ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΗΛΩΣΗ: ΩΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ AMAZON ΝΑ ΣΕΒΑΣΤΕΙ ΤΑ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Καθώς οι καταναλωτές προετοιμάζονταν για την Amazon Prime Day - μια τεράστια παγκόσμια ημέρα εκπτώσεων για τους πελάτες Prime της Amazon που ξεκίνησε χτες, Τρίτη 13 Οκτωβρίου - η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε την εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου να σεβαστεί τα δικαιώματα των εργαζομένων, ιδίως το δικαίωμα ένταξης και σύστασης συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί για τα αυξανόμενα στοιχεία τους τελευταίους μήνες που δείχνουν ότι η Amazon παρεμβαίνει στα δικαιώματα των εργαζομένων να οργανώνονται και επενδύει σημαντικούς πόρους για την παρακολούθηση των εργαζομένων και τον εντοπισμό πιθανής «απειλής» συνδικαλιστικής δραστηριότητας. Πρόσφατα παραδείγματα από αναφορές στα μέσα περιλαμβάνουν:

• Στις 6 Οκτωβρίου, η Recode ανέφερε ότι ένα εσωτερικό υπόμνημα που είχε διαρρεύσει περιελάμβανε σχέδια από την Amazon να επενδύσει εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για την παρακολούθηση των «απειλών» των συνδικαλιστικών ενώσεων μέσω ενός νέου τεχνολογικού συστήματος που ονομάζεται «geoSPatial Operating Console». Ενώ η Amazon δεν σχολίασε εάν το υπόμνημα ήταν γνήσιο, ο εκπρόσωπός της είπε στη Recode ότι η εταιρεία σέβεται το δικαίωμα των εργαζομένων να προσχωρήσουν, να σχηματίσουν ή να μην προσχωρήσουν σε μια εργατική ένωση ή άλλη νόμιμη οργάνωση της δικής τους επιλογής, χωρίς φόβο αντιποίνων, εκφοβισμό ή παρενόχληση.
• Τον Σεπτέμβριο, η Amazon δημοσίευσε διαφημίσεις για αναλυτές/ριες πληροφοριών που είναι υπεύθυνοι/ες για την παρακολούθηση κινδύνων, όπως «απειλές οργάνωσης των εργατών/ριών κατά της εταιρείας». Από τότε, η Amazon αφαίρεσε όλες τις διαφημίσεις σχετικά με την εργασία και δήλωσε ότι η δημοσίευσή της ήταν λάθος.
• Επίσης, τον Σεπτέμβριο, τα εσωτερικά έγγραφα της Amazon που ελήφθησαν από την Vice News δείχνουν ότι η εταιρεία παρακολουθεί και αναλύει κρυφά τις ιδιωτικές ομάδες Facebook των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης των σχεδίων τους για απεργία ή διαμαρτυρίες.

Ενώ η Amazon ισχυρίζεται ότι σέβεται το δικαίωμα των εργαζομένων να προσχωρούν και να σχηματίσουν συνδικαλιστικές ενώσεις, δεν έχει απορρίψει δημοσίως τους ισχυρισμούς σχετικά με την παρακολούθηση της οργάνωσης των εργαζομένων και της συνδικαλιστικής τους δραστηριότητας. Σε επιστολή στις 21 Σεπτεμβρίου 2020, η Διεθνής Αμνηστία ζήτησε από την Amazon περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό το ζήτημα. Στις 5 Οκτωβρίου, η Διεθνής Αμνηστία απέστειλε επιπλέον αίτημα στην Amazon, αλλά δεν έχει λάβει ακόμη απάντηση.

Οι προσπάθειες της Amazon να αποθαρρύνουν τους εργαζομένους/ες από το να οργανωθούν δεν είναι καινούργιες και οι ετήσιες εκθέσεις της εταιρείας έχουν αναγνωρίσει την ύπαρξη συμβουλίων εργασίας ή συνδικαλιστικών οργανώσεων ως απειλές στις διεθνείς επιχειρήσεις τους. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Amazon έχει εκδώσει επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια νόμιμες ειδοποιήσεις για φερόμενη παράβαση και απειλές αγωγών σε επικεφαλής συνδικάτων GMB που έχουν προσπαθήσει να προσεγγίσουν και να μιλήσουν με εργαζόμενους εκτός των εγκαταστάσεων του Amazon. Επιπλέον, οι επικεφαλής των συνδικάτων GMB δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι προσωπικό του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού της Amazon άρπαξε και κατέσχεσε φυλλάδια υπέρ των συνδικάτων που θα μοιράζονταν στους εργαζομένους/ες.

Στις ΗΠΑ, οι εργάτες/ριες μιας αποθήκης που μίλησαν για τα δικαιώματά τους και εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τις συνθήκες εργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, φαίνεται ότι αντιμετώπισαν πειθαρχικές ενέργειες ή στη συνέχεια απολύθηκαν.

Το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα δηλώνει σαφώς ότι ο καθένας και η καθεμία έχει το δικαίωμα να σχηματίζει και να προσχωρεί σε συνδικάτο της επιλογής του/της και ότι τα συνδικάτα διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στη διασφάλιση του σεβασμού του δικαιώματος στην εργασία, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος σε δίκαιους και ευνοϊκούς όρους εργασίας. Σύμφωνα με τα πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), η ένταξη ή η συμμετοχή σε συνδικαλιστικές δραστηριότητες δεν πρέπει να αποτελεί αιτία απόλυσης ή προκατάληψης κατά του εργαζομένου.

Η Amazon έχει επίσης ευθύνη να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως διατυπώνεται στις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα (UNGP). Οι αρχές αυτές καθιστούν σαφές ότι η ευθύνη για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων «είναι ένα παγκόσμιο πρότυπο αναμενόμενης συμπεριφοράς για όλες τις επιχειρήσεις όπου κι αν λειτουργούν… και πρέπει να εφαρμόζεται πέρα από τη συμμόρφωση με τους εθνικούς νόμους και κανονισμούς που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα». Αυτό περιλαμβάνει την ευθύνη του σεβασμού των δικαιωμάτων στην ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι και την ελευθερία της έκφρασης.

Η σημασία του σεβασμού του ρόλου των συνδικάτων στους χώρους εργασίας έγινε ακόμη πιο εμφανής κατά την πανδημία του κορονοϊού. Υπήρξαν πολυάριθμα παραδείγματα που δείχνουν πώς τα συνδικάτα και οι εργατικές οργανώσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του εργατικού δυναμικού της Amazon και τη λήψη καλύτερων μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια και άλλων προστατευτικών μέτρων από την εταιρεία. Αυτές οι εμπειρίες δείχνουν τη στενή σχέση μεταξύ του δικαιώματος οργάνωσης και των συλλογικών διεκδικήσεων και της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων.

Για παράδειγμα, στη Γαλλία, τα συνδικάτα συνέβαλαν στη διασφάλιση «εγγυήσεων υγείας, εθελοντικής επιστροφής στην εργασία για τους εργαζόμενους/ες, προσαρμοσμένων προγραμμάτων για τη διατήρηση αποστάσεων κατά την επιστροφή στην εργασία και αυξημένη αμοιβή κατά 2 ευρώ ανά ώρα έως τα τέλη Μαΐου». Στην Ιταλία, τα συνδικάτα βοήθησαν στη σύναψη μιας συμφωνίας για «συνεχείς διαδικασίες καθαρισμού και προγραμματισμένες και ανιχνευμένες απολυμάνσεις, προγραμματισμό των δραστηριοτήτων εργασίας και οργάνωση σταθμών εργασίας με την εγγύηση ότι υπάρχουν πάντα τουλάχιστον δύο μέτρα απόστασης μεταξύ των εργαζομένων».

Παρά τις δημόσιες εκδηλώσεις εκτίμησης και ευγνωμοσύνης της Amazon στους εργαζόμενους της εταιρείας, αυτά τα συναισθήματα δεν φαίνεται να επεκτείνονται και στο δικαίωμα συνδικαλιστικής οργάνωσης. Η Διεθνής Αμνηστία έχει κοινοποιήσει αυτές τις ανησυχίες στην Amazon με επιστολές τον Απρίλιο και τον Σεπτέμβριο του 2020. Στην απάντησή της στην επιστολή της Διεθνούς Αμνηστίας τον Απρίλιο του 2020, η εταιρεία δήλωσε: «η προσέγγισή μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα ενημερώνεται από τα διεθνή πρότυπα. Σεβόμαστε και υποστηρίζουμε τις Βασικές Συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), τη Διακήρυξη της ΔΟΕ για τις Θεμελιώδεις Αρχές και τα Δικαιώματα στην Εργασία και την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών».

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί την Amazon να σεβαστεί πραγματικά τα δικαιώματα των εργαζομένων να προσχωρούν και να σχηματίζουν συνδικάτα και να προστατεύσει τα δικαιώματα των εργαζομένων που μιλούν για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο χώρο εργασίας τους.