ΑΙΓΥΠΤΟΣ: ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΝ ΤΙΣ/ΤΟΥΣ ΑΠΕΡΓΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ/ΕΣ ΑΠΟ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ

Οι αιγυπτιακές αρχές είναι συνένοχες σε μια συνεχιζόμενη καταστολή κατά δεκάδων εργατριών/ων εργοστασίων που έκαναν ειρηνική απεργία αυτό το καλοκαίρι για να απαιτήσουν δίκαιες αμοιβές, σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας.

Από τις 26 Ιουλίου έως την 1η Αυγούστου, περίπου 2.000 εργαζόμενες/οι της LORD International, μιας αιγυπτιακής κατασκευαστικής ξυραφιών με πολλά εργοστάσια στην Αλεξάνδρεια, προχώρησαν σε απεργία ζητώντας υψηλότερους μισθούς και ασφάλεια εργασίας. Σε απάντηση, η διοίκηση της LORD ξεκίνησε εκστρατεία τιμωρητικών μέτρων κατά την οποία 64 εργαζόμενες/οι απολύθηκαν άδικα, ενώ 83 τέθηκαν σε διαθεσιμότητα και υποβλήθηκαν σε περικοπές μισθών, ανακρίσεις και απειλές.

Το Υπουργείο Εργατικού Δυναμικού απέτυχε να προβεί σε κάποια ενέργεια για να παράσχει επανόρθωση στους/στις εργαζομένους/ες που αντιμετώπισαν αντίποινα για τη συμμετοχή τους στην απεργία, αντίθετα απέρριψε τις επίσημες καταγγελίες τους και τους πίεσε να τερματίσουν την «παράνομη απεργία».

«Οι αιγυπτιακές αρχές απέτυχαν να προστατεύσουν τις/τους απεργούς εργάτριες/ες του LORD από άδικες απολύσεις και άλλα τιμωρητικά μέτρα απλώς και μόνο επειδή τόλμησαν να εκφράσουν νόμιμες απαιτήσεις. Κατά συνέπεια, προστατεύουν τα συμφέροντα της εταιρείας σε βάρος των δικαιωμάτων των εργαζομένων τόσο να οργανώνονται ελεύθερα όσο και να απεργούν, σύμφωνα με το σύνταγμα της Αιγύπτου και το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Philip Luther, διευθυντής έρευνας και συνηγορίας της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Η Διεθνής Αμνηστία μίλησε με πέντε νυν και πρώην εργαζομένους/ες και έναν δικηγόρο εργαζομένων που περιέγραψε άδικες απολύσεις, αναγκαστικές παραιτήσεις και περικοπές μισθών μετά την απεργία. Η οργάνωση εξέτασε επίσης τις εκθέσεις μιας τοπικής οργάνωσης για τα εργασιακά δικαιώματα, καθώς και εννέα δηλώσεις εταιρειών που ανακοίνωναν μαζικές απολύσεις, αναστολές και εσωτερικές έρευνες. Η Διεθνής Αμνηστία μοιράστηκε τα ευρήματά της με τη LORD International στις 26 Οκτωβρίου 2021, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση.

Σύμφωνα με την αιγυπτιακή εργατική νομοθεσία, μόνο εξουσιοδοτημένα συνδικάτα μπορούν να πραγματοποιούν απεργίες. Αυτή η προϋπόθεση δεν μπορούσε να εκπληρωθεί από τις/τους εργαζόμενους της LORD, καθώς το ανεξάρτητο σωματείο που ιδρύθηκε μετά την εξέγερση του 2011 διαλύθηκε έπειτα από την εφαρμογή του δρακόντειου συνδικαλιστικού νόμου του 2017. Παρά τις μεταρρυθμίσεις του νόμου το 2019, η αιγυπτιακή κυβέρνηση συνεχίζει να αρνείται να αναγνωρίσει επίσημα νέα ανεξάρτητα συνδικάτα και ως εκ τούτου απαγορεύει όλες τις απεργίες που δεν εγκρίνονται από την ελεγχόμενη από το κράτος ομοσπονδία συνδικάτων.

Τον Ιούνιο, η Αίγυπτος εισήγαγε έναν νέο εθνικό κατώτατο μισθό, απαιτώντας από τους/τις εργοδότες/τριες του ιδιωτικού τομέα να πληρώνουν τουλάχιστον 2.400 EGP (153 USD) τον μήνα έως τον Ιανουάριο του 2022. Οι εργαζόμενοι/ες της LORD International, ορισμένοι/ες από τους/τις οποίους/ιες λαμβάνουν μηνιαίες αποδοχές 2.000 EGP (127 USD), προσπαθούσαν να διαπραγματευτούν συλλογικά τους μισθούς τους σύμφωνα με αυτήν την απαίτηση από τότε, αλλά η εταιρεία αρνούνταν να δεσμευτεί.

Οι εργαζόμενοι/ες είπαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι αποφάσισαν να προχωρήσουν σε απεργία αφού η LORD αφαίρεσε το επίδομα διακοπών για το Έιντ αλ-Άντχα στις 26 Ιουλίου. Η απεργία κράτησε μία εβδομάδα.

Απειλές, παρενόχληση και άδικες απολύσεις

Η Διεθνής Αμνηστία εξέτασε τις δηλώσεις της εταιρείας LORD, σύμφωνα με τις οποίες 45 εργαζόμενοι/ες απολύθηκαν άδικα την 1η και 2α Αυγούστου για «υποκίνηση παράνομης απεργίας» και πρόκληση σοβαρών «ζημιών στην εταιρεία», και άλλοι 39 βγήκαν σε διαθεσιμότητα και παραπέμφθηκαν σε εσωτερικές έρευνες μεταξύ 1ης και 5ης Αυγούστου.

Σύμφωνα με μια τοπική οργάνωση εργατικών δικαιωμάτων, μεταξύ 1ης Αυγούστου και 12ης Σεπτεμβρίου, η LORD απέλυσε άδικα 64 εργαζόμενους/ες και παρέπεμψε άλλους/ες 83 σε εσωτερική έρευνα, λόγω της συμμετοχής τους σε συλλογικές εργατικές ενέργειες.

Η οργάνωση διαπίστωσε επίσης ότι μεταξύ 22 Αυγούστου και 16 Σεπτεμβρίου, η εταιρεία ανάγκασε 10 ιδιαίτερα μαχητικούς μακροχρόνια εργαζόμενούς της να παραιτηθούν μετά την εσωτερική έρευνα. Αρνήθηκε επίσης να ανανεώσει τα συμβόλαια τουλάχιστον 5 άλλων για την υποτιθέμενη συμμετοχή τους στην απεργία.

Οι υπόλοιποι/ες 73 εργαζόμενοι/ες που παραπέμφθηκαν σε εσωτερικές έρευνες υποβλήθηκαν σε άλλα τιμωρητικά μέτρα για συμμετοχή στην απεργία, συμπεριλαμβανομένων περικοπών μισθών που ισοδυναμούν με μισθούς για 3 έως 5 εργάσιμες ημέρες. Μεταξύ 30 Αυγούστου και 2 Σεπτεμβρίου, η εταιρεία τούς ανάγκασε να υπογράψουν προειδοποιήσεις που είχε εκδώσει και οι οποίες έλεγαν ότι θα απολυθούν εάν αναλάμβαναν παρόμοια δράση στο μέλλον.

Οι εργαζόμενοι/ες περιέγραψαν στη Διεθνή Αμνηστία πώς η διοίκηση τους ανέκρινε επιθετικά για τις ταυτότητες των υποτιθέμενων υποκινητών της απεργίας, τους διέταξε να αποκαλύψουν τα ονόματα των δημοσιογράφων που κάλυψαν την απεργία και τους απείλησαν αν δεν συνεργαστούν. Κάποιοι/ες είπαν στον οργανισμό ότι οι διευθυντές της εταιρείας απείλησαν να τους απολύσουν χωρίς αποζημίωση, να τους υποβάλουν μήνυση για τη «ζημία» που προκάλεσαν και να τους εμποδίσουν να βρουν άλλη δουλειά.

Η Διεθνής Αμνηστία έμαθε ότι τουλάχιστον 2 εργαζόμενοι ενημερώθηκαν ότι, εάν δεν υπέγραφαν αμέσως τα έγγραφα παραίτησής τους, θα παραπέμπονταν στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας, μια ειδική αστυνομική δύναμη που είναι διαβόητη για παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων και εμπλέκεται στην αστυνόμευση όσων θεωρούν οι αρχές ως «απειλές για την εθνική ασφάλεια», συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων εργατικών κινημάτων.

Σύμφωνα με τρεις εργαζόμενους/ες που υπέγραψαν επιστολές παραίτησης, οι αποζημιώσεις ήταν χαμηλότερες από την εργατική νομοθεσία της Αιγύπτου, που ορίζει ότι οι εργαζόμενοι/ες πρέπει να λαμβάνουν τουλάχιστον δύο μήνες ακαθάριστου μισθού για κάθε έτος απασχόλησης.

Αποτυχία της κυβέρνησης να προστατεύσει τις/τους απεργούς

Στις 26 Ιουλίου 2021, τουλάχιστον 100 εργαζόμενοι/ες υπέβαλαν καταγγελία στο Υπουργείο Εργατικού Δυναμικού ζητώντας την εφαρμογή του νέου κατώτατου μηνιαίου μισθού στον ιδιωτικό τομέα. Την επόμενη μέρα, δύο κυβερνητικοί επιθεωρητές εργασίας επισκέφτηκαν τα εργοστάσια και μεσολάβησαν σε μια συνάντηση μεταξύ των εκπροσώπων των εργαζομένων και των διευθυντών της εταιρείας.

Σύμφωνα με τέσσερις εργαζόμενους/ες που ήταν εκεί, οι επιθεωρητές εργασίας τελικά τάχθηκαν στο πλευρό της διοίκησης της εταιρείας και διαπίστωσαν ότι οι ενέργειες της διοίκησης για την πίεση των εργαζομένων να τερματίσουν αμέσως την απεργία τους ήταν νόμιμες.

Η διοίκηση της εταιρείας έθεσε σε αναστολή 6 εργαζόμενους/ες που συμμετείχαν στις συνεδριάσεις και τους παρέπεμψε σε εσωτερική έρευνα, ενώ αργότερα ανάγκασε 5 από αυτούς/ες να παραιτηθούν.

Οι καταγγέλλοντες/ούσες στο Υπουργείο Εργατικού Δυναμικού ανέφεραν ότι οι αξιωματούχοι απέτυχαν να ανταποκριθούν ή να τους υποστηρίξουν αποτελεσματικά. Ένας από τους εργαζόμενους που υπέβαλε καταγγελία στο Υπουργείο Εργατικού Δυναμικού τον Σεπτέμβριο σχετικά με την άδικη απόλυσή του χωρίς αποζημίωση ανέφερε ότι στελέχη του υπουργείου τού είπαν ότι δεν μπορούσαν να παρέμβουν και τον συμβούλευσαν να βρει μια φιλική λύση με την εταιρεία του.

Ο οργανισμός έλαβε παρόμοιες αναφορές για αδράνεια της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση των παραβιάσεων των δικαιωμάτων των εργαζομένων και από άλλες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα.

«Αντί να επιβάλλουν κυρώσεις για τέτοιες καταχρήσεις, οι αιγυπτιακές αρχές πρέπει να προστατεύσουν τους/τις εργαζόμενους/ες και να διασφαλίσουν ότι όλοι/ες όσοι/ες απολύθηκαν θα έχουν πρόσβαση σε πλήρη αποζημίωση. Πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν την εφαρμογή του νέου κατώτατου μισθού σε όλες τις εταιρείες του ιδιωτικού τομέα», δήλωσε ο Philip Luther.

Ιστορικό πλαίσιο

Από τότε που ανήλθε στην εξουσία ο πρόεδρος Abdel Fattah al-Sisi, οι αιγυπτιακές αρχές έχουν υποβάλει δεκάδες εργάτες/τριες και συνδικαλιστές/ίστριες σε άδικες δίκες δίκες – ορισμένους δε σε στρατιωτικά δικαστήρια–, σε αυθαίρετες συλλήψεις, σε απολύσεις και άλλα πειθαρχικά μέτρα αποκλειστικά για την άσκηση του δικαιώματός τους στην απεργία και τον σχηματισμό ανεξάρτητων συνδικαλιστικών οργανώσεων. Τον Σεπτέμβριο, οι αρχές κράτησαν αυθαίρετα 3 εργαζόμενους/ες της Universal Company για δύο ημέρες εν αναμονή ερευνών για κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία αποκλειστικά και μόνο για την άσκηση του δικαιώματός τους στην απεργία και την ειρηνική διαμαρτυρία.