ΛΙΒΑΝΟΣ: ΟΙ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΩΣ ΟΙΚΙΑΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΟΥΝ
Οι αρχές του Λιβάνου πρέπει να προστατεύσουν τις μετανάστριες οικιακές βοηθούς που παγιδεύτηκαν στη χώρα μετά την απόλυση τους, λόγω της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.
Τις τελευταίες εβδομάδες, δεκάδες γυναίκες από την Αιθιοπία έχουν συγκεντρωθεί έξω από το Προξενείο της Αιθιοπίας στη Βηρυτό. Ορισμένες έχουν εγκαταλειφθεί από τους εργοδότες τους, χωρίς μισθό, τα υπάρχοντά ή τα διαβατήρια τους. Το Υπουργείο Εργασίας είναι υπεύθυνο για την επιβολή Ενιαίας Πρότυπης Σύμβασης, η οποία εγγυάται στις διακινούμενες εργαζόμενες το δικαίωμα στον μισθό και τη στέγασή τους.
«Αυτές οι γυναίκες είναι από τους πιο περιθωριοποιημένους ανθρώπους στην κοινωνία και υφίστανται το βάρος της οικονομικής κρίσης που επιδεινώθηκε λόγω της κρίσης του κορονοϊού,» δήλωσε η Heba Morayef, περιφερειακή διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
«Η κυβέρνηση του Λιβάνου δεν μπορεί να αγνοήσει τη δεινή τους κατάσταση. Σύμφωνα με το σύστημα kafala, δεν περιορίζονται μόνο τα δικαιώματά τους, αλλά κινδυνεύει και η ζωή τους, καθώς οι αναφορές για κακοποιήσεις στο σπίτι έχουν αυξηθεί κατά τη διάρκεια της καραντίνας.
«Το Υπουργείο Εργασίας, το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων και το Υπουργείο Εσωτερικών πρέπει να συνεργαστούν για την έγκαιρη διερεύνηση και την αποφυγή περαιτέρω ανάπτυξης αυτής της κρίσης.
«Πρέπει να παρέχουν άμεσα στέγαση, τροφή, υγειονομική περίθαλψη και στήριξη στις μετανάστριες οικιακές βοηθούς που έχουν χάσει τις δουλειές τους.»
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί το Υπουργείο Εργασίας να δημιουργήσει μια μονάδα επιθεώρησης εργασίας ειδικά σχεδιασμένη για την παρακολούθηση των συνθηκών εργασίας των μεταναστριών οικιακών βοηθών, έτσι ώστε να μπορούν να ενεργούν άμεσα σε περίπτωση παραβίασης της σύμβασης από τους εργοδότες. Το Υπουργείο Εργασίας θα πρέπει επίσης να δημιουργήσει έναν μηχανισμό ταχείας απόκρισης στις εργασιακές διαμάχες, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενες λαμβάνουν τους μη καταβληθέντες μισθούς τους και ότι οι εργοδότες πληρώνουν για το εισιτήριό τους, εάν επιθυμούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους, σύμφωνα με τη ρύθμιση της σύμβασης.
Οι οικιακές βοηθοί από την Αιθιοπία αποτελούν την πλειονότητα των μεταναστριών οικιακών βοηθών στον Λίβανο. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας του Λιβάνου, συνολικά 144.986 οικιακές βοηθοί από την Αιθιοπία κατείχαν νέες ή ανανεωμένες άδειες εργασίας που είχαν εκδοθεί από το Νοέμβριο του 2018. Ωστόσο, αυτός ο αριθμός δεν περιλαμβάνει τις χιλιάδες μετανάστριες οικιακές βοηθούς από την Αιθιοπία που δε διαθέτουν έγγραφα και συνεπώς ούτε άδεια εργασίας.
Εγκαταλελειμμένες από τους εργοδότες
Στις 28 Μαΐου, η Διεθνής Αμνηστία πήρε συνέντευξη από 10 οικιακές βοηθούς από την Αιθιοπία. Ορισμένες ανέφεραν ότι οι εργοδότες τους είχαν σταματήσει να τις πληρώνουν και αρνήθηκαν να τους παρέχουν εισιτήρια για την επιστροφή στην πατρίδα τους, όπως ορίζεται στην ενιαία πρότυπη σύμβαση που έχει σχεδιαστεί για την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζόμενων ως οικιακό προσωπικό.
Η Makda *, ετών 21, κοιμάται στο πεζοδρόμιο έξω από το Προξενείο της Αιθιοπίας, καθώς η εργοδότριά της την εγκατέλειψε εκεί με τις αποσκευές της, παρά τη θέλησή της.
Δήλωσε: «Η εργοδότριά μου δεν μου έδωσε τον τελευταίο μου μισθό. Είπε επίσης ότι δεν μπορεί να πληρώσει για το εισιτήριο της επιστροφής μου. Με άφησε εδώ χθες. Ένας αστυνομικός με είδε να κλαίω. Μου ζήτησε τον αριθμό τηλεφώνου της κυρίας μου. Της τηλεφώνησε και τη ζήτησε να επιστρέψει και να με πάρει. Επέστρεψε μόνο για να μου δώσει το διαβατήριο και τα έγγραφα ταυτοποίησης μου και έφυγε πάλι. Δεν ξέρω τι να κάνω. Θέλω να γυρίσω σπίτι.»
Η Martha *, ετών 21, κοιμάται στο πεζοδρόμιο εδώ και έξι νύχτες.
Δήλωσε: «Η κυρία μου μου είπε ότι δεν έχει χρήματα και δεν μπορεί να πληρώσει το μισθό μου. Της είπα ότι δεν θέλω το μισθό μου, αλλά ότι θα ήθελα να μου αγοράσει ένα εισιτήριο επιστροφής. Είπε ότι δεν μπορεί. Θέλω να επιστρέψω στην Αιθιοπία. Αποφάσισα να φύγω από το σπίτι και να έρθω εδώ στο προξενείο, αλλά το διαβατήριό μου το έχει εκείνη. Το προξενείο δεν με βοηθά.»
Την 1η Ιουνίου, ένας υπάλληλος του Υπουργείου Εργασίας είπε στη Διεθνή Αμνηστία ότι δε γνώριζε περιπτώσεις εργαζόμενων που εγκαταλείφθηκαν από τους εργοδότες τους και έμειναν άστεγες. Υποσχέθηκαν να διερευνήσουν αμέσως το θέμα.
Αβοήθητες εργαζόμενες χωρίς έγγραφα
Η Διεθνής Αμνηστία πήρε επίσης συνέντευξη από πέντε εργαζόμενες χωρίς έγγραφα που περίμεναν να εγγραφούν στο προξενείο για επαναπατρισμό και δεν ήταν σε θέση να πληρώσουν μόνες τους για την πτήση προς την Αιθιοπία. Κάποια δήλωσε: «Δεν έχω ούτε χρήματα, ούτε δουλειά. Πώς μπορώ να πληρώσω 680 δολάρια για το εισιτήριο επιστροφής;»
Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα, το Προξενείο της Αιθιοπίας αρνήθηκε να απαντήσει σχετικά με το εάν παρέχει χρηματική βοήθεια, διαμονή ή άλλη στήριξη στις εργαζόμενες χωρίς έγγραφα.
Στις 15 Μαΐου, η Γενική Διεύθυνση Γενικής Ασφάλειας, η οποία εμπίπτει στο Υπουργείο Εσωτερικών, ανακοίνωσε ότι η διαδικασία «εθελοντικού επαναπατρισμού» μεταναστών/ριων εργαζόμενων από την Αιθιοπία και την Αίγυπτο θα ξεκινήσει στις 20 Μαΐου. Στις 18 Μάϊου, η Διεθνής Αμνηστία απευθύνθηκε στον επικεφαλής για τη Γενική Ασφάλεια, ο οποίος έχει νομική εντολή να παρακολουθεί την είσοδο, την παραμονή και την έξοδο όλων των αλλοδαπών στον Λίβανο, και έθεσε ερωτήσεις σχετικά με το χρονοδιάγραμμα αυτής της διαδικασίας, και για το εάν καλύπτει τόσο τους μετανάστες/ριες εργαζόμενους/ες με έγγραφα, όσο και χωρίς έγγραφα, καθώς και τις μετανάστριες οικιακές βοηθούς που βρίσκονται υπό κράτηση. Ρώτησε επίσης εάν υπάρχει κάποιος μηχανισμός για να διασφαλίσει ότι αυτοί οι εργαζόμενοι/ες λαμβάνουν τους μη καταβληθέντες μισθούς τους πριν φύγουν. Η οργάνωση δεν έχει λάβει ακόμη απάντηση.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί το Υπουργείο Εσωτερικών να ανακοινώσει δημοσίως τις λεπτομέρειες της διαδικασίας επαναπατρισμού και να συνεργαστεί με τα αρμόδια προξενεία και πρεσβείες για να βοηθήσει εκείνους τους μετανάστες/ριες εργαζόμενους/ες με έγγραφα και χωρίς έγγραφα που επιθυμούν να επιστρέψουν στις χώρες τους.
Ιστορικό
Ο Λίβανος φιλοξενεί περισσότερους/ες από 250.000 μετανάστες/ριες οικιακούς/ες βοηθούς, κυρίως γυναίκες, που προέρχονται από χώρες της Αφρικής και της Ασίας και εργάζονται σε ιδιωτικά νοικοκυριά. Οι μετανάστριες οικιακές βοηθοί στον Λίβανο παγιδεύονται από το σύστημα kafala, ένα εγγενώς καταχρηστικό σύστημα χορηγιών για τη μετανάστευση, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο να πέσουν θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης, αναγκαστικής εργασίας και εμπορίας ανθρώπων, ενώ τους παρέχει ελάχιστες πιθανότητες για χορήγηση αποζημίωσης.
Σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2019, «Το σπίτι τους είναι η φυλακή μου»: Η εκμετάλλευση μεταναστριών οικιακών βοηθών στο Λίβανο, η Διεθνής Αμνηστία εντόπισε συνεχή περιστατικά κακοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής αναγκαστικής εργασίας για υπερβολικές ώρες, χωρίς ημέρες ξεκούρασης, της παρακράτησης της αμοιβής ή επιβολής μείωσης σε αυτή, της κατάσχεσης των διαβατηρίων τους, περιορίζοντας σοβαρά την ελεύθερη κυκλοφορία και επικοινωνία τους, της στέρησης τροφής και κατάλληλων υποδομών παραμονής, της υποβολής λεκτικής και σωματικής κακοποίησης, και της στέρησης παροχής υγειονομικής περίθαλψης. Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε επίσης ορισμένες ακραίες περιπτώσεις αναγκαστικής εργασίας και εμπορίας ανθρώπων.
Τον Μάρτιο του 2020, η Διεθνής Αμνηστία συνέβαλε στη διαβούλευση για την αναθεώρηση της Ενιαίας Πρότυπης Σύμβασης του Λιβάνου για την Απασχόληση των (Μεταναστών/ριων) Οικιακών Βοηθών. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τον Υπουργό Εργασίας να διασφαλίσει ότι το αναθεωρημένο σχέδιο θα περιλαμβάνει διατάξεις που αντιμετωπίζουν τις τρέχουσες ανισότητες και την ανισορροπία ισχύος μεταξύ του εργοδότη και του εργαζόμενου/ης, καθώς και άλλες περιοριστικές πτυχές του συστήματος kafala.
