ΑΙΓΥΠΤΟΣ: ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΚΑΙ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΕΝ ΜΕΣΩ ΕΝΟΣ ΚΥΜΑΤΟΣ ΒΙΑΙΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ

Η έκθεση Αίγυπτος: «Επισήμως, δεν υπάρχετε»: Εξαφανισμένοι και βασανισμένοι στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας αποκαλύπτει μια τάση σύμφωνα με την οποία εκατοντάδες φοιτητές, πολιτικοί ακτιβιστές και διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων παιδιά ηλικίας ακόμη και 14 ετών, εξαφανίζονται χωρίς ίχνος μέσα από τα χέρια του ίδιου του κράτους. Κατά μέσο όρο τρία με τέσσερα άτομα την ημέρα συλλαμβάνονται, σύμφωνα με τις τοπικές ΜΚΟ, όταν συνήθως βαριά οπλισμένα άτομα της ασφάλειας με επικεφαλής αξιωματικούς της NSA εισβάλλουν στα σπίτια τους. Πολλοί κρατούνται για μήνες και συχνά έχουν δεμένα μάτια καθ’όλη την περίοδο κράτησης τους.  

«Αυτή η έκθεση αποκαλύπτει τη συγκλονιστική και αδίστακτη τακτική που οι αιγυπτιακές αρχές ετοιμάζονται να χρησιμοποιήσουν στην προσπάθεια τους να τρομοκρατήσουν διαδηλωτές και αντιφρονούντες ώστε να παραμείνουν στη σιωπή» δήλωσε ο Phillip Luther, Διευθυντής Προγραμμάτων της Διεθνούς Αμνηστίας για την Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική .

«Οι αιγυπτιακές αρχές έχουν επανειλημμένα αρνηθεί ότι ενθαρρύνουν τις εξαφανίσεις στη χώρα, αλλά οι περιπτώσεις που εμφανίζονται στην έκθεση αυτή παρέχουν ισχυρές ενδείξεις για το αντίθετο. Η έκθεση αποκαλύπτει όχι μόνο την βαρβαρότητα που αντιμετωπίζουν τα άτομα που εξαφανίστηκαν, αλλά και τη συμπαιγνία μεταξύ των δυνάμεων εθνικής ασφαλείας και των δικαστικών αρχών, οι οποίες έχουν συνταχθεί με σκοπό να καλύπτουν τα ίχνη τους ή να παραλείπουν να ερευνήσουν τους ισχυρισμούς για τα βασανιστήρια, γεγονός που τις καθιστά συνένοχες σε σοβαρές παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων».

Εξαναγκαστικές εξαφανίσεις και βασανιστήρια

Η έκθεση περιλαμβάνει λεπτομερείς περιπτώσεις 17 ατόμων τα οποία έχουν υποστεί τις πρακτικές των εξαναγκαστικών εξαφανίσεων, έχοντας κρατηθεί στην απομόνωση για περιόδους που κυμαίνονται μεταξύ αρκετών ημερών εώς επτά μηνών, αποκομμένα από τον έξω κόσμο και έχοντας στερηθεί την πρόσβαση σε δικηγόρους ή στις οικογένειες τους ή σε οποιαδήποτε ανεξάρτητη δικαστική εποπτεία.

Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης οδυνηρές περιγραφές των βασανιστηρίων των θυμάτων από τις πρακτικές της ανάκρισης που διαρκούν έως και επτά ώρες με σκοπό την απόσπαση «ομολογιών», οι οποίες αργότερα χρησιμοποιήθηκαν ως αποδεικτικό στοιχείο εναντίον τους σε δίκες κατά τη διάρκεια ανάκρισης από εισαγγελείς, καθώς και για την καταδίκη τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτοί που βασανίστηκαν ήταν παιδιά.

Μια από τις πιο συγκλονιστικές περιπτώσεις είναι το παράδειγμα του Mazen Mohamed Abdallah ο οποίος υποβλήθηκε σε εξαναγκαστική εξαφάνιση στην ηλικία των 14 ετών, το Σεπτέμβριο του 2015, και υπέστη φρικτή κακοποίηση, ανάμεσα σε άλλα και επανειλημμένους βιασμούς με ένα ξύλινο ραβδί, για να αποσπάσουν από αυτόν μια ψεύτικη «ομολογία».

Ο Aser Mohamed, ο οποίος ήταν επίσης 14 ετών όταν έγινε η σύλληψη, ξυλοκοπήθηκε, υπέστη ηλεκτροσόκ σε όλο του το σώμα και κρεμάστηκε από τα άκρα του, προκειμένου να του αποσπάσουν ψεύτικη «ομολογία» κατά τη διάρκεια της εξαναγκαστικής εξαφάνισής του για 34 ημέρες τον Ιανουάριο του 2016. Εν τέλει κλήθηκε και ενώπιον του εισαγγελέα κρατικής ασφάλειας, ο οποίος τον προειδοποίησε ότι θα δεχόταν και επιπλέον δόσεις ηλεκτροπληξίας αν επιχειρούσε να ανακαλέσει τις ομολογίες του.

Τα δύο αγόρια είναι μεταξύ των πέντε παιδιών που εξαφανίστηκαν με τη βία για εώς και 50 μέρες και των οποίων οι υποθέσεις τεκμηριώνονται στην έκθεση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και μετά την απελευθέρωση των παιδιών με διαταγή του Γενικού Εισαγγελέα, οι δυνάμεις ασφαλείας  τα υποβάλλουν σε εξαναγκαστικές εξαφανίσεις για δεύτερη φορά πριν την άσκηση νέων κατηγοριών εναντίον τους.

Σε άλλες περιπτώσεις, τα μέλη της οικογένειας συνελήφθησαν, προκειμένου να πιεστεί ο πρωταρχικός «στόχος» να δώσει «ομολογία». Τον Ιούλιο του 2015 ο Atef Farag συνελήφθη μαζί με τον 22 ετών γιο του Yehia. Η οικογένεια τους πιστεύει ότι ο Atef συνελήφθη διότι συμμετείχε σε μια καθιστική διαμαρτυρία μαζί με τον γιο του, ο οποίος έχει και κάποια μορφή αναπηρίας, με σκοπό να του ασκηθεί πίεση για να «ομολογήσει» για μια σειρά σοβαρών αδικημάτων. Και οι δύο κρατούνται για 159 ημέρες ενώ τώρα κατηγορούνται πως ανήκουν στην απαγορευμένη Μουσουλμανική Αδερφότητα.

Οι εξαναγκαστικές εξαφανίσεις έχουν επίσης καταστροφικές συνέπειες για τις οικογένειες των θυμάτων οι οποίες παραμένουν αβοήθητες να αναρωτιούνται για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων,  

«Το μόνο που ήθελα να μάθω ήταν αν ο γιος μου ήταν νεκρός ή ζωντανός», δήλωσε ο Abd el-Moez Mohamed, του οποίου ο 22 ετών γιος Karim, φοιτητής του Πολυτεχνείου, εξαφανίστηκε εξαναγκαστικά για 4 μήνες, όταν πράκτορες της NSA συνοδευόμενοι από βαριές ένοπλες δυνάμεις, τον άρπαξαν από το σπίτι του στο Κάιρο τον Αύγουστο του 2015.

Ορισμένα μέλη της οικογένειας προσπάθησαν να αναφέρουν εξαφανίσεις στο Υπουργείο Εσωτερικών και στον Εισαγγελέα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν κινήθηκαν έρευνες. Στις σπάνιες περιπτώσεις που οι έρευνες ξεκίνησαν, αυτές σταμάτησαν και πάλι από τη στιγμή που οι αρχές αναγνώρισαν ότι ο κρατούμενος βρισκόταν υπό την επιτήρηση της NSA και ενώ τα θύματα συνέχισαν να στερούνται την πρόσβαση σε δικηγόρους ή σε μέλη της οικογένειάς τους.

«Ο Πρόεδρος Abd el-Fattah al-Sisi πρέπει να δώσει εντολή σε όλες τις υπηρεσίες κρατικής ασφάλειας να σταματήσουν τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, τα βασανιστήρια και τις άλλες μορφές κακομεταχείρισης και να καταστήσει σαφές ότι όποιος ζητήσει, διαπράξει ή καταστεί συνένοχος σε τέτοιες παραβιάσεις θα οδηγηθεί στη δικαιοσύνη», δήλωσε ο Philip Luther. 

«Σε όλους όσοι εξακολουθούν να κρατούνται σε τέτοιες συνθήκες πρέπει να δοθεί πρόσβαση σε δικηγόρους και στις οικογενειές τους. Όσοι κρατούνται πρέπει να μπορούν να ασκούν ειρηνικά τα δικαιώματα τους στην ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι και πρέπει να απελευθερωθούν άμεσα και άνευ όρων».

Η Έκθεση καλεί επίσης τον Πρόεδρο al-Sisi για την επείγουσα δημιουργία μιας ανεξάρτητης εξεταστικής επιτροπής με σκοπό να διερευνήσει όλες τις καταγγελίες των βίαιων εξαφανίσεων, βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης κρατούμενων από την NSA και από άλλους φορείς. Η εν λόγω επιτροπή θα πρέπει να διαθέτει την εξουσία να διερευνήσει όλες τις κυβερνητικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής, χωρίς παρεμβολές.

Συμπαιγνία και Εξαπάτηση

Η Έκθεση περιγράφει μια επιβαρυντική εικόνα της Γενικής Εισαγγελίας της Αιγύπτου, η οποία έχει αποδεχθεί αμφισβητήσιμες ενδείξεις από την NSA - με ψευδείς ημερομηνίες σύλληψης ώστε να αποκρύψουν τον πραγματικό χρόνο που έχουν βρεθεί οι κρατούμενοι υπό συνθήκες εξαναγκαστικής εξαφάνισης - που βασίζονται σε «ομολογίες» που έχουν εξαχθεί υπό πίεση. Αντίστοιχα, η Γενική Εισαγγελία φαίνεται να έχει αποτύχει ως προς την έρευνα ισχυρισμών για βασανιστήρια, για παράδειγμα μέσω του αιτήματος για ιατρικές εξετάσεις και καταγραφής των αποτελεσμάτων αυτών στα επίσημα αρχεία. Στις σπάνιες περιπτώσεις όπου οι κρατούμενοι παραπέμπτονται από εισαγγελείς σε μια ανεξάρτητη ιατρική εξέταση, οι δικηγόροι τους δεν είχαν τη δυνατότητα να δουν τα αποτελέσματα.

«Η Έκθεση ασκεί καυστική κριτική προς τη Γενική Εισαγγελία της Αιγύπτου, που έχει συναινέσει σε αυτές τις παραβιάσεις αυτές και έχει παραβεί το καθήκον της εν λόγω υπηρεσίας για την προστασία των ανθρώπων από τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, τις αυθαίρετες συλλήψεις, τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης», δήλωσε ο Philip Luther.

Η Αίγυπτος θεωρείται από πολλές δυτικές δυνάμεις ως βασικός εταίρος στην περιοχή ενάντια στην τρομοκρατία και πολλά κράτη έχουν χρησιμοποιήσει αυτή τη δικαιολογία για να προμηθεύουν την Αίγυπτο με όπλα και συναφή εξοπλισμό παρά τα στοιχεία για τη χρήση του εν λόγω εξοπλισμού στη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων. Πολλοί εξακολουθούν να διατηρούν στενές διπλωματικές, εμπορικές και άλλες σχέσεις με τη χώρα χωρίς να δίνουν προτεραιότητα στην ιεράρχηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 

«Αντί να συνεχίσουν να παρέχουν στα τυφλά  αστυνομικό εξοπλισμό στην Αίγυπτο, θα πρέπει να σταματήσουν όλες τις μεταφορές όπλων και εξοπλισμού που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο έως ότου να υπάρξουν αποτελεσματικές εγγυήσεις ως προς τη χρήση τους, παράλληλα με ανεξάρτητες έρευνες και την απόδοση δικαιοσύνης για τους υπευθύνους».

Δείτε εδώ την έκθεση.

Δείτε εδώ το σχετικό video.