ΙΣΡΑΗΛ/ΚΠΕ: 10 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗ»

Στις 20 Απριλίου, μετά τις τρίτες εκλογές στο Ισραήλ εντός 10 μηνών, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu και ο πολιτικός του αντίπαλος Benny Gantz συγκρότησαν κυβερνητικό συνασπισμό στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ενότητας. Σε αυτή, περιλαμβάνεται μια συμφωνία που επιτρέπει στην κυβέρνηση του Ισραήλ να ξεκινήσει την εγχώρια διαδικασία «προσάρτησης» τμημάτων της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης που περιλαμβάνει ισραηλινούς εποικισμούς και την περιοχή της κοιλάδας του Ιορδάνη.

Σύμφωνα με τη συμφωνία συνασπισμού μεταξύ Netanyahu και Gantz, από την 1η Ιουλίου 2020, η κυβέρνηση μπορεί να παρουσιάσει σχέδια «προσάρτησης» για συζήτηση και έγκριση στο υπουργικό συμβούλιο και το κοινοβούλιο του Ισραήλ, το Knesset.

Τα σχέδια του Ισραήλ για «προσάρτηση» έπονται της ανακοίνωσης από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με την αποκαλούμενη «συμφωνία του αιώνα», τον Ιανουάριο του 2020, η οποία πρότεινε την προσάρτηση περιοχών της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης στο Ισραήλ.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταστήσει σαφές ότι το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ θα οδηγήσει μόνο στην επιδείνωση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην κατοχύρωση της παγιωμένης ατιμωρησίας που πυροδοτεί εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και άλλες σοβαρές παραβιάσεις εδώ και δεκαετίες.

Σύμφωνα με αναφορές, η πρόταση του Ισραήλ θα μπορούσε να περιλαμβάνει έως και το 33% της συνολικής έκτασης της Δυτικής Όχθης.

10 στοιχεία που πρέπει να γνωρίζετε για την «προσάρτηση»:

1. Είναι κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου

Η «προσάρτηση» είναι η απόκτηση εδάφους με τη βία και αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επηρεάσει το νομικό καθεστώς του εδάφους, το οποίο παραμένει de jure κατεχόμενο. Στο πλαίσιο των Κατεχόμενων Παλαιστινιακών Εδαφών (ΚΠΕ), ως «προσάρτηση» νοείται η επέκταση του ισραηλινού νόμου σε περιοχές που αναγνωρίζονται ως κατεχόμενες και αντιμετωπίζονται ως μέρος του εδάφους του Ισραήλ.

2. Απεικονίζει την κυνική παραβίαση του διεθνούς δικαίου

Το διεθνές δίκαιο είναι ξεκάθαρο σε αυτό το θέμα - η «προσάρτηση είναι παράνομη». Η συνεχιζόμενη επιδίωξη αυτής της πολιτικής από το Ισραήλ αποδεικνύει για ακόμη μια φορά την κυνική παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Τέτοιες πολιτικές δεν αλλάζουν το νομικό καθεστώς των εδαφών και των κατοίκων του σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ως κατεχόμενα, ούτε αφαιρούν τις ευθύνες που έχει το Ισραήλ ως δύναμη κατοχής, σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Από την άλλη επισημαίνει την μακροχρόνια υποχρέωση της διεθνούς κοινότητας να δώσει τέλος στην ατιμωρησία για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από το Ισραήλ.

3. Επιδεινώνει τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων που συμβαίνουν εδώ και δεκαετίες

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ισραηλινές αρχές να εγκαταλείψουν αμέσως τα σχέδια για περαιτέρω «προσάρτηση» εδαφών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, διότι θα επιδεινώσουν τις συστημικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συμβαίνουν εδώ και δεκαετίες κατά των Παλαιστινίων και στοχεύουν στο να στερήσουν από τους Παλαιστινίους στα ΚΠΕ την προστασία τους σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Ένα τέτοιο βήμα από το Ισραήλ θα παραβίαζε επίσης τον Χάρτη του ΟΗΕ, τους αναγκαστικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου (jus cogens) και τις υποχρεώσεις σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

4. Κατοχυρώνει τις θεσμοθετημένες διακρίσεις

Σύμφωνα με την εγχώρια ισραηλινή νομοθεσία, η περαιτέρω «προσάρτηση» παλαιστινιακού εδάφους θα σήμαινε συνέχιση της επέκτασης των ισραηλινών εποικισμών. Θα εδραιώσει επίσης πολιτικές θεσμοθετημένων διακρίσεων και μαζικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αντιμετωπίζουν οι Παλαιστίνιοι στα ΚΠΕ ως αποτέλεσμα της κατοχής, συμπεριλαμβανομένης της συστηματικής άρνησης των αστικών και πολιτικών τους δικαιωμάτων, καθώς και παραβιάσεις άλλων δικαιωμάτων όπως η ελεύθερη κυκλοφορία, η ισότητα και η αρχή της μη διάκρισης.

5. Οδηγεί σε «εγκλήματα πολέμου»

Η πολιτική του Ισραήλ να εγκαθιστά αμάχους σε κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και να εκτοπίζει τον τοπικό παλαιστινιακό πληθυσμό εξακολουθεί να παραβιάζει τους θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Το άρθρο 49 της τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης ορίζει: «Η Δύναμη Κατοχής δεν θα πρέπει να απελαύνει ή να μεταφέρει τμήματα του δικού της άμαχου πληθυσμού στο έδαφος το οποίο έχει υπό κατοχή». Απαγορεύει επίσης τις «ατομικές ή μαζικές εξαναγκαστικές μεταφορές όπως και τις απελάσεις προστατευόμενων ατόμων από το κατεχόμενο έδαφος».

Οι οικισμοί δημιουργούνται με μοναδικό σκοπό τη μόνιμη εγκατάσταση ισραηλινών πολιτών σε κατεχόμενα εδάφη. Πρόκειται για έγκλημα πολέμου βάσει του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και η «προσάρτηση» δεν επηρεάζει αυτόν τον νομικό προσδιορισμό.

Πρόσφατα, δεκάδες εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ εξέφρασαν ανησυχίες ότι το προτεινόμενο σχέδιο προσάρτησης θα δημιουργήσει ένα «απαρτχάιντ του 21ου αιώνα».

6. Πρέπει να απορριφθεί από τη διεθνή κοινότητα

Τα μέλη της διεθνούς κοινότητας πρέπει να επιβάλουν το διεθνές δίκαιο και να διευκρινίσουν εκ νέου ότι η «προσάρτηση» οποιουδήποτε μέρους της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης είναι άκυρη. Πρέπει επίσης να εργαστούν για να σταματήσουν αμέσως την κατασκευή ή την επέκταση των παράνομων ισραηλινών εποικισμών και σχετικών υποδομών στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Ως πρώτο βήμα, θα πρέπει να σταματήσουν κάθε εμπορική συναλλαγή με τους ισραηλινούς εποικισμούς απαγορεύοντας τα προϊόντα που προέρχονται από αυτούς και εμποδίζοντας τις εταιρείες που βρίσκονται στην επικράτειά τους να λειτουργούν στην περιοχή ή να συνεργάζονται με τους εποικισμούς.

Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει επίσης να απορρίψει τη λεγόμενη «συμφωνία του αιώνα» και οποιαδήποτε άλλη πρόταση επιδιώκει να υπονομεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων. Η Διεθνής Αμνηστία υποστηρίζει την έναρξη έρευνας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την κατάσταση στα ΚΠΕ και καλεί τις κυβερνήσεις να προσφέρουν την πλήρη πολιτική και πρακτική στήριξη τους στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, καθώς αποφασίζει ως προς την δικαιοδοσία του για την «κατάσταση στην Παλαιστίνη».

7. Δεν αλλάζει τις νομικές υποχρεώσεις του Ισραήλ ως δύναμη κατοχής

Η «προσάρτηση» δεν αλλάζει τα δύο κύρια διεθνή νομικά καθεστώτα που ισχύουν για τα ΚΠΕ. Η κατάσταση διέπεται κυρίως από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο (συμπεριλαμβανομένων των κανόνων του δικαίου κατοχής) και από το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το διεθνές ποινικό δίκαιο είναι επίσης σχετικό, καθώς ορισμένες σοβαρές παραβιάσεις μπορεί να συνιστούν εγκλήματα πολέμου ή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η προσάρτηση είναι παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και επομένως είναι «άκυρη και χωρίς διεθνή νομική ισχύ.»

Δεν θα άλλαζε το νομικό καθεστώς του εδάφους ως κατεχόμενο βάσει του διεθνούς δικαίου, ούτε θα αφαιρούσε τις υποχρεώσεις του Ισραήλ ως δύναμη κατοχής. Σύμφωνα με το άρθρο 47 της τέταρτης σύμβασης της Γενεύης, «τα προστατευόμενα άτομα που βρίσκονται σε κατεχόμενα εδάφη δεν θα στερηθούν τα δικαιώματά τους ως αποτέλεσμα της κατοχής, ούτε από οποιαδήποτε συμφωνία που έχει συναφθεί μεταξύ των αρχών των κατεχόμενων εδαφών και της δύναμης κατοχής, ούτε από οποιαδήποτε προσάρτηση από τη δύναμη κατοχής ολόκληρου ή μέρους της κατεχόμενης περιοχής.»

8. Άλλες σοβαρές επιπτώσεις

Η «προσάρτηση» μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, το καθεστώς διαμονής και ιθαγένειας των Παλαιστινίων στην προτεινόμενη προσαρτημένη περιοχή δεν είναι ακόμη σαφές. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu έχει δηλώσει δημόσια ότι οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι στις περιοχές που θα «προσαρτηθούν» δεν θα έχουν ισραηλινή υπηκοότητα.

Η «προσάρτηση» πιθανότατα θα είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική απαλλοτρίωση ιδιωτικής παλαιστινιακής γης και άλλης ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Η «προσάρτηση» ισραηλινών εποικισμών θα περιλαμβάνει πιθανώς την απαλλοτρίωση γεωργικών εκτάσεων που ανήκουν στους Παλαιστινίους των ΚΠΕ.

Θα εμβαθύνει τις παραβιάσεις του δικαιώματος στην επαρκή στέγαση. Το σχέδιο «προσάρτησης» του Ισραήλ θα θέσει άτομα και κοινότητες - ιδιαίτερα κοινότητες σε χωριά που δεν αναγνωρίζονται από το Ισραήλ - σε κίνδυνο απέλασης ή στοχευμένων κατεδαφίσεων των σπιτιών τους, ειδικά εάν βρίσκονται σε οποιαδήποτε «προσαρτημένη» περιοχή.

Η «προσάρτηση» μεγάλων τμημάτων της Δυτικής Όχθης θα περιορίσει περαιτέρω την ελευθερία κυκλοφορίας των Παλαιστινίων. Πολλοί από τους υφιστάμενους περιορισμούς συνδέονται άμεσα με τους εποικισμούς, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών που αποσκοπούν στην προστασία των εποικισμών και στη διατήρηση των «ζωνών ασφαλείας».

Ο συνεχιζόμενος παράνομος αποκλεισμός στη Γάζα και ο διαχωρισμός αυτού του τμήματος των ΚΠΕ από τα υπόλοιπα συμβάλουν στην παγίωση του κατακερματισμού του κατεχόμενου πληθυσμού και αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για τη διευκόλυνση της «προσάρτησης» τμημάτων της Δυτικής Όχθης.

9. Προκάλεσε την ακόλουθη απάντηση από την παλαιστινιακή πλευρά

Ο Παλαιστίνιος Υπουργός Εξωτερικών σχολίασε ότι το σχέδιο «προσάρτησης» είναι «η πιο φρικτή δημόσια ληστεία της κατεχόμενης παλαιστινιακής γης» και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να επιβάλει κυρώσεις στο Ισραήλ.

Τον Μάιο, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Mahmoud Abbas κήρυξε τον τερματισμό του μακροχρόνιου συντονισμού ασφάλειας μεταξύ των παλαιστινιακών αρχών και του Ισραήλ ως απάντηση στα σχέδια «προσάρτησης». Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης ζήτησε τη δημιουργία ενός διεθνούς συνασπισμού για την αντιμετώπιση του σχεδίου «προσάρτησης» του Ισραήλ.

Στις 15 Ιουνίου, ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Salah al-Bardawil δήλωσε σε συνέντευξη τύπου στη Λωρίδα της Γάζας ότι το σχέδιο «προσάρτησης» του Ισραήλ πρέπει να αντιμετωπιστεί με «κάθε μορφή αντίστασης» και ζήτησε από τον παλαιστινιακό λαό να δράσει κατά του σχεδίου. Στις 25 Ιουνίου, οι ταξιαρχίες Izz al-Din al-Qassam, οι στρατιωτικές δυνάμεις της Χαμάς, δήλωσαν ότι το σχέδιο του Ισραήλ να «προσαρτήσει» τμήματα της Δυτικής Όχθης θα θεωρηθεί «κήρυξη πολέμου» εναντίον των Παλαιστινίων.

Την 1η Ιουλίου, εκατοντάδες Παλαιστίνιοι/ες στη Γάζα διαδήλωσαν εναντίον του σχεδίου προσάρτησης του Ισραήλ.

10. Έχει συμβεί στο παρελθόν

Το 1967, το Ισραήλ μονομερώς «προσάρτησε» την Ανατολική Ιερουσαλήμ και συμπεριέλαβε αυτό το τμήμα της πόλης, καθώς και μια γύρω περιοχή 64 τετραγωνικών χιλιομέτρων, εντός των ορίων του ισραηλινού δήμου της Ιερουσαλήμ. Τα νέα δημοτικά όρια κάλυψαν έκταση 70 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Τα επιπλέον εδάφη ανήκαν σε περίπου 28 παλαιστινιακά χωριά από τις γύρω περιοχές και οριοθετήθηκαν κατά μήκος συγκεκριμένων συντεταγμένων για να διασφαλιστεί η συμπερίληψη της μέγιστης δυνατής έκτασης γης με έναν ελάχιστο αριθμό Παλαιστινίων.

Η «προσάρτηση» της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ, η οποία παραμένει μέρος των ΚΠΕ βάσει του διεθνούς δικαίου, έχει καταδικαστεί επανειλημμένα από τη διεθνή κοινότητα μέσω διαφόρων αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Επιπλέον, τα συριακά υψίπεδα του Γκολάν τέθηκαν υπό ισραηλινή κατοχή μετά τον πόλεμο του 1967. Χιλιάδες Σύριοι εκτοπίστηκαν βίαια από τα υψίπεδα του Γκολάν ως αποτέλεσμα του πολέμου και της κατοχής. Το Ισραήλ κατέστρεψε περισσότερα από 100 χωριά, τα περισσότερα από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία παράνομων εποικισμών. Το 1981, το Ισραήλ υιοθέτησε τον νόμο των υψιπέδων του Γκολάν που επέκτεινε τη δικαιοδοσία και το νόμο του Ισραήλ στα κατεχόμενα υψίπεδα του Γκολάν. Η «προσάρτηση» των υψιπέδων του Γκολάν καταδικάστηκε συγκεκριμένα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με το ψήφισμα 497.