Ε.Ε.: Η ΝΕΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΕΙΝΑΙ «ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΚΑΙ ΔΥΣΑΝΑΛΟΓΗ»

Απαντώντας στην είδηση ότι οι ηγέτες της Ε.Ε. συμφώνησαν σε μια θέση σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της ξαφνικής αύξησης των αφίξεων στα ευρωπαϊκά σύνορα, καθώς και των περιπτώσεων της αποκαλούμενης «εργαλειοποίησης» των μεταναστριών/-ών, θέση που θα επιτρέπει στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να παρεκκλίνουν από τα συνήθη πρότυπα ασύλου και υποδοχής, η Eve Geddie, διευθύντρια του γραφείου Ε.Ε. της Διεθνούς Αμνηστίας, δήλωσε:

«Οι άνθρωποι που φτάνουν στα σύνορα της Ε.Ε. πρέπει να μπορούν να αναζητούν άσυλο, να εξετάζεται δίκαια το αίτημά τους και να γίνονται δεκτοί με αξιοπρέπεια. Η συμφωνία αυτή ενέχει τον κίνδυνο οι άνθρωποι να αφήνονται εγκλωβισμένοι, κρατούμενοι ή εξαθλιωμένοι κατά μήκος των ευρωπαϊκών συνόρων, ενώ δεν κάνει τίποτα για να βελτιώσει την προστασία των αιτουσών/-ούντων άσυλο στην Ε.Ε. Η άρνηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων που ζητούν άσυλο είναι επικίνδυνη και αποτελεί δυσανάλογη απάντηση σε καταστάσεις τις οποίες οι χώρες θα μπορούσαν κάλλιστα να αντιμετωπίσουν βάσει των υφιστάμενων κανόνων».

«Η σημερινή συμφωνία αποτελεί επίσης περαιτέρω βήμα στις διαπραγματεύσεις για μια ευρύτερη δέσμη μεταρρυθμίσεων της Ε.Ε. στον τομέα του ασύλου. Είναι ζωτικής σημασίας η βιασύνη για την επίτευξη συμφωνίας να μην οδηγήσει στον παραγκωνισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας. Αναμένουμε πλήρως ότι όλα τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. θα επιμείνουν ότι τα δικαιώματα αυτά θα διασφαλίζονται καθώς οι διαπραγματεύσεις θα προχωρούν τους επόμενους μήνες».

Η σημερινή συμφωνία θα επιτρέψει στα κράτη μέλη της Ε.Ε. να καθυστερούν την καταγραφή των αιτουσών/-ούντων άσυλο, να διοχετεύουν πολύ μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων μέσω δευτεροβάθμιων συνοριακών διαδικασιών ασύλου και να επεκτείνουν την κράτηση στα σύνορα. Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει τις σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προκύπτουν από αυτές τις πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης αυθαίρετης κράτησης και της άρνησης πρόσβασης σε άσυλο στην Πολωνία, τη Λετονία και τη Λιθουανία από το 2021.

Ο προτεινόμενος Κανονιμός για την Κρίση, εάν εγκριθεί, θα κανονικοποιήσει περαιτέρω τη χρήση των διατάξεων έκτακτης ανάγκης στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση των αφίξεων. Θα αποδυναμώσει τη συνοχή του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, ενώ δεν θα αποτρέψει την εμφάνιση καταστάσεων «κρίσης» στο μέλλον.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλα τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. να απέχουν από πρόσθετα έκτακτα μέτρα στο δίκαιο της Ε.Ε. που υπονομεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα. Η έννοια της «εργαλειοποίησης» των μεταναστριών/-ών, δηλαδή των ενεργειών τρίτων χωρών ή μη κρατικών φορέων για την υποστήριξη των αφίξεων στην Ε.Ε., πρέπει να απορριφθεί σθεναρά και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται για τη δικαιολόγηση περαιτέρω παρεκκλίσεων.

Ιστορικό

Μετά από συζητήσεις κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της περασμένης εβδομάδας, οι εκπρόσωποι των κρατών-μελών κατέληξαν σήμερα σε συμφωνία σχετικά με τον Κανονισμό για την Κρίση και την Ανωτέρα Βία. Αυτό θα επιτρέψει την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την εν λόγω πρόταση. Τα θεσμικά όργανα ελπίζουν να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με αυτόν και άλλους φακέλους του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο έως το τέλος του έτους ή στις αρχές του 2024.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι ο προτεινόμενος Κανονισμός για την Κρίση και την Ανωτέρα Βία, που υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2020, καθώς και ο Κανονισμός για την Εργαλειοποίηση, που προτάθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, και ο οποίος έχει ενσωματωθεί στην παρούσα πρόταση, δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα στο άσυλο στην Ευρώπη, και ζήτησε την απόρριψή τους.