ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ: ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ/ΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΘΙΟΠΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΥΝ ΤΗΝ «ΚΟΛΑΣΗ» ΤΗΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ
Η νέα έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας αποκάλυψε τρομακτικές νέες λεπτομέρειες σχετικά με τη μεταχείριση των μεταναστών/ριών από την Αιθιοπία που κρατούνται στη Σαουδική Αραβία. Από τον Μάρτιο, οι αρχές Huthi στην Υεμένη έχουν εκδιώξει χιλιάδες μετανάστες/ριες εργαζόμενους/ες από την Αιθιοπία, μαζί με τις οικογένειές τους προς τη Σαουδική Αραβία, όπου τώρα κρατούνται σε απειλητικές για τη ζωή συνθήκες.
Η Διεθνής Αμνηστία πήρε συνέντευξη από κρατούμενους/ες, οι οποίοι κατήγγειλαν ένα σύνολο βιαιοπραγιών από τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας, συμπεριλαμβανομένου του δεσίματος με αλυσίδες σε ζευγάρια, της αναγκαστικής χρήσης του πατώματος του κελιού τους αντί για τουαλέτα και του περιορισμού για 24 ώρες σε αφόρητα γεμάτα κελιά. Η Διεθνής Αμνηστία τεκμηρίωσε τους θανάτους τριών ενηλίκων υπό κράτηση, με βάση μαρτυρίες άλλων κρατουμένων. Άλλοι κρατούμενοι/ες ανέφεραν τουλάχιστον τέσσερις ακόμη θανάτους. ενώ δεν ήταν δυνατό να επιβεβαιωθούν ανεξάρτητα οι ισχυρισμοί αυτοί. Λόγω των ασθενειών και της έλλειψης τροφής, νερού και υγειονομικής περίθαλψης, ο πραγματικός αριθμός των θανάτων θα μπορούσε να είναι πολύ υψηλότερος.
«Χιλιάδες μετανάστες/ριες από την Αιθιοπία, οι οποίοι έφυγαν από τα σπίτια τους για να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή, ήρθαν αντιμέπωποι/ες με μια αδιανόητη σκληρότητα. Κλεισμένοι σε βρώμικα κελιά και περιτριγυρισμένοι από θάνατο και ασθένειες, η κατάσταση οδήγησε τουλάχιστον δύο άτομα στην απόπειρα αυτοκτονίας», δήλωσε η Marie Forestier, ερευνήτρια και σύμβουλος για τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών/ριών στη Διεθνή Αμνηστία.
«Οι έγκυες γυναίκες, τα μωρά και τα μικρά παιδιά κρατούνται υπό τις ίδιες τρομακτικές συνθήκες και τρεις κρατούμενοι δήλωσαν ότι γνώριζαν παιδιά που είχαν πεθάνει. Προτρέπουμε τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας να απελευθερώσουν αμέσως όλους τους αυθαίρετα κρατούμενους μετανάστες/ριες και να βελτιώσουν σημαντικά τις συνθήκες κράτησης πριν χαθούν περισσότερες ζωές.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί επίσης την κυβέρνηση της Αιθιοπίας να διευκολύνει επειγόντως τον εθελοντικό επαναπατρισμό και την επανένταξη υπηκόων της Αιθιοπίας, και να πιέσει την κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας να βελτιώσει προσωρινά τις συνθήκες κράτησης.
Η Διεθνής Αμνηστία πήρε συνέντευξη από 12 μετανάστες/ριες από την Αιθιοπία που βρίσκονται υπό κράτηση μέσω μιας εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων από τις 24 Ιουνίου 2020 έως τις 31 Ιουλίου 2020. Οι ισχυρισμοί τους επιβεβαιώθηκαν από βίντεο, φωτογραφίες και δορυφορικές εικόνες που αναλύθηκαν από το Εργαστήριο Απόδειξης Κρίσεων της οργάνωσης. Όλα τα ονόματα έχουν αλλάξει.
Αναγκάζονται να ζουν έναν εφιάλτη
Μέχρι τον Μάρτιο του 2020 χιλιάδες μετανάστες/ριες από την Αιθιοπία εργάζονταν στη βόρεια Υεμένη, κερδίζοντας χρήματα για να πληρώσουν για να περάσουν στη Σαουδική Αραβία. Όταν η πανδημία του κορονοϊού κλιμακώθηκε, οι αρχές Huthi άρχισαν να διατάζουν τους μετανάστες/ριες εργαζόμενους να πάνε στα σύνορα, όπου φέρεται να παγιδεύτηκαν σε διαμάχες μεταξύ των δυνάμεων της Σαουδικής Αραβίας και της Huthi.
Η Αμνηστία δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει αναφορές πυροβολισμών, αλλά οι περισσότεροι κρατούμενοι/ες δήλωσαν ότι είχαν περάσει τα σύνορα εν μέσω συμπλοκών.
Στη Σαουδική Αραβία οι μετανάστες/ριες συνελήφθησαν από τις δυνάμεις ασφαλείας της Σαουδικής Αραβίας, οι οποίες κατάσχεσαν τα υπάρχοντά τους και σε ορισμένες περιπτώσεις ξυλοκοπήθηκαν. Στη συνέχεια, η πλειοψηφία μεταφέρθηκε στο κέντρο κράτησης Al-Dayer. Από εκεί, οι περισσότεροι μεταφέρθηκαν στην κεντρική φυλακή Jizan και έπειτα στις φυλακές της Τζέντα και της Μέκκας. Άλλοι/ες έχουν παραμείνει στην κεντρική φυλακή Jizan για πάνω από πέντε μήνες. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, περίπου 2.000 Αιθίοπες παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Υεμένη, χωρίς φαγητό, νερό ή υγειονομική περίθαλψη.
Άρρωστοι/ες και τραυματισμένοι/ες, στερούνται υγειονομικής περίθαλψης
Όλοι οι ερωτηθέντες/είσες δήλωσαν ότι από τη στιγμή που βρέθηκαν στα χέρια των αρχών της Σαουδικής Αραβίας υπέστησαν κακομεταχειρίσεις. Οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες στο κέντρο Al-Dayer και στην κεντρική φυλακή Jizan, όπου οι κρατούμενοι/ες ανέφεραν ότι μοιράζονται κελιά με άλλα, κατά μέσο όρο, 350 άτομα. Το Εργαστήριο Απόδειξης Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας έχει επαληθεύσει βίντεο που υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Οι κρατούμενοι ανέφεραν ότι οι πληγές από πυροβολισμούς στα σύνορα ήταν το πιο σοβαρό πρόβλημα υγείας στο Al-Dayer και δήλωσαν ότι οι αρχές αρνήθηκαν να παράσχουν επαρκή θεραπεία, οδηγώντας σε δυνητικά απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις.
Στο Al-Dayer δεν υπάρχουν τουαλέτες για κρατούμενους και αναγκάζονται να χρησιμοποιούν μια γωνία του κελιού ως χώρο τουαλέτας.
Ο Zenebe, ετών 26, είπε:
«Είναι μια κόλαση, δεν έχω δει ποτέ κάτι τέτοιο στη ζωή μου...Δεν υπάρχουν τουαλέτες. Αναγκαζόμαστε να ουρήσουμε στο πάτωμα, όχι μακριά από το σημείο που κοιμόμαστε. Μερικές φορές πρέπει να περπατήσουμε σε αυτό.»
Όλοι οι κρατούμενοι δήλωσαν ότι υπάρχουν πολλές ασθένειες στις εγκαταστάσεις, αναφέροντας χαρακτηριστικά δερματικές λοιμώξεις, διάρροια και κίτρινο πυρετό.
Ο Hagos, ο οποίος κρατούνταν στην κεντρική φυλακή του Jizan για πέντε μήνες, είπε ότι μερικοί κρατούμενοι ήταν τόσο αδύναμοι που έπρεπε να μεταφερθούν στις τουαλέτες, οι οποίες ξεχείλιζαν και ίσα που λειτουργούσαν.
Παρά την έντονη ζέστη των καλοκαιρινών μηνών, το νερό είναι συχνά ανεπαρκές, ειδικά στο κέντρο Al Dayer όπου οι φρουροί φέρεται να ανοίγουν τις βρύσες μόνο για πολύ λίγο κάθε μέρα.
Όλοι οι ερωτηθέντες/είσες χαρακτήρισαν την έλλειψη υγιεινής ως πρόβλημα. Καθώς τα υπάρχοντά τους κατασχέθηκαν στα σύνορα, οι κρατούμενοι/ες έχουν μόνο τα ρούχα που φορούσαν όταν έφυγαν από την Υεμένη και στη φυλακή Al Dayer και Jizan δεν υπάρχουν ντους. Ακόμα και στις φυλακές της Μέκκας και της Τζέντα, όπου υπάρχει αρκετό νερό για ντους, οι κρατούμενοι δεν διαθέτουν σαπούνι. Αυτές οι ανθυγιεινές συνθήκες είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού.
Θάνατοι υπό κράτηση
Δύο κρατούμενοι ανέφεραν ότι είδαν τα πτώματα τριών ανθρώπων – ενός Αιθίοπα, ένας Υεμένου και ενός Σομαλού- στο κέντρο του Al-Dayer.
Ωστόσο, όλοι όσοι έδωσαν συνέντευξη είπαν ότι γνώριζαν άτομα που είχαν πεθάνει υπό κράτηση και τέσσερα άτομα είπαν ότι είδαν τα ίδια τα πτώματα.
Η Freweyni, 25 ετών, περιέγραψε το θάνατο ενός 15χρονου αγοριού στο Al-Dayer:
«Κοιμόταν στο έδαφος, καλυμμένος με ρούχα. Ήταν πολύ αδύναμος. Ούριε ενώ κοιμόταν. Ένα άλλο αγόρι τον φρόντιζε. Φώναξαμε και οι φρουροί μπήκαν να τον πάρουν….Τέσσερις μέρες αργότερα, είδα αυτό το αγόρι ξαπλωμένο στο έδαφος έξω. Ήταν νεκρός. Είδα ένα άλλο σώμα δίπλα του.»
Δύο άτομα δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι είχαν εμποδίσει τους συγκατοίκους να πάρουν τη ζωή τους στην κεντρική φυλακή Jizan και στη φυλακή Jeddah. Ανέφεραν την αβεβαιότητα της κατάστασης, καθώς και τη ζέστη και την ανεπαρκή τροφή, ως βασικούς παράγοντες που οδήγησαν τους κρατούμενους/ες σε απόγνωση.
Η Abeba, 24 ετών, περιέγραψε την οξεία ψυχική δυσφορία των γυναικών στο Al Dayer:
«Μερικές γυναίκες μιλούν μόνες τους, μερικές δεν ντύνονται, μερικές δεν μπορούν να ελέγξουν την ούρηση τους.»
Η Διεθνής Αμνηστία δεν εντόπισε εγκαταστάσεις ψυχικής υγείας σε κέντρα κράτησης. Πολλοί κρατούμενοι/ες τραυματίζονται όχι μόνο λόγω της κράτησής τους, αλλά και από σκληρές εμπειρίες των ταξιδιών τους μέσω της Υεμένης. Η Abeba, που ταξίδεψε από την Αιθιοπία με την 19χρονη αδερφή της, είπε ότι πολλές γυναίκες βιάστηκαν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Υεμένη από αστυνομικούς και λαθρέμπορους της Υεμένης.
«Η αδερφή μου είναι έγκυος πέντε μηνών. Βιάστηκε στην Υεμένη. Κάθε φορά που την ρωτάω από ποιον αρχίζει να κλαίει», είπε.
Έγκυες γυναίκες και παιδιά σε σοβαρό κίνδυνο
Οι κρατούμενοι/ες λένε ότι υπάρχει σημαντικός αριθμός εγκύων που βρίσκονται υπό κράτηση. Η Roza, 20 ετών, η οποία ήταν έξι μήνες έγκυος κατά τη στιγμή της συνέντευξης, είπε ότι υπήρχαν 30 άλλες έγκυες γυναίκες στο κελί της στην κεντρική φυλακή της Jizan. Καμία από τις έγκυες γυναίκες που μίλησε με τη Διεθνή Αμνηστία δεν λάμβανε επαρκή υγειονομική περίθαλψη.
Η Ρόζα είπε ότι όταν επιτράπηκε στις γυναίκες να δουν γιατρό στην Τζέντα, οι φρουροί έβαλαν μεταλλικές αλυσίδες στα πόδια τους και τις έδεσαν σε ζευγάρια. Τι μετέφεραν σε μια αίθουσα εξετάσεων, αλλά δεν έλαβαν επαρκή φροντίδα. Η Ρόζα είπε ότι σε όλες τις γυναίκες δόθηκαν τα ίδια χάπια και της αρνήθηκαν το υπερηχογράφημα - δεν είχε κάνει ούτε ένα.
Αρκετές γυναίκες έχουν γεννήσει κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Μετά από μια σύντομη παραμονή σε ιατρική μονάδα επιστρέφουν στις ίδιες ανθυγιεινές συνθήκες. Τρεις γυναίκες ανέφεραν ότι δύο μωρά και τρία μικρά παιδιά είχαν πεθάνει, στις φυλακές Al-Dayer, της Τζέντα και της Μέκκα.
Η Abeba δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία:
«Τα παιδιά αρρώστησαν στο Al-Dayer επειδή κοιμόμασταν σε βρώμικο χώρο, είχε πολλή ζέστη και δεν λαμβάναμε αρκετό φαγητό. Υπέφεραν από διάρροια και ήταν πολύ αδύνατα. Τα παιδιά μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, όπου και πέθαναν.»
Βασανιστήρια και κακομεταχείριση
Δύο κρατούμενοι ανέφεραν ότι οι φρουροί είχαν κάνει ηλεκτροπληξία σε αυτούς και σε άλλους κρατούμενους/ες ως τιμωρία γιατί διαμαρτυρήθηκαν για τις συνθήκες.
Ο Solomon, ετών 28, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία:
«Χρησιμοποίησαν αυτήν την ηλεκτρική συσκευή… Έκανε μια μικρή τρύπα στα ρούχα μου. Είδα έναν άνδρα του οποίου η μύτη και το στόμα αιμορραγούσαν μετά από αυτό. Από τότε, δεν παραπονιόμαστε πια γιατί φοβόμαστε ότι θα το ξανακάνουν.»
Οκτώ κρατούμενοι/ες δήλωσαν ότι είχαν βιώσει και δει ξυλοδαρμούς από φρουρούς της φυλακής και πυροβολισμούς κατά τη διάρκεια προσπαθειών διαφυγής. Ένας άντρας είπε ότι είχε δει το σώμα ενός άνδρα πυροβολημένο μετά από προσπάθεια διαφυγής.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας να απελευθερώσουν αμέσως όλους τους κρατούμενους/ες, δίνοντας προτεραιότητα σε αυτούς και αυτές που είναι πιο ευάλωτοι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών.
Ταυτόχρονα, πρέπει να βελτιώσουν άμεσα και σημαντικά τις συνθήκες κράτησης, να σταματήσουν τα βασανιστήρια και άλλων ειδών κακομεταχειρίσεις και να διασφαλίσουν ότι οι κρατούμενοι έχουν πρόσβαση σε επαρκή τρόφιμα, νερό, τουαλέτες, υγειονομική περίθαλψη, διαμονή και ρούχα. Πρέπει επίσης να διεξαχθεί έρευνα για ισχυρισμούς κατάχρησης εξουσίας και οι υπεύθυνοι να λογοδοτούν.
Ανάγκη για διεθνή συνεργασία
Σχεδόν κάθε κρατούμενος/η που έδωσε συνέντευξη στη Διεθνή Αμνηστία είδε τουλάχιστον έναν εκπρόσωπο της πρεσβείας ή του προξενείου της Αιθιοπίας κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Ανέφεραν ότι οι Αιθίοπες αξιωματούχοι είχαν δει από πρώτο χέρι τις συνθήκες κράτησης και ότι θα μπορούσαν να κάνουν κάτι.
Ωστόσο, μέχρι σήμερα κανένας από τους κρατούμενους/ες που μίλησε στη Διεθνή Αμνηστία δεν είχε επαναπατριστεί. Η κυβέρνηση της Αιθιοπίας ανέφερε ανεπαρκή χώρο καραντίνας για τους επαναπατριζόμενους ως εμπόδιο στη διαδικασία επαναπατρισμού.
Παρά τους περιορισμούς στα ταξίδια λόγω του κορονοϊού, τουλάχιστον 34.000 Αιθίοπες μετανάστες/ριες επέστρεψαν στην πατρίδα τους από διάφορες χώρες, από τον Απρίλιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2020, συμπεριλαμβανομένων 3.998 από τη Σαουδική Αραβία. Αυτό δείχνει ότι οι επιστροφές δεν έχουν σταματήσει εντελώς και είναι ακόμη δυνατό να επαναπατριστούν οι Αιθίοπες μετανάστες/ριες, εάν και οι δύο κυβερνήσεις δεσμευτούν να το πράξουν.
Υπό το πρίσμα αυτό, η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις αρχές της Αιθιοπίας και της Σαουδικής Αραβίας να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν ότι ο εθελοντικός, ασφαλής και αξιοπρεπής επαναπατρισμός είναι διαθέσιμος για τους υπηκόους της Αιθιοπίας. Η διεθνής κοινότητα πρέπει επίσης να δράσει:
«Εάν οι χώροι καραντίνας παραμένουν σημαντικό εμπόδιο, άλλες κυβερνήσεις πρέπει να υποστηρίξουν την Αιθιοπία για να αυξηθεί ο αριθμός των χώρων και για να διασφαλίσουν ότι οι μετανάστες/ριες μπορούν να εγκαταλείψουν αυτές τις τραγικές συνθήκες το συντομότερο δυνατό», δήλωσε η Marie Forestier
«Τίποτα, ούτε η πανδημία, δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη συνεχιζόμενη αυθαίρετη κράτηση και κακοποίηση χιλιάδων ανθρώπων».
