H ΓΑΛΛΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ, ΟΠΩΣ ΙΣΧΥΡΙΖΕΤΑΙ

Η τραγική δολοφονία του Samuel Paty, του Γάλλου καθηγητή που έδειξε σκίτσα του Προφήτη Μοχάμεντ στην τάξη σχετικά με την ελευθερία του λόγου, σόκαραν ολόκληρη την Γαλλία. Ξεκίνησε επίσης και μία δύσκολη συζήτηση σχετικά με την ελευθερία του λόγου και ποιος/ποια έχει αυτό το δικαίωμα.

Η απάντηση του Εμανουέλ Μακρόν και της κυβέρνησης στο περιστατικό δολοφονίας, ήταν η διακήρυξη της ελευθερίας της έκφρασης. Παράλληλα όμως, επέτειναν τη δυσφημιστική εκστρατεία τους κατά των Γάλλων/ίδων μουσουλμάνων αρχίζοντας έτσι την δική τους επίθεση κατά της ελευθερίας της έκφρασης. Την προηγούμενη εβδομάδα, για παράδειγμα, η γαλλική αστυνομία ανέκρινε 10χρονα παιδιά για ώρες βάσει της υποψίας «δικαιολόγησης της τρομοκρατίας» επειδή φάνηκε πως τα παιδιά αυτά αναρωτήθηκαν για την επιλογή του καθηγητή Paty να δείξει τα σκίτσα στην τάξη.

Η Γαλλική κυβέρνηση δεν είναι η πρωταθλήτρια του αγώνα για την ελευθερία της έκφρασης όπως θέλει να πιστεύει. Το 2019, το δικαστήριο καταδίκασε δύο άνδρες για «περιφρόνηση» επειδή έκαψαν ένα ομοίωμα που απεικόνιζε τον Πρόεδρο Μακρόν κατά την διάρκεια ειρηνικής διαδήλωσης. Το κοινοβούλιο την δεδομένη στιγμή, συζητά σχετικά με νέο νόμο ο οποίος θα ποινικοποιεί την χρήση εικόνων αξιωματούχων επιβολής του νόμου στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Είναι δύσκολο να συνδυάσουμε αυτά τα γεγονότα με τη σθεναρή υπεράσπιση των γαλλικών αρχών στο δικαίωμα να απεικονίζονται σκίτσα του Προφήτη Μοχάμεντ.

Το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης περιλαμβάνει απόψεις οι οποίες μπορεί να ενοχλήσουν, προσβάλλουν ή σοκάρουν και οι απεικονίσεις του Προφήτη Μοχάμεντ προστατεύονται ακριβώς από αυτό το δικαίωμα. Κανένας/μία δεν θα έπρεπε να φοβάται τη βία ή την παρενόχληση επειδή αναπαριστά ή δημοσιεύει τέτοιες εικόνες.

Βέβαια εκείνοι/ες που δεν συμφωνούν με την δημοσιοποίηση τέτοιων εικόνων έχουν το δικαίωμα να υψώσουν την φωνή τους και να εκφράσουν τις ανησυχίες τους. Το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης προστατεύει ακόμα την δυνατότητα της κριτικής σχετικά με την επιλογή απεικόνισης της θρησκείας αν αυτή προβάλλεται στερεοτυπικά ή προσβλητικά. Το να είναι κάποιος/α ενάντια στα σκίτσα δεν τον καθιστά αυτόματα «αυτονομιστή», φανατισμένο/η ή «ισλαμιστή».

Ενώ το δικαίωμα της έκφρασης της άποψης που κάποιες φορές εκλαμβάνεται ως προσβολή θρησκευτικών πεποιθήσεων, προασπίζεται ενεργά, το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης και της θρησκείας των μουσουλμάνων, πολύ συχνά λαμβάνει ελάχιστη προσοχή στην Γαλλία υπό το πρόσχημα της γαλλικής ρεπουμπλικανικής καθολικότητας. Στο όνομα της κοσμικότητας ή του λαϊκισμού, οι μουσουλμάνοι της Γαλλίας δεν μπορούν να φορέσουν θρησκευτικά σύμβολα ή ενδυμασία σε σχολεία και σε δουλειές στον δημόσιο τομέα.

Τα στοιχεία για την ελευθερία της έκφρασης και σε άλλες περιοχές στην Γαλλία είναι το ίδιο ζοφερά. Εκατοντάδες άνθρωποι καταδικάζονται κάθε χρόνο για «προσβολή δημοσιών αξιωματούχων», μία ασαφή περιγραφή για ποινικές προσβολές, την οποία η επιβολή του νόμου και οι δικαστικές αρχές έχουν εφαρμόσει σε μεγάλο αριθμό σε σιωπηλές και ειρηνικές διαφωνίες. Το Ιούνιο του ίδιου χρόνου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θεώρησε ότι η καταδίκη των 11 ακτιβιστών/τριών στη Γαλλία για εκστρατεία που έκαναν κατά του μποϊκοτάζ που επιβλήθηκε για τα ισραηλινά προϊόντα, παραβιάζει το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου.

Η δολοφονία του Samuel Paty έχει επίσης προκαλέσει δράσεις της γαλλικής κυβέρνησης οι οποίες θυμίζουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που βρέθηκε η χώρα έπειτα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι το 2015. Στις αρχές του 2015, το κοινοβούλιο ενέκρινε μέτρα εξαίρεσης, βάσει της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, τα οποία οδήγησαν σε εκατοντάδες επιθέσεις βίας και διάκρισης αλλά και κατ’ οικον περιορισμό κατά των μουσουλμάνων

Ένα ανησυχητικό σημάδι της ιστορίας επαναλαμβάνεται, οι γαλλικές αρχές βρίσκονται τώρα σε διαδικασία διάλυσης οργανώσεων και κλεισίματος τζαμιών, με βάση τη διφορούμενη έννοια της «ριζοσπαστικοποίησης». Τις περιόδους έκτακτης ανάγκης, η «ριζοσπαστικοποίηση» χρησιμοποιήθηκε ως ευφημισμός της «μουσουλμανικής ευσέβειας».

Ο Υπουργός Εσωτερικών, Gérald Darmanin, ανακοίνωσε επίσης την πρόθεση του να διαλύσει την οργάνωση Collective Against Islamophobia in France (CCIF), η οποία αγωνίζεται κατά της διάκρισης εναντίον των μουσουλμάνων. Περιέγραψε την CCIF ως «εχθρό του Ρεπουμπλικανισμού» και ως μια «πίσω πόρτα για την τρομοκρατία». Ο Υπουργός δεν έχει παρουσιάσει κανένα στοιχείο που να επιβεβαιώνει τα παραπάνω.

Σε βίντεο που δημοσιεύτηκε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ένας από τους γονείς που τάχθηκαν κατά της επιλογής του Paty να δείξει τα σκίτσα στην τάξη, ανέφερε στην CCIF «ότι υπέστη διάκριση» και ήρθε σε επαφή με τις οργανώσεις. Οι γαλλικές αρχές απέτυχαν να συνδέσουν ένα τέτοιο έργο της κοινότητας με την ιδέα ότι η CCIF έπαιξε κάποιο ρόλο στην προώθηση βίας και «αυτονομισμού».

Λίγες μέρες μετά την δολοφονία, ο Υπουργός ανήγγειλε την πρόθεση του να διώξει 231 ξένους που ήταν ύποπτοι/ες για «ριζοσπαστικοποίηση» και απειλή της εθνικής ασφάλειας. Οι αρχές προχώρησαν σε 16 απελάσεις πίσω σε χώρες όπως η Αλγερία, το Μαρόκο, η Ρωσία και η Τυνησία. Στις χώρες αυτές η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει τη χρήση βασανιστηρίων και πιο συγκεκριμένα για ανθρώπους που έχουν καταγραφεί και θεωρεί ως απειλές για την εθνική ασφάλεια.

Ενώ πολλοί/ες στις ΗΠΑ και στο εξωτερικό, έχουν ελπίδες πως η κυβέρνηση Μπάιντεν/Χάρρις, θα καταπολεμήσει τον ρατσισμό, το γαλλικό Υπουργείο Εκπαίδευσης έχει δεσμευτεί σε ένα πόλεμο κουλτούρας κατά της πολυπολιτισμικότητας και αγώνων κριτικής. Έχει υποστηρίξει ότι οι προσπάθειες να αντιμετωπιστεί ο εδραιωμένος ρατσισμός βασίζονται σε ιδέες «προερχόμενες από την Αμερική» και ότι έχουν ένα έφορο έδαφος για την «αυτονομισμό και τον φανατισμό». Όμως δεν πρόκειται για φανατισμό το γεγονός ότι μουσουλμάνοι και άλλες μειονότητες δέχονται ρατσισμό στην Γαλλία. Είναι μία πραγματικότητα η οποία τώρα προστατεύεται από την ελευθερία της έκφρασης.

Η ρητορική της γαλλικής κυβέρνησης για την ελευθερία της έκφρασης δεν είναι αρκετή για να κρύψει την υποκρισία της. Η ελευθερία της έκφρασης δεν σημαίνει τίποτα απολύτως εκτός αν εφαρμόζεται για όλους/ες. Η εκστρατεία της κυβέρνησης για την ελευθερία της έκφρασης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να καλύψει τα μέτρα τα οποία θέτουν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε κίνδυνο παραβίασης τους συμπεριλαμβανομένων των βασανιστηρίων.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά εδώ από το Newsweek