ΙΣΡΑΗΛ-ΓΑΖΑ: ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΝΕΜΗΘΕΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΣΙΜΟ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΤΟΥΝ ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥ ΟΗΕ

Δελτίο Τύπου
Αθήνα, 16 Σεπτεμβρίου 2009
Όλα τα συναφή όργανα του ΟΗΕ πρέπει να ενεργήσουν χωρίς καθυστέρηση και συντονισμένα για να εφαρμόσουν τις συστάσεις της έκθεσης Γκόλντστοουν, που εκπονήθηκε με εντολή του ΟΗΕ, για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου που διαπράχθηκαν στη Γάζα και το νότιο Ισραήλ στα τέλη Δεκεμβρίου και τον Ιανουάριο, δήλωσε χθες η Διεθνής Αμνηστία.

«Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ πρέπει να προσυπογράψει την έκθεση και τις συστάσεις της και να ζητήσει από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να την παραπέμψει στο Συμβούλιο Ασφαλείας», δήλωσε η Ντονατέλα Ρόβερα, που ήταν επικεφαλής της έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας για τη σύγκρουση στο Ισραήλ και τη Γάζα.

«Το Συμβούλιο Ασφαλείας και άλλα όργανα του ΟΗΕ πρέπει τώρα να προβούν στα απαραίτητα βήματα για να διασφαλίσουν ότι τα θύματα θα λάβουν την δικαιοσύνη και την επανόρθωση που τους οφείλεται και ότι οι δράστες δεν θα μείνουν ατιμώρητοι για τα βαρύτατα εγκλήματα».

Παρά τα ισχυρά στοιχεία για εγκλήματα πολέμου και άλλες σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, που ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης και μετά το τέλος της, τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς έχουν παραλείψει να πραγματοποιήσουν αξιόπιστες έρευνες και να διώξουν ποινικά τους υπαιτίους. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδίκασε τις επιθέσεις εναντίον αμάχων κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης και παρότρυνε και τις δύο πλευρές να σεβαστούν το διεθνές δίκαιο, όμως μέχρι στιγμής κάνει ότι δεν βλέπει τους ισχυρισμούς για εγκλήματα πολέμου και άλλες βαριές παραβιάσεις που διέπραξαν και οι δύο πλευρές.
«Η ευθύνη εναπόκειται πλέον στη διεθνή κοινότητα, ιδίως στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ως το ισχυρότερο όργανο του οργανισμού, να προβούν σε αποφασιστικές ενέργειες για να διασφαλίσουν τη λογοδοσία για τους δράστες και τη δικαιοσύνη για τα θύματα», επισήμανε η Ντονατέλα Ρόβερα. «Το Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να παραπέμψει τα πορίσματα της έκθεσης Γκόλντστοουν στον Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) αν το Ισραήλ και η Χαμάς δεν πραγματοποιήσουν αξιόπιστες έρευνες μέσα σε καθορισμένο, περιορισμένο χρονικό διάστημα».

Η Εξεταστική των Πραγμάτων Αποστολή του Δικαστή Γκόλντστοουν, που συστάθηκε με εντολή του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, δημοσίευσε τα πορίσματά της και έκανε συστάσεις σε έκθεση 575 σελίδων την Τρίτη. Συμπέρανε ότι τόσο οι ισραηλινές δυνάμεις, όσο και παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες, διέπραξαν βαριές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, μεταξύ των οποίων εγκλήματα πολέμου και πιθανώς εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Τα πορίσματα της έκθεσης είναι συμβατά με εκείνα της επιτόπιας έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας για τη σύγκρουση των 22 ημερών, από τις 27 Δεκεμβρίου 2008 μέχρι τις 18 Ιανουαρίου 2009, κατά την οποία φονεύθηκαν περίπου 1.400 Παλαιστίνιοι και εννέα Ισραηλινοί. Οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι που φονεύθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις ήταν άοπλοι πολίτες, μεταξύ των οποίων περίπου 300 παιδιά. Παλαιστινιακές επιθέσεις με ρουκέτες φόνευσαν τρεις Ισραηλινούς αμάχους και έξι στρατιώτες (τέσσερις άλλοι στρατιώτες φονεύθηκαν από τη δική τους πλευρά σε περιστατικά «φιλίων πυρών»). Οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποίησαν επίσης αχαλίνωτες και γενικού χαρακτήρα καταστροφές στη Γάζα, αφήνοντας ερειπωμένες ολόκληρες γειτονιές, και χρησιμοποίησαν Παλαιστινίους ως ανθρώπινες ασπίδες.

Η Διεθνής Αμνηστία καλωσορίζει τις συστάσεις της Εξεταστικής των Πραγμάτων Αποστολής, οι οποίες, εάν εφαρμοστούν, προσφέρουν την καλύτερη ελπίδα για δικαιοσύνη και λογοδοσία. Η οργάνωση παροτρύνει:

• Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ να προσυπογράψει τις συστάσεις της Εξεταστικής των Πραγμάτων Αποστολής, να επιθεωρεί τακτικά την εφαρμογή τους, να ζητήσει από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να μεταφέρει την έκθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του και να ζητήσει από το Συμβούλιο Ασφαλείας να υποβάλει το περιεχόμενό της στον Εισαγγελέα του ΔΠΔ ώστε να προχωρήσει σε ενέργειες αν το Ισραήλ και η Χαμάς δεν διασφαλίσουν δικαιοσύνη για τα θύματα.
• Τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να παραπέμψει την έκθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ χωρίς καθυστέρηση.
• Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να συστήσει χωρίς καθυστέρηση επιτροπή εμπειρογνωμόνων για να παρακολουθήσει και να αποτιμήσει τις εγχώριες διαδικασίες στις οποίες τυχόν θα προχωρήσουν το Ισραήλ και η ντε φάκτο διοίκηση της Χαμάς στη Γάζα και να απαιτήσει τόσο το Ισραήλ όσο και η διοίκηση της Χαμάς να υποβάλουν αναφορές εντός εξαμήνου για το ποιες ανεξάρτητες έρευνες και ποινικές διώξεις έχουν πραγματοποιήσει για σοβαρές παραβιάσεις τους διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
• Το Συμβούλιο Ασφαλείας να παραπέμψει την κατάσταση στον Εισαγγελέα του ΔΠΔ αν, μέσα στο καθορισμένο χρονικό διάστημα, το Ισραήλ και η διοίκηση της Χαμάς δεν έχουν πραγματοποιήσει αξιόπιστες έρευνες σύμφωνες με τα διεθνή θεσμικά κείμενα.
• Τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ να ζητήσει από το Συμβούλιο Ασφαλείας να της υποβάλει αναφορά για τα μέτρα που έλαβαν οι δύο πλευρές για να διασφαλίσουν λογοδοσία για σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, και να δημιουργήσει ταμείο για να καταβάλει κατάλληλες αποζημιώσεις στα θύματα και των δύο πλευρών που υπέστησαν απώλειες ή καταστροφές από έκνομες πράξεις.

Καίρια πορίσματα της διεθνούς ανεξάρτητης εξεταστικής των πραγμάτων αποστολής που συστάθηκε με εντολή του ΟΗΕ με επικεφαλής τον Δικαστή Ρίτσαρντ Γκόλντστοουν: 

• Οι ισραηλινές δυνάμεις διέπραξαν παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου και μερικές ενδεχομένως με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι έρευνες για πολυάριθμα κρούσματα θανατηφόρων επιθέσεων εναντίον αμάχων και αντικειμένων μη στρατιωτικού χαρακτήρα αποκάλυψαν ότι οι επιθέσεις ήταν εσκεμμένες, ότι ορισμένες εξαπολύθηκαν με σκοπό να σπείρουν τον τρόμο στον άμαχο πληθυσμό και χωρίς οποιονδήποτε δικαιολογήσιμο στρατιωτικό στόχο και ότι οι ισραηλινές δυνάμεις χρησιμοποίησαν Παλαιστινίους αμάχους ως ανθρώπινες ασπίδες.
• Οι ισραηλινές δυνάμεις διέπραξαν βαριές παραβιάσεις της Τέταρτης Συνθήκης της Γενεύης, ιδίως εσκεμμένους φόνους, βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση, προκαλώντας εσκεμμένα τεράστια δυστυχία ή σοβαρή βλάβη στο σώμα ή την υγεία, και εκτεταμένες καταστροφές περιουσιών, που δεν δικαιολογούνταν από τη στρατιωτική αναγκαιότητα και πραγματοποιήθηκαν έκνομα και αναίτια. Ως βαριές παραβιάσεις, αυτές οι πράξεις εγείρουν ατομική ποινική ευθύνη.
• Το Ισραήλ παραβίασε το καθήκον του να σέβεται το δικαίωμα του πληθυσμού της Γάζας σε επαρκές βιοτικό επίπεδο, που περιλαμβάνει πρόσβαση σε επαρκή τροφή, νερό και στέγη. Ιδίως πράξεις που στερούν από τους Παλαιστινίους της Γάζας τα μέσα συντήρησης, την απασχόληση, τη στέγαση και την ύδρευσή τους, που τους στερούν την ελευθερία μετακίνησης και το δικαίωμά τους να εγκαταλείπουν και να εισέρχονται στη χώρα τους, που περιορίζουν την πρόσβασή τους σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα και θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με διωγμό – που είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
• Παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες παραβίασαν την αρχή της διάκρισης μεταξύ στρατιωτικών και μη στόχων εξαπολύοντας επιθέσεις με ρουκέτες και βλήματα όλμων που δεν είναι δυνατόν να στοχευθούν με επαρκή ακρίβεια εναντίον στρατιωτικών στόχων. Οι επιθέσεις τους εναντίον περιοχών μη στρατιωτικού χαρακτήρα, που δεν είχαν επιδιωκόμενο στρατιωτικό στόχο, αποτέλεσαν εσκεμμένες επιθέσεις εναντίον αμάχων. Οι επιθέσεις αυτού του είδους αποτελούν εγκλήματα πολέμου και ενδέχεται να ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
• Οι Παλαιστίνιοι μαχητές δεν φρόντισαν πάντα να διακρίνονται επαρκώς από τον άμαχο πληθυσμό και εξέθεσαν αμάχους σε περιττό κίνδυνο όταν εξαπέλυαν επιθέσεις κοντά σε κτίρια προστατευμένα ή μη στρατιωτικού χαρακτήρα.
• Η Εξεταστική των Πραγμάτων Αποστολή δεν βρήκε στοιχεία ότι παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες κατεύθυναν αμάχους σε περιοχές όπου εξαπολύονταν επιθέσεις ή ότι ανάγκασαν αμάχους να παραμείνουν κοντά τους, ούτε ότι χρησιμοποιήθηκαν από τη ντε φάκτο διοίκηση της Χαμάς ή από παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες νοσοκομειακές εγκαταστάσεις για να καλύψουν στρατιωτικές δραστηριότητες, ή ότι χρησιμοποιήθηκαν ασθενοφόρα για να μεταφέρουν μαχητές, ή ότι παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες επιδόθηκαν σε μάχη από το εσωτερικό νοσοκομείων ή εγκαταστάσεων του ΟΗΕ που χρησιμοποιήθηκαν ως προκαλύμματα.