ΝΟΡΒΗΓΙΑ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ
Οι νομοθετικές μεταρρυθμίσεις- κλειδί που προτάθηκαν σήμερα από το Υπουργείο Υγείας της Νορβηγίας σηματοδοτούν μια σημαντική εξέλιξη, η οποία θα μπορούσε να αλλάξει μέσα στα επόμενα χρόνια τη ζωή των διεμφυλικών ατόμων στη Νορβηγία, αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία.
Η πρόταση του Υπουργείου, εφόσον αυτή θεσπιστεί από το Κοινοβούλιο, πρόκειται να παραχωρήσει στα διεμφυλικά άτομα πρόσβαση στη νομική αναγνώριση φύλου μέσω μιας ταχείας, προσιτής και διαφανούς διαδικασίας. Κυρίως, θα επιτρέψει στους ανθρώπους να προσδιορίζουν οι ίδιοι το φύλο τους και να αφήσουν πίσω τους μια ντροπιαστική νορβηγική κληρονομιά που επέβαλλε προαπαιτούμενα, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις συνιστούν διάκριση και παραβιάζουν μία σειρά από ανθρώπινα δικαιώματα.
«Αποτελεί ορόσημο για όλους εμάς που πολεμάμε σκληρά για το δικαίωμα μας να υπάρχουμε όπως είμαστε. Χάρη στις συλλογικές μας προσπάθειες μαζί με διεμφυλικούς ακτιβιστές και οργανώσεις ΛΟΑΤΙ της χώρας, μπορούμε να προσβλέπουμε στην επερχόμενη υιοθέτηση ενός νόμου που θα δίνει στα διεμφυλικά άτομα πρόσβαση στη νομική αναγνώριση του φύλου τους» αναφέρει η Patricia M. Kaatee, Σύμβουλος Πολιτικής της Διεθνούς Αμνηστίας της Νορβηγίας.
«Χαιρόμαστε που βλέπουμε ότι η Νορβηγική κυβέρνηση αντιμετωπίζει με σοβαρότητα τα δικαιώματα των διεμφυλικών ατόμων και προτρέπουμε το Κοινοβούλιο να θέσει ένα τέλος στις πρακτικές διακρίσεων των περασμένων δεκαετιών, ψηφίζοντας τον νόμο»
Αλλαγή στην ταυτότητα φύλου και στη νομική κατάσταση των ανηλίκων
Η νέα πρόταση πρόκειται να μειώσει το όριο ηλικίας από τα 18 στα 16 χρόνια ώστε να μπορεί κάποιος/α να αυτο-προσδιορίσει το φύλο του/της και να υποβάλει αίτηση για νομική αναγνώριση. Τα παιδιά μεταξύ έξι και 16 ετών θα μπορούν να το πραγματοποιούν κατόπιν γονικής συναίνεσης. Στην περίπτωση που οι γονείς διαφωνούν, την απόφαση θα μπορεί να λάβει ένας εξωτερικός φορέας βασιζόμενος στο βέλτιστο συμφέρον για το παιδί.
Κανένα παιδί ηλικίας μικρότερης των έξι ετών δεν θα μπορεί να αλλάζει νομικά το φύλο του στη βάση της ταυτότητας φύλου, σύμφωνα με τη νέα πρόταση. Ενώ η μείωση του ορίου ηλικίας αποτελεί ένα ευχάριστο βήμα, η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι δεν πρέπει να υπάρχει κανένα όριο ηλικίας λαμβάνοντας υπόψη το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών, την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους και της ανάγκης να εισακουστούν τα δικαιώματά τους.
Προηγούμενη πρακτική
Στην Νορβηγία, τα διεμφυλικά άτομα στερούνται της νομικής αναγνώρισης τους φύλου τους εξαιτίας απαιτήσεων που παραβιάζουν πολλαπλά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη σωματική ακεραιότητα, το δικαίωμα στην προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και το δικαίωμα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγειονομικής περίθαλψης.
Η ισχύουσα πρακτική χρονολογείται από τη δεκαετία του 1970 και υποβάλλει τα διεμφυλικά άτομα σε μια σειρά από σοβαρά προαπαιτούμενα που συνιστούν διάκριση, ώστε να προβούν σε νομική αλλαγή του φύλου τους. Αυτό περιλαμβάνει μια διαδικασία ψυχιατρικής αξιολόγησης, ψυχιατρικής διάγνωσης και υποβολή σε μη αναστρέψιμη στείρωση.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει τονίσει πως τέτοιες διαδικασίες - οι οποίες εφαρμόζονται σε πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες - είναι εξευτελιστικές και παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τον Φεβρουάριο του 2014, η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε μια έκθεση σχετικά με την απουσία δικαιωμάτων των διεμφυλικών ατόμων στην Ευρώπη. Η Νορβηγία επικρίθηκε, καθώς απαιτούσε από ανθρώπους να υποβληθούν σε μη αναστρέψιμη στείρωση για να επιτευχθεί η νομική αναγνώριση του φύλου τους.
«Επιτέλους σεβασμός στο ποιοι πραγματικά είμαστε»
Η οργάνωση έχει αγωνιστεί εκτενώς στην υπόθεση της John Jeanette Solstad Remø, μιας 65χρονης διεμφυλικής γυναίκας η οποία δεν μπορεί να λάβει νομική αναγνώριση του φύλου της καθώς αρνείται να συμμορφωθεί με τις ισχύουσες κακοποιητικές απαιτήσεις. Ως συνέπεια, στα επίσημα έγγραφά της αναφέρεται ως «άρρεν», πράγμα το οποίο είναι εξευτελιστικό και έχει ως αποτέλεσμα να περιθωριοποιείται σε καθημερινή βάση ως διεμφυλικό άτομο. Για την John Jeanette το να αναγνωριστεί ως γυναίκα, θα σήμαινε ότι ο υπόλοιπος κόσμος θα την έβλεπε ως το πρόσωπο που πραγματικά είναι. Είναι απαράδεκτο ότι συνεχώς αναφέρεται ως άντρας τόσο από δημόσιους φορείς όσο και στην καθημερινή της ζωή. Ο προτεινόμενος νέος νόμος αποτελεί για αυτή μία νίκη που ήρθε με μεγάλη καθυστέρηση. «Είναι αξιοσημείωτο να κρατώ αυτόν τον προτεινόμενο νέο νόμο στα χέρια μου. Αυτό σημαίνει ότι τα διεμφυλικά άτομα, όπως εγώ, θα χαίρουμε επιτέλους σεβασμού για αυτό που πραγματικά είμαστε. Ανυπομονώ για την ημέρα που θα μπορώ να δείχνω την ταυτότητά μου η οποία θα ταυτίζεται με την ταυτότητα του φύλου μου και με την έκφραση του φύλου μου,» λέει η John Jeanette Solstad Remø.
Είναι αξιοσημείωτο να κρατώ αυτόν τον προτεινόμενο νέο νόμο στα χέρια μου. Αυτό σημαίνει ότι τα διεμφυλικά άτομα όπως εγώ θα χαίρουμε επιτέλους σεβασμού για αυτό που πραγματικά είμαστε.
John Jeanette Solstad Remø
«Τώρα χρειάζεται μόνο η ψήφος του Κοινοβουλίου πριν αυτός ο νόμος γίνει πραγματικότητα στην Νορβηγία. Στην πραγματικότητα αφορά την ισότητα, την προστασία από τις διακρίσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ως εκ τούτου δεν μπορώ ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα να πιστέψω ότι αυτός ο νόμος δε θα περάσει με μια ισχυρή πλειοψηφία. Ο νόμος θα βελτιώσει δραματικά την ποιότητα ζωής των διεμφυλικών ατόμων στη Νορβηγία στο παρόν αλλά και στο μέλλον.»
Τώρα εξαρτάται από το νορβηγικό Κοινοβούλιο εάν θα περάσει ο νόμος. Η Διεθνής Αμνηστία ενθαρρύνει όλα τα μέλη του Κοινοβουλίου να ψηφίσουν ένα νομικό πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις, σύμφωνο με τα διεθνή πρότυπα περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Υπόβαθρο
Τον Φεβρουάριο του 2014, η Διεθνής Αμνηστία εξέδωσε μία αναφορά σχετικά με την απουσία δικαιωμάτων των διεμφυλικών ατόμων στην Ευρώπη. Η Νορβηγία επικρίθηκε για τις ισχύουσες διοικητικές πρακτικές της που απαιτούν τη μη αναστρέψιμη στείρωση και την ψυχιατρική διάγνωση προκειμένου να επιτευχθεί η νομική αναγνώριση φύλου.
Η οργάνωση κάλεσε την Κυβέρνηση της Νορβηγίας να:
- Τροποποιήσει τους ισχύοντες νόμους και πρακτικές, εισάγοντας μια νομοθετική πρόταση η οποία να καθορίζει ένα πλαίσιο που επιτρέπει στα διεμφυλικά άτομα να αποκτήσουν νομική αναγνώριση φύλου, μέσω μιας γρήγορης, προσβάσιμης και διαφανούς διαδικασίας.
- Βεβαιώσει ότι οι προτάσεις αυτές θα καταργήσουν την απαίτηση της στείρωσης, καθώς και κάθε άλλο ιατρικό προαπαιτούμενο που ισχύει σήμερα στις περιπτώσεις όπου τα διεμφυλικά άτομα αναζητούν νομική αναγνώριση του φύλου τους.
- Βεβαιώσει ότι η νομική αναγνώριση του φύλου είναι προσιτή σε όλους, χωρίς την ανάγκη υποβολής σε ψυχιατρική αξιολόγηση και ψυχιατρική διάγνωση και ότι οι διεμφυλικές ταυτότητες θα αφαιρεθούν από την εθνική ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών.
- Βεβαιωθεί ότι τα διεμφυλικά άτομα έχουν πρόσβαση στις υγειονομικές θεραπείες που επιθυμούν με βάση την ενημερωμένη τους συγκατάθεση.
Μαζί με τα διεμφυλικά άτομα και τις ΜΚΟ στη Νορβηγία, η Διεθνής Αμνηστία υπέβαλε τοποθέτηση σε μια Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που συστάθηκε από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας το 2013. Τον Απρίλιο του 2015 η Επιτροπή ανακοίνωσε τα συμπεράσματά της: ότι, δηλαδή, τα διεμφυλικά άτομα στην Νορβηγία δεν θα αναγκάζονται πλέον να προβούν σε επεμβατικές θεραπείες με σκοπό να αναγνωριστεί νομικά το φύλο τους.
Από το 2008, η Εθνική Νορβηγική Ένωση λεσβιών, ομοφυλόφυλων, αμφιφυλόφιλων και διεμφυλικών ατόμων (LLH) εργάστηκε ειδικά πάνω στα δικαιώματα των διεμφυλικών ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της έκκλησής τους να τεθεί ένα τέλος στη μη αναστρέψιμη στείρωση ως απαραίτητο βήμα προς τη νομική αναγνώριση του φύλου.
Διαβάστε περισσότερα σχετικά με το έργο της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με τη νομική αναγνώριση φύλου των διεμφυλικών ατόμων εδώ:
