ΔΑΝΙΑ: ΜΚΟ ΜΗΝΥΟΥΝ ΤΟ ΔΑΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΟΠΛΩΝ ΣΤΟ ΙΣΡΑΗΛ
Υπάρχει σαφής κίνδυνος τα όπλα και ο στρατιωτικός εξοπλισμός που η Δανία εξάγει άμεσα και έμμεσα στο Ισραήλ να χρησιμοποιηθούν για τη διάπραξη σοβαρών εγκλημάτων κατά αμάχων στη Γάζα. Με τον τρόπο αυτόν, η Δανία παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες για το εμπόριο όπλων και κινδυνεύει να γίνει συνένοχη σε παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων εγκλημάτων πολέμου, και σε μια πιθανή γενοκτονία.
Αυτή είναι η εκτίμηση τεσσάρων διακεκριμένων οργανώσεων που αναλαμβάνουν τώρα νομική δράση για να σταματήσουν τις δανικές εξαγωγές όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού στο Ισραήλ. Με την αγωγή, οι οργανώσεις θέλουν τα δικαστήρια να αξιολογήσουν κατά πόσον οι εξαγωγές παραβιάζουν τους κανόνες για το εμπόριο όπλων στους οποίους έχει δεσμευτεί η Δανία.
«Εδώ και πέντε μήνες μιλάμε για μια πιθανή γενοκτονία στη Γάζα, αλλά δεν έχουμε δει πολιτικούς να αναλαμβάνουν δράση. Η Δανία δεν θα έπρεπε να στέλνει όπλα στο Ισραήλ όταν υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι διαπράττει εγκλήματα πολέμου στη Γάζα. Πρέπει να λάβουμε υπόψη τον λόγο του δικαστηρίου ως προς την ευθύνη της Δανίας», λέει ο Tim Whyte, γενικός γραμματέας της Mellemfolkeligt Samvirke, μιας από τις οργανώσεις που βρίσκονται πίσω από την αγωγή.
Η Δανία έχει προσχωρήσει τόσο στη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Εμπόριο Όπλων όσο και στους κοινούς κανόνες της Ε.Ε. για τις Εξαγωγές Όπλων, οι οποίοι υποχρεώνουν τη Δανία να διασφαλίζει ότι οι εξαγωγές όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού από δανικές εταιρείες δεν διακινδυνεύουν να συμβάλουν σε παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.
«Έχουμε καταγράψει αρκετούς ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Γάζα που δεν κάνουν διάκριση μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών στόχων και εξαφανίζουν ολόκληρες οικογένειες. Οι επιθέσεις είναι δυσανάλογες και παραβιάζουν τους κανόνες του πολέμου. Η Δανία δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να συμβάλει στο να καταστούν δυνατές αυτές οι παράνομες επιθέσεις εναντίον αμάχων. Ως εκ τούτου, θέλουμε τώρα το δικαστήριο να αξιολογήσει κατά πόσον η Δανία εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της», λέει ο Vibe Klarup, γενικός γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας Δανίας.
Από μόνος του ο κίνδυνος χρήσης στρατιωτικού εξοπλισμού κατά παράβαση των κανόνων του πολέμου θα έπρεπε να κάνει το δανικό κράτος να σταματήσει τις εξαγωγές σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αναφέρουν οι οργανώσεις.
«Ο λαός της Γάζας λιμοκτονεί, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι δεν μπορούν να βρουν νερό, τρόφιμα, φάρμακα ή στέγη, το 70% όλων των υποδομών έχει καταστραφεί στη Γάζα. Η Δανία δεν πρέπει να προμηθεύει όπλα για τον βομβαρδισμό αμάχων. Με τη δίκη θα ελέγξουμε αν η Δανία σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις αξίες που πρεσβεύουμε. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε σαφείς παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου, εγκλήματα πολέμου και την προειδοποίηση για πιθανή γενοκτονία», λέει ο Lars Koch, γενικός γραμματέας της Oxfam Δανίας.
Τον Ιανουάριο, το Διεθνές Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών έκρινε ότι είναι εύλογος ο ισχυρισμός περί του ενδεχομένου το Ισραήλ να διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα. Και πρόσφατα, ένα εφετείο στην Ολλανδία, έπειτα από προσφυγή της Oxfam Novib, μεταξύ άλλων, διέταξε το ολλανδικό κράτος να σταματήσει την εξαγωγή εξαρτημάτων μαχητικών αεροσκαφών F35 στο Ισραήλ. Τα ερευνητικά τεκμήρια της Διεθνούς Αμνηστίας έχει χρησιμοποιηθεί ως βάση σε αυτές τις υποθέσεις.
Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ έχουν επίσης πρόσφατα προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε πώληση και προμήθεια όπλων στο Ισραήλ που κινδυνεύουν να χρησιμοποιηθούν στη Γάζα θα παραβιάσει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και πρέπει να σταματήσει αμέσως.
Πέραν των 3 δανικών οργανώσεων, στην αγωγή κατά του δανικού κράτους συμμετέχει και η παλαιστινιακή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Al-Haq. Τα ερευνητικά τεκμήρια της οργάνωσης έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί σε παρόμοιες αγωγές.
«Πρόκειται για εξαιρετικά σοβαρές και εντατικές επιθέσεις που λαμβάνουν χώρα στη Γάζα, όπου πάνω από 30.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και 70.000 έχουν τραυματιστεί. Το Ισραήλ αρνείται να επιτρέψει στον πληθυσμό την πρόσβαση σε θεμελιώδη προς το ζην, όπως τρόφιμα, νερό, καύσιμα και ιατρικές προμήθειες. Βλέπουμε απερίγραπτο πόνο σε αμάχους και παιδιά, ακρωτηριασμούς χωρίς αναισθησία και μαζικές εκκενώσεις προς φρικτές τοποθεσίες. Ως εκ τούτου, η Al-Haq καλεί τη Δανία να σταματήσει να εξοπλίζει τις θηριωδίες που λαμβάνουν χώρα και να βάλει τέλος στη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού», αναφέρει η Maha Abdallah, εκπρόσωπος της Al-Haq.
Οι οργανώσεις δηλώνουν επίσης ότι παρά τη μαζική τεκμηρίωση των εγκλημάτων του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων αμάχων στη Γάζα, παρά τις προειδοποιήσεις διεθνώς αναγνωρισμένων εμπειρογνωμόνων, παρά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου και τη δικαστική υπόθεση στην Ολλανδία, οι εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ συνεχίζονται αμείωτες. Τώρα, λοιπόν, αξιοποιούμε κάθε ευκαιρία σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου για την τήρηση του διεθνούς δικαίου, του ανθρωπιστικού δικαίου και των υποχρεώσεών μας.
Ως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, υπερασπιζόμαστε το διεθνές δίκαιο και τους διεθνείς κανόνες και νόμους που προστατεύουν τους αμάχους και τα δικαιώματά τους. Και καλούμε τους Δανούς πολίτες να στηρίξουν οικονομικά τη δικαστική υπόθεση, εγκαινιάζοντας σήμερα και μια εκστρατεία crowdfunding.
Ιστορικό
Οι οργανώσεις που συμμετέχουν στην αγωγή είναι η Διεθνής Αμνηστία Δανίας, η Oxfam Δανίας, η Mellemfolkeligt Samvirke (Action Aid Δανίας) και η παλαιστινιακή οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα Al-Haq. Μηνύουν την Εθνική Αστυνομία της Δανίας και το Υπουργείο Εξωτερικών για να σταματήσουν τις δανικές εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ.
Επί σειρά ετών, οι δανικές αρχές επέτρεπαν σε δανικές εταιρείες να εξάγουν εξαρτήματα για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 μέσω μιας αμυντικής συνεργασίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, χωρίς να διεξάγουν ειδικές αξιολογήσεις σχετικά με τον κίνδυνο συμβολής σε εγκλήματα πολέμου. Οι ΗΠΑ πωλούν τα τελικά μαχητικά αεροσκάφη στο Ισραήλ.
Το Ισραήλ είναι η πρώτη χώρα -εκτός από τις ΗΠΑ- που αναπτύσσει τα μαχητικά αεροσκάφη.
Ληφθείσες πληροφορίες καθώς και το Danwatch αποκάλυψαν ότι ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη F35, που περιλαμβάνουν και δανικά εξαρτήματα, χρησιμοποιήθηκαν σε βομβαρδισμούς στη Γάζα.
Κατά τη διάρκεια διαβούλευσης στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του δανικού Κοινοβουλίου στις 16 Ιανουαρίου 2024, ο υπουργός Εξωτερικών Lars Løkke Rasmussen ανακοίνωσε ότι συνολικά 15 δανικές εταιρείες προμηθεύουν εξαρτήματα για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35.
Το Διεθνές Δικαστήριο έκρινε εύλογο τον ισχυρισμό ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία και έλαβε προσωρινά μέτρα για να το αποτρέψει.
Κορυφαίοι εμπειρογνώμονες του διεθνούς δικαίου θεωρούν ότι η πρακτική της Δανίας να επεξεργάζεται άδειες για εξαγωγές όπλων παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες για το εμπόριο όπλων, τους οποίους η Δανία είναι υποχρεωμένη να τηρεί.
Στις 12 Φεβρουαρίου 2024, ολλανδικό εφετείο αποφάσισε να διατάξει την ολλανδική κυβέρνηση να σταματήσει τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ στο πλαίσιο του προγράμματος F-35 βάσει αγωγής της Oxfam Novib και άλλων. Το δικαστήριο έκρινε ότι η συνέχιση των εξαγωγών παραβιάζει τους κοινούς κανόνες της Ε.Ε. για τις εξαγωγές όπλων και τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το εμπόριο όπλων, την οποία έχουν υπογράψει τόσο η Ολλανδία όσο και η Δανία.
Εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ κάλεσαν πρόσφατα τις χώρες να σταματήσουν τις εξαγωγές όπλων εάν υπάρχει κίνδυνος τα όπλα να χρησιμοποιηθούν στη Γάζα.
