ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ: ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΧΑΙΩΜΕΝΟΥ ΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΒΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΚΑΘΩΣ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΚΑΛΕΙ ΣΕ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΕΡΙ ΒΙΑΣΜΟΥ

• Η Διεθνής Αμνηστία προτρέπει την κυβέρνηση να αναγνωρίσει ότι το σεξ χωρίς συναίνεση  είναι βιασμός

Σήμερα, μετά τη δημοσίευση μιας νέας έκθεσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία διαπιστώνει ότι η Φινλανδία αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις ανάγκες των επιζήσασων βιασμού, η Ερευνήτρια Δικαιωμάτων των Γυναικών στην Ευρώπη στη Διεθνή Αμνηστία, Anna Blus, δήλωσε:

«Με πολλούς τρόπους, η Φινλανδία αποτελεί μια χώρα πρότυπο για την ισότητα των φύλων, αλλά οι απαρχαιωμένοι νόμοι περί βιασμού αποτυγχάνουν σε ό,τι αφορά την προστασία των γυναικών. Ο ορισμός για τον βιασμό στο φινλανδικό δίκαιο, ο οποίος βασίζεται στη σωματική βία και την ανικανότητα, είναι απαρχαιωμένος και αποθαρρύνει τις επιζήσασες από το να μιλήσουν για την εμπειρία τους. Οι επιζήσασες σεξουαλικής βίας δικαιούνται νόμους που θα τις προστατεύουν, και θα τις οδηγούν στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων τους, κατά τη διάρκεια όλη της διαδικασίας».

Η νέα έκθεση έχει συνταχθεί από την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για τη Δράση κατά της Βίας κατά των Γυναικών και την Ενδοοικογενειακή βία (GREVIO), η οποία ελέγχει την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης, για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.

Βάσει αυτής της σύμβασης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο βιασμός και όλες οι άλλες μη συναινετικές πράξεις σεξουαλικής φύσης, πρέπει να χαρακτηριστούν ως ποινικά αδικήματα. Ωστόσο, ο νόμος στη Φινλανδία εξακολουθεί να μην ορίζει το βιασμό με βάση την έλλειψη συναίνεσης. Αντιθέτως, ο φινλανδικός νομικός ορισμός του βιασμού, βασίζεται στο κατά πόσον εμπλέκεται σωματική βία ή απειλή βίας ή διαπίστωση ότι το θύμα δεν μπόρεσε να αντισταθεί λόγω, για παράδειγμα, υπνωτισμού ή βαριάς νάρκωσης.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Φινλανδίας συγκρότησε πρόσφατα μια ομάδα εργασίας για τη μεταρρύθμιση του Ποινικού Κώδικα, για τα σεξουαλικά αδικήματα. Η ομάδα εργασίας αναμένεται να παρουσιάσει τις συστάσεις της έως τα τέλη Μαΐου 2020.

«Ενώ η Διεθνής Αμνηστία καλωσόρισε αυτήν την πρωτοβουλία, είναι αδήριτη ανάγκη οι αλλαγές να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των θυμάτων που οι εκκλήσεις τους για δικαιοσύνη δεν λαμβάνονται υπόψιν. Μόνο με αυτόν τον τρόπο τα δικαιώματά τους θα προστατεύονται πλήρως», δήλωσε η Anna Blus.

Ιστορικό

Κάθε χρόνο, περίπου 50.000 γυναίκες στη Φινλανδία αντιμετωπίζουν σεξουαλική βία, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού. Οι περισσότεροι από τους υπεύθυνους για αυτά τα εγκλήματα δεν προσάγονται ποτέ στη δικαιοσύνη. Το 2017, μόνο 209 άτομα καταδικάστηκαν για βιασμό.

Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2019, η Διεθνής Αμνηστίαέκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, λόγω των υψηλών ποσοστών ατιμωρησίας για τη σεξουαλική βία στη Φινλανδία και λόγω της αποτυχίας του κράτους να ανταποκριθεί στα σεξουαλικά εγκλήματα. Επιπλέον οι επιζήσασες περιέγραψαν στην Διεθνή Αμνηστία πώς η έλλειψη κατανόησης των αναγκών και των διαφορετικών απαντήσεων των γυναικών που βιώνουν σεξουαλική βία, αντανακλούσε τους βαθιά ριζωμένους μύθους περί βιασμού και περί της γυναικείας σεξουαλικότητας που επηρεάζουν άμεσα την πρόσβαση των επιζήσασων στη δικαιοσύνη.

Μόνο εννέα από τις 31 ευρωπαϊκές χώρες (στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο) έχουν νόμους που ορίζουν το σεξ χωρίς συναίνεση ως βιασμό. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να ενισχύσουν τους νόμους περί βιασμού και να εξασφαλίσουν την παροχή της κατάλληλης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Επίσης, η Διεθνής Αμνηστία καλεί να θεσπιστούν και άλλα μέτρα για την πρόληψη του βιασμού και άλλων μορφών σεξουαλικής βίας και προτάσσει την αμφισβήτηση των μύθων για τον βιασμό, που παρεμποδίζουν την πρόσβαση των επιζήσασων στη δικαιοσύνη, μέσω της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας και της εκπαίδευσης της αστυνομίας και των εισαγγελέων.

Οι εμπειρογνώμονες του GREVIO άσκησαν, επίσης, κριτική στη Φινλανδία για τον χαμηλό αριθμό καταδικαστικών αποφάσεων για τον βιασμό και για τις χαμηλές ποινικές κυρώσεις, ειδικότερα σε ό,τι αφορά σεξουαλικά αδικήματα κατά παιδιών και σε δράστες που διαπράττουν κάποιο σεξουαλικό αδίκημα κάνοντας κατάχρηση της θέσης εξουσίας τους, έναντι του θύματος. Επιπλέον, οι εμπειρογνώμονες άσκησαν κριτική στο γεγονός ότι το ποσοστό καταδίκης πέφτει δραματικά εάν το θύμα δεν καταγγείλει, αμέσως, την σεξουαλική πράξη στην αστυνομία αλλά την καταγγείλει μετά από μερικές ημέρες – πρόκειται για μια παρατήρηση που προέκυψε μέσα από έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας.