ΓΑΛΛΙΑ: Ο ΠΥΡΟΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ NAHEL ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΠΕΡΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ ΚΑΙ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
Έπειτα από την απαγόρευση σειράς διαδηλώσεων διαμαρτυρίας για την αστυνομική βία μετά τον παράνομο φόνο του 17χρονου Nahel M από αστυνομικό, η Διεθνής Αμνηστία καλεί τη γαλλική κυβέρνηση να θέσει ως προτεραιότητα τη συνολική μεταρρύθμιση των κανόνων που διέπουν τη χρήση πυροβόλων όπλων και θανατηφόρας βίας από τους αξιωματούχους επιβολής του νόμου, να τερματίσει την επικίνδυνη άρνηση των επιπτώσεων του συστημικού ρατσισμού στην επιβολή του νόμου και να σεβαστεί το δικαίωμα στην ειρηνική συνάθροιση.
Η οργάνωση απηύθυνε την έκκληση αυτή σε ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε στις 13 Ιουλίου. Η Διεθνής Αμνηστία έχει ζητήσει εδώ και καιρό τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα με αρμοδιότητα τη διερεύνηση καταγγελιών κατά αξιωματούχων επιβολής του νόμου.
«Ο θανατηφόρος πυροβολισμός του Nahel από την αστυνομία, ο τελευταίος σε μια μακρά σειρά παράνομων φόνων κατά τη διάρκεια τροχονομικών ελέγχων από την αστυνομία, αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για συνολική μεταρρύθμιση των επικίνδυνα ασαφών και ευρέων κανόνων της Γαλλίας σχετικά με τη χρήση πυροβόλων όπλων από την αστυνομία», δήλωσε ο Nils Muižnieks, περιφερειακός διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη.
«Οι ισχύοντες κανόνες, οι οποίοι υπολείπονται του διεθνούς δικαίου και των διεθνών προτύπων, σε συνδυασμό με τη μακροχρόνια αποτυχία να τερματιστεί η σκιαγράφηση βάσει φυλετικού προφίλ και ο συστημικός ρατσισμός, αλλά και να διασφαλιστεί η λογοδοσία των αστυνομικών που χρησιμοποιούν περιττή ή υπερβολική βία, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα ατιμωρησίας και φόβου».
Οι φόνοι οδηγών και επιβατών από τη γαλλική αστυνομία είναι μακροχρόνιο ζήτημα. Οι αλλαγές στον Κώδικα Εσωτερικής Ασφάλειας εισήγαγαν την «απόλυτη αναγκαιότητα και την αυστηρή αναλογικότητα» στους υφιστάμενους κανόνες για τη χρήση πυροβόλων όπλων σε μια σειρά περιστάσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι αξιωματούχοι επιβολής του νόμου δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα εάν μπορούν να επιτύχουν έναν νόμιμο στόχο με λιγότερο επιβλαβή μέσα και ότι, όταν χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα, αυτό δεν θα πρέπει να προκαλεί μεγαλύτερη βλάβη από εκείνη που υποτίθεται ότι αποτρέπει η χρήση τους. Ωστόσο, οι κανόνες αποτυγχάνουν να ορίσουν ότι τα πυροβόλα όπλα θα χρησιμοποιούνται μονάχα στις περιπτώσεις όπου υπάρχει άμεση απειλή ζωής ή σοβαρού τραυματισμού και, ως εκ τούτου, υπολείπονται του διεθνούς δικαίου και των διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Από το 2017, η χρήση θανατηφόρας βίας από αστυνομικούς μετά από «refus d'obtempérer», δηλαδή μετά από άρνηση ενός ατόμου να υπακούσει στις οδηγίες της αστυνομίας να σταματήσει, συνήθως για έλεγχο ταυτότητας και ενόψει μιας προφανούς παραβίασης του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, έχει πενταπλασιαστεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, η χρήση πυροβόλων όπλων προς άτομα εντός κινούμενων οχημάτων έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2017. Ωστόσο, το γεγονός και μόνο ότι ένα άτομο αντιστέκεται στη σύλληψη ή προσπαθεί να διαφύγει, χωρίς να αποτελεί κίνδυνο για τη ζωή κανενός, δεν αποτελεί επαρκή λόγο για τη χρήση πυροβόλων όπλων.
«Πάρα πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα μαύροι και Άραβες άντρες, έχουν πυροβοληθεί και έχουν σκοτωθεί υπό παρόμοιες συνθήκες από τη γαλλική αστυνομία. Ο κόσμος είναι δικαίως θυμωμένος, και το ερώτημα “Πόσοι Nahel δεν έχουν βιντεοσκοπηθεί;” δεν μπορεί παρά να είναι παρόν», δήλωσε ο Nils Muižnieks.
«Οι αρχές πρέπει όχι μόνο να αποδώσουν δικαιοσύνη στον Nahel και να αναθεωρήσουν την πολιτική της αστυνομίας για τα πυροβόλα όπλα, αλλά και να αναλάβουν ουσιαστική δράση για την αντιμετώπιση του συστημικού ρατσισμού στη γαλλική αστυνομία».
Ιστορικό
Οι Βασικές Αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τη χρήση βίας και πυροβόλων όπλων από τους αξιωματούχους επιβολής του νόμου περιλαμβάνουν την Αρχή 9, η οποία αναφέρει: «Οι αξιωματούχοι επιβολής του νόμου δεν χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα κατά προσώπων παρά μόνο σε αυτοάμυνα ή σε άμυνα άλλων έναντι άμεσης απειλής θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού [...] η σκόπιμη θανατηφόρα χρήση πυροβόλων όπλων μπορεί να γίνεται μόνο όταν είναι απολύτως αναπόφευκτη για την προστασία της ζωής».
Στις 7 Ιουλίου 2023, σε δήλωσή της η Επιτροπή του ΟΗΕ για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων (CERD) ανέφερε ότι «ανησυχεί βαθύτατα για τη συνεχιζόμενη πρακτική της φυλετικής σκιαγράφησης σε συνδυασμό με την υπερβολική χρήση βίας από τους αξιωματούχους επιβολής του νόμου, ιδίως από την αστυνομία, κατά μελών μειονοτικών ομάδων, ιδίως ατόμων αφρικανικής και αραβικής καταγωγής, η οποία συχνά οδηγεί σε δυσανάλογα επαναλαμβανόμενους φόνους με σχεδόν πλήρη ατιμωρησία».
Σε απάντησή τους, οι γαλλικές αρχές επανέλαβαν τον ισχυρισμό ότι «Οποιαδήποτε κατηγορία για ρατσισμό ή συστημικές διακρίσεις από τους αξιωματούχους επιβολής του νόμου στη Γαλλία είναι αβάσιμη»: https://www.diplomatie.gouv.fr/fr/politique-etrangere-de-la-france/la-fr....
Η Διεθνής Αμνηστία της Γαλλίας είναι μέρος ενός συνασπισμού ομάδων για τα ανθρώπινα δικαιώματα που άσκησαν ομαδική αγωγή το 2021 κατά της αδράνειας του γαλλικού κράτους όσον αφορά την εθνοτική σκιαγράφηση και τις συστημικές φυλετικές διακρίσεις. Η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη. https://www.amnesty.org/en/latest/press-release/2021/07/france-class-act...
