ΤΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΑΝΩ ΤΩΝ 60 ΕΤΩΝ ΠΟΥ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΤΟΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΠΛΗΞΟΥΝ ΔΥΣΑΝΑΛΟΓΑ ΤΙΣ/ΤΟΥΣ ΦΤΩΧΟΤΕΡΕΣ/ΟΥΣ
Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί για τον τιμωρητικό και μεροληπτικό χαρακτήρα του προστίμου των 100 ευρώ ανά μήνα που θα επιβληθεί σε άτομα άνω των 60 ετών εάν δεν συμμορφωθούν με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για τον COVID-19, σε συνέχεια της έγκρισης νομοθετικής διάταξης από το ελληνικό κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα. Ένα τόσο βαρύ πρόστιμο πρόκειται να πλήξει δυσανάλογα τα φτωχότερα μέλη της κοινωνίας, για τα οποία η καταβολή 100 ευρώ τον μήνα είναι εντελώς απρόσιτη. Κατά συνέπεια, μια τέτοια κύρωση θα μπορούσε να λειτουργήσει ως δυσανάλογος περιορισμός του δικαιώματος των ανθρώπων να συναινέσουν ελεύθερα στα εμβόλια.
Σύμφωνα με έκθεση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής του Νοεμβρίου του 2021, το 28,9% του πληθυσμού αντιμετώπιζε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού το 2020, ποσοστό που είναι από τα υψηλότερα μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., ενώ το 28,2% των ατόμων άνω των 65 ετών αντιμετώπιζε υλική στέρηση.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ελληνικές αρχές να επανεξετάσουν αυτή την κίνηση και να βρουν άλλους τρόπους για να αυξήσουν την αποδοχή των εμβολίων. Αυτό σημαίνει ότι οι αρχές πρέπει να διασφαλίσουν πως θα εξαντλήσουν όλες τις άλλες επιλογές, όπως είναι η στοχευμένη ενημέρωση γύρω από τη δημόσια υγεία για τα οφέλη των εμβολίων COVID-19 και η αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, πως θα κατοχυρώσουν ότι όλες/οι μπορούν να έχουν εύκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στις πιο περιθωριοποιημένες συνθήκες, καθώς επίσης πως θα ενδυναμώσουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας τόσο ως προς την ποιότητα όσο και ως προς τη συμπεριληψιμότητα.
Η Διεθνής Αμνηστία σημειώνει ότι για όλες τις ιατρικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένου του εμβολιασμού, τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα άτομα μπορούν να ασκούν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρχές πρέπει να παρέχουν ακριβείς και συνολικές πληροφορίες, προσβάσιμες σε όλους τους ανθρώπους, σχετικά με την αναγκαιότητα και την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού, σε συμφωνία με το δικαίωμα στην πληροφόρηση, που συνιστά οργανικό τμήμα του δικαιώματος στην υγεία και έχει θεμελιώδη ρόλο στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.
Τα προγράμματα υποχρεωτικού εμβολιασμού θα πρέπει να αποτελούν την έσχατη λύση, αφού έχουν εξαντληθεί όλες οι άλλες εναλλακτικές λύσεις, ενώ παράλληλα θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι ο περιορισμός της άσκησης των δικαιωμάτων γίνεται στη βάση της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, και είναι επίσης στοχευμένος και χρονικά περιορισμένος.
Τα μέτρα υποχρεωτικής εφαρμογής ιατρικών διαδικασιών που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και συνιστούν διακρίσεις σε κοινωνική και εθνοτική βάση. Ειδικότερα, όπως στην προκειμένη περίπτωση, η επιβολή βαρύτατου προστίμου ως κύρωση για τη μη συμμόρφωση με μια υποχρεωτική ιατρική πράξη είναι πιθανό να πλήξει δυσανάλογα τα φτωχότερα και πιο περιθωριοποιημένα μέλη της ελληνικής κοινωνίας.
Ιστορικό
Την 1η Δεκεμβρίου 2021, το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε νόμο ο οποίος περιλαμβάνει διάταξη (άρθρο 24 του Ν.4865/2021) που καθιστά υποχρεωτικό τον εμβολιασμό του COVID-19 για όλα τα άτομα άνω των 60 ετών τα οποία ζουν ή διαμένουν στην Ελλάδα. Στα άτομα που δεν συμμορφώνονται με την υποχρέωση εμβολιασμού θα επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 100 ευρώ ανά μήνα. Στα άτομα που εξαιρούνται περιλαμβάνονται τα άτομα με θετικό COVID-19 τεστ εντός διαστήματος 180 ημερών από την ημέρα που αρρώστησαν, καθώς και τα άτομα με αποδεδειγμένους λόγους υγείας, όπως σοβαρές περιπτώσεις αυτισμού και επιληψίας, που δεν τους επιτρέπουν να εμβολιαστούν, όπως προβλέπεται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση της 13ης Αυγούστου 2021.