ΟΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΕΡΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΩΝ ΑΜΑΧΩΝ

Οι διαδικασίες του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με νομική υπόθεση της Νότιας Αφρικής που υποστηρίζει ότι το κράτος του Ισραήλ παραβιάζει τις υποχρεώσεις του βάσει της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία των Παλαιστινίων αμάχων, να τερματίσουν την ανθρωπογενή ανθρωπιστική καταστροφή στην κατεχόμενη Λωρίδα της Γάζας και να προσφέρουν μια αχτίδα ελπίδας για τη διεθνή δικαιοσύνη, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.

Η Νότια Αφρική κατέθεσε προσφυγή υποστηρίζοντας ότι οι πράξεις και η παράλειψη του Ισραήλ να δράσει σε σχέση με τις/τους Παλαιστίνιες/-ους στη Γάζα, μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 από τη Χαμάς και άλλες ένοπλες ομάδες, έχουν χαρακτήρα γενοκτονίας. Η προσφυγή της Νότιας Αφρικής καλεί το δικαστήριο να διατάξει «προσωρινά μέτρα» για την προστασία του παλαιστινιακού λαού στη Γάζα, μεταξύ άλλων καλώντας το Ισραήλ να σταματήσει αμέσως τις στρατιωτικές επιθέσεις που «συνιστούν ή οδηγούν σε παραβιάσεις της Σύμβασης για τη Γενοκτονία» και να ανακαλέσει τα σχετικά μέτρα που ισοδυναμούν με συλλογική τιμωρία και αναγκαστικό εκτοπισμό. Οι αρχικές ακροάσεις θα πραγματοποιηθούν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης στις 11 και 12 Ιανουαρίου.

Η Διεθνής Αμνηστία δεν έχει καταλήξει ότι η κατάσταση στη Γάζα ισοδυναμεί με γενοκτονία. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχητικά προειδοποιητικά σημάδια, δεδομένης της συγκλονιστικής κλίμακας θανάτου και καταστροφής με περισσότερες/-ους από 23.000 Παλαιστίνιες/-ους να έχουν σκοτωθεί μέσα σε μόλις τρεις μήνες και άλλες/-ους 10.000 να αγνοούνται κάτω από τα ερείπια και να θεωρούνται νεκρές/-οί, καθώς και δεδομένης της τρομακτικής έξαρσης της απάνθρωπης και ρατσιστικής ρητορικής κατά των Παλαιστινίων από ορισμένους αξιωματούχους της ισραηλινής κυβέρνησης και του στρατού. Αυτό, σε συνδυασμό με την επιβολή παράνομης πολιορκίας από το Ισραήλ στη Γάζα, η οποία έχει αποκόψει ή περιορίσει σοβαρά την πρόσβαση του άμαχου πληθυσμού σε νερό, τρόφιμα, ιατρική βοήθεια και καύσιμα, προκαλεί δυσθεώρητα επίπεδα πόνου και θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση όσων βρίσκονται στη Γάζα.

«Δεν υπάρχει ορατό τέλος στον μαζικό ανθρώπινο πόνο, τον αφανισμό και την καταστροφή που βλέπουμε κάθε ώρα στη Γάζα. Ο κίνδυνος να μετατραπεί η Γάζα από τη μεγαλύτερη υπαίθρια φυλακή του κόσμου σε ένα γιγάντιο νεκροταφείο έχει, συντριπτικά, υλοποιηθεί μπροστά στα μάτια μας», δήλωσε η Agnès Callamard, γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το δικαίωμα βέτο για να εμποδίσουν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να ζητήσει κατάπαυση του πυρός, τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας πληθαίνουν και ο κίνδυνος γενοκτονίας είναι υπαρκτός. Τα κράτη έχουν θετική υποχρέωση να προλαμβάνουν και να τιμωρούν τη γενοκτονία και άλλα εγκλήματα θηριωδίας. Η εξέταση της συμπεριφοράς του Ισραήλ από το Διεθνές Δικαστήριο είναι ζωτικής σημασίας βήμα για την προστασία της ζωής των Παλαιστινίων, για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας στην καθολική εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και για να ανοίξει ο δρόμος για τη δικαιοσύνη και την αποζημίωση των θυμάτων».

Όλα τα κράτη έχουν τη διεθνή νομική υποχρέωση να ενεργούν για την πρόληψη της γενοκτονίας βάσει της Σύμβασης για την Πρόληψη και την Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας του 1948 και, όπως είχε ορίσει στο παρελθόν το Διεθνές Δικαστήριο, βάσει του εθιμικού δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι η υποχρέωση πρόληψης είναι δεσμευτική για όλα τα κράτη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών που δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης. Στις 16 Νοεμβρίου 2023 ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ προειδοποίησε για μια «εν εξελίξει γενοκτονία» στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και ιδίως στη Γάζα.

«Είναι δύσκολο να υπερβάλει κανείς σχετικά με την κλίμακα του αφανισμού και της καταστροφής που έχει προκληθεί στη Γάζα τους τελευταίους τρεις μήνες. Μεγάλο μέρος της βόρειας Γάζας έχει καταστραφεί, ενώ τουλάχιστον το 85% του πληθυσμού της Γάζας είναι πλέον εσωτερικά εκτοπισμένο. Πολλές/-οί Παλαιστίνιες/-οι και εμπειρογνώμονες για τα ανθρώπινα δικαιώματα βλέπουν αυτή την εξέλιξη ως μέρος μιας ισραηλινής στρατηγικής για να καταστεί η Γάζα "αβίωτη". Αυτό έχει συνδυαστεί με ανησυχητικές δηλώσεις ορισμένων Ισραηλινών αξιωματούχων, που υποστηρίζουν την παράνομη απέλαση ή την εξαναγκαστική μεταφορά Παλαιστινίων εκτός Γάζας και την απεχθή χρήση απάνθρωπης ρητορικής», δήλωσε η Agnès Callamard.

«Εν αναμονή της οριστικής απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με το αν έχουν διαπραχθεί τα εγκλήματα της γενοκτονίας και άλλα εγκλήματα κατά το διεθνές δίκαιο, μια επείγουσα εντολή για την εφαρμογή προσωρινών μέτρων θα ήταν σημαντικό μέσο που θα βοηθούσε στην αποτροπή περαιτέρω θανάτων, καταστροφών και πόνου των πολιτών, και θα αποτελούσε προειδοποίηση προς άλλα κράτη ότι δεν πρέπει να συμβάλλουν σε σοβαρές παραβιάσεις και εγκλήματα κατά των Παλαιστινίων».

Ιστορικό

Ως γενοκτονία ορίζονται συγκεκριμένες πράξεις που διαπράττονται με «πρόθεση να καταστραφεί, εν όλω ή εν μέρει, μια προστατευόμενη ομάδα», όπως μια εθνική, εθνοτική, θρησκευτική και φυλετική ομάδα.

Τα προσωρινά μέτρα που ζήτησε η Νότια Αφρική περιλαμβάνουν εκκλήσεις προς το Ισραήλ να απόσχει από πράξεις που εμπίπτουν στο άρθρο ΙΙ της Σύμβασης για τη Γενοκτονία, συμπεριλαμβανομένης της «θανάτωσης μελών προστατευόμενης ομάδας» και της «σκόπιμης επιβολής στην ομάδα συνθηκών ζωής που υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν τη φυσική καταστροφή της εν όλω ή εν μέρει». Ως εκ τούτου, καλεί το Ισραήλ να αποτρέψει τον εξαναγκαστικό εκτοπισμό και τη στέρηση της πρόσβασης των Παλαιστινίων σε επαρκή τρόφιμα, νερό, ανθρωπιστική βοήθεια και ιατρικές προμήθειες. Σύμφωνα με τη Σύμβαση, κανείς, συμπεριλαμβανομένων των ανώτατων κυβερνητικών αξιωματούχων, δεν μπορεί να επικαλεστεί προσωπική ασυλία για οποιεσδήποτε υποτιθέμενες πράξεις.

Η προσφυγή της Νότιας Αφρικής στο Διεθνές Δικαστήριο επικαλείται στοιχεία που συγκέντρωσε η Διεθνής Αμνηστία και τεκμηριώνουν ενοχοποιητικά στοιχεία για εγκλήματα πολέμου και άλλες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από τις ισραηλινές δυνάμεις κατά τον έντονο βομβαρδισμό της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων απευθείας επιθέσεων κατά αμάχων και αντικειμένων αμάχων, των αδιάκριτων και άλλων παράνομων επιθέσεων, των εξαναγκαστικών εκτοπισμών αμάχων και της συλλογικής τιμωρίας του άμαχου πληθυσμού. Παραθέτει επίσης έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας που τονίζει ότι το σύστημα κυριαρχίας και καταπίεσης των Παλαιστινίων από το Ισραήλ ισοδυναμεί με απαρτχάιντ.

Η Διεθνής Αμνηστία καταδικάζει επίσης τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τη Χαμάς και άλλες ένοπλες ομάδες στις 7 Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένης της ομηρίας και του σκόπιμου φόνου αμάχων, καθώς και τις συνεχιζόμενες αδιάκριτες επιθέσεις με ρουκέτες.

Η οργάνωση έχει επανειλημμένα ζητήσει τη διερεύνηση των παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου από όλα τα μέρη, καθώς και την άμεση και διαρκή κατάπαυση του πυρός, την απελευθέρωση όλων των αμάχων ομήρων που κρατούνται από ένοπλες ομάδες στη Γάζα, την απελευθέρωση των Παλαιστινίων που κρατούνται αυθαίρετα από το Ισραήλ και τον τερματισμό της παράνομης και απάνθρωπης πολιορκίας της Γάζας από το Ισραήλ.