ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ: ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΟΥΝ ΤΙΣ/ΤΟΥΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΕΣ/ΟΥΣ ΔΙΑΔΗΛΩΤΡΙΕΣ/ΩΤΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΣΕΒΑΣΤΟΥΝ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΝ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΩΝ ΤΑΡΑΧΩΝ
Οι αρχές του Καζακστάν πρέπει να απελευθερώσουν τις/τους δημοσιογράφους και τις/τους ακτιβίστριες/ιστές που έχουν συλληφθεί αυθαίρετα για την κάλυψη των μαζικών διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα την τελευταία εβδομάδα, να παράσχουν πληροφορίες για όλες τις συλλήψεις που σχετίζονται με τις διαδηλώσεις και να διασφαλίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των κρατουμένων, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία, καθώς ο αριθμός των ατόμων που έχουν συλληφθεί από την έναρξη των διαδηλώσεων στις 2 Ιανουαρίου έφτασε κοντά στις 10.000 σύμφωνα με τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία.
Όσες/οι από τις/τους κρατούμενες/ους δεν διέπραξαν κανένα διεθνώς αναγνωρισμένο έγκλημα και κρατήθηκαν αυθαίρετα, μεταξύ άλλων απλώς και μόνο για παραβίαση της αδικαιολόγητα περιοριστικής νομοθεσίας του Καζακστάν για τις δημόσιες συγκεντρώσεις, πρέπει επίσης να αφεθούν αμέσως ελεύθερες/οι.
Η οργάνωση ανθρώπινων δικαιωμάτων κάλεσε επίσης τις αρχές του Καζακστάν να διατάξουν αποτελεσματική και αμερόληπτη έρευνα για όλες τις αναφερθείσες παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της θανατηφόρας χρήσης βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας, και να σεβαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο των ταραχών.
Ενώ η κατάσταση φαίνεται να έχει ηρεμήσει στο Καζακστάν, η κρίση απέχει πολύ από το να τελειώσει. Τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό τώρα από την ελεύθερη πρόσβαση σε ανεξάρτητες πληροφορίες, την πλήρη λογοδοσία για ό,τι συνέβη και τη δέσμευση για σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων στο μέλλον.
Marie Struthers, διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία
Ο αριθμός των νεκρών παραμένει άγνωστος
Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων στο Καζακστάν από την πρόσφατη βία παραμένει άγνωστος. Οι αρχές επιβεβαίωσαν ότι τουλάχιστον 18 αστυνομικοί σκοτώθηκαν, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν γνωστοποιήσει τον αριθμό των θυμάτων μεταξύ των πολιτών. Στις 9 Ιανουαρίου, ένα κανάλι Telegram που συνδέεται με την κυβέρνηση δημοσίευσε πληροφορίες σχετικά με τον θάνατο 164 ατόμων, αλλά αργότερα το Υπουργείο Υγείας διέψευσε τις πληροφορίες αυτές ως τεχνική βλάβη.
Η σιωπή των αρχών σχετικά με τον αριθμό των θυμάτων των ταραχών και των συνθηκών θανάτου τους είναι εξοργιστική. Οι πληροφορίες σχετικά με τις αιτίες θανάτου των πολιτών πρέπει να αποκαλυφθούν αμέσως.
Marie Struthers
Η πρόσβαση στο διαδίκτυο περιορίζεται, δημοσιογράφοι παρενοχλούνται, παρατηρήτριες/ές δικαιωμάτων διασύρονται
Οι αρχές του Καζακστάν απενεργοποίησαν το διαδίκτυο και περιόρισαν τις κινητές επικοινωνίες για πέντε ημέρες μετά την έναρξη των διαδηλώσεων. Παράλληλα, κατηγόρησαν τις/τους υπερασπίστριες/ιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τις/τους ακτιβίστριες/ιστές ότι υποκίνησαν τις διαδηλώσεις και προχώρησαν στη σύλληψη ανεξάρτητων δημοσιογράφων.
Στις 7 Ιανουαρίου, ο Lukpan Akhmedyarov, εκδότης της εφημερίδας «Uralskaya Nedelya», συνελήφθη στο Uralsk και καταδικάστηκε σε 10 ημέρες κράτησης επειδή φέρεται να παραβίασε τους αδικαιολόγητα περιοριστικούς κανόνες του Καζακστάν για τις συγκεντρώσεις. Στις 5 Ιανουαρίου, δύο δημοσιογράφοι της τοπικής ραδιοφωνικής υπηρεσίας του RFE/RL Azattyk συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν σε σχέση με το έργο τους κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Στις 10 Ιανουαρίου, οι αρχές διέταξαν επίσης το ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Fergana.ru να αφαιρέσει ένα ρεπορτάζ σχετικά με την κρίση υπό την απειλή ποινικής δίωξης. Υπάρχουν αναφορές για ξένους δημοσιογράφους στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος στη χώρα. Στο μεταξύ, ενώ η πρόσβαση στο διαδίκτυο αποκαταστάθηκε στις 10 Ιανουαρίου, εξακολουθεί να μπλοκάρεται τακτικά από τις αρχές, ενώ οι αγγελιοφόροι κινητής τηλεφωνίας παραμένουν απρόσιτοι σε τοπικό επίπεδο.
Οι αρχές πρέπει να αποκαταστήσουν την απρόσκοπτη πρόσβαση στο διαδίκτυο, να ξεμπλοκάρουν όλες τις άλλες μορφές επικοινωνίας και να σταματήσουν να ασκούν αντίποινα σε όσες/ους μοιράζονται ανεξάρτητα ειδήσεις. Εν μέσω κρίσης, η ανεξάρτητη πληροφόρηση είναι ζωτικής σημασίας. Το σπασμωδικό μπλοκάρισμα από τις αρχές ήταν σαν να κρατούν ολόκληρο τον πληθυσμό σε απομόνωση.
Marie Struthers
«Η Διεθνής Αμνηστία παραμένει βαθιά ανήσυχη για τον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος Tokayev κατηγόρησε δημοσιογράφους και υπερασπίστριες/ιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην εθνική τηλεόραση για υποκίνηση ταραχών – μια αφήγηση που έκτοτε την ενστερνίστηκαν διάφορα άτομα σε θέσεις εξουσίας στο Καζακστάν».
Κακομεταχείριση και το δικαίωμα των κρατουμένων σε δίκαιη δίκη
Την Τρίτη, το Υπουργείο Εσωτερικών του Καζακστάν δήλωσε ότι σχεδόν 10.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί μετά τις μαζικές αναταραχές και τις βίαιες συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτριών/ών. Περισσότερες από 400 ποινικές υποθέσεις έχουν ήδη κινηθεί. Σύμφωνα με τη Γενική Εισαγγελία, οι περισσότερες από αυτές τις ποινικές υποθέσεις αφορούν βία, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις για τις οποίες είναι ενήμερη η Διεθνής Αμνηστία, οι αρχές του Καζακστάν έχουν διώξει την ειρηνική διαφωνία με την ασαφή κατηγορία της «υποκίνησης κοινωνικής διχόνοιας». Αυτό περιλαμβάνει το άνοιγμα ποινικής διαδικασίας με αυτές τις κατηγορίες σε σχέση με μια μοναχική διαδήλωση στον δρόμο που πραγματοποίησε ο περιβαλλοντικός ακτιβιστής Artyom Sochnev στο Stepnogorsk στις 4 Ιανουαρίου.
Ο αδικαιολόγητα περιοριστικός νόμος του Καζακστάν που διέπει τις δημόσιες συναθροίσεις απαγορεύει ουσιαστικά κάθε διαμαρτυρία στον δρόμο, εκτός εάν επιτρέπεται ρητά από τις τοπικές αρχές. Βάσει αυτής της νομοθεσίας, χιλιάδες κάτοικοι του Καζακστάν που συμμετείχαν σε ειρηνικές διαδηλώσεις τις τελευταίες ημέρες υπόκεινται σε σύλληψη και πρόστιμα ή σε κράτηση έως και 15 ημερών.
Είμαστε εξαιρετικά ανήσυχες/οι για τις συνθήκες κράτησης και τους λόγους σύλληψης χιλιάδων κρατουμένων. Υπάρχουν επίσης αγνοούμενες/οι, όπως ο δημοσιογράφος Makhambet Abzhan, του οποίου η τύχη παραμένει άγνωστη από τις 6 Ιανουαρίου.
Marie Struthers
«Δυστυχώς, οι άδικες δίκες παραμένουν ευρέως διαδεδομένες στο Καζακστάν, όπως και τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, ενώ οι δικηγόροι συχνά δεν έχουν πρόσβαση στις/τους πελάτισσες/ες τους και φιμώνονται συστηματικά με εντολές μη δημοσιοποίησης. Ένας δικηγόρος, ο Abzal Kuspan, συνελήφθη και κρατείται ο ίδιος για 10 ημέρες, απλώς και μόνο επειδή συμμετείχε σε μια ειρηνική διαδήλωση».
Ο κίνδυνος βασανιστηρίων και άλλης κακομεταχείρισης καταδεικνύεται από την περίπτωση του Vikram Ruzakhunov, ενός μουσικού της τζαζ από το γειτονικό Κιργιστάν, ο οποίος βρισκόταν σε περιοδεία στο Καζακστάν. Την Κυριακή, η κρατική τηλεόραση του Καζακστάν μετέδωσε τηλεοπτικά την ανάκρισή του, η οποία έδειχνε έναν βαριά μελανιασμένο Ruzakhunov να «ομολογεί» ότι είχε στρατολογηθεί από «αγνώστους» για να «συμμετάσχει σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας» έναντι χρημάτων. Ο Ruzakhunov αφέθηκε ελεύθερος τη Δευτέρα έπειτα διπλωματική διαμαρτυρία από το Κιργιστάν.
«Όλες/οι όσες/οι κρατήθηκαν αυθαίρετα μόνο και μόνο επειδή συμμετείχαν στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας πρέπει να αφεθούν αμέσως ελεύθερες/οι. Στις/τους διαδηλώτριες/ωτές που κατηγορούνται για διάπραξη διεθνώς αναγνωρισμένων εγκλημάτων για βίαιη συμπεριφορά πρέπει να παρέχονται δίκαιες δίκες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Στο μεταξύ, όλες οι αναφορές για κακομεταχείριση από αξιωματούχους πρέπει να διερευνηθούν αποτελεσματικά και οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν», δήλωσε η Marie Struthers.
