ΙΡΑΝ: ΝΤΡΟΠΙΑΣΤΙΚΟΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΕΝ ΜΕΣΩ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ ΜΑΖΙΚΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗΣ

Η άρνηση των ιρανικών αρχών να αναγνωρίσουν, πόσο μάλλον να διασφαλίσουν, τη λογοδοσία για τις σφαγές στις φυλακές το 1988, το χειρότερο περιστατικό μυστικών μαζικών δολοφονιών που διαπράχθηκαν από την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, έχει διαιωνίσει κύκλους εγκλημάτων σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και συγκάλυψης που αποσκοπούν στην εξάλειψη κάθε μορφής πολιτικής αντιπολίτευσης, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία καθώς η Ισλαμική Δημοκρατία γιορτάζει την 44η επέτειό της.  

Σε μια εκτεταμένη δημόσια δήλωση με τίτλο «Η εμπλοκή των πρώην διπλωματών του Ιράν στη συγκάλυψη των σφαγών στις φυλακές το 1988», η Διεθνής Αμνηστία τιμά τη μνήμη των θυμάτων των μαζικών εξαφανίσεων και των εξωδικαστικών εκτελέσεων της δεκαετίας του 1980 και περιγράφει λεπτομερώς τον κρίσιμο ρόλο που διαδραμάτισαν οι διπλωματικοί εκπρόσωποι της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν στην άρνηση των σφαγών, στη διάδοση παραπληροφόρησης και στην εναντίωση σε διεθνή έρευνα, παρά τις αυξανόμενες αξιόπιστες αποδείξεις.

Πάνω από τέσσερις δεκαετίες αργότερα, οι σημερινοί Ιρανοί αξιωματούχοι χρησιμοποιούν παρόμοιες στρατηγικές για να συγκαλύψουν και να αποδυναμώσουν τις διεθνείς αντιδράσεις σε εγκλήματα του διεθνούς δικαίου και άλλες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς προσπαθούν να συντρίψουν τις συνεχιζόμενες πανεθνικές διαδηλώσεις. Οι διαδηλώσεις πυροδοτήθηκαν από τον θάνατο υπό κράτηση της Mahsa (Zhina) Amini τον Σεπτέμβριο του 2022, μετά από αξιόπιστες αναφορές για βασανιστήρια και άλλη κακομεταχείριση.

«Οι αρχές της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν εδώ και δεκαετίας διατηρούν σκληρή εξουσία διαπράττοντας τη μία φρίκη μετά την άλλη με απόλυτη ατιμωρησία. Συνεχίζουν να αποκρύπτουν συστηματικά την τύχη και τη θέση χιλιάδων πολιτικών αντιφρονούντων που σκότωσαν εξωδικαστικά τη δεκαετία του 1980 και πέταξαν σε τάφους χωρίς σήμανση. Κρύβουν ή καταστρέφουν χώρους ομαδικών τάφων, παρενοχλούν και εκφοβίζουν επιζώσες/-ντες και συγγενείς που αναζητούν την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την αποζημίωση», δήλωσε η Diana Eltahawy, αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.  

«Τέτοια εγκλήματα δεν αποτελούν κατάλοιπα του παρελθόντος. Η επέτειος έρχεται εν μέσω ενός φρικτού κύματος αιματοχυσίας γύρω από τις τελευταίες διαδηλώσεις, καθώς και αυθαίρετων εκτελέσεων και θανατικών ποινών με στόχο διαδηλωτές/-ώτριες. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για επείγουσα παγκόσμια δράση από χώρες σε όλο τον κόσμο ώστε να προσαχθούν Ιρανοί αξιωματούχοι που εμπλέκονται σε εγκλήματα βάσει του διεθνούς δικαίου σε δίκαιες δίκες».     

Η Διεθνής Αμνηστία έχει από καιρό ζητήσει από τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση για να τερματιστεί η ατιμωρησία για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που έχουν διαπραχθεί στο παρελθόν, ξεκινώντας από τις σφαγές στις φυλακές το 1988, και συνεχίζονται. Το 2021, η Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για τις εξαναγκαστικές και ακούσιες εξαφανίσεις προσχώρησε στην έκκληση για διεθνή έρευνα.

Συγκάλυψη των σφαγών στις φυλακές το 1988  

Μεταξύ του 1988 και του 1990, Ιρανοί διπλωμάτες σε όλο τον κόσμο και κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Ιράν έκαναν παρόμοια και ενίοτε πανομοιότυπα σχόλια, απορρίπτοντας τις αναφορές για μαζικές εκτελέσεις το 1988 ως «προπαγάνδα από ομάδες της αντιπολίτευσης» και υποστηρίζοντας ότι οι δολοφονίες είχαν συμβεί στο πλαίσιο της ένοπλης εισβολής της Λαϊκής Οργάνωσης Μοτζαχεντίν του Ιράν (PMOI), μιας ομάδας της αντιπολίτευσης που είχε τότε την έδρα της στο Ιράκ.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει συγκεντρώσει στοιχεία που υποδεικνύουν την εμπλοκή διαφόρων πρώην διπλωματικών εκπροσώπων και κυβερνητικών αξιωματούχων στο Ιράν σε αυτή τη συγκάλυψη, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων ατόμων (η πρώην θέση εντός παρένθεσης): Mohammad Jafar Mahallati (μόνιμος αντιπρόσωπος του Ιράν στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη), Sirous Nasseri (μόνιμος αντιπρόσωπος του Ιράν στον ΟΗΕ στη Γενεύη), Mohammad Ali Mousavi (Chargé d'Affaires του Ιράν στην Οτάβα του Καναδά), Mohammad Mehdi Akhoundzadeh Basti (Chargé d'Affaires του Ιράν στο Λονδίνο), Raeisinia (μικρό όνομα άγνωστο) (πρώτος γραμματέας της πρεσβείας του Ιράν στο Τόκιο, Ιαπωνία)- Abdollah Nouri (υπουργός Εσωτερικών)- Ali Akbar Velayati (υπουργός Εξωτερικών)- Mohammad Hossein Lavasani και Manouchehr Mottaki (αναπληρωτές υπουργοί Εξωτερικών).
 

Ως μόνιμος αντιπρόσωπος του Ιράν στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη εκείνη την εποχή, ο Mohammad Jafar Mahallati διαδραμάτισε ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στην προσπάθεια να υπονομεύσει αξιόπιστες εκθέσεις του τότε Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν και της Διεθνούς Αμνηστίας και να αποδυναμώσει την αντίδραση του ΟΗΕ. Τον Νοέμβριο του 1988, αρνήθηκε τις αναφορές για μαζικές εκτελέσεις σε συνάντηση με τον εισηγητή του ΟΗΕ και ισχυρίστηκε ψευδώς ότι «πολλές δολοφονίες είχαν πράγματι συμβεί στο πεδίο της μάχης».

Τον Δεκέμβριο του 1988, χαρακτήρισε ένα ψήφισμα του ΟΗΕ που εξέφραζε την ανησυχία του για τις εκτελέσεις του Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 1988 ως «άδικο» και δήλωσε ότι «μια τρομοκρατική οργάνωση με έδρα το Ιράκ» ήταν η κύρια πηγή των «ψευδών πληροφοριών». Σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της έγκρισης του ψηφίσματος, ο Mohammed Jaafar Mahallati προσπάθησε να «αποσύρει» ή να «αμβλύνει» το ψήφισμα και έθεσε ως όρο για τη συνεργασία του Ιράν με τον ΟΗΕ την αφαίρεση των κρίσιμων αναφορών στις συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των μαζικών εκτελέσεων, και πίεσε για την έγκριση «ενός πιο ήπιου κειμένου που απλώς θα καλωσόριζε την απόφαση της Τεχεράνης να συνεργαστεί με την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [του ΟΗΕ]». 

Στις 28 Φεβρουαρίου 1989, ο Mohammad Jafar Mahallati απέστειλε επίσης επιστολή στη Διεθνή Αμνηστία, η οποία και πάλι «αρνιόταν την ύπαρξη πολιτικών εκτελέσεων» και περιέγραφε τα θύματα ως «άτομα που, όπως παραδέχτηκαν οι ίδιοι, σε μια επίθεση εναντίον του Ιράν, σκότωσαν 40.000 Ιρανούς».

Συγκάλυψη των φόνων διαδηλωτών/-τριών το 2022 

Οι σημερινοί Ιρανοί αξιωματούχοι καταφεύγουν σε παρόμοιες τακτικές για να απαξιώσουν μια νέα γενιά διαδηλωτριών/-ών και αντιφρονούντων ως «ταραχοποιούς», να αρνηθούν την εμπλοκή τους σε εκατοντάδες παράνομους φόνους και να αντισταθούν στις εκκλήσεις για διεθνείς έρευνες και απόδοση ευθυνών.

Κατά την προετοιμασία μιας ειδικής συνεδρίασης του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ τον Νοέμβριο του 2022 σχετικά με τη θανατηφόρα καταστολή των διαδηλώσεων από το Ιράν, Ιρανοί αξιωματούχοι στη Γενεύη διένειμαν μακροσκελείς ενημερώσεις, οι οποίες απέδιδαν την ευθύνη για τους φόνους διαδηλωτριών/-ών σε «τρομοκράτες επί πληρωμή», «αυτοκτονίες» ή «ατυχήματα» ή αμφισβητούσαν τον θάνατο ορισμένων θυμάτων.

Τον Νοέμβριο του 2022, ο Amir Saeed Iravani, ο σημερινός μόνιμος αντιπρόσωπος του Ιράν στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, κάλεσε τα κράτη να μη στηρίξουν μια άτυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σχετικά με τη θανατηφόρα καταστολή των διαδηλωτριών/-ών από το Ιράν, την οποία περιέγραψε ως «κακόβουλη εκστρατεία παραπληροφόρησης». Αγνοώντας έναν τεράστιο όγκο αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τον παράνομο φόνο εκατοντάδων διαδηλωτριών/-ών και παρευρισκομένων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, από τις δυνάμεις ασφαλείας του Ιράν, ισχυρίστηκε ότι «το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση και την ειρηνική συνάθροιση έχει αναγνωριστεί και έχει διασφαλιστεί από το Σύνταγμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και ότι  η απόλαυση του δικαιώματος αυτού από τον λαό μας υποστηρίζεται πάντοτε από την κυβέρνηση».

«Για δεκαετίες, η κυβέρνηση του Ιράν και οι διπλωματικοί εκπρόσωποί της σε όλο τον κόσμο έχουν ενορχηστρώσει εκστρατείες άρνησης και παραπληροφόρησης για να παραπλανήσουν τη διεθνή κοινότητα και να στερήσουν από όσες/-ους πλήττονται, αλλά και την κοινωνία στο σύνολό της, το δικαίωμα στην αλήθεια. Είναι καιρός οι Ιρανοί διπλωμάτες να αποκαλύψουν τη φύση και την πηγή των οδηγιών που έλαβαν από το κεφάλαιο και να σταματήσουν να συμβάλλουν στο πέπλο μυστικότητας γύρω από τις σφαγές στις φυλακές του 1988, το οποίο μονάχα έχει εδραιώσει την ατιμωρησία και έχει επιτείνει τα δεινά των επιζωσών/-ώντων και των συγγενών», δήλωσε η Diana Eltahawy.