ΗΠΑ: Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΜΠΑΜΑ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ 100 ΗΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΘΗΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΕΛΝΕΙ ΑΝΑΜΙΚΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Δελτίο Τύπου
Αθήνα, 29 Απριλίου 2009
Ως «υποσχέσεις για αλλαγή με περιορισμένη μόνο δράση» χαρακτήρισε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας του Πρόεδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα σχετικά με τις αντιτρομοκρατικές πολιτικές.
«Οι ενέργειες του Προέδρου Ομπάμα –ήδη από το πρώτο 48ωρο της θητείας του– προκειμένου να κλείσει το Γουαντάναμο μέσα σε έναν χρόνο, να τερματιστούν οι κρατήσεις της CIA και να σταματήσει η μυστικότητα της κυβέρνησης Μπους, ήταν πολύ ευπρόσδεκτες», δήλωσε η Αϊρίν Χαν, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Το κλείσιμο των χώρων κράτησης και η δημοσιοποίηση πληροφοριών δεν θα είναι πλήρεις, μέχρις ότου η Κυβέρνηση των ΗΠΑ προχωρήσει στον τερματισμό όλων τις παράνομων κρατήσεων, στην προσαγωγή ενώπιον της δικαιοσύνης όλων των υπαιτίων για βασανιστήρια και άλλες σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν κατά την περίοδο της κυβέρνησης Μπους και στην παροχή πραγματικών μέσων αποκατάστασης στα θύματα.»
«Είδαμεκάποιες σημαντικές θετικές εξελίξεις κατά τις πρώτες 100 ημέρες, όμως σημαντικά βήματα είναι ημιτελή ή μένει ακόμη να πραγματοποιηθούν, όπως π.χ. για το Μπαγκράμ του Αφγανιστάν, όπου εξακολουθούν να κρατούνται εκατοντάδες άνθρωποι χωρίς να διαφαίνεται κάποια λύση», τόνισε η Αϊρίν Χαν.
Η αποτίμηση αυτή της Διεθνούς Αμνηστίας έρχεται ταυτόχρονα με την έκδοση έκθεσης της οργάνωσης που αναλύει τις ενέργειες της νέας κυβέρνησης σχετικά με τις αντιτρομοκρατικές πολιτικές κράτησης.
Στην έκθεση επισημαίνεται ένας αριθμός θετικών εξελίξεων κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών της θητείας του Προέδρου Ομπάμα, μεταξύ των οποίων η έκδοση, κατά την τρίτη ημέρα της θητείας του, εκτελεστικών εντολών για το κλείσιμο του Γουαντάναμο, τον τερματισμό του προγράμματος μακροπρόθεσμων μυστικών κρατήσεων από τη CIA και την επιβολή νέων προτύπων για τις ανακρίσεις, που πιθανότατα αποκλείουν τις λεγόμενες τεχνικές «εξελιγμένης ανάκρισης».
Η Διεθνής Αμνηστία διαπίστωσε επίσης έναν αριθμό ανάμικτων μηνυμάτων, ιδιαίτερα όταν ο Πρόεδρος Ομπάμα και η κυβέρνησή του:
- Δημοσιοποίησαν τέσσερα υπομνήματα που δίνουν στη CIA νομική έγκριση να χρησιμοποιεί τεχνικές ανάκρισης που αποτελούν βασανιστήρια και άλλης μορφής κακομεταχείριση εναντίον ανθρώπων που κρατούνται μυστικά από τη CIA. Καταδίκασε τις πρακτικές των βασανιστηρίων, αλλά δήλωσε ότι όσοι διέπραξαν αυτά τα εγκλήματα δεν θα οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης αν ακολουθούσαν νομική συμβουλή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, τονίζοντας ότι προτιμά να κοιτάζει μπροστά παρά πίσω. Στη συνέχεια δήλωσε ότι εναπόκειται στον Υπουργό Δικαιοσύνης το αν θα ξεκινήσει έρευνα «αναφορικά με εκείνους που διατύπωσαν αυτές τις νομικές αποφάσεις» και δεν θα ήθελε να το «προκαταλάβει.»
- Εξέδωσε μια εκτελεστική εντολή για το μελλοντικό κλείσιμο του κέντρου κράτησης στο Γουαντάναμο, αλλά δεν δεσμεύτηκε ότι κάθε κρατούμενος είτε θα αντιμετωπίσει κατηγορίες σε πολιτικό δικαστήριο, είτε θα αφεθεί ελεύθερος, διατηρώντας αβέβαιο το μέλλον των 240 κρατουμένων.
- Υποσχέθηκε ότι περιπτώσεις κρατουμένων στο Γουαντάναμο θα επανεξεταστούν «σε κυλιόμενη βάση και το συντομότερο δυνατό», προκειμένου να καθοριστεί ποιοι μπορεί να μεταφερθούν σε άλλες χώρες και ποιοι να ελευθερωθούν, όμως, μετά από χρόνια κράτησης και μήνες υπό την τρέχουσα κυβέρνηση, μόνο ένας άνθρωπος έχει ελευθερωθεί από τον Ιανουάριο και σε κανέναν δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. Μάλιστα, αρκετοί κρατούμενοι παρέμειναν σε επ’ αόριστον κράτηση μήνες αφότου οι ομοσπονδιακοί δικαστές διέταξαν την άμεση απελευθέρωσή τους.
- Έδωσε εντολή στη CIA να κλείσει τα μυστικά κρατητήριά της και απαγόρευσε στην Υπηρεσία να λειτουργήσει οποιαδήποτε τέτοια εγκατάσταση στο μέλλον, άφησε, όμως, ανοιχτή τη δυνατότητα στη CIA να απάγει και να κρατεί ανθρώπους σε «βραχυπρόθεσμα, μεταβατικά» κρατητήρια.
- Εξέδωσε μια εκτελεστική εντολή που απαγορεύει τη χρήση βασανιστηρίων και άλλης κακομεταχείρισης, αλλά προσυπέγραψε ανεπιφύλακτα το Εγχειρίδιο Πεδίου του Στρατού των ΗΠΑ, που μπορεί να επιτρέπει παρατεταμένη στέρηση ύπνου και απομόνωση, όπως επίσης και χειραγώγηση φόβων του κρατούμενου, με τρόπο που παραβιάζει τη διεθνή απαγόρευση των βασανιστηρίων και άλλης κακομεταχείρισης.
- Έδωσε το μήνυμα ότι θα απομακρυνθεί από τη μυστικότητα της κυβέρνησης Μπους, αλλά επικαλέστηκε το δόγμα των κρατικών μυστικών, μπλοκάροντας ουσιαστικά την αποκατάσταση για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παρακρατώντας από τη δημοσιότητα πληροφορίες σχετικά με τους περίπου 500 άνδρες που κρατούνται στη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στο Μπαγκράμ του Αφγανιστάν.
- Κατά τα φαινόμενα σταμάτησε να χρησιμοποιεί τις φράσεις «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» ή «μαχητής του εχθρού», αλλά συνέχισε να βασίζεται στο δίκαιο του πολέμου, και όχι στην ποινική δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ως υπέρτατο πλαίσιο για τα αντιτρομοκρατικά μέτρα.
Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας διαπίστωσε επίσης ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα και η κυβέρνησή του μέχρι τώρα έχουν παραλείψει να σημειώσουν πρόοδο στα ανθρώπινα δικαιώματα, όταν:
- Δήλωσαν ότι οι πράκτορες της CIA που βασίστηκαν σε νομική συμβουλή από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ στην εκτέλεση των καθηκόντων τους δεν θα υποβληθούν σε δίωξη, απ’ ό,τι φαίνεται ακόμα και αν διέπραξαν βασανιστήρια (για παράδειγμα με εικονικούς πνιγμούς). Αυτό ισοδυναμεί με χορήγηση ασυλίας σε κάποιους από όσους ευθύνονται για πράξεις βασανιστηρίων και αποτελεί από μόνο του παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
- Αντιτάχθηκαν σε κάθε δικαίωμα δικαστικής επανεξέτασης στα δικαστήρια των ΗΠΑ για αλλοδαπούς που κρατούνται στην αεροπορική βάση των ΗΠΑ στο Μπαγκράμ του Αφγανιστάν.
- Παρέλειψαν να κάνουν ουσιαστικά βήματα για να διασφαλίσουν τη λογοδοσία για τις διαδεδομένες καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.» Προς το τέλος των 100 ημερών, ωστόσο, ο Πρόεδρος Ομπάμα επέδειξε έναν βαθμό υποστήριξης σε μια δικομματική διαδικασία εξέτασης των πολιτικών και πρακτικών του παρελθόντος. Από το 2004, η Διεθνής Αμνηστία ζητά μια πλήρη ανεξάρτητη επιτροπή έρευνας για όλες τις πλευρές των πρακτικών κράτησης και ανάκρισης σε αυτό που η κυβέρνηση Μπους ονόμασε «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.»
«Το ερώτημα που θέτουμε είναι κατά πόσον οι υποσχέσεις του Προέδρου Ομπάμα για αλλαγή και τα αρχικά βήματα που πραγματοποίησε η κυβέρνησή του προαναγγέλλουν μια τελικά ουσιαστική και μόνιμη μετακίνηση προς το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη μάχη ενάντια στην τρομοκρατία. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τέτοια αλλαγή τις μέρες, τους μήνες, τα χρόνια που έρχονται», τόνισε η Αϊρίν Χαν.