, τις αυθαίρετες ή εξωδικαστικές εκτελέσεις, τον ρατσισμό, την πώληση παιδιών, τη βία κατά των γυναικών, το δικαίωμα στην υγεία, τη σίτιση και την επαρκή στέγαση, καθώς και την προστασία ομάδων όπως οι υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι μετανάστες.

Όσοι υπογράφουν την έκκληση ανησυχούν ότι η τρέχουσα αναθεώρηση των «Ειδικών Διαδικασιών» μπορεί να οδηγήσει στη σοβαρή μείωση της ικανότητας του ΟΗΕ -και συγκεκριμένα του Συμβουλίου- να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει ένα αποτελεσματικό σύστημα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων που να μπορούν να παρακολουθούν την κατάσταση και να αντιδρούν γρήγορα και χωρίς παρεμβάσεις σε καταγγελίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παντού στον κόσμο.

Ταυτόχρονα με την παρουσίαση της έκκλησης, δημοσιεύτηκε μια συλλογή από μαρτυρίες θυμάτων, μελών των οικογενειών τους και υποστηρικτών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εκθέτουν λεπτομερώς τον τεράστιο αντίκτυπο που είχαν οι «Ειδικές Διαδικασίες» στη ζωή τους. Οι μαρτυρίες αυτές υπενθυμίζουν στις κυβερνήσεις ότι οι διαπραγματεύσεις που πραγματοποιούνται στη Γενεύη έχουν αμεσότατη επίδραση στα ανθρώπινα δικαιώματα όλων μας σε ολόκληρο τον κόσμο.

Γενικές πληροφορίες

Οι «Ειδικές Διαδικασίες» δημιουργήθηκαν από την πρώην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ σε διάστημα 40 ετών. Η πρώτη εντολή αφορούσε τη σύσταση της Έκτακτης Ομάδας Εργασίας Εμπειρογνωμόνων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Νότια Αφρικανική Ήπειρο, η οποία δημιουργήθηκε το 1967 ως αντίδραση στις ωμότητες του καθεστώτος του Απαρτχάιντ. Η πρώτη θεματική εντολή αφορούσε τη σύσταση της Ομάδας Εργασίας για τις εξαναγκαστικές ή ακούσιες εξαφανίσεις, η οποία δημιουργήθηκε το 1980 ως αντίδραση στις εκτενέστατες «εξαφανίσεις» στην Αργεντινή.

Εξαιτίας της ανεξαρτησίας τους, οι «Ειδικές Διαδικασίες» μπόρεσαν να δημιουργήσουν τις δικές τους μεθόδους εργασίας, που περιλαμβάνουν την οργάνωση αποστολών σε χώρες, την έκδοση επειγουσών εκκλήσεων και μηνυμάτων που αφορούν καταγγελίες για παραβιάσεις, τη μελέτη πλευρών των εντολών τους και τη δημοσίευση ανακοινώσεων και εκθέσεων. Οι «Ειδικές Διαδικασίες» έχουν υπονομευτεί από την παράλειψη πολλών κρατών να συνεργαστούν επαρκώς μαζί τους και από την παράλειψη της πρώην Επιτροπής να προβεί σε ενέργειες με βάση τις συστάσεις τους.

Η ΕΚΚΛΗΣΗ

Η έκκληση είναι διαθέσιμη σε όσους ενδιαφέρονται να την υπογράψουν στη διεύθυνση http://www.actforspecialprocedures.org και θα παραμείνει ανοιχτή για υπογραφή μέχρι τις 18 Ιουνίου. Ακολουθεί το κείμενό της:

«Εμείς, οι υπογράφοντες, πιστεύουμε ότι οι Ειδικές Διαδικασίες του Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Ηνωμένων Εθνών είναι θεμελιώδεις για τις προσπάθειες του ΟΗΕ να προαγάγει και να προστατεύσει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων παντού. Καλούμε τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ να ενισχύσουν τα επιτεύγματα του παρελθόντος με τη διατήρηση ενός ενισχυμένου συστήματος Ειδικών Διαδικασιών που αποτελείται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες που μπορούν να παρακολουθούν και να αντιδρούν ταχύτατα σε καταγγελίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παντού στον κόσμο με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο και χωρίς παρεμβάσεις».

Οι εισηγούμενες ΜΚΟ

Καναδική Δράση για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη (Action Canada for Population and Development), Αφρικανικό Κέντρο για τη Δημοκρατία και τις Μελέτες Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (African Centre for Democracy and Human Rights Studies), Διεθνής Αμνηστία (Amnesty International), Σύνδεσμος για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (the Association for the Prevention of Torture), Κέντρο για τα Δικαιώματα Στέγασης και τις Εξώσεις (the Centre on Housing Rights and Evictions [COHRE]), Εγχείρημα Συνασπισμός για τη Δημοκρατία (the Democracy Coalition Project), Ασιατικό Φόρουμ (Forum Asia), Διεθνής Φραγκισκανών (Franciscans International), Παγκόσμια Δικαιοσύνη (Global Justice), Πρώτα τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Human Rights First), Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch), Διεθνής Επιτροπή Νομικών (the International Commission of Jurists), Διεθνής Ομοσπονδία Δράσης Χριστιανών για την Κατάργηση των Βασανιστηρίων (the International Federation of Action by Christians for the Abolition of Torture), Διεθνής Ομοσπονδία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (the International Federation for Human Rights [FIDH]), Διεθνής Υπηρεσία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (the International Service for Human Rights), Διεθνής Σωφρονιστικής Μεταρρύθμισης (Penal Reform International), και ο Διεθνής Οργανισμός κατά των Βασανιστηρίων (the World Organization against Torture [OMCT]).

- Για περισσότερες πληροφορίες και συνεντεύξεις επικοινωνήστε με την Υπεύθυνη Τύπου και Προβολής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, ’ννα Μπότσογλου, τηλ. 210 3600628 (εσωτ. 2).

Ανακοίνωση: Στις 23 Μαΐου 2007 δίνεται στη δημοσιότητα η Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για την κατάσταση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.