ΗΠΑ: Ο ΝΤΕΙΒΙΝΤ ΧΙΚΣ ΔΕΧΕΤΑΙ ΕΝΟΧΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Παρατηρήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας παρακολουθεί τη διαδικασία στο Γουαντάναμο
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
27 Μαρτίου 2007
Η Τζουμάνα Μούσα, δικηγόρος και επαγγελματικό στέλεχος του Τμήματος ΗΠΑ της Διεθνούς Αμνηστίας, παρακολούθησε την πρώτη ακροαματική διαδικασία κατά του Ντέιβιντ Χικς.

Σε ακροαματική διαδικασία στο Γουαντάναμο χθες, 26 Μαρτίου 2007, κατά το έκτο έτος της κράτησής του και στο ξεκίνημα της δεύτερης απόπειρας της κυβέρνησης των ΗΠΑ την τελευταία τριετία να τον δικάσει ενώπιον στρατιωτικής επιτροπής (ειδικού στρατοδικείου), ο Αυστραλός υπήκοος Ντέιβιντ Χικς δήλωσε ένοχος για μία κατηγορία «παροχής υλικής στήριξης για τρομοκρατία».

Αυτή η δήλωση έγινε μετά από χρόνια επ' αόριστον κράτησης, απομόνωσης και καταγγελιών για βασανιστήρια και κακομεταχείριση και ενώ είχε προηγηθεί την ίδια ημέρα η μείωση της νομικής εκπροσώπησης του Χικς από τον στρατοδίκη που επιβλέπει την επιτροπή. Μετά τη δήλωση, η διαδικασία διακόπηκε και αναμένεται να επαναληφθεί αργότερα αυτήν την εβδομάδα, μετά την επεξεργασία των λεπτομερειών της παραδοχής ενοχής.

Ο Ντέιβιντ Χικς ήταν ένας από τους 10 κρατουμένους, στους οποίους είχαν απαγγελθεί κατηγορίες στο πλαίσιο των στρατιωτικών επιτροπών που συστάθηκαν με βάση τη Στρατιωτική Διαταγή της 13ης Νοεμβρίου 2001 του Προέδρου Μπους. Τις σχετικές διαδικασίες σταμάτησε τον Νοέμβριο του 2004 δικαστής Περιφερειακού Δικαστηρίου των ΗΠΑ, ενώ τις έκρινε μη σύννομες το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Χαμντάν κατά Ράμσφελντ στα τέλη Ιουνίου 2006. Στις αρχές Μαρτίου 2007, ο Ντέιβιντ Χικς ήταν ο πρώτος άνθρωπος, στον οποίο απαγγέλθηκαν κατηγορίες με βάση τον Νόμο περί Στρατιωτικών Επιτροπών, νομοθέτημα που επικύρωσε με την υπογραφή του ο Πρόεδρος Μπους στις 17 Οκτωβρίου 2006 αντιδρώντας στην απόφαση για την υπόθεση Χαμντάν.

Στις 26 Μαρτίου 2006, ο Ντέιβιντ Χικς κλητεύθηκε για κατηγορίες που δεν είχε αντιμετωπίσει ποτέ πριν, σε ένα σύστημα που οι κανόνες του εκδόθηκαν πριν δύο μήνες. Μπήκε στην αίθουσα του ειδικού στρατοδικείου φορώντας τη φόρμα της φυλακής και σαγιονάρες, με τα μαλλιά του να κρέμονται χαμηλά στην πλάτη. Στο τραπέζι του ήταν ο στρατιωτικός του συνήγορος Ταγματάρχης Νταν Μόρι, ο πολίτης συνήγορός του Τζόσουα Ντράτελ και η βοηθός στρατιωτική του συνήγορος Ρεμπέκα Σνάιντερ.

Όταν ο στρατοδίκης, Συνταγματάρχης των Πεζοναυτών Ραλφ Κόλμαν, ρώτησε τον Ντέιβιντ Χικς αν θέλει να διατηρήσει την τρέχουσα νομική του εκπροσώπηση, εκείνος απάντησε καταφατικά και ότι ήθελε να τους παρασχεθεί περισσότερη υποστήριξη. Τα όσα ακολούθησαν ήταν άμεσο αποτέλεσμα της απόπειρας να δημιουργηθεί ένα σύστημα δικαιοσύνης βασισμένο μόνο σε ένα εγχειρίδιο περίπου 200 σελίδων και το οποίο θα λειτουργήσει σχεδόν σε νομικό κενό.

Παρ' όλο που το απόγευμα ξεκίνησε με το αίτημα του Ντέιβιντ Χικς για περισσότερη υποστήριξη προς τη νομική του ομάδα, το αποτέλεσμα ήταν ακριβώς το αντίθετο. Πρώτα, ο στρατοδίκης ήγειρε ένσταση για τη συμμετοχή της Ρεμπέκα Σνάιντερ. Αν και επέμεινε ότι δεν εκδίδει απόφαση, ο Συνταγματάρχης Κόλμαν βεβαίωσε ότι, με σύμφωνα με τη δική του ερμηνεία των κανόνων, η Ρεμπέκα Σνάιντερ δεν μπορούσε να εκπροσωπήσει τον Ντέιβιντ Χικς ως στρατιωτική συνήγορος, αφού ήταν πολίτης σε εφεδρεία. Πρόσφερε στον Ντέιβιντ Χικς μία επιλογή: η Ρεμπέκα Σνάιντερ θα μπορούσε να παραμείνει και να τον συμβουλεύει αλλά όχι να αγορεύει για λογαριασμό του, ή θα μπορούσε να φύγει. Ο Ντέιβιντ Χικς είπε στον δικαστή ότι δεν την θέλει στο τραπέζι αν δεν μπορεί να τον εκπροσωπήσει.

Στη συνέχεια, ο δικαστής ήγειρε ζήτημα για τον πολίτη συνήγορο του Ντέιβιντ Χικς από τριετίας, τον Τζόσουα Ντράτελ. Δήλωσε ότι ο Ντράτελ δεν είχε συμμορφωθεί με τους κανόνες των επιτροπών, διότι δεν είχε υπογράψει την απαραίτητη βεβαίωση. Ο Τζόσουα Ντράτελ αντέτεινε το επιχείρημα ότι, με βάση τους Κανόνες για τις Στρατιωτικές Επιτροπές, προκειμένου να εμφανιστεί ενώπιον επιτροπής, ο πολίτης συνήγορος πρέπει να «Έχει υπογράψει τη συμφωνία που ορίζει ο Υπουργός [’μυνας] κατά το 10 U.S.C. § 949c(b)(3)(E)». Το επίμαχο ζήτημα ήταν ότι ο Υπουργός ’μυνας είχε παραλείψει να εκδώσει τέτοια συμφωνία. Ο Συνταγματάρχης Κόλμαν είχε εκδώσει μια διαταγή, που μπορούσε να υπογραφεί αντί της συμφωνίας, όμως ο Τζόσουα Ντράτελ υποστήριξε ότι, όχι μόνο ήταν άκυρη η διαταγή αφού ο δικαστής δεν είχε την εξουσία να την εκδώσει, αλλά και ότι θα παραβίαζε τις δεοντολογικές υποχρεώσεις του Ντράτελ η υπογραφή μιας συμφωνίας που δεν είχε υπόσταση. Ο Συνταγματάρχης Κόλμαν, όπως είχε κάνει προηγουμένως με τη Ρεμπέκα Σνάιντερ, αποφάσισε ότι ο Τζόσουα Ντράτελ δεν ανταποκρινόταν στα απαραίτητα κριτήρια για να ασκήσει συνηγορία ενώπιον της στρατιωτικής επιτροπής. Πρόσφερε στον Ντράτελ την ευκαιρία να παραμείνει ως σύμβουλος, οπότε εκείνος απάντησε «δεν είμαι γλάστρα». Όταν ρωτήθηκε αν ήθελε να παραμείνει ο Τζόσουα Ντράτλ ως σύμβουλος, ο Ντέιβιντ Χικς απάντησε «είμαι σοκαρισμένος γιατί μόλις έχασα άλλον έναν δικηγόρο», προσθέτοντας ότι του απέμενε μόνο «ο κακομοίρης ο κ. Μόρι».

Ένα απόγευμα, που ξεκίνησε με το αίτημα για αυξημένους πόρους για την υπεράσπιση, κατέληξε έτσι στη μείωση της νομικής ομάδας του Ντέιβιντ Χικς κατά τα δύο τρίτα εξ αιτίας κανονισμών που δεν είχαν εκδοθεί και κανόνων που ήταν αδοκίμαστοι.

Αυτές οι στιχομυθίες ανταλλάχθηκαν σε μία αίθουσα που περιλάμβανε δημοσιογράφους, εκπροσώπους ΜΚΟ, Αυστραλούς δικηγόρους, Αυστραλούς κυβερνητικούς και διπλωματικούς αξιωματούχους, καθώς και τον πατέρα και την αδελφή του Ντέιβιντ Χικς. Ο Ντέιβιντ Χικς είναι ο μόνος κρατούμενος στο Γουαντάναμο που είχε επισκέψεις συγγενών του.

Στην ακροαματική διαδικασία, ο Ταγματάρχης Μόρι αμφισβήτησε την καταλληλότητα του στρατοδίκη να προεδρεύσει της διαδικασίας, με τα επιχειρήματα της μεροληψίας και της εικόνας μεροληψίας. Ο δικαστής αποφάσισε ότι είναι κατάλληλος, ασχολήθηκε με ζητήματα χρονοδιαγράμματος και διέκοψε τη διαδικασία.

Σχεδόν τρεις ώρες αργότερα, η επιτροπή επανέλαβε τις εργασίες της και ο Ντέιβιντ Χικς κατέθεσε παραδοχή ενοχής για μία από τις δύο κατηγορίες για «παροχή υλικής υποστήριξης για τρομοκρατία». Η συγκεκριμένη κατηγορία αφορά τον ισχυρισμό ότι μεταξύ Δεκεμβρίου 2000 και Δεκεμβρίου 2001 ο Χικς πρόσφερε εσκεμμένα υλική υποστήριξη για την αλ Κάιντα και ότι αυτή η συμπεριφορά πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ένοπλης σύγκρουσης. Όμως η διεθνής ένοπλη σύγκρουση στο Αφγανιστάν άρχισε μόλις τον Οκτώβριο του 2001. Ο Νόμος περί Στρατιωτικών Επιτροπών προχρονολογεί πρακτικά τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» έτσι ώστε να καταστήσει δικάσιμα από στρατιωτική επιτροπή ακόμα και αδικήματα που διαπράχθηκαν πριν την 11η Σεπτεμβρίου 2001.

Ο Ντέιβιντ Χικς δήλωσε αθώος για δεύτερη παρόμοια κατηγορία, δηλαδή ότι κατά το ίδιο χρονικό διάστημα πρόσφερε υλική υποστήριξη για πράξη τρομοκρατίας.

Ο στρατοδίκης ρώτησε τον Ντέιβιντ Χικς κατά πόσον η παραδοχή του είχε επηρεαστεί από την απομάκρυνση δύο από τους τρεις συνηγόρους του νωρίτερα την ίδια ημέρα. Ο Χικς απάντησε ότι δεν είχε επηρεαστεί. Ωστόσο, μετά από πέντε χρόνια και πλέον στρατιωτικής κράτησης ουσιαστικά χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο και αντιμέτωπος με διαδικασίες άδικης δίκης, πρέπει να τεθούν σοβαρά ρωτήματα για το κατά πόσον μια τέτοια παραδοχή ενοχής μπορεί να ήταν καθαρά οικειοθελής πράξη.

Η μέγιστη ποινή που αντιμετωπίζει ο Ντέιβιντ Χικς είναι η ισόβια κάθειρξη, όμως η κατηγορούσα αρχή έχει δηλώσει ότι δεν σκοπεύει να ζητήσει ισόβια. Με βάση τους όρους συμφωνίας που έχει αναφερθεί, ο Χικς θα εκτίσει στην Αυστραλία όποια ποινή τυχόν του επιβληθεί. Επομένως η παραδοχή ενοχής αποτελεί την έναρξη μιας διαδικασίας που θα καταλήξει στην επιστροφή του στην πατρίδα του, πριν το τέλος του χρόνου όπως προβλέπουν κάποιοι. Από αυτήν την άποψη, τα όσα διημείφθησαν χθες μπορούν επίσης να θεωρηθούν μέρος μιας στρατηγικής εξόδου από μία πηγή διπλωματικής έντασης και όχι μέρος μιας δικαστικής διαδικασίας που θα απονείμει δικαιοσύνη ή θα δώσει καν τέτοια εντύπωση.

Η χθεσινή διαδικασία δεν αποτελεί καλό οιωνό για τους 60 έως 80 ανθρώπους, στους οποίους η κυβέρνηση των ΗΠΑ ισχυρίζεται ότι θα ασκήσει δίωξη με βάση το σύστημα των στρατιωτικών επιτροπών. Η διαδικασία επαναβεβαιώνει την ανάγκη να κλείσει επειγόντως το κέντρο κράτησης του Γουαντάναμο και να δοθεί τέλος στην ανομία που πλέον συμβολίζει αυτό.

Οι στρατιωτικές επιτροπές πρέπει να εγκαταλειφθούν. Στους κρατουμένους του Γουαντάναμο πρέπει να απαγγελθούν κατηγορίες για αναγνωρίσιμα ποινικά αδικήματα και να προσαχθούν σε δίκαιη δίκη ενώπιον αρμόδιου, ανεξάρτητου και αμερόληπτου δικαστηρίου, όπως είναι ένα Περιφερειακό Δικαστήριο των ΗΠΑ, αλλιώς να αφεθούν ελεύθεροι με πλήρεις εγγυήσεις κατά νέας κακοποίησης.

- Για περισσότερες πληροφορίες βλ. την έκθεση με τίτλο �USA: Justice delayed and justice denied? Trials under the Military Commissions Act�, AI Index: AMR 51/044/2007, Μάρτιος 2007, στη διεύθυνση http://web.amnesty.org/library/Index/ENGAMR510442007

- Για περισσότερες πληροφορίες και συνεντεύξεις επικοινωνήστε με την Υπεύθυνη Τύπου και Προβολής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, ’ννα Μπότσογλου, τηλ. 210-3600628 (εσωτ. 2).

- Επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες της Διεθνούς Αμνηστίας για το Γουαντάναμο: http://web.amnesty.org/pages/guantanamobay-index-eng http://blogs.amnesty.org/blogs/closeguantanamo

- Η Διεθνής Αμνηστία πραγματοποιεί εκστρατεία για τον τερματισμό των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες www.amnesty.org.gr/campaigns/stoptorture/ (ελληνικά) και web.amnesty.org/pages/stoptorture-index-eng (αγγλικά)