Ε.Ε./ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ: ΣΕ ΑΠΟΦΑΣΗ-ΟΡΟΣΗΜΟ, ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΕΙ ΤΗΝ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΚΡΑΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΑΣΥΛΟΥ
Απαντώντας στο πόρισμα του Δικαστηρίου της Ε.Ε. ότι η εθνική νομοθεσία της Λιθουανίας, η οποία διατάσσει την αυτόματη κράτηση των ατόμων που εισέρχονται παράτυπα στη χώρα και ουσιαστικά τους αρνείται το δικαίωμα ασύλου, είναι ασυμβίβαστη με τη νομοθεσία της Ε.Ε., ο Nils Muižnieks, περιφερειακός διευθυντής Ευρώπης της Διεθνούς Αμνηστίας, δήλωσε:
«Το Δικαστήριο της Ε.Ε. επιβεβαίωσε σήμερα τα συμπεράσματα της τελευταίας μας έκθεσης για τη Λιθουανία, η οποία περιγράφει λεπτομερώς την κατάφωρη παραβίαση του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου από τις αρχές, οι οποίες όχι μόνο αρνούνται το δικαίωμα ασύλου στις/στους παράτυπα εισερχόμενες/-ους στη χώρα, αλλά και τις/τους κρατούν αυθαίρετα».
Οι λιθουανικές αρχές πρέπει να τερματίσουν τη σκληρή πρακτική της αυτόματης κράτησης προσφύγων και μεταναστριών/-ών. Η σημερινή απόφαση επιβεβαίωσε ότι το να παρουσιάζεται η κράτηση ως «προσωρινή διαμονή» ή ακόμα και ως «εναλλακτική λύση στην κράτηση» δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται παρέκκλιση από την υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστριών/-ών κατά της αυθαίρετης κράτησης.
Nils Muižnieks
«Η Λιθουανία είναι υποχρεωμένη από τις διεθνείς υποχρεώσεις της να προσφέρει πρόσβαση σε διεθνή προστασία στις/ους αιτούσες/-ντες άσυλο. Μετά το σημερινό πόρισμα του Δικαστηρίου της Ε.Ε., οι αρχές θα πρέπει να καταργήσουν αμέσως αυτή την κατασταλτική νομοθεσία. Είναι σημαντικό η Λιθουανία να προσφέρει πρόσβαση σε δίκαιες διαδικασίες ασύλου σε όλες/όλους όσες/όσους εκφράζουν την ανάγκη να αποκτήσουν διεθνή προστασία.
«Οι λιθουανικές αρχές πρέπει επίσης να τερματίσουν τη σκληρή πρακτική της αυτόματης κράτησης προσφύγων και μεταναστριών/-ών. Η σημερινή απόφαση επιβεβαίωσε ότι το να παρουσιάζεται η κράτηση ως “προσωρινή διαμονή” ή ακόμα και ως “εναλλακτική λύση στην κράτηση” δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται παρέκκλιση από την υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστριών/-ών κατά της αυθαίρετης κράτησης».
Ιστορικό
Με τη σημερινή του απόφαση, το Δικαστήριο της Ε.Ε. έκρινε ότι η εθνική νομοθεσία της Λιθουανίας, η οποία επιτρέπει σε μία αιτούσα / έναν αιτούντα διεθνή προστασία να μην της/του αναγνωρίζεται το δικαίωμα ασύλου και να τίθεται υπό αυτόματη κράτηση αποκλειστικά και μόνο με την αιτιολογία ότι πέρασε παράνομα τα σύνορα, δεν είναι συμβατή με τη νομοθεσία της Ε.Ε.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η πρακτική της άρνησης του δικαιώματος ασύλου παραβιάζει το δίκαιο της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., και διέψευσε τους ισχυρισμούς της Λιθουανίας ότι η χώρα έχει το δικαίωμα να παρεκκλίνει από το ευρωπαϊκό δίκαιο σε «έκτακτες καταστάσεις» ή κατά τη διάρκεια της «μαζικής εισροής αλλοδαπών».
Επιπλέον, το δικαστήριο επιβεβαίωσε το συμπέρασμα της Διεθνούς Αμνηστίας ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται στη Λιθουανία αποτελούν σε κάθε περίπτωση κράτηση, ανεξάρτητα από το αν οι αρχές την παρουσιάζουν ως «προσωρινή διαμονή» ή ακόμα και ως «εναλλακτική λύση στην κράτηση».
Τον Ιούλιο του 2021, καθώς αυξήθηκε ο αριθμός των ανθρώπων που έφταναν στα σύνορα Λιθουανίας-Λευκορωσίας, οι νομοθέτες εφάρμοσαν νέα νομοθεσία που αποκλίνει από τις διεθνείς και ενωσιακές νομικές εγγυήσεις σχετικά με το δικαίωμα στο άσυλο και την αυθαίρετη κράτηση.
