ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ, ΟΙ ΤΥΝΗΣΙΟΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
13 Ιανουαρίου 2012
 Ένα χρόνο μετά, οι Τυνήσιοι εξακολουθούν
να περιμένουν μεταρρύθμιση για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η προσωρινή κυβέρνηση της Τυνησίας δεν έχει παραδώσει ακόμα την ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την οποία ζητούσαν οι διαδηλωτές πριν ένα χρόνο, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Ένα χρόνο αφότου ο Πρόεδρος Zine al Abidine Ben Ali διέφυγε από τη χώρα, οι αρχές έχουν κάνει κάποια θετικά πρώτα βήματα, υπογράφοντας , μεταξύ άλλων, συνθήκες  για θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και επιτρέποντας περισσότερη ελευθερία στα μέσα ενημέρωσης και στις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να μη λογοδοτούν και τα θύματα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ακόμα περιμένουν την απονομή δικαιοσύνης.

«Έχουν υπάρξει κάποιες ενθαρρυντικές ενδείξεις από την προσωρινή κυβέρνηση στην κατεύθυνση της μεταρρύθμισης για τα ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Hassiba Hadj Sahraoui, Αναπληρωτής Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. «Αλλά για πολλούς Τυνήσιους ο ρυθμός των αλλαγών είναι πολύ αργός.»

«Μέχρι να δούμε ένα νέο σύνταγμα που θα διασφαλίζει θεμελιώδη δικαιώματα, λογοδοσία για παραβιάσεις και εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου είναι πολύ νωρίς το να πούμε αν υπάρχει η πολιτική βούληση για πραγματική αλλαγή στα ανθρώπινα δικαιώματα.»

Ανησυχίες

Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι μια ριζική αλλαγή στις δυνάμεις ασφαλείας θα έπρεπε να αποτελεί άμεση προτεραιότητα για τις αρχές το 2012.

 Το Μάρτιο του 2011το Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας (DSS), υπεύθυνο για χρόνια παραβιάσεων υπό το καθεστώς του Μπεν Αλί, καταργήθηκε. Ωστόσο υπάρχουν φόβοι ότι τα μέλη αυτών των δυνάμεων έχουν απλώς ενσωματωθεί σε άλλες δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες παραμένουν αδιαφανείς και ασύδοτες.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει αρκετά περιστατικά από την παραίτηση του Μπεν Αλί, όπου διαδηλώσεις και καθιστικές διαμαρτυρίες διαλύθηκαν με τη βία και διαδηλωτές ξυλοκοπήθηκαν.

Η οργάνωση κάλεσε την κυβέρνηση της Τυνησίας να δημοσιοποιήσει σαφείς οδηγίες σχετικά με τη χρήση βίας και να συγκροτήσει ένα ανεξάρτητο όργανο για να εποπτεύει το έργο των δυνάμεων ασφαλείας.

Η οργάνωση δήλωσε ακόμα ότι η κυβέρνηση δεν ανταποκρίθηκε επαρκώς στις απαιτήσεις για την απονομή δικαιοσύνης για παλαιότερες παραβιάσεις, τόσο κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, όσο και της καταστολής των προηγούμενων 23 χρόνων.  

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το Δεκέμβριο του 2010 και τον Ιανουάριο του 2011, τουλάχιστον 300 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 700 τραυματίστηκαν σοβαρά κατά τη διάρκεια της εξέγερσης.

Ενώ ο Μπεν Αλί και τα μέλη της οικογένειάς του δικάστηκαν τον Ιούνιο -ορισμένοι ερήμην- για διαφθορά και άλλες κατηγορίες, οι Τυνήσιοι έπρεπε να περιμένουν μέχρι το Νοέμβριο για να δουν τον Μπεν Αλί να δικάζεται, πάλι ερήμην, μαζί με περίπου 30 άλλους ανώτερους αξιωματούχους, για τη δολοφονία διαδηλωτών. Ο Μπεν Αλί παραμένει ασύλληπτος στη Σαουδική Αραβία παρόλες τις προσπάθειες των αρχών της Τυνησίας να εξασφαλίσουν την έκδοσή του.

Μια διερευνητική επιτροπή για παραβιάσεις κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων δεν έχει ακόμα παρουσιάσει την αναφορά της και και σε λίγους από τους δράστες έχουν ασκηθεί διώξεις.

Ορισμένοι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί ασφαλείας που κατηγορούνται για παραβιάσεις  αρχικά αρνήθηκαν την ανάκριση, και, αν και οι έρευνες σε μερικές περιπτώσεις είχαν ξεκινήσει από πολιτικά δικαστήρια, κάποιοι δικαστές αποδείχθηκαν απρόθυμοι ή ανίκανοι να διενεργήσουν ολοκληρωμένες και ανεξάρτητες έρευνες.

Οι οικογένειες αυτών που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν από κυβερνητικές δυνάμεις δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι πολλοί από τους φερόμενους ως δράστες παραμένουν ελεύθεροι και μάλιστα ορισμένοι έχουν προαχθεί.

«Αν η κυβέρνηση αντιμετωπίζει με σοβαρότητα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καθιέρωση του κράτους δικαίου, δεν μπορεί να παρακάμπτει την αλήθεια και την απονομή της δικαιοσύνης στις οικογένειες αυτών που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, ούτε και την απόδοση ευθυνών,» δήλωσε ο Hassiba Hadj-Sahraoui.

Θετικά βήματα

Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι η απόφαση των τυνησιακών αρχών να υπογράψουν μια σειρά συνθηκών για θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα το 2011 ήταν ένα θετικό βήμα.

Το προηγούμενο έτος, η Τυνησία έγινε μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και απέσυρε τις επιφυλάξεις της για τη Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών.

Όμως πολλές γυναίκες εξέφρασαν ανησυχίες ότι κατά την πολιτική μετάβαση βρέθηκαν στο περιθώριο από τα πολιτικά κόμματα, τα οποία προωθούσαν κυρίως άνδρες ως βασικούς τους υποψηφίους στις εκλογές.

Σχετικά με άλλες θετικές εξελίξεις , πολιτικοί κρατούμενοι και κρατούμενοι συνείδησης που είχαν κρατηθεί πριν την εξέγερση αφέθηκαν ελεύθεροι και η συστηματική παρενόχληση και οι περιορισμοί των πρώην πολιτικών κρατουμένων από δυνάμεις ασφαλείας σταμάτησαν. Ωστόσο, δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης και επανένταξης.

Μετά την εξέγερση, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπόρεσαν να συναντώνται ελεύθερα για πρώτη φορά. Ο Τυνησιακός Σύνδεσμος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα πραγματοποίησε το Σεπτέμβριο το πρώτο ετήσιο συνέδριο σε περισσότερο από μια δεκαετία, εκδήλωση στην οποία παρευρέθηκεο προσωρινός Πρωθυπουργός.

Μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου σχηματίστηκε η νέα κυβέρνηση συνεργασίας. Ο Moncef Marzouki, ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρώην κρατούμενος συνείδησης της Διεθνούς Αμνηστίας, είναι ο προσωρινός πρόεδρος της χώρας.

Σε μια συνάντηση με την τυνησιακή κοινωνία των πολιτών, ο Moncef Marzouki υπέγραψε τη Διακήρυξη της Διεθνούς Αμνηστίας για Αλλαγή, δεσμευόμενος να διατηρήσει 10 βασικά μέτρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Νέο σύνταγμα

Η οργάνωση δήλωσε ότι η διαμόρφωση του νέου συντάγματος ήταν μια βασική ευκαιρία να ενσωματωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στους θεσμούς της χώρας, και απηύθυνε έκκληση να κατοχυρώσει το νέο έγγραφο την αρχή της μη διάκρισης και την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας.

«Η Εθνική Συντακτική Συνέλευση έχει μεγάλη ευθύνη τώρα να συγκρουστεί με τις καταχρήσεις του παρελθόντος και να διασφαλίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα που κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα», δήλωσε ο Hassiba Hadj Sahraoui. "Πρέπει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία της εκπόνησης του νέου συντάγματος για τη διασφάλιση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας ενώπιον του νόμου.»

«Οι Τυνήσιοι δεν θα ικανοποιηθούν με τμηματικές μεταρρυθμίσεις. Βασικό κριτήριο θα είναι η ικανότητα των αρχών να αντεπεξέλθουν στα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα, με όλες τις προκλήσεις που αντιπροσωπεύουν»

Ιστορικό

Η υπηρεσιακή κυβέρνηση επικύρωσε βασικές διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 2011, συμπεριλαμβανομένων:

·        του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα.

·        του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

·       της Διεθνούς Σύμβασης για την Προστασία Όλων των Ατόμων από τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις

 ·       οι αρχές έχουν αποσύρει συγκεκριμένες επιφυλάξεις ως προς τη Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών (CEDAW); και

·         Η Τυνησία έγινε το 116ο συμβαλλόμενο κράτος του Καταστατικού της Ρώμης για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο τον Ιούλιο του 2011.

Σημειώσεις για τους συντάκτες

·        Οι προτάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας για την Τυνησία σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα περιελήφθησαν στην Ατζέντα που κυκλοφόρησε μετά την πτώση του Μπεν Αλί.