ΙΡΑΝ/ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ: ΣΚΟΠΙΜΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΩΝ ΤΟΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 2019

Οι ιρανικές αρχές διέκοψαν σκόπιμα το διαδίκτυο κατά την διάρκεια των πανεθνικών διαδηλώσεων τον Νοέμβριο του 2019, προκειμένου να κρύψουν την πραγματική διάσταση των παράνομων δολοφονιών από τις δυνάμεις ασφαλείας, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Στην επέτειο της πιο φονικής μέρας των διαδηλώσεων, η Διεθνής Αμνηστία δημοσιεύει έναν ιστότοπο, Ένας ιστός ατιμωρησίας: Οι δολοφονίες που αποκρύφτηκαν λόγω του κλεισίματος του διαδικτύου στο Ιράν, στο οποίο καταγράφεται πως μία θανατηφόρα καταστολή που άφησε τουλάχιστον 304 ανθρώπους νεκρούς αποκρύφτηκε από όλο τον κόσμο.

 «Όταν τα νέα από την θανάσιμη καταστολή ξεκίνησαν να έρχονται από το Ιράν τον προηγούμενο Νοέμβριο, ο κόσμος έμεινε σοκαρισμένος από την ωμή βία που χρησιμοποίησαν οι δυνάμεις ασφαλείας. Οι αρχές μπλοκάρισαν σκόπιμα την πρόσβαση στο διαδίκτυο εντός του Ιράν, προκειμένου να κρύψουν την πραγματική έκταση, ιδιαίτερα εκτός της χώρας, των φρικτών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συντελέστηκαν,» ανέφερε η Diana Eltahawy, Αναπληρώτρια Περιφερειακή Διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

«Η κυβέρνηση νόμιζε ότι μπορεί να κάνει τον λαό να σωπάσει με το να αποσυνδέσει από το διαδίκτυο ολόκληρη τη χώρα, ωστόσο, οι Ιρανοί/ές έδειξαν αποφασιστικότητα ώστε να μάθει ο κόσμος την αλήθεια. Η νέα μας ιστοσελίδα είναι ένα αφιέρωμα στο κουράγιο όλων όσων τράβηξαν με την κάμερα τους σκηνές βίας, τις οποίες οι αρχές ήθελα να κρατήσουν κρυμμένες.» 

Ο ιστότοπος – μία κοινή έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας και του The Hertie School, σε συνεργασία με το the Internet Outage Detection and Analysis (IODA), διαθέτει πάνω από 100 διαπιστωμένα βίντεο από 31 πόλεις, και αποκαλύπτει την επαναλαμβανόμενη χρήση πυροβόλων, αντλιών νερού και δακρυγόνων που χρησιμοποίησαν οι δυνάμεις ασφαλείας του Ιράν, εναντίον άοπλων διαδηλωτών/τριών και παρευρισκόμενων.

Μέχρι και σήμερα, κανένας δεν έχει ερευνηθεί ποινικά ή κρατηθεί ως υπαίτιος/α για τις δολοφονίες. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί ακόμα μια φορά τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, να εξουσιοδοτήσουν έρευνα για τις παράνομες δολοφονίες και να διασφαλίσουν πως οι υπεύθυνοι/ες για τη διαταγή, τον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση αυτών των εγκλημάτων θα έρθουν αντιμέτωποι/ες με την δικαιοσύνη.

Η καταστολή των διαδηλώσεων και η γενική διακοπή του διαδικτύου

Στις 15 Νοεμβρίου 2019, διαδηλώσεις ξέσπασαν σε όλο το Ιράν έπειτα από την ανακοίνωση της κυβέρνησης για την σημαντική αύξηση της τιμής των καυσίμων. Στις μετέπειτα διαδηλώσεις που κράτησαν πέντε μέρες, οι δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν τουλάχιστον 304 άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Τα περισσότερα θύματα πέθαναν κυρίως με σφαίρες στο κεφάλι ή στο σώμα, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι δυνάμεις ασφαλείας επιχειρούσαν με την πολιτική «πυροβολώ για να σκοτώσω». Ο πραγματικός αριθμός των θανάτων θεωρείται πολύ υψηλότερος, αλλά η διαρκής συγκάλυψη από τις ιρανικές αρχές σημαίνει ότι ο πραγματικός αυτός αριθμός μπορεί να μη μαθευτεί ποτέ.

Στις 16 Νοεμβρίου, οι αρχές ξεκίνησαν να κλείνουν το διαδίκτυο στο Ιράν. Η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας δείχνει ότι εκείνη η μέρα ήταν η πιο θανατηφόρα των διαδηλώσεων, καθώς τουλάχιστον 100 διαδηλωτές/τριες και παρευρισκόμενοι/ες έχασαν τη ζωή τους.

Καθώς οι διαδηλώσεις εντατικοποιούνταν, οι Ιρανικές αρχές πραγματοποίησαν σχεδόν ολική διακοπή του διαδικτύου με τη διαταγή σε διαφορετικούς παρόχους υπηρεσιών, να το κλείσουν. Η International Optimist Dinghy Association παρατήρησε μια συνεχή πτώση του σήματος, η οποία ξεκίνησε με τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας που διέταξαν την αποσύνδεση στις 2μμ, τοπική ώρα, στις 16 Νοεμβρίου. Μέχρι τις 7μμ, το Ιράν βρισκόταν σε απόλυτο διαδικτυακό σκοτάδι.

Το διαδίκτυο στο εσωτερικό της χώρας παρέμεινε ενεργό, επιτρέποντας τη συνέχιση των κυβερνητικών και τραπεζικών υπηρεσιών προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι οικονομικές απώλειες. Η σύνδεση στο διαδίκτυο άρχισε να επανέρχεται έπειτα από πέντε μέρες περίπου στις 10πμ στις 21 Νοεμβρίου. Στις 27 Νοεμβρίου αποκαταστάθηκε τελείως.

Διακοπή διαδικτύου και ανθρώπινα δικαιώματα

Η διακοπή του διαδικτύου γίνεται όταν ένα κράτος ή άλλος δρών σκοπίμως διαταράσσει το διαδίκτυο για ένα συγκεκριμένο τμήμα του πληθυσμού, ή σε μία συγκεκριμένη περιοχή. Η διακοπή μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Οι αρχές μπορεί να επιβραδύνουν το διαδίκτυο ώστε να καταστήσουν την πρόσβαση σε αυτό πιο δύσκολη, ή να διατάξουν τις υπηρεσίες ISPs να σταματήσουν εντελώς την σύνδεση.

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ δήλωσε ότι «τα κράτη… δεν πρέπει να μπλοκάρουν ή να εμποδίζουν τη σύνδεση του διαδικτύου όταν αυτή σχετίζεται με ειρηνικές συναθροίσεις.» Πολλά κράτη, ωστόσο, έχουν αυξήσει τα τελευταία χρόνια την τακτική της διακοπής του διαδικτύου ως εργαλείο για να σταματήσουν τυχόν διαφωνίες, πιο συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με διαδηλώσεις ή εξεγέρσεις.

  Από τις διαδηλώσεις του Νοεμβρίου του 2019, η πρόσβαση στο διαδίκτυο στο Ιράν έχει διαταραχθεί σε διάφορες περιπτώσεις κατά την διάρκεια διαδηλώσεων. Η οργάνωση ειρηνικών διαδηλώσεων, ο δημόσιος λόγος ενάντια στις κρατικές πολιτικές και η καταγραφή παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βασίζονται ιδιαίτερα στην πρόσβαση στο διαδίκτυο και προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σήμερα, η Διεθνής Αμνηστία ανακοινώνει επίσης τη συμμετοχή της στον συνασπισμό #KeepItOn, μία συνεργασία από πάνω από 220 οργανώσεις οι οποίες ξεκινούν εκστρατεία κατά της διακοπής του διαδικτύου.

«Η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι απαραίτητη για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά σε περιπτώσεις διαδηλώσεων. Οι ιρανικές αρχές πρέπει να δεσμευτούν ότι δεν θα ξαναδιακοπεί το διαδίκτυο στη χώρα και να σεβαστούν το δικαίωμα στην ειρηνική διαδήλωση,»  δήλωσε ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Τεκμηρίων Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας.

Αποκαλύπτοντας τις κρυφές δολοφονίες

Η Διεθνής Αμνηστία τεκμηρίωσε αρχικά τη χρήση θανατηφόρας βίας ενάντια σε διαδηλωτές/τριες τις μέρες αφότου ξεκίνησε η καταστολή, και κατέγραψε λεπτομερειακά τις δολοφονίες τουλάχιστον 304 ανθρώπων σε έρευνα της που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2020.

Η οργάνωση επιβεβαίωσε τους θανάτους βάσει αξιόπιστων στοιχείων από βίντεο και φωτογραφίες, πιστοποιητικά θανάτου και ταφής, μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες, συγγενών των θυμάτων, φίλων και γνωστών που βρίσκονταν εκεί αλλά και συλλέγοντας πληροφορίες από ακτιβιστές/τριες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφους.

Ακόμα, η επιπλέον έρευνα από το Σώμα Ψηφιακής Επιβεβαίωσης της Διεθνούς Αμνηστίας, βρήκε ότι στη μεγαλύτερη πλειοψηφία των περιπτώσεων σε όλη την χώρα, δεν υπήρχε κανένα στοιχείο που να καταδεικνύει ότι οι διαδηλωτές/τριες αποτελούσαν επικείμενη απειλή για τη ζωή ή απειλή σοβαρού τραυματισμού. Για τον λόγο αυτό η θανατηφόρα χρήση πυροβόλων από τις αρχές ήταν αδικαιολόγητη και παράνομη.

Τα στοιχεία-κλειδιά που συγκέντρωσε η Διεθνής Αμνηστία, δημοσιεύτηκαν στον ιστότοπο. Συμπεριλαμβάνονται φωτογραφίες θυμάτων και λεπτομέρειες σχετιζόμενες με την αιτία και το μέρος θανάτου, τις οποίες μπορείτε να κατεβάσετε στα αγγλικά και τα φαρσί.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ιρανικές αρχές να διασφαλίσουν ότι θα διεξαχθούν ανεξάρτητες και αμερόληπτες έρευνες σχετικά με κάθε θάνατο που έγινε στις διαδηλώσεις το Νοέμβριο του 2019, ως ένα πρώτο βήμα για τον τερματισμό της ατιμωρησίας.