ΕΥΡΩΠΗ: ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΥΠΟΘΕΣΗ-ΟΡΟΣΗΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ

Αντιδρώντας στις σημερινές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) σε τρεις υποθέσεις-ορόσημα για το κλίμα, που αφορούν ηλικιωμένες Ελβετίδες, έξι νεαρούς Πορτογάλους και έναν πρώην Γάλλο δήμαρχο και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Mandi Mudarikwa, επικεφαλής του Τμήματος Strategic Litigation της Διεθνούς Αμνηστίας, δήλωσε:

«Το ΕΔΔΑ δημιούργησε σήμερα ένα ζωτικής σημασίας και ιστορικό προηγούμενο με την απόφασή του στην υπόθεση που αφορά τις Ελβετίδες γυναίκες, κρίνοντας ότι η ελβετική κυβέρνηση δεν συμμορφώθηκε με τα καθήκοντά της βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης σχετικά με την κλιματική αλλαγή, μεταξύ άλλων επειδή δεν έθεσε σαφή όρια για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και δεν τήρησε τους προηγούμενους στόχους της για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου».

«Η αποφασιστικότητα και η επιμονή των ατόμων που προσέφυγαν και στις τρεις υποθέσεις που αναζητούσαν δικαιοσύνη για το κλίμα μέσω των δικαστηρίων ήταν αξιοσημείωτη και ενθαρρυντική. Αναγνωρίζουμε ιδιαίτερα το θάρρος των εμπλεκόμενων νέων, καθώς προσπάθησαν να προστατεύσουν όχι μόνο το μέλλον τους αλλά και το μέλλον των επόμενων γενεών».

«Η απόφαση για την υπόθεση της Ελβετίας ενισχύει τις νομικές οδούς για την επίτευξη κλιματικής δικαιοσύνης μέσω του ΕΔΔΑ. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι το ΕΔΔΑ αναγνώρισε τη ζημία που προκλήθηκε στα προσφεύγοντα άτομα από την κλιματική αλλαγή και ότι η ελβετική κυβέρνηση έκανε πολύ λίγα για να περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να τους προστατεύσει επαρκώς».

«Η απόφαση του ΕΔΔΑ στέλνει ηχηρό μήνυμα στις/στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στις ευρωπαϊκές χώρες ότι τα κράτη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Σημειώνουμε ότι οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ να απορρίψει τις άλλες δύο άλλες υποθέσεις που σχετίζονται με το κλίμα βασίστηκαν σε διαδικαστικά ζητήματα και όχι στην αντίστοιχη ουσία της κάθε υπόθεσης».

«Ο δικαστικός αγώνας στρατηγικών διαφορών μπορεί να συμβάλει στην απονομή δικαιοσύνης για το κλίμα και στην προστασία των δικαιωμάτων δισεκατομμυρίων ανθρώπων από την υπερθέρμανση του πλανήτη, ιδίως των πιο περιθωριοποιημένων, και θα αποφέρει οφέλη, όπως διαπιστώσαμε σήμερα με την υπόθεση της Ελβετίας».

Ιστορικό

Το ΕΔΔΑ αποφάνθηκε για τρεις υποθέσεις σχετικά με το κλίμα. Στην υπόθεση «Klimaseniorinnen Schweiz and Others v Switzerland», μια ομάδα που εκπροσωπεί περισσότερες από 2.500 ηλικιωμένες Ελβετίδες υποστήριξε ότι η αποτυχία της κυβέρνησής τους να μετριάσει επαρκώς την υπερθέρμανση του πλανήτη παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματά τους στην υγεία και τη ζωή και τις θέτει σε κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια καύσωνα.

Στην υπόθεση «Duarte Agostinho and Others v Portugal and 31 Other States», έξι νέοι Πορτογάλοι υποστήριξαν ότι οι χώρες που δεσμεύονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα 27 κράτη της Ε.Ε., καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ρωσία και η Τουρκία, παραβίασαν μια σειρά ανθρώπινα δικαιώματα, αφού οι καύσωνες και οι δασικές πυρκαγιές έκλεισαν τα σχολεία τους και έθεσαν σε κίνδυνο την υγεία τους. Η Διεθνής Αμνηστία υπέβαλε κοινή παρέμβαση τρίτου μέρους στην υπόθεση σχετικά με την υποχρέωση των κυβερνήσεων να δημιουργούν κλιματικές πολιτικές που προστατεύουν τα δικαιώματα των ανθρώπων εκτός των συνόρων τους.

Στην τρίτη υπόθεση, ο Damien Carême, πρώην δήμαρχος του Grande-Synthe, προαστίου της Δουνκέρκης στη βόρεια Γαλλία, υποστήριξε ότι η γαλλική κυβέρνηση παρέλειψε την υποχρέωσή της να προστατεύει τη ζωή, καθώς δεν έλαβε επαρκή μέτρα για την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής και, ως εκ τούτου, αύξησε τον κίνδυνο μελλοντικών πλημμυρών στην περιοχή.

Το δικαίωμα σε ένα καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον αναγνωρίστηκε παγκοσμίως από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2022. Η Διεθνής Αμνηστία συμμετέχει σε έναν συνασπισμό που ζητά την εφαρμογή ενός πρόσθετου πρωτοκόλλου για το δικαίωμα αυτό στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο θα συμβάλει στην ενίσχυση και αποσαφήνιση της νομολογίας του ΕΔΔΑ σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής. Οι περιλήψεις των σημερινών αποφάσεων είναι προσβάσιμες εδώ.